Lớp học tích cực
Một thầy giáo hỏi tôi: “Nếu thầy có nhiều thảo luận trên lớp thay vì đọc bài giảng, làm sao thầy có đủ thời gian để hoàn thành mọi tài liệu của lớp? Tại sao thầy để cho sinh viên tự họ học mà không đọc bài giải? Xin thầy giải thích.”
Xu hướng di dộng
Tuần trước Yahoo công bố rằng nó đã mua công ti di động và luồng video trực tuyến RayV, khi nó nhanh chóng đổi hướng để đi vào trong thị trường di động và trở thành nhà cung cấp nội dung.
Học qua thảo luận trên lớp
Trong lớp của tôi ở CMU, phần lớn sinh viên đọc tài liệu trước khi tới lớp rồi tham gia vào trong thảo luận trên lớp nơi họ học bằng việc nghe người khác và bày tỏ quan điểm của họ. Tuy nhiên khi dạy ở châu Á, tôi thấy rằng phần lớn sinh viên hiếm khi đọc tài liệu trước khi lên lớp và họ thường ngồi yên thay vì tham gia vào trong thảo luận trong lớp. Khi tôi hỏi các giáo sư khác, họ bảo tôi rằng sinh viên được bảo phải tập trung vào bài giảng và ghi chép để qua được bài kiểm tra. Một giáo sư nói: “Họ được đào tạo theo phương pháp truyền thống này từ khi họ còn ở trường tiểu học và nó đã trở thành thói quen. Ở nước này, qua được kì thi là rất quan trọng. Sao bận tâm tới việc yêu cầu họ làm cái gì đó khác?”
Nghề quản lí hệ thông tin
Một sinh viên năm thứ nhất viết cho tôi: “Em muốn ghi danh vào Quản lí Hệ thông tin (ISM) nhưng vẫn không chắc em có thể làm được gì với bằng cấp này? Khác biệt gì giữa ISM và Kĩ nghệ phần mềm hay Khoa học máy tính? Xin thầy lời khuyên.”
Ích lợi của Tính toán mây
Một người quản lí doanh nghiệp hỏi tôi: “Tính toán mây có ích lợi gì bên cạnh việc tiết kiệm tiền để thuê thay vì mua?”
Tác động của công nghệ thông tin
Ngày nay với công nghệ tiên tiến, bất kì cái gì có thể được tự động hoá sẽ được tự động hoá, điều đó nghĩa là nhiều việc làm sẽ tiếp tục biến mất. Về căn bản việc làm lao động thủ công và việc làm văn phòng sẽ bị xoá bỏ nhưng đồng thời nhiều việc làm hơn trong công nghệ sẽ được tạo ra.
Tương lai của tính kết nối
Theo một báo cáo toàn cầu, thị trường tăng trưởng nhanh nhất là “Thị trường số thức” nơi trên một phần ba dân số thế giới được kết nối với internet và đóng góp cho “Kinh tế số thức.” Ngày nay thanh niên (dưới 30 tuổi) đang dẫn lái tăng trưởng của kinh doanh trực tuyến ở mọi nơi. Một nữ thanh niên nói với báo chí: “Chúng tôi không đi mua sắm thêm nữa vì mọi thứ chúng tôi muốn đều có trực tuyến. Hơn điều đó, chúng tôi có thể mua bất kì cái gì từ bất kì đâu với giá thấp hơn các cửa hàng địa phương.” Điều được dự đoán là trong 10 năm tới, phần lớn các cửa hàng vật lí sẽ đóng cửa và cửa hàng trực tuyến sẽ phát đạt vì kinh doanh trực tuyến là con đường của tương lai.
Kĩ năng trao đổi
Một người viết cho tôi: “Em tốt nghiệp trong Kĩ nghệ phần mềm năm ngoái và có được việc làm ở một công ti cỡ trung bình. Tuần trước người quản lí của em bảo em rằng anh ấy đề bạt em vào vị trí người quản lí dự án. Mặc dầu em đã học môn quản lí dự án phần mềm ở đại học nhưng em lo lắng vì em chỉ mới có một năm kinh nghiệm và vị trí này xảy ra bất thần thế. Em nên làm gì để thành công ở vị trí mới này? Xin thầy lời khuyên.”
Thị trường việc làm ở châu Âu
Tháng trước, tôi đã dạy ở châu Âu cho nên tôi có thời gian tới thăm nhiều đại học và nói chuyện với nhiều giáo sư. Họ bảo tôi rằng tương tự như Mĩ, châu Âu cũng có thiếu hụt công nhân có kĩ năng công nghệ vì không có đủ sinh viên công nghệ tốt nghiệp khỏi trường của họ. Theo họ, châu Âu cần quãng một triệu người tốt nghiệp công nghệ đến năm 2020 nhưng sẽ chỉ cho tốt nghiệp quãng 300,000 người điều có nghĩa là họ sẽ tiếp tục có thiếu hụt trầm trọng. Tuy nhiên tình huống này có thể thậm chí còn tồi tệ hơn vì nhiều người trong số những người tốt nghiệp của họ có thể không có kĩ năng đáp ứng cho yêu cầu của công nghiệp.
Lời khuyên khác cho người tốt nghiệp trung học
Khi bạn còn trẻ, bao nhiêu người trong các bạn đã nghe bố mẹ bạn hỏi: “Con muốn là gì khi con trưởng thành?” Tất nhiên, bạn có thể nói: “Con muốn là bác sĩ, nhà khoa học, hay anh hùng.” Bây giờ khi người tốt nghiệp trung học sẵn sàng vào đại học, câu hỏi đó trở nên nghiêm chỉnh hơn trước đây. Có nhiều lời khuyên kiểu như “Làm bất kì cái gì bạn muốn làm.” Hay “Đi theo đam mê của bạn.” Hay “Học cái gì đó vui đùa.” Hay thậm chí “Học cái gì đó chừng nào bạn tốt nghiệp khỏi đại học” v.v. Nhưng trong thị trường việc làm cạnh tranh này với số lớn người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp, những lời khuyên đó có thể không hợp thức vì bạn phải thực tế hơn cho tương lai của bạn.
Lời khuyên cho người chủ công ti
Một người chủ công ti viết cho tôi: “Thầy đã viết trên blog của thầy rằng “Công nghệ đã làm thay đổi mọi thứ.” Vì nó liên tục thay đổi làm sao tôi đảm bảo được rằng công ti của tôi có thể thích nghi đủ nhanh bằng việc đầu tư vào công nghệ đúng? Xin thầy lời khuyên.”
Lời khuyên cho người bố đang lo âu
Một người bố viết cho tôi: “Mặc dầu ba con tôi vẫn ở phổ thông nhưng tôi muốn chúng được chuẩn bị. Thầy có thể cho tôi biết một số lĩnh vực học tập và nghề nghiệp đang có nhu cầu cao trong mười năm tới không. Xin cám ơn sự giúp đỡ của thầy.”
Việc làm tương lai
Trong vài năm qua, nhiều người tốt nghiệp đại học không thể tìm được việc làm do suy thoái toàn cầu, ngay cả người may mắn, người đã có việc làm cũng thấy rằng lương của họ đã không thay đổi. Một công nhân thừa nhận: “Từ năm 2008, lương của tôi đã không thay đổi chút nào. Khi tôi hỏi họ bảo tôi rằng nếu tôi không thích việc đó, tôi có thể ra đi vì có những người khác muốn có việc làm của tôi.” Sự kiện là các công ti không cho công nhân lên lương chừng nào họ chưa phải làm việc đó. Trong thời kinh tế kém, họ thường sa thải công nhân được trả lương cao, thuê những người mới tốt nghiệp, người cần việc làm và sẵn lòng nhận bất kì cái gì bất kể tới lương.
Công nghệ ở châu Phi
Ở một số nước châu Phi, sách giáo khoa in đang được thay thế bằng máy tính bảng và điện thoại di động vì tài liệu giáo dục bây giờ được đăng trực tuyến nơi học sinh có thể truy nhập bất kì khi nào họ muốn. Một quan chức chính phủ nói với báo chí: “Khi lục địa của chúng tôi được kết nối, chúng tôi có thể vươn tới các sinh viên ở các khu vực sâu xa và thậm chí ở những làng xa nhất để cung cấp giáo dục mà chưa bao giờ tồn tại trước đây. Chúng tôi có thể giáo dục thế hệ mới các học sinh, người vài năm trước không bao giờ có thể mơ tới trường. Thay vì xây nhiều trường học ở các vùng sâu xa nơi khó thuê thầy giáo để sống ở đó, chúng tôi đang dùng ngân sách của mình để mua máy tính bảng và điện thoại thông minh cho học sinh và đưa mọi thứ lên trực tuyến. E-learning là rẻ, tốt hơn và hiệu quả hơn.”
Đào tạo giáo viên
Khi tôi dạy ở một số nước, tôi ngạc nhiên rằng chỉ ít giáo viên trở lại trường để cập nhật tri thức của họ nhưng đa số không thấy nhu cầu về cải tiến nghề nghiệp của họ. Một giáo sư bảo tôi: “Chúng tôi đã có bằng cấp và đã từng dạy trong nhiều năm rồi, sao chúng tôi cần trở lại trường?”
Kĩ năng doanh nghiệp mới
Thế giới doanh nghiệp đã thay đổi lớn trong thập kỉ qua. Các công ti đang trở nên toàn cầu hơn và các doanh nghiệp đang đối diện với cạnh tranh dữ dội với những qui tắc mới, công nghệ mới, sản phẩm và dịch vụ mới. Cấu trúc công ti đang “phẳng ra” và nhiều cộng tác và tự động hoá hơn nhưng việc đào tạo quản lí doanh nghiệp trong nhiều đại học đã không thay đổi gì mấy. Sinh viên vẫn được dạy cho các lí thuyết kinh tế và qui tắc kinh doanh của thời đại công nghiệp khi thế giới đã vào thời đại thông tin. Sinh viên vẫn được dạy dùng giấy và bút chì để tính thu nhập, chi phí và lợi nhuận khi phần mềm kế toán có thể làm những điều đó một cách tự động. Sinh viên vẫn được dạy viết báo cáo để gửi cho người quản lí cấp cao nhất để làm quyết định thay vì có khả năng làm quyết định riêng của họ và có đảm nhiệm về hành động của họ.
Cải tiến giáo dục
Một thầy giáo trẻ viết cho tôi: “Là một giáo viên mới, tôi muốn dạy giáo trình mới dùng phương pháp dạy mới nhưng nhiều giáo viên ở trường tôi không đồng ý. Họ đã từng dạy cùng giáo trình trong nhiều năm và không muốn thay đổi. Chúng tôi đã có nhiều thảo luận nhưng không thu được kết quả nào và tôi nản lòng. Xin thầy lời khuyên.”
Tri thức và kĩ năng
Một thầy giáo trẻ hỏi tôi: “Chúng tôi muốn sinh viên học nhiều hơn và phát triển kĩ năng nhưng phần lớn các sinh viên chỉ muốn có bằng cấp. Làm sao chúng ta có thể thay đổi được niềm tin này?
Xu hướng mới: tính di động thông tin
Ngày nay tốc độ là mọi thứ.
Tác động của công nghệ
Theo báo cáo của chính phủ năm 2013, số công nhân Mĩ làm việc trong nông nghiệp đã sút giảm trên 55% trong năm mươi năm qua. Đồng thời, năng suất nông nghiệp đã tăng lên trên 250% do nhiều tự động hoá và các trang thiết bị nông trại phức tạp. Một nông trại điển hình sử dụng quãng 200 công nhân năm 1950 nay chỉ cần quãng 75 công nhân nhưng có thể tạo ra nhiều sản lượng hơn bao giờ. Một nhà phân tích giải thích: “Tương tự như công nghiệp chế tạo, nông nghiệp cũng áp dụng công nghệ để tăng tự động hoá cho năng suất và lợi nhuận cao hơn. Ngay cả các nông trại nhỏ bây giờ đang dùng công nghệ thông tin để dự báo hình mẫu thời tiết, gió, điều kiện đất đai, nhu cầu thị trường, và làm giá trước khi họ bắt đầu trồng cây trồng.”