Một sinh viên viết cho tôi: “Có nhiều người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp ở nước em và là sinh viên năm thứ hai, em rất lo. Mặc dầu em học khoa học máy tính mà theo thầy là lĩnh vực tốt với nhiều cơ hội việc làm, nhưng làm sao em chắc được rằng em sẽ có việc làm khi tốt nghiệp? Em có thể làm gì để cải tiến cơ hội có được việc làm tốt của em? Xin thầy lời khuyên.”

Đáp: Một trong những điều quan trọng nhất bạn có thể làm khi vẫn trong trường là thu được kinh nghiệm làm việc thực tại. Mặc dầu bất kì kinh nghiệm nào cũng là tốt hơn không có kinh nghiệm, nhưng việc làm trong công ti phần mềm sẽ giúp bạn có kinh nghiệm trong khu vực mà bạn đang tìm công việc sau khi tốt nghiệp. Cách tốt nhất để làm điều này là làm việc bán thời trong năm học hay tìm việc toàn thời trong thực tập mùa hè điều sẽ cung cấp cho bạn cơ hội để có kinh nghiệm làm việc trong công nghiệp.

Bạn cũng cần phát triển kĩ năng mềm. Một số trường cung cấp đào tạo kĩ năng mềm, những trường khác có thể không nhưng bạn có thể xây dựng kĩ năng làm việc tổ bằng việc tham gia vào các hoạt động trường học, và các hoạt động tình nguyện. Bạn có thể tham gia vào câu lạc bộ máy tính trường học, hay câu lạc bộ sinh viên điều cho phép bạn cải tiến kĩ năng mềm của bạn. Và đừng quên rằng thể thao bao giờ cũng là cách tốt để xây dựng kĩ năng làm việc tổ mạnh nữa.

Đại học cũng là thời gian cho các cá nhân trưởng thành, để phát triển tính cách, và có trách nhiệm hơn. Do đó tình bạn và quan hệ là các nhân tố then chốt có thể giúp cho bạn trong nghề tương lai của bạn. Quan hệ được phát triển trong trường KHÔNG CHỈ giúp bạn vượt qua nhiều chướng ngại MÀ CÒN có thể trở thành tình bạn kéo dài cả đời. Tuy nhiên, bạn cần chọn bạn, những người cùng viễn kiến, hứng khởi nghề nghiệp, và mục đích giáo dục. Họ có thể động viên bạn, khuyến khích bạn, và hỗ trợ bạn trong việc đạt tới mục đích giáo dục của bạn. Qua những mối quan hệ này, bạn học là người tốt hơn, là người có trách nhiệm và chăm nom vì bạn có ai đó để chia sẻ cách nhìn cuộc sống của bạn hay mơ ước của bạn. Bên cạnh tình bạn với sinh viên khác, bạn cũng cần xây dựng các quan hệ với các giáo sư và cố vấn nhà trường người có thể đưa ra những cơ hội kèm cặp và hướng dẫn nghề nghiệp nữa.

Bạn nên phát triển thói quen tốt về đọc tài liệu bên ngoài điều nhà trường yêu cầu như xu hướng thị trường, xu hướng công nghệ. Bạn có thể theo các báo toàn cầu cũng như địa phương để đảm bảo rằng bạn có tri thức rộng hơn về thế giới bao quanh bạn. Bạn càng biết nhiều thứ, bạn càng sẽ trở nên giỏi hơn và bạn sẽ sẵn sàng hơn cho việc làm tương lai. Cố gắng học ít nhất một ngoại ngữ để cho bạn có thể đọc tin tức và bài báo kĩ thuật trong các ngôn ngữ khác. Chúng ta đang sống trong thế giới thay đổi nhanh và được kết nối; bạn cần biết về xu hướng thị trường và cơ hội nghề nghiệp ở các nước khác nữa. Nó sẽ giúp bạn nếu bạn muốn có việc làm với công ti nước ngoài hay làm việc ở nước khác nữa.

Bên cạnh các môn kĩ thuật, điều quan trọng là học các môn thêm mà có thể tán dương cho nghề nghiệp của bạn. Nếu có thể, bạn nên học một hay hai môn về doanh nghiệp như luật doanh nghiệp hay quản lí để chuẩn bị thích hợp cho bạn với thế giới doanh nghiệp. Mọi trường đều có trung tâm nghề nghiệp nơi cung cấp cho sinh viên đa dạng các hội thảo, đào tạo và tìm việc làm, để giúp họ viết bản lí lịch, học cách trình diễn trong phỏng vấn việc làm, và hướng dẫn họ tìm cơ hội thực tập trước khi tốt nghiệp. Bạn nên tận dụng ưu thế đầy đủ của điều trung tâm nghề nghiệp sinh viên phải cung cấp.

Sự kiện là với lập kế hoạch nghề nghiệp, bạn có thể hoàn thành đại học không chỉ với tấm bằng, mà còn với những kinh nghiệm làm việc nào đó điều sẽ giúp bạn kiếm được việc làm tốt và xây dựng nghề nghiệp vững chắc có thể kéo dài theo thời gian.

—English version—

Another student advices

A student wrote to me: “There are many unemployed college graduates in my country and as a second year student, I am very worry. Although I study computer science which according to you is a good field with many job opportunities, but how do I make sure that I will have a job when graduate? What can I do to improve my chance of getting good job? Please advice.”

Answer: One of the most important things you can do when still in school is to get actual work experience. Although any experience is better than none but a job in a software company will help you to have experience in the area that you are seeking work after graduate. The best way to do this is to work part-time during school year or find full time summer intern that will provide you the opportunity to have work experience in the industry.

You also need to develop soft-skills. Some schools provide soft-skills training, other may not but you could build teamwork skills by participate in school activities, and volunteer activities. You may join the school computer club, robotics club, or students clubs that allow you to improve your soft-skills. And do not forget that sports are always a good way to build strong teamwork skills too.

College is also the time for individuals to mature, to develop character, and be more responsible. Therefore friendships and relationships are key factors that can help you in your future career. Relationships developed in school NOT ONLY help you to overcome many obstacles BUT ALSO can become the friendships that last a lifetime. However, you need to select friends who have the same vision, career aspiration, and education goals. They can motivate you, encourage you, and support you in achieving your education goals. Through these relationships, you learn to be a better person, a responsible and caring person as you have someone to share your views of life or your dream with. Beside friendships with other students, you also need to build relationships with professors and counselors who can offer mentoring opportunities and career guidance too.

You should develop a good habit of reading materials outside of what the school requires such as market trends, technology trends. You may want to follow global as well as local news to ensure that you have a broader knowledge about the world surrounding you. The more things you know, the better you will become and the more ready you are for future job. Try to learn at least one foreign language so you can read news and technical articles in other language. We are living in a fast changing and connected world; you need to know about market trends and job opportunities in other countries too. It will help you if you want to get a job with foreign company or work in other country too.

Beside technical courses, it is important to take additional courses which can compliment your career. If possible, you may want to take one or two courses in business such as business law or management in order to adequately prepare you for the business world. Every school has a career center which offers students a variety of workshops, trainings and job fairs to help them write their resume, learn how to perform in job interviews, and guide them to find internship opportunities before graduation. You should take full advantage of what the student career center has to offer.

The fact is with career planning, you can complete college not only with a degree, but also with some working experiences that will help you get good job and build a strong career that may last a long time.