Thông báo
Tác động của công nghệ thông tin
Ngày nay với công nghệ tiên tiến, bất kì cái gì có thể được tự động hoá sẽ được tự động hoá, điều đó nghĩa là nhiều việc làm sẽ tiếp tục biến mất. Về căn bản việc làm lao động thủ công và việc làm văn phòng sẽ bị xoá bỏ nhưng đồng thời nhiều việc làm hơn trong công nghệ sẽ được tạo ra.
Tương lai của tính kết nối
Theo một báo cáo toàn cầu, thị trường tăng trưởng nhanh nhất là “Thị trường số thức” nơi trên một phần ba dân số thế giới được kết nối với internet và đóng góp cho “Kinh tế số thức.” Ngày nay thanh niên (dưới 30 tuổi) đang dẫn lái tăng trưởng của kinh doanh trực tuyến ở mọi nơi. Một nữ thanh niên nói với báo chí: “Chúng tôi không đi mua sắm thêm nữa vì mọi thứ chúng tôi muốn đều có trực tuyến. Hơn điều đó, chúng tôi có thể mua bất kì cái gì từ bất kì đâu với giá thấp hơn các cửa hàng địa phương.” Điều được dự đoán là trong 10 năm tới, phần lớn các cửa hàng vật lí sẽ đóng cửa và cửa hàng trực tuyến sẽ phát đạt vì kinh doanh trực tuyến là con đường của tương lai.
Kĩ năng trao đổi
Một người viết cho tôi: “Em tốt nghiệp trong Kĩ nghệ phần mềm năm ngoái và có được việc làm ở một công ti cỡ trung bình. Tuần trước người quản lí của em bảo em rằng anh ấy đề bạt em vào vị trí người quản lí dự án. Mặc dầu em đã học môn quản lí dự án phần mềm ở đại học nhưng em lo lắng vì em chỉ mới có một năm kinh nghiệm và vị trí này xảy ra bất thần thế. Em nên làm gì để thành công ở vị trí mới này? Xin thầy lời khuyên.”
Thị trường việc làm ở châu Âu
Tháng trước, tôi đã dạy ở châu Âu cho nên tôi có thời gian tới thăm nhiều đại học và nói chuyện với nhiều giáo sư. Họ bảo tôi rằng tương tự như Mĩ, châu Âu cũng có thiếu hụt công nhân có kĩ năng công nghệ vì không có đủ sinh viên công nghệ tốt nghiệp khỏi trường của họ. Theo họ, châu Âu cần quãng một triệu người tốt nghiệp công nghệ đến năm 2020 nhưng sẽ chỉ cho tốt nghiệp quãng 300,000 người điều có nghĩa là họ sẽ tiếp tục có thiếu hụt trầm trọng. Tuy nhiên tình huống này có thể thậm chí còn tồi tệ hơn vì nhiều người trong số những người tốt nghiệp của họ có thể không có kĩ năng đáp ứng cho yêu cầu của công nghiệp.
Lời khuyên khác cho người tốt nghiệp trung học
Khi bạn còn trẻ, bao nhiêu người trong các bạn đã nghe bố mẹ bạn hỏi: “Con muốn là gì khi con trưởng thành?” Tất nhiên, bạn có thể nói: “Con muốn là bác sĩ, nhà khoa học, hay anh hùng.” Bây giờ khi người tốt nghiệp trung học sẵn sàng vào đại học, câu hỏi đó trở nên nghiêm chỉnh hơn trước đây. Có nhiều lời khuyên kiểu như “Làm bất kì cái gì bạn muốn làm.” Hay “Đi theo đam mê của bạn.” Hay “Học cái gì đó vui đùa.” Hay thậm chí “Học cái gì đó chừng nào bạn tốt nghiệp khỏi đại học” v.v. Nhưng trong thị trường việc làm cạnh tranh này với số lớn người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp, những lời khuyên đó có thể không hợp thức vì bạn phải thực tế hơn cho tương lai của bạn.
Lời khuyên cho người chủ công ti
Một người chủ công ti viết cho tôi: “Thầy đã viết trên blog của thầy rằng “Công nghệ đã làm thay đổi mọi thứ.” Vì nó liên tục thay đổi làm sao tôi đảm bảo được rằng công ti của tôi có thể thích nghi đủ nhanh bằng việc đầu tư vào công nghệ đúng? Xin thầy lời khuyên.”
Lời khuyên cho người bố đang lo âu
Một người bố viết cho tôi: “Mặc dầu ba con tôi vẫn ở phổ thông nhưng tôi muốn chúng được chuẩn bị. Thầy có thể cho tôi biết một số lĩnh vực học tập và nghề nghiệp đang có nhu cầu cao trong mười năm tới không. Xin cám ơn sự giúp đỡ của thầy.”
Việc làm tương lai
Trong vài năm qua, nhiều người tốt nghiệp đại học không thể tìm được việc làm do suy thoái toàn cầu, ngay cả người may mắn, người đã có việc làm cũng thấy rằng lương của họ đã không thay đổi. Một công nhân thừa nhận: “Từ năm 2008, lương của tôi đã không thay đổi chút nào. Khi tôi hỏi họ bảo tôi rằng nếu tôi không thích việc đó, tôi có thể ra đi vì có những người khác muốn có việc làm của tôi.” Sự kiện là các công ti không cho công nhân lên lương chừng nào họ chưa phải làm việc đó. Trong thời kinh tế kém, họ thường sa thải công nhân được trả lương cao, thuê những người mới tốt nghiệp, người cần việc làm và sẵn lòng nhận bất kì cái gì bất kể tới lương.
Công nghệ ở châu Phi
Ở một số nước châu Phi, sách giáo khoa in đang được thay thế bằng máy tính bảng và điện thoại di động vì tài liệu giáo dục bây giờ được đăng trực tuyến nơi học sinh có thể truy nhập bất kì khi nào họ muốn. Một quan chức chính phủ nói với báo chí: “Khi lục địa của chúng tôi được kết nối, chúng tôi có thể vươn tới các sinh viên ở các khu vực sâu xa và thậm chí ở những làng xa nhất để cung cấp giáo dục mà chưa bao giờ tồn tại trước đây. Chúng tôi có thể giáo dục thế hệ mới các học sinh, người vài năm trước không bao giờ có thể mơ tới trường. Thay vì xây nhiều trường học ở các vùng sâu xa nơi khó thuê thầy giáo để sống ở đó, chúng tôi đang dùng ngân sách của mình để mua máy tính bảng và điện thoại thông minh cho học sinh và đưa mọi thứ lên trực tuyến. E-learning là rẻ, tốt hơn và hiệu quả hơn.”
Đào tạo giáo viên
Khi tôi dạy ở một số nước, tôi ngạc nhiên rằng chỉ ít giáo viên trở lại trường để cập nhật tri thức của họ nhưng đa số không thấy nhu cầu về cải tiến nghề nghiệp của họ. Một giáo sư bảo tôi: “Chúng tôi đã có bằng cấp và đã từng dạy trong nhiều năm rồi, sao chúng tôi cần trở lại trường?”
Kĩ năng doanh nghiệp mới
Thế giới doanh nghiệp đã thay đổi lớn trong thập kỉ qua. Các công ti đang trở nên toàn cầu hơn và các doanh nghiệp đang đối diện với cạnh tranh dữ dội với những qui tắc mới, công nghệ mới, sản phẩm và dịch vụ mới. Cấu trúc công ti đang “phẳng ra” và nhiều cộng tác và tự động hoá hơn nhưng việc đào tạo quản lí doanh nghiệp trong nhiều đại học đã không thay đổi gì mấy. Sinh viên vẫn được dạy cho các lí thuyết kinh tế và qui tắc kinh doanh của thời đại công nghiệp khi thế giới đã vào thời đại thông tin. Sinh viên vẫn được dạy dùng giấy và bút chì để tính thu nhập, chi phí và lợi nhuận khi phần mềm kế toán có thể làm những điều đó một cách tự động. Sinh viên vẫn được dạy viết báo cáo để gửi cho người quản lí cấp cao nhất để làm quyết định thay vì có khả năng làm quyết định riêng của họ và có đảm nhiệm về hành động của họ.
Cải tiến giáo dục
Một thầy giáo trẻ viết cho tôi: “Là một giáo viên mới, tôi muốn dạy giáo trình mới dùng phương pháp dạy mới nhưng nhiều giáo viên ở trường tôi không đồng ý. Họ đã từng dạy cùng giáo trình trong nhiều năm và không muốn thay đổi. Chúng tôi đã có nhiều thảo luận nhưng không thu được kết quả nào và tôi nản lòng. Xin thầy lời khuyên.”
Tri thức và kĩ năng
Một thầy giáo trẻ hỏi tôi: “Chúng tôi muốn sinh viên học nhiều hơn và phát triển kĩ năng nhưng phần lớn các sinh viên chỉ muốn có bằng cấp. Làm sao chúng ta có thể thay đổi được niềm tin này?
Xu hướng mới: tính di động thông tin
Ngày nay tốc độ là mọi thứ.
Tác động của công nghệ
Theo báo cáo của chính phủ năm 2013, số công nhân Mĩ làm việc trong nông nghiệp đã sút giảm trên 55% trong năm mươi năm qua. Đồng thời, năng suất nông nghiệp đã tăng lên trên 250% do nhiều tự động hoá và các trang thiết bị nông trại phức tạp. Một nông trại điển hình sử dụng quãng 200 công nhân năm 1950 nay chỉ cần quãng 75 công nhân nhưng có thể tạo ra nhiều sản lượng hơn bao giờ. Một nhà phân tích giải thích: “Tương tự như công nghiệp chế tạo, nông nghiệp cũng áp dụng công nghệ để tăng tự động hoá cho năng suất và lợi nhuận cao hơn. Ngay cả các nông trại nhỏ bây giờ đang dùng công nghệ thông tin để dự báo hình mẫu thời tiết, gió, điều kiện đất đai, nhu cầu thị trường, và làm giá trước khi họ bắt đầu trồng cây trồng.”
Sách điện tử
Công nghệ làm thay đổi mọi thứ và báo, tạp chí và sách in cũng bị tác động. Ngày nay 86% mọi người đọc tin trực tuyến thay vì đọc báo và con số báo và tạp chí in đã sụt giảm lớn. Một việc tương tự cũng đang xảy ra trong sách nơi ngày càng nhiều người đọc sách điện tử e-books thay vì đọc sách in. Người ta dự đoán rằng trong mười năm nữa, sách in sẽ biến mất và nhiều sinh viên sẽ dùng e-books thay vì sách giáo khoa in.
Xu hướng chuyển sang chuyên môn hoá
Do thay đổi công nghệ, thị trường việc làm công nghệ đang đổi từ đa ngành sang chuyên ngành.
Nghề nghiệp trong An ninh máy tính
Theo một báo cáo công nghiệp, an ninh máy tính là mối quan ngại hàng đầu trong những người điều hành công ti vì số sự cố an ninh đã tăng lên trong năm qua. Khi nhiều cuộc tấn công cyber đang phức tạp lên, nhiều công ti thấy rằng họ không thể nào phát hiện và phòng thủ chống lại các cuộc tấn công này. Một người phân tích công nghiệp giải thích: “Ngày nay tường lửa là KHÔNG đủ; phần mềm quét virus là KHÔNG đủ mà công ti cần thiết lập một nhóm an ninh tích cực để phòng ngừa các cuộc tấn công cyber. Không có nó, bạn sẽ gặp khó khăn làm kinh doanh với người khác vì nếu hệ thống của chúng ta được kết nối với hệ thống của khách hàng và nhà cung cấp, một sự cố an ninh trong hệ thống của chúng ta có thể lan rộng tới họ và tạo ra nhiều thiệt hại hơn. Trong thế giới được kết nối này, nếu công ti của bạn không thể đảm bảo được an toàn và tích hợp mọi giao tác kinh doanh, không ai sẽ làm kinh doanh với bạn.”
Dạy kĩ năng STEM
STEM (Khoa học, công nghệ, kĩ nghệ và toán học) là những kĩ năng và tri thức tạo nên nền tảng cho nền kinh tế được công nghệ dẫn lái của thế kỉ 21. Do đó các kĩ năng STEM là rất quan trọng cho nghề nghiệp thành công trong thị trường việc làm ngày nay. Nhưng STEM còn nhiều hơn nhiều so với chỉ là bốn lĩnh vực học tập này được dạy trong trường. Nó là tập hợp tích hợp các tri thức làm phát triển tư duy phê phán, cộng tác, và kĩ năng giải quyết vấn đề. Bạn không thể dạy STEM bằng việc đọc bài giảng hay ghi nhớ các sự kiện mà sinh viên phải học cách áp dụng tri thức của họ để nhận diện vấn đề, thiết kế giải pháp, và giải quyết vấn đề. Để dạy STEM hiệu quả, bạn có thể cần dùng phương pháp “Học qua Hành” với giáo trình hỗn hợp gồm các công cụ hỗ trợ của như video, phim ngắn, và bài đọc thêm v.v.
Công nghệ thay đổi và thị trường việc làm
Hôm qua một người bạn gọi điện cho tôi và hỏi: “Trong nhiều năm, anh đã viết rằng có thiếu hụt người có kĩ năng công nghệ nhưng Microsoft vừa mới công bố rằng họ đang giảm 18,000 việc làm, HP cũng công bố cắt giảm 16,000 việc làm, Intel cũng giảm trên 6000 công nhân và nhiều công ti công nghệ đang lập kế hoạch sa thải sớm. Anh có thể giải thích điều đó được không? Tôi lo lắng vì con tôi đang học Khoa học máy tính, chúng tôi không biết điều đó nghĩa là gì và tương lai sẽ là gì.”
Quay lại đăng nhập
