Nhiều người tốt nghiệp đại học coi có được việc làm là mục đích tối hậu nhưng ít người hiểu rằng có việc làm chỉ mới là bắt đầu. Sau khi họ có được việc làm, họ phải học cách giữ việc làm của họ và thăng tiến nghề nghiệp của họ bằng việc được đề bạt sang mức tiếp. Tất nhiên mọi người đều biết, bằng việc đi làm đúng giờ, làm việc chăm chỉ, và tìm kiếm cơ hội thăng tiến là điều then chốt cho thành công. Nhưng bên ngoài nhưng điều hiển nhiên này, có những điều khác bạn phải chú ý tới trong thị trường cạnh tranh này:

Ít người hiểu rằng nhân cách là quan trọng ở chỗ làm việc, nếu bạn khiêm tốn, thân thiện, và có tính giúp đỡ thì bạn sẽ được đề bạt nhanh hơn người khác. Nếu công việc của bạn là tuyệt hảo nhưng bạn kiêu ngạo thì bạn có thể không được đề bạt bởi vì không ai muốn làm việc với bạn. Nhiều sinh viên hàng đầu thường phạm sai lầm này. Bởi vì họ thông minh, họ hành động như “anh hùng”. Vấn đề là ở chỗ làm việc, không ai làm việc một mình mà bao giờ cũng trong tổ. Vì họ muốn chứng minh họ giỏi, họ thường không chia sẻ thông tin, họ ưa thích tự họ làm việc vì họ “biết mọi thứ”. Nhưng họ KHÔNG biết tại sao họ đã không được đề bạt như họ nghĩ họ đáng phải được. Làm việc tổ là then chốt cho thành công trong mọi công ti và sinh viên phải học kĩ năng này sớm nhất có thể được.

Ít người hiểu rằng cách cư xử cũng quan trọng ở chỗ làm việc. Nhiều công nhân, đặc biệt là công nhân công nghệ thông tin thường đi làm trong trang phục thường như quần gin, áo sơ mi tuỳ tiện, và không chải đầu. Họ dùng điện thoại di động để gửi tin nhắn cho bạn bè đang làm việc và thỉnh thoảng thậm chí còn chơi videogames khi không ai để ý. Từ cách nhìn của quản lí, những công nhân này đang tạo ra “hình ảnh không chuyên nghiệp” cho bản thân họ. Bởi vì họ là những công nhân kĩ thuật, thường làm việc bên trong công ti, hiếm khi gặp người nào, cho nên họ được dung thứ nhưng phẩn lớn sẽ không bao giờ được đề bạt sang mức tiếp. Vài năm trước, đã có cuộc điều tra về “Trang phục cho thành công” của một tạp chí Phố Wall nơi những người tốt nghiệp kinh doanh được bỏ phiếu về “mặc tốt nhất” và người tốt nghiệp công nghệ thông tin (CNTT) đã được bỏ phiếu về “mặc tồi nhất”. Sinh viên CNTT phản đối vì những anh hùng của họ, Steve Jobs, Bill Gates vẫn thường được thấy mặc quần gin và áo sơ mi đen. Một quan chức điều hành Phố Wall trả lời: “Nhưng các anh KHÔNG phải là Gates hay Jobs, các anh là công nhân và hình ảnh của các anh ngụ ý các anh KHÔNG kính trọng người khác cho nên các anh KHÔNG xứng dáng được đề bạt. Nhiều người trong các anh sẽ ở trong góc của các anh, ở trước máy tính trong thời gian dài.” Để thành công, bạn không phải mặc quần áo thời thượng nhưng phải lịch sự với quần áo sạch sẽ, điều sẽ làm cho bạn nổi bật lên từ cả nhóm và nhận được sự chú ý của cấp quản lí. Một người quản lí khuyên: “Nếu bạn muốn được đề bạt vào vị trí khác, phải mặc như bạn đã ở vị trí đó và  đó là công thức mặc cho thành công.”

Ít người hiểu được rằng kĩ năng viết là rất quan trọng tại chỗ làm việc. Mặc dầu kĩ năng kĩ thuật được cần nhưng cấp quản lí cũng tìm các công nhân có năng lực viết tốt bất kể kiểu công việc họ làm. Vì nhiều người kĩ thuật thường gửi “tin nhắn” cho bạn bè họ, họ chấp nhận “phong cách tin nhắn” vào việc viết công việc hàng ngày của họ. Đó là sai lầm khác thường làm cho họ mất cơ hội được đề bạt. Người quản lí thường nhìn vào tài liệu và trao đổi email, không chỉ là đúng văn phạm và cấu trúc câu, mà còn cả về từ vựng và toàn thể quá trình tư duy. Nếu công nhân không thể viết tốt, thường dùng viết tắt, họ không thể làm việc như người quản lí hay ở vị trí cần tương tác với khách hàng.

Ít người hiểu rằng tri thức rộng hơn là then chốt để có được vị trí cao hơn ở chỗ làm việc. Không thành vấn đề bằng cấp của bạn là gì hay kiểu việc nào bạn làm, bạn phải đọc nhiều về xu hướng công nghiệp và thị trường mọi ngày để bắt kịp với điều đang xảy ra. Có tri thức rộng bên ngoài tri thức chuyên gia kĩ thuật của bạn sẽ làm cho bạn được cấp quản lí chú ý. Đọc nhiều tin tức mọi ngày sẽ không chỉ làm cho bạn thêm hiểu biết, mà nó cũng sẽ cung cấp cơ hội để đối thoại tốt hơn với những người quản lí. Nhiều năm trước đây khi tôi còn là một kĩ sư phần mềm, đã có một thành viên tổ tên là Steve, người đọc nhiều, đặc biệt anh ta bao giờ cũng đọc tin tức doanh nghiệp trong Wall Street Journal và tạp chí Forbes. Tôi để ý rằng anh ta thường được người quản lí gọi tới các cuộc họp cho tới một hôm tôi nghe thấy người chủ công ti bảo người quản lí của tôi: “Phải chắc bảo Steve tới cuộc họp của tôi, anh ta biết rõ xu hướng thị trường.” Trong một thời gian ngắn, Steve được đề bạt làm trợ lí cho người chủ công ti.

Ít người hiểu rằng “Danh tiếng của đại học” cũng là quan trọng tại chỗ làm việc. Ý kiến chung là “các trường hàng đầu” không đáng với tiền và nỗ lực phụ thêm. Khi các công ti nhìn vào người xin việc, họ thường kiểm rằng những người này có bằng cấp và kinh nghiệm không. Sự kiện ít người biết là trường cấp bằng là một tiêu chí quan trọng trong việc thuê người và những đề bạt nào đó cũng phụ thuộc vào bằng cấp của đại học đó. Một người quản lí thuê người giải thích: “Các trường hàng đầu bao giờ cũng có chương trình giảng dạy cập nhật nhất và các thầy khoa giỏi nhất. Càng nhiều lựa chọn trong việc nhận sinh viên, những người tốt nghiệp càng giỏi hơn và chúng tôi ưa thích những người tốt nghiệp từ các trường hàng đầu hơn là các trường nhà nước.” Nếu bạn nhìn vào tất cả những quan chức điều hành hàng đầu của các công ti lớn ở Mĩ, hầu hết trong họ đều có bằng cấp từ các trường hàng đầu như Harvard, Yale, Chicago, MIT hay Stanford v.v. Hơn nữa khi bạn được vào các vị trí điều hành cao hơn, bằng cấp và liên kết của bạn trong những người điều hành này là rất quan trọng như bạn biết ai và bạn được liên kết với ai.”

Tôi biết rằng nhiều người trong các bạn có mong đợi cao về nghề nghiệp của bạn. Bạn là người nhiệt tình và sẵn sàng nhảy lên nhưng sự kiện là cần nhiều bước nhỏ để lên tới mức tiếp. Về căn bản bạn phải chuẩn bị vì có ước muốn là KHÔNG đủ, bạn phải lập kế hoạch chi tiết. Nó không phải là làm việc chăm chỉ mà còn làm việc thông minh. Mọi công nhân kĩ thuật đều biết cách làm việc của họ nhưng có khả năng giải quyết vấn đề, thu được chú ý của người quản lí và đặt ưu tiên của bạn sẽ giúp cho bạn đi xa hơn. Biết điều bạn muốn và cách đặt kế hoạch nghề nghiệp là rất quan trong. Trước hết, bạn phải biết điểm mạnh VÀ điểm yếu của bạn thay vì chỉ biểu lộ nhiệt tình của bạn. Bằng việc liên tục học nhiều hơn, bằng việc cải tiến kĩ năng của bạn, bằng việc giúp cho người khác, bằng việc khiêm tốn sẽ giúp cho bạn phân biệt bản thân bạn trong số những người khác. Vị trí của người quản lí hay ngay cả người điều hành không phải là cái gì đó không thể được với bạn nhưng bạn phải kiếm được chúng. Bạn đã bao giờ tự tỏi tại sao ai đó sau vài năm, được đề bạt lên vị trí cao hơn với lương tốt hơn trong khi những người khác vẫn làm cùng việc khi họ tốt nghiệp? Khác biệt là người có bản kế hoạch nghề nghiệp và người chỉ muốn có việc làm.

—English version—

After getting a job

Many college graduates consider getting a job is the ultimate goal but few understand that having a job is only the beginning. After they get a job, they have to learn how to keep their job and advance their career by getting promoted to the next level. Of course everybody knows, by go to work on time, work hard, and seek out opportunity for advancement are the key to succeed. But beyond these obvious things, there are other things that you must pay attention in this competitive market:

Few people understand that personality is important in the workplace, if you are humbled, friendly, and helpful than you will get promoted faster than others. If your work is excellent but you are arrogant then you may not get promoted because nobody wants to work with you. Many top students often make this mistake. Because they are smart, they act like “heroes”. The issue is in the workplace, no one work alone but always in a team. As they want to prove that they are good, they often do not share information, they prefer to do thing by themselves since they “know everything”. But they DO NOT know why they did not get promoted as they thought they should. Teamwork is the key to succeed in every company and students must learn this skill as early as possible.

Few people understand that manners are also important in the workplace. Many workers, especially information technology workers often come to work in casual dresses such as jeans, sloppy shirts, and without combing their hair. They use mobile phone to text message to friends at work and sometime even play videogames when no one pays attention. From management’s view, these workers are creating an “unprofessional images” for themselves. Because they are technical workers, often work inside the company, rarely meet with anyone, so they are tolerated but most will never get promoted to the next level. Few years ago, there was a survey on “Dress for success” by a Wall Street magazine where business graduates were voted “the best dressed” and information technology (IT) graduates were voted the “worst dressed”. IT students protested as their heroes, Steve Jobs, Bill Gates were often seen in Jeans and black shirts. A Wall Street executive answered: “But you are NOT Gates or Jobs, you are workers and your image means you do NOT respect others so you do NOT deserve to get promoted. Many of you will stay in your corners, in front of a computer for a long time.” To succeed, you do not have to dress in fashionable clothes but being polished with clean clothes will make you stand out from the group and get noticed by management. A manager advised: “If you want to get promoted into another position, dress like you already in that position and that is the formula of dress for success”.

Few people understand that writing skills is very important in the work place. Although technical skills are needed but management also look for workers with good writing ability regardless of the type of work they do. Since many technical people used to send “text messages” to their friends, they adopt a “tech message style” of writing in their daily work. That is another mistake that often cost them the opportunity to get promoted. Managers often look at document and email exchanges, not only for proper grammar and sentence structure, but also for vocabulary and overall thinking processes. If workers cannot write well, using abbreviation often, they cannot work as a manager or in position that need to interact with customers.

Few people understand that broader knowledge is the key to get higher position in the workplace. No matter what your degree is or what type of job that you do, you should read more about industry’s trends and marketplace every day to keep up with what is happening. Having a broader knowledge beyond your technical expertise will get you noticed by management. Reading more news every day will not only make you more knowledgeable, but will also provide opportunities for better conversations with managers. Many years ago when I was a software engineer, there was a team member named Steve, who read a lot, especially he always read business news in the Wall Street Journal and Forbes magazine. I noticed that he was often called by managers to meetings until one day I heard the company owner asked my manager: “Make sure to get Steve to my meeting, he knows the market trends well.” In a short time, Steve got promoted to assistant to the company owner.

Few people understand that “The reputation of the university” is also important in the work place. The common opinion is “Top schools” are not worth the extra money and efforts. When companies look at job applicants, they only check that they have a degree and skills. The fact that few people know is where the degree came from is an important criteria in hiring and some promotions also depending on the university’s degree. A hiring manager explained: “Top schools always have the most up to date curricula and the best faculty. The more selecting in admitting students, the better the graduates and we prefer graduates from top schools than other state universities.” If you look at all the top executives of large U.S. companies, most of them have degree from top schools such as Harvard, Yale, Chicago, MIT or Stanford etc. Furthermore when you get into higher executive positions, your degree and association among these executives are very important as whom you know and who do you associated with.”

I know that many of you have high expectations for your careers. You are enthusiast and ready to leap but the fact is that it takes many small steps to get to the next level. Basically you have to prepare because having a wish is NOT enough, you must plan in details. It is not about work hard but also works smart. Every technical worker knows how to do their job but be able to solve problems, get noticed by managers and set your priorities will help you to go further. Know what you want and how to set a career plan is very important. First, you must know your strengths AND your weaknesses rather than just showing your enthusiasm. By continue to learn more, by improving your skills, by helping others, by being humbled will help you to distinguish yourself among others. The position of a manager or even an executive is not something impossible but you must earn them. Have you ever wondered why someone after few years, get promoted to higher position with better salary when others are still doing the same job when they graduated? The difference is one who has a career plan and one only wants to have a job.