Ngày nay chúng ta đang sống trong thế giới được dẫn lái bởi công nghệ nơi máy tính là thông thường và được dùng trong mọi doanh nghiệp. Do đó, bằng cấp cử nhân trong lĩnh vực công nghệ như Khoa học máy tính, Kĩ nghệ phần mềm, hay Quản lí hệ thông tin là then chốt để mở ra những cánh cửa cho nhiều cơ hội nghề nghiệp. Mặc dầu có thiếu hụt người với những kĩ năng này trên khắp thế giới nhưng bằng cách nào đó số sinh viên đại học ghi danh vào những lĩnh vực này vẫn thấp. Tại sao sinh viên không học các lĩnh vực công nghệ cho dù họ có nhiều cơ hội việc làm?

Một lí do là sinh viên đại học không biết mấy về xu hướng thị trường và nhu cầu công nghiệp để chọn lĩnh vực học tập đúng. Khó mà tin được điều này trong thời đại của Internet, Facebook, các tạp chí trực tuyến, và phòng Chat nơi thông tin là sẵn có với tốc độ của internet. Nhưng một nhà tư vấn giải thích: “Ở Mĩ và châu Âu, thông tin về xu hướng công nghệ và nhu cầu công nghiệp là sẵn có rộng rãi  nhưng ở châu Á, sinh viên thường bị lẫn lộn vì quá nhiều việc quảng cáo giả. Họ không có khả năng phân biệt bài báo về xu hướng kĩ thuật hay và các quảng cáo xu hướng sản phẩm. Phần lớn trong họ coi công nghệ như sản phẩm tiêu thụ như iPhone, iPads thay vì cái gì đó họ có thể học và xây dựng nghề nghiệp. Chỉ có vài website trực tuyến hội tụ vào xu hướng công nghệ nhưng có nhiều websites, báo và tạp chí trực tuyến quảng cáo sản phẩm công nghệ vì những websites này kiếm tiền bằng quảng cáo. Thay vì là ai đó tạo ra hay làm việc trong công nghệ, họ trở thành người tiêu thụ công nghệ. Thiếu thông tin thích hợp là một trong những lí do chính tại sao sinh viên không học công nghệ.”

Lí do khác là sinh viên đại học thường có cách nhìn sai rằng kĩ thuật là rất khó cho nên họ ngần ngại lựa chọn chúng. Một sinh viên bảo tôi: “Em biết rằng kĩ nghệ phần mềm là lĩnh vực tốt để học và tốt nghiệp thường kiếm được việc làm tốt nhưng bạn em bảo em rằng nó rất khó cho nên em sợ là em có thể không học tốt trong nó.” Tôi hỏi anh ta: “Bạn của em có học kĩ nghệ phần mềm hay khoa học máy tính không?” Anh ta lưỡng lự: “Không, chúng em toàn học cái gì đó khác.” Tôi giải thích: “Vậy bạn của em thực sự đâu có biết. Họ có lẽ nghe điều đó từ ai đó và lan truyền tin đồn này, cuối cùng nhiều người tin rằng công nghệ là khó cho nên không ai muốn học nó. Có thể một số sinh viên khoa học máy tính bắt đầu tin đồn này lúc ban đầu, vì càng ít người học công nghệ, thị trường việc làm càng ít cạnh tranh và càng dễ cho họ kiếm được việc làm với lương cao hơn, vì cầu là lớn hơn cung nhiều.” Anh ta bối rối: “Em chưa bao giờ nghĩ tới điều đó như thế.” Tôi tiếp tục: “Em muốn có việc làm tốt, em muốn làm ra nhiều tiền, nhưng em không muốn học cái gì đó khó. Điều đó có thể giải thích tại sao nhiều người tốt nghiệp bị thất nghiệp vì họ muốn học cái gì đó dễ dàng, cái gì đó họ không phải đổ nỗ lực vào nhưng dầu vậy vẫn có được bằng cấp. Không may là bằng cấp không còn là đảm bảo cho việc làm. Thay vì có kĩ năng với nhu cầu cao và đề nghị việc tốt, họ có “mảnh giấy vô giá trị.” Để thay đổi điều này, em phải đổ nỗ lực vào học công nghệ chỉ trong bốn năm nhưng cả đời em sẽ được tốt hơn nhiều. Bốn năm không quá dài nhưng nó tạo ra khác biệt giữa có việc làm tốt và thất nghiệp.”

Lí do khác là một số đào tạo công nghệ bị lỗi thời vì sinh viên học từ sách giáo khoa và các chương trình đã cũ mười tới hai mươi năm hay từ các thầy giáo vẫn còn dạy cái gì đó mà họ đã học từ hai mươi hay ba mươi năm trước. Do đó cho dù sinh viên chọn lĩnh vực đúng nhưng kĩ năng của họ không đủ hiện thời để có được việc làm trong công nghiệp. Một người chủ công ti phần mềm phàn nàn: “Tôi phải phỏng vấn ba mươi tới bốn mươi sinh viên để kiếm được một người mà có thể có kĩ năng tôi cần. Ngay cả sau khi thuê họ, tôi vẫn phải dành nhiều nỗ lực để đào tạo họ nhưng phần lớn họ chuyển việc làm sau một năm ở công ti tôi. Đào tạo là đầu tư kém nhưng đó là cách duy nhất để có được công nhân có kĩ năng. Nhiều trường không dạy điều công nghiệp cần vì họ không có thầy giáo giỏi và việc đào tạo không được hiện thời, đó là lí do tại sao người tốt nghiệp của họ không có đủ phẩm chất để làm việc trong công nghiệp.” Để tránh tình huống này, điều rất quan trọng đối với sinh viên là chọn trường đúng và việc đào tạo đúng. Không phải mọi đại học đều như nhau và không phải mọi chương trình đào tạo là tương tự. Sinh viên phải tiến hành nghiên cứu để nhận biện trường đúng với đào tạo đúng. Cách tốt nhất là tới thăm trường và nói chuyện với các sinh viên, đặc biệt những người đã tốt nghiệp từ lĩnh vực bạn đang quan tâm. Chỉ báo tốt nhất là số người tốt nghiệp có việc làm trong lĩnh vực họ học tập. Giáo dục là đầu tư, bạn đầu tư tiền của gia đình bạn và thời gian của bạn vào việc phát triển các kĩ năng sẽ giúp bạn xây dựng tương lai của bạn, cho nên bạn phải rất có tính lựa chọn.

Lí do khác là lĩnh vực công nghệ là cái gì đó mới mà sinh viên không biết họ phải làm gì khi tốt nghiệp cho nên họ ngại ngùng lựa chọn cái gì đó không biết. Người tốt nghiệp công nghệ làm việc trong đa dạng khu vực, từ thiết kế, thực hiện và cải tiến hệ thông tin, cho tới phát triển trí tuệ nhân tạo và an ninh cho trò chơi máy tính và cơ sở dữ liệu v.v, vì đây là các khu vực rất rộng, sinh viên có thể chọn từ đa dạng con đường nghề nghiệp. Phần lớn sinh viên chỉ biết rằng việc làm công nghệ là viết mã và kiểm thử. Tất nhiên, với các công ti phần mềm nhỏ, đây là điều duy nhất mà nhiều công nhân làm nhưng thực ra, lĩnh vực công nghệ còn rộng hơn nhiều so với điều đó. Bên cạnh viết mã, kiểm thử, các lĩnh vực công nghệ cũng còn bao gồm an ninh mạng, phân tích hệ thống, điều tra máy tính, quản trị cơ sở dữ liệu, kĩ nghệ phần mềm, khoa học dữ liệu, mật mã hoá, công nghệ sinh học, sinh tin học, kĩ nghệ máy tính v.v.

Ngày nay nếu người tốt nghiệp có kĩ năng kĩ thuật và tiếng Anh, họ gần như có thể chọn làm việc ở hầu hết mọi nước mà họ muốn. Luật di trú mới của nhiều nước đã phát triển như Mĩ, Anh, Đức v.v làm dễ dàng hơn nhiều cho người kĩ thuật vào làm việc ở đó. Theo Sở thống kê lao động Mĩ (BLS), công nghệ thông tin (Khoa học máy tính, Kĩ nghệ phần mềm, Quản lí hệ thông tin, Kĩ nghệ máy tính v.v.) là lĩnh vực tăng trưởng nhanh nhất trong công nghiệp và có lương cao nhất trong cân nhắc chỉ bốn năm giáo dục. Thu nhập trung bình cho công nhân công nghệ thông tin với bằng cử nhân vào tháng 5/ 2012 là $100,660 tức là nhiều hơn $20,000 so với bằng cấp quản trị kinh doanh và nhiều hơn $45,000 so với các bằng cấp khác. Thêm vào đó, cái nhìn về việc làm là tuyệt hảo với việc làm được mong đợi tăng trưởng nhanh hơn trung bình của mọi nghề, tới 28% từ 2010 tới 2020.

—English version—

Careers in information technology fields

Today we are living in a technology-driven world where computers are common and used in every business. Therefore, a bachelor’s degree in technology fields such as Computer Science, Software Engineering, or Information System Management are the key that open doors for many career opportunities. Although there is a shortage of people with these skills all over the world but somehow the number of college students enroll in these fields are still low. Why students do not study technology fields even they have many job opportunities?

One reason is college students do not know much about the market trends and industry needs to select the right field of study. It is hard to believe this in the time of the Internet, Facebook, Online magazines, and Chat rooms where information is available at the speed of the internet. But a consultant explained: “In the U.S. and Europe, information about technology trends and industry needs are widely available but in Asia, students are often confused because of too much false advertising. They do not have the ability distinguish a good technical trend articles and product trend advertisings. Most of them view technology as consumer products such as iPhone, iPads rather than something they can learn and build a career. There are only few online websites focus on technology trends but there are many websites, online newspapers and magazines advertise technology products because these websites make money on advertising. Instead of being someone who create or work in technology, they become the consumers of technology. Lacking of appropriated information is one of many reasons why students do not study technology.”

Another reason is college students often have a wrong view that technology is very difficult so they are reluctant to select them. A student told me: “I know that software engineering is a good field to study and graduates often get good job but my friends told me that it is very difficult so I am afraid that I may not do well in it.” I asked him: “Do your friends study software engineering or computer science?” He hesitated: “No, we all study something else.” I explained: “So your friends really do not know. They probably heard it from somebody and spread the rumor, eventually many believe that technology is difficult so no one want to study it. Maybe some computer science students start this rumor in the beginning, because the fewer people study technology, the less competitive job market and it is easier for them to get job with higher salary, as the demand is much more than the supply.” He was embarrassed: “I never think of it like that.” I continued: “You want to have good job, you want to make a lot of money, but you do not want to study something difficult. That may explain why many graduates are unemployed because they want to study something easy, something they do not have to put in effort but still get degree. Unfortunately a degree is no longer a guarantee for job. Instead of having high demand skills and good job offer, they have a “piece of paper of no value”. To change this, you must put your effort in studying technology for only four years but your whole life would be much better. Four years is not too long but it does make a difference between having good job and unemployment.”

Another reason is some technology trainings are obsolete as students learn from textbooks and programs that are ten or twenty years old or from teachers who are still teaching something that they learned twenty or thirty years ago. Therefore even students select the right field but their skills are not current enough to get job in the industry. A software company owner complained: “I have to interview thirty to forty graduates to get one that may have skills that I need. Even after hiring them, I still have spent a lot of efforts to train them but most of them switch jobs after a year in my company. Training is a bad investment but that is the only way to get skilled workers. Many schools do not teach what the industry need as they do not have good teachers and current trainings that is why their graduates are not qualified to work in the industry.” To avoid this situation, it is very important for students to choose the right schools and the right trainings. Not all universities are the same and not all training programs are similar. Students must conduct research to identify the right schools with the right trainings. The best way is to visit the school and talk to students, especially graduates from the field that you are interested in. The best indicator is the number of graduates who had jobs in the field that they study. Education is an investment, you invest your family’s money and your time in develop the skills that will help you to build your future, so you must be very selective.

Another reason is technology fields are something new that student does not know what they would do when graduates so they are reluctant to select something unknown. Technology graduates work in a variety of areas, from design, implement, and improvement of information systems to develop artificial intelligence and security to computer games and databases etc., since these areas are very broad, students can choose from a variety of career paths. Most students only know that technology jobs are coding and testing. Of course, for small software companies, this is the only thing that many workers do but in fact, technology fields are much broader than that. Beside coding, testing, technology fields also include network security, system analysis, computer forensics, database administration, software engineering, data science, cryptography, biotechnology, bioinformatics, computer engineering etc.

Today if graduates have technical skills and English language, they can almost choose to work in almost every country that they want. The new immigration laws of several developed countries such as the U.S. UK, Germany etc. make it much easier for technical people to work there. According to the U.S. Bureau of Labor Statistics (BLS), information technology (Computer Science, Software Engineering, Information System Management, Computer engineering etc.) is the fastest growing field in the industry and have the highest salary in consideration of only four years of education. The median income for information technology workers with a Bachelor’s degree in May 2012 was $100,660 which is $20,000 more than a business administration degree and $45,000 more than other degrees. In addition, the job outlook is excellent with employment expected to grow much faster than the average for all occupations, by 28% from 2010 to 2020.