Người quản lí doanh nghiệp mới
Ngày nay toàn cầu hoá làm thay đổi mọi thứ, đặc biệt cách mọi người quản lí doanh nghiệp của họ. Vì nhiều thứ bây giờ được kết nối, mọi người quản lí đều phải có tri thức về công nghệ thông tin (CNTT) và hiểu cách tích hợp CNTT vào doanh nghiệp có thể cải tiến tính hiệu quả và lợi nhuận. Với tăng trưởng nhanh chóng trong thị trường toàn cầu, các trường kinh doanh hàng đầu như Harvard, Chicago, Yale, và Stanford v.v. đang yêu cầu sinh viên kinh doanh học các môn trong công nghệ thông tin vì nhiều công ti cần người quản lí có năng lực trong các kĩ năng này khi họ bành trướng sang các thị trường mới.
Động viên sinh viên
Ngày nay nhiều sinh viên vào đại học nhưng KHÔNG có động cơ học tập. Một số người nghe bài giảng của thầy giáo nhưng chỉ làm tối thiểu bài tập, chỉ đủ để qua được môn học. Nếu sinh viên KHÔNG có động cơ học thì họ KHÔNG học gì mấy, và có lẽ sẽ thất bại. Một số thầy giáo coi sinh viên không có động cơ là lười biếng nhưng có các lí do khác tại sao sinh viên không có động cơ, và tuỳ theo nguyên nhân, thầy giáo có thể lấy cách tiếp cận khác để động viên họ học tập.
Người kiểm thử mới
Một sinh viên khoa học máy tính viết cho tôi: “Em đã tốt nghiệp được vài tháng và hiện thời đang làm việc như người kiểm thử trong một công ti phần mềm. Em thấy nhiều lỗi trong phần mềm nhưng phần lớn người phát triển bỏ qua báo cáo của em cho nên em không biết phải làm gì. Em có nên tự mình chữa các lỗi đó không? Xin thầy lời khuyên.”
Nghề trong khoa học máy tính
Ngày nay Khoa học máy tính có lẽ là một trong những việc làm phát triển nhanh nhất trên thế giới, và người lập trình máy tính, người phát triển phần mềm có nhu cầu rất cao. Với lương trung bình $98,000 một năm (dữ liệu năm 2012), bằng cử nhân trong khoa học máy tính dứt khoát là điều được mong muốn có trong thị trường việc làm này nơi nhiều người tốt nghiệp đại học đang gặp khó khăn trong tìm việc làm.
Vị trí người phân tích hệ thống máy tính
Một sinh viên đại học viết cho tôi: “Em có thể kiếm được kiểu việc làm nào với bằng cử nhân trong Quản lí hệ thông tin (ISM)? Em có thể làm được bao nhiêu và con đường nghề nghiệp của bằng cấp này là gì? Xin thầy lời khuyên.”
Người quản lí dự án
Về lí thuyết, mọi người quản lí dự án đều làm kiểu các nhiệm vụ tương tự dù dó là quản lí một cơ xưởng, một tổ chức, một nhà hàng, hay phát triển phần mềm. Trong thực tế việc thực hiện khác nhau tuỳ theo kiểu công việc. Quản lí một dự án xây dựng không hệt như quản lí dự án phần mềm mặc dầu ở mức cao, có những điểm chung. Về căn bản, quản lí dự án bao gồm bốn nhiệm vụ chính: Lập kế hoạch, Tổ chức, Lãnh đạo, và Kiểm soát.
Lời khuyên khác cho sinh viên
Một sinh viên viết cho tôi: “Có nhiều người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp ở nước em và là sinh viên năm thứ hai, em rất lo. Mặc dầu em học khoa học máy tính mà theo thầy là lĩnh vực tốt với nhiều cơ hội việc làm, nhưng làm sao em chắc được rằng em sẽ có việc làm khi tốt nghiệp? Em có thể làm gì để cải tiến cơ hội có được việc làm tốt của em? Xin thầy lời khuyên.”
Nghề nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin
Ngày nay chúng ta đang sống trong thế giới được dẫn lái bởi công nghệ nơi máy tính là thông thường và được dùng trong mọi doanh nghiệp. Do đó, bằng cấp cử nhân trong lĩnh vực công nghệ như Khoa học máy tính, Kĩ nghệ phần mềm, hay Quản lí hệ thông tin là then chốt để mở ra những cánh cửa cho nhiều cơ hội nghề nghiệp. Mặc dầu có thiếu hụt người với những kĩ năng này trên khắp thế giới nhưng bằng cách nào đó số sinh viên đại học ghi danh vào những lĩnh vực này vẫn thấp. Tại sao sinh viên không học các lĩnh vực công nghệ cho dù họ có nhiều cơ hội việc làm?
Thực tập
Khi dạy ở châu Á, tôi thường nghe nói người tốt nghiệp đại học phàn nàn rằng họ không thể kiếm đượv việc làm vì họ không có kinh nghiệm. Tôi cũng ngạc nhiên rằng nhiều sinh viên đi từ trung học lên đại học mà chẳng bao giờ làm việc. Ngay cả sinh viên học bằng tiến sĩ người đã dành ra hơn 20 năm ở trường cũng hiếm khi làm việc và đó là lí do tại sao nhiều người thường bị thất bại trong thị trường việc làm cạnh tranh sau khi tốt nghiệp. Tương phản lại, phần lớn sinh viên Mĩ bắt đầu làm việc ở trường trung học, nhiều người làm việc kiểu bán thời khi họ đến trường và toàn thời vào mùa hè vì họ học để độc lập từ tuổi khá sớm. Phụ huynh châu Á không thích con cái họ làm việc, nhiều người biện luận rằng họ có thể làm được mọi việc để cho học sinh chỉ việc tới trường. Nhiều người bảo tôi rằng họ tiết kiệm tiền để cho con họ không phải kiếm tiền khi chúng ở trường. Tôi giải thích cho họ rằng thực tập KHÔNG là để kiếm tiền mà để có kinh nghiệm để cho chúng có thể đặt chiều hướng đúng cho nghề n
Kĩ năng tính toán mây
Theo nhiều báo cáo từ Microsoft, Oracles và SAP, Tính toán mây có thể sinh ra hàng triệu việc làm mới trong năm năm tới. Tuy nhiên, nhiều công ti tính toán mây sẽ gặp vấn đề tìm công nhân có kĩ năng đúng vì tính toán mây yêu cầu một kiểu kĩ năng mới mà có thể hay không thể được dạy ở đại học. Do đó, sinh viên có thể phải chú ý tới những kĩ năng này và tìm cách học chúng để duy trì việc đi trước thay đổi trong công nghiệp:
Người tốt nghiệp thất nghiệp
Tôi mới đọc một báo cáo về người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp ở châu Á (Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia v.v.) nơi có trên 18 triệu người tốt nghiệp không thể tìm được việc làm. Báo cáo này để lộ rằng 94% số họ vẫn đang sống cùng bố mẹ họ hay sẽ trở về nhà để sống với bố mẹ họ. Tình huống của người tốt nghiệp đại học sau khi tiêu hầu hết tiền tiết kiệm của gia đình nhưng vẫn cần hỗ trợ của bố mẹ là rất đáng buồn. Theo báo cáo này, phần lớn người tốt nghiệp đã làm đơn xin hàng trăm việc nhưng không thể có được việc làm vì họ không có kĩ năng thích hợp. Cuối cùng một số người sẽ phải làm việc ở các việc mà chẳng liên quan gì tới giáo dục của họ. Những người khác, người thất vọng thế, sẽ làm bất kì cái gì, kể cả phạm tội hay các hoạt động bất hợp pháp, chỉ để thoát khỏi thất nghiệp. Vài người thất vọng thế và tự tử. Một số người sẽ tiếp tục ở lại trường để học bằng cấp chuyên sâu và hi vọng có được cơ hội tốt hơn trong tương lai nhưng họ sẽ chỉ thêm vào số lớn những người tốt nghiệp bị t
Dùng phương pháp Agile
Một người quản lí viết cho tôi: “Tôi làm việc trong một tổ chức công nghệ thông tin (CNTT) cho cơ quan chính phủ, chúng tôi đã thử dùng phương pháp phát triển Agile nhưng phần lớn các dự án đều thất bại và chúng tôi không biết tại sao. Xin thầy lời khuyên.”
Xin vào trường sau đại học
Một sinh viên viết cho tôi: “Em đã tốt nghiệp bằng cử nhân trong Khoa học máy tính ở Mĩ và đã xin học bằng thạc sĩ ở Mĩ. Nhưng em nhận được thư bác bỏ từ đại học. Em không biết tại sao nhưng muốn xin học lần nữa. Em phải làm gì để được tốt hơn ở lần sau? Xin thầy lời khuyên.”
Khu vực “nóng” tiếp
Một sinh viên viết cho tôi: “Thầy đã khuyên chúng em đi theo xu hướng công nghiệp để chọn lĩnh vực học tập dựa trên nhu cầu của công nghiệp và phát triển kĩ năng để chúng em có thể có được việc làm tốt khi tốt nghiệp. Em là sinh viên năm thứ hai trong khoa học máy tính cho nên em đã chọn đúng lĩnh vực học tập nhưng em cần phát triển loại kĩ năng nào và em nên hội tụ vào khu vực nào? Cái gì là khu vực “nóng”?”
Bằng cấp và kĩ năng
Ngày nay các công ti có nhiều việc làm mở ra nhưng không thể tìm được người làm có kĩ năng và các đại học có nhiều người tốt nghiệp những không thể tìm được việc làm bởi vì họ không có những kĩ năng mà công ti cần. Có những tranh cãi về ai có lỗi và ai phải sửa vấn đề này vì các công ti đổ lỗi cho đại học, và đại học đổ lỗi cho chính phủ nhưng bất kể ai có lỗi hay ai phải sửa nó, nạn nhân vẫn cứ là sinh viên.
Học từ thất bại
Hệ thống giáo dục châu Á có nhiều kì thi để chọn chỉ vài học sinh xuất chúng. Do đó khi học sinh thất bại, họ bị loại ra khỏi hệ thống giáo dục cho nên mục đích của học sinh là qua được kì thi. Người tốt nghiệp đại học điển hình phải qua nhiều kì thi mà không trượt vì hệ thống không cho phép thất bại. Có khả năng qua được các kì thi KHÔNG dạy cho họ cách học từ thất bại. Vì họ chưa bao giờ thất bại, nhiều người không biết phải làm gì khi họ thất bại trong cuộc sống.
Tạo ra tổ
Công việc công nghệ thông tin (CNTT) yêu cầu các công nhân làm việc trong tổ. Làm việc tổ là một trong những kĩ năng mềm quan trọng mà sinh viên phải có và thường được hỏi tới trong phỏng vấn việc làm. Ở Mĩ làm việc tổ là thông thường và thường là một phần của đào tạo đại học nhưng ở châu Á, nó không được khuyến khích và thậm chí còn bị coi là gian lận.
Phát kiến công nghệ di động
Công nghệ di động đang ngày càng trở thành cần thiết trên khắp thế giới. Một nhà phân tích Phố Wall tuyên bố: “Bất kì chỗ nào tín hiệu điện thoại có thể vươn tới, có cách mới để làm kinh doanh và làm ra tiền. Kinh doanh di động đang tăng trưởng nhanh và lớn ở châu Phi, Nam Mĩ và châu Á hơn là ở Mĩ và châu Âu. Chẳng mấy chốc các triệu phú và tỉ phú di động mới sẽ vượt quá các tỉ phú “công nghệ cũ” như Bill Gates hay Steve Jobs. Cơ hội làm ra tiền không còn ở trong “công nghệ cũ” như phần mềm hay phần cứng PC mà ở trong app di động và điện thoại thông minh. Người giầu nhất trên trái đất không còn là Bill Gates mà là Carlos Slim người xây dựng doanh nghiệp của mình trong điện thoại di động. Trong những tỉ phú trẻ năm nay, nhiều người xuất thân từ doanh nghiệp app di động và viễn thông.”
Bill Gates hay Steve Jobs
Đêm hôm trước có một chương trình phim phóng sự trên ti vi về Bill Gates và Steve Jobs. Chương trình hội tụ vào câu hỏi ai là nhà doanh nghiệp công nghệ tốt nhất. Điều gì sẽ xảy ra trong năm mươi hay một trăm năm nữa khi mọi người nhớ tới họ? Mọi người đã nói về Steve và Bill trong thời gian dài và từng người đều có ý kiến riêng của họ. Nếu bạn thích sản phẩm của Apple thì| Steve Jobs là tốt nhất còn nếu bạn thích sản phẩm của Microsoft thì Bill Gates là câu trả lời hiển nhiên.
Quản lí dự án phần mềm: người khôi hài
Sophia là một trong những sinh viên của tôi trong Kĩ nghệ phần mềm. Bên cạnh kĩ năng kĩ thuật, cô ấy cũng nổi tiếng về tài khôi hài và thường làm cả lớp cười vang. Tôi vẫn còn nhớ khi chúng tôi thảo luận cách mọi người nhìn công nghệ: “Có câu ngạn ngữ La Mã cổ: “Khi đàn bà chán, họ đi mua sắm, nhưng khi đàn ông chán, họ đi xâm lăng nước khác và gọi nó là “đi mua sắm”. Ngày nay, trong thời đại công nghệ thông tin, câu ngạn ngữ này nên được đổi thành: “Khi đàn bà chán, họ vào đại học và học công nghệ thông tin (Information Technology-IT) nhưng khi đàn ông chán họ chơi trò chơi máy tính nhưng gọi nó là “Đầu tư công nghệ – Investigate Technology” (IT).” Bạn có thể tưởng tượng bao nhiêu sinh viên cười nghiêng ngả vì cô ấy bao giờ cũng làm cho lớp sống động hơn nhiều. Sophia tốt nghiệp năm 2009 và trở về Italy, làm việc cho một công ti phần mềm ở đó. Hôm qua cô ấy gửi cho tôi một email mô tả công việc của cô ấy như người quản lí dự án phần mềm để cho tôi có thể chia sẻ với các sinh viên của