06 Jul, 2021
Tạo ra việc làm
Theo báo cáo kinh tế của chính phủ Mĩ, công nghiệp đã tạo ra thêm 257,000 việc làm mới tháng trước và con số việc làm được tạo ra trong vài năm qua đã vượt quá mọi dự báo. Các nhà thương mại Phố Wall bày tỏ sự lạc quan của họ: “Chúng ta đã làm tốt hơn bao giờ trước đây khi thị trường chứng khoa vẫn giữ tăng lên mà không có dấu hiệu chậm lại.” Các thống kê khác chỉ ra rằng năm ngoái, trên một triệu việc làm mới đã được tạo ra và thất nghiệp đã xuống điểm thấp nhất trong mười năm qua. Nhiều nhà kinh tế tự hào công bố rằng kế hoạch của họ để phục hồi từ cuộc khủng hoảng tài chính đã thành công. Nhà kinh tế trưởng của Mĩ tuyên bố: “Nền kinh tế của chúng ta đang “cháy” với nhiều việc làm được tạo ra. Nhiều người đang làm việc ngày nay hơn vài năm trước. Mọi người đang mua, chi tiêu và dẫn lái việc chế tạo của chúng ta tăng sản xuất. Khi giá dầu vẫn tụt xuống, nhiều người hơn đang mua xe và đẩy niềm tin vào kinh tế Mĩ lên mức cao nhất trong một thập kỉ.”
Nếu bạn nhìn kĩ vào dữ liệu, công nghiêp tạo ra nhiều việc làm hơn không phải là chế tạo, bán lẻ, hay thức ăn nhanh mà là các ngành công nghiệp công nghệ. Ngày nay công nghiệp Công nghệ thông tin đang tăng trưởng nhanh hơn bất kì ngành công nghiệp nào với hàng nghìn công ti khởi nghiệp nổi lên mỗi năm. Phần lớn các nhà kinh tế đều ca ngợi các công ti lớn tạo ra việc làm cho nền kinh tế nhưng bỏ qua các công ti nhỏ vì họ chỉ nhìn vào số việc làm được tạo ra. Chẳng hạn, General Motor sử dụng 500,000 công nhân trong các cơ xưởng của họ cho nên 1% tăng lên nghĩa là 5000 việc làm mới. Apple sử dụng 40,000 kĩ sư cho nên 1% tăng thêm chỉ có nghĩa là 400 việc làm mới. Các nhà kinh tế này không nhìn vào tác động của các việc làm công nghệ này. Một kĩ sư tại Apple làm ra trên $120,000 một năm khi công nhân cơ xưởng tại General Motor làm ra ít hơn $60,000. Nếu bạn nhìn xa hơn, các sản phẩm của Apple đã hỗ trợ cho quãng 5 triệu việc làm phụ, từ bán iPhones, iPads trong cửa hàng bán lẻ cho tới những người phát triển độc lập người tạo ra các app di động và bán chúng trên iTunes. Theo một nghiên cứu gần đây, một việc làm trong công nghiệp công nghệ cao giúp tạo ra tám việc làm hỗ trợ ở Mĩ. Ở các nước đang phát triển, một việc làm công nghệ cao có thể hỗ trợ cho mười hai việc làm khác. Các nhà kinh tế cũng không nhìn vào các công ti khởi nghiệp vì những công ti nhỏ này chỉ sử dụng quãng mười tới hai trăm người và họ không đủ ổn định để biện minh cho khảo cứu cho nên họ không nhận ra rằng các công ti khởi nghiệp là dẫn lái chính cho phục hồi kinh tế.
Dữ liệu gần đây chỉ ra rõ ràng rằng tăng trưởng việc làm hiện thời ở Mĩ hầu hết xuất hiện qua các công ti khởi nghiệp. Khảo cứu của Thống kê động về doanh nghiệp theo dõi con số các doanh nghiệp mới hàng năm ít hơn một tuổi tiết lộ rằng trong mấy năm qua, những công ti khởi nghiệp này thêm trung bình 1triệu việc làm mới hàng năm và 85% số việc làm này là việc làm được trả lương cao hơn. Ngay cả trong cuộc khủng hoảng tài chính, việc tạo ra việc làm và công ti khởi nghiệp vẫn ổn định và các thành phố có nhiều công ti khởi nghiệp thì không có vấn đề với tội ác. Đồng thời, các thành phố dựa trên các cơ xưởng chế tạo lớn mang định mệnh thất bại khi thất nghiệp tăng cao với nhiều tội ác bạo hành và vấn đề ma tuý. Khi các công ti khởi nghiệp thành công và tăng trưởng thành các công ti lớn, đóng góp của họ cho nền kinh tế là lớn. Chẳng hạn tuần trước Apple báo cáo một quí lợi nhuận nhất trong bất kì công ti nào trong lịch sử Mĩ. Từ tháng mười tới tháng mười hai năm 2014, Apple đã thông báo lãi ròng $18 tỉ đô la. Con số như thế này là chưa từng được nghe tới ngay cả cho các công ti lớn nhất hay thành công nhất trên thế giới. Nếu bạn tổ hợp thu nhập của Microsoft, Amazon và Google trong cùng thời kì, nó vẫn nhỏ hơn của Apple. Hơn thế nữa, Apple đang tăng trưởng nhanh chóng hơn vì nó bán tăng 30% mỗi năm trong mười năm qua trong khi Microsoft chỉ tăng trưởng 8% và Google tăng trưởng 15%. Một nhà phân tích Phố Wall viết: “Công ti công nghệ như Apple dường như không tuân theo luật kinh doanh về cái gì là có thể. Trong lịch sử thế giới, chưa bao giờ có một công ti mà có thể tăng trưởng nhanh thế với đà nhiều thế và lợi nhuận lớn hơn. Ngày nay Apple là công ti sinh lời nhất trên thế giới; công ti thành công nhất trên thế giới nhưng hơn cả điều đó, Apple có vài nghìn kĩ sư, nhiều người trong số họ có cổ phần có giá trị vài triệu đô la. Có nhiều triệu phú ở Apple hơn bất kì công ti nào trên thế giới. Nếu bạn nhìn vào tất cả giầu có trên thế giới ngày nay, phần lớn chúng đều ở trong các công ti công nghệ.”
Sự kiện là toàn thế giới đang bị tác động bởi công nghệ và các nước đang nhanh chóng chuyển sang chấp nhận công nghệ như dẫn lái cho nền kinh tế của họ. Nhưng thay đổi công nghệ nhanh chóng này cũng tạo ra vấn đề cho các nước đang phát triển mà không thể bắt kịp. Đặc biệt các nước đang cố dịch chuyển từ hội tụ nông nghiệp sang hội tụ công nghiệp rồi đột nhiên thấy rằng kĩ năng lao động của họ đang trở thành lỗi thời. Công nhân lao động làm việc trong các cơ xưởng đang bị thay thế bởi robots và tự động hoá. Người ta dự đoán đến năm 2020, 85% các công việc chế tạo sẽ được tự động hoá đầy đủ và phần lớn công nhân lao động thủ công sẽ bị thất nghiệp. Tất nhiên giải pháp là có giáo dục và đào tạo tốt hơn điều cho phép họ thu được những kĩ năng có nhu cầu cao. Nhưng thay đổi một hệ thống giáo dục truyền thống kéo dài hàng trăm hay hàng nghìn năm là khó. Không có đủ thầy giáo để cung cấp cho học sinh với kĩ năng có nhu cầu cao. Không có đủ thông tin về thị trường việc làm cho học sinh chọn lựa học cái gì. Có chống đối trong những người đang kiếm sống trong hệ thống giáo dục hiện thời vì thay đổi có thể có nghĩa là họ có thể không có khả năng duy trì vị trí của họ.
Ngày nay Mĩ đang tận hưởng việc tạo ra nhiều việc làm do các công ti khởi nghiệp công nghệ tạo ra hơn bất kì nước nào khác trên thế giới bởi vì sự hội tụ mạnh của nó vào giáo dục công nghệ. Nếu bạn nhìn vào châu Âu, bạn có thể thấy những tin tức kinh tế tồi tệ xảy ra ở Hi Lạp, Tây Ban Nha, và Italy với thất nghiệp rất cao. Sự kiện đáng buồn là các chính phủ này vẫn tiếp tục ban hành nhiều khuyến khích thuế và ích lợi cho các công ti chế tạo lớn, người vận hành các cơ xưởng lớn với hi vọng rằng họ sẽ tạo ra việc làm. Các nhà kinh tế của họ tiếp tục ca ngợi các công ti lớn như người dẫn lái cho tạo việc làm mà không chấp nhận sự kiện là lí thuyết này không còn hợp thức nữa.
—English version—
The creation of jobs
According to U.S government’s economic report, the industry has created additional 257,000 new jobs last month and the number of jobs created in the past few years was exceeding all forecasts. Wall Street traders expressed their optimistic: “We have been doing better than ever before as the stock market keeps moving ups with no sign of slowing.” Another statistics indicated that last year, over million new jobs were created and unemployment had moving down to the lowest point in the past ten years. Several economists proudly announced that their plan to recover from the financial crisis has succeeded. The U.S. Chief economist declared: “Our economy is “on fire” with many jobs created. More people are working today than few years ago. People are buying, spending and driving our manufactures to increase production. As oil prices keep falling, more people are buying cars and push US economy confidence to its highest level in a decade.”
If you look closely at the data, the industry that creates more jobs was not the manufactures, the retails, or the fast foods but technology industries. Today Information Technology industry is growing faster than any industry with thousands of new startups emerges each year. Most economists praise big companies create jobs for the economy but ignore small companies because they only look at the number of job created. For example, General Motor employs 500,000 workers in their factories so 1% increase means 5000 new jobs. Apple employs 40,000 engineers so 1% increase only means 400 new jobs. These economists fail to look at the impact of these technology jobs. An engineer at Apple makes over $120,000 a year when a factory worker at General Motor makes less than $60,000. If you look further, Apple products have supported about 5 million additional jobs, from selling iPhones, iPads in retail stores to independent developers who create mobile apps and sell them on iTunes. According to recent research, one job in high tech industry helps created eight supporting jobs in the U.S. In developing countries, one high tech job can support twelve other jobs. Economists also do not look at startups as these small companies only employ about ten to two hundred people and they are not stable enough to justify a study so they fail to recognize that startups are the main driver of economic recovery.
Recent data clearly shows that the current U.S. job growth occurs mostly through startups. The study of the Business Dynamics Statistics tracks the annual number of new businesses that are younger than one year old reveals that in past years, these startups added an average of 1million new jobs per year and 85% of these jobs are higher paying jobs. Even in during the financial crisis, job creation at startups remains stable and cities that have more startups do not have problems with crimes. At the same time, cities that rely on large manufacturing factories are doomed when unemployment increase with more violent crimes and drug problems. When startups succeed and grow into large companies, their contribution to the economy is significant. For example last week Apple reported the most profitable quarter of any company in the U.S history. For the Oct to Dec of 2014, Apple posted a net profit of $18 billion. Number like this is unheard of for even the largest or most successful companies in the world. If you combine the revenue of Microsoft, Amazon and Google over the same period, it is still much less than Apple. More than that, Apple is growing far more quickly as it sales grew 30% per year in the past ten years when Microsoft only grew 8% and Google grew 15%. A Wall Street analyst wrote: “Technology company like Apple seems to defying the business laws of what is possible. In the history of the world, there is never a company that can grow that fast with so much momentum and larger profits. Today Apple is the most profitable company in the world; the most successful company in the world but more than that, Apple has several thousand engineers, many of them have stocks that worth several million dollars. There are more millionaires at Apple than any company in the world. If you look at all the wealth in the world today, most of them are in technology companies.”
The fact is the whole world is being impacted by technology and countries are moving quickly to adopt technology as the driver of their economy. But this rapid technological change also creates problems for developing countries that could not catch up. Especially countries who are trying to transition from agricultural focus into industrial focus then suddenly finding that their labor skills are becoming obsolete. Labor workers who work in the factories are being replaced by robots and automation. It is predicted by 2020, 85% of manufacturing works will be fully automated and most labor workers will be unemployed. Of course the solution is having better education and trainings that allow them to acquire high demand skills. But changing a traditional education system that lasts for hundreds or thousands of years is difficult. There are not enough teachers to provide students with high demand skills. There is not enough information about jobs marketplace for students to choose what to study. There is resistance among people who make a living in current education system as change could means they may not be able to maintain their positions.
Today the U.S enjoys more job creation that technology startups create than any country in the world because of its strong focus on technology education. If you look at Europe, you can see bad economic news happen in Greece, Spain, and Italy with very high unemployment. The sad fact is these governments continue to issue more tax incentives and benefits to big manufacturing companies who operate large factories with the hope that they will create jobs. Their economists continue to praise big companies as the driver of job creation without accepting the fact that this theory is no longer valid.