04 May, 2021
Y tế di động ở vùng sâu vùng xa
Mặc dầu phần lớn thế giới bây giờ “được kết nối” bởi Internet nhưng có những người vẫn còn bị bỏ lại bên ngoài kết nối này – những người sống ở các khu vực nông nghiệp sâu xa hay các làng bản hẻo lánh. Nhiều khu vực không có trung tâm y tế hay bệnh viện cho nên việc cung cấp chăm sóc sức khoẻ cho họ là vấn đề lớn, đặc biệt khi họ không thể tới được bệnh viện nhanh chóng trong trường hợp khẩn cấp. Do đó vấn đề sức khoẻ cho những người ở các vùng sâu xa là nghiêm trọng hơn và đó là lí do tại sao họ có tỉ lệ bệnh kinh niên và chết cao hơn những người ở vùng đô thị. Ngày nay tỉ lệ ung thư trong những người này là cao hơn nhiều do việc bị phơi nhiễm hoá chất được dùng trong nông nghiệp và không có chẩn đoán sớm, hay hành động phòng ngừa, nó có thể là vấn đề y tế nghiêm trọng trong tương lai gần.
Một trong những sinh viên của tôi từ Kenya giải thích cách thức hiệu quả để giúp những người này bằng việc dùng công nghệ di động hay m-sức khoẻ. Vì điện thoại di động là rất phổ biến ở Kenya, ngay cả ở vùng sâu xa nhiều người cũng có điện thoại di động cho nên công nghệ di động là chọn lựa tốt hơn Internet để cung cấp thông tin y tế. Có ứng dụng di động phổ biến gọi là “e-Visit” nơi bệnh nhân trao đổi với bác sĩ qua điện thoại thay vì gặp trực tiếp. Bệnh nhân bắt đầu bằng việc trả lời một số câu hỏi từ app “e-Visit” như tên, tuổi, địa chỉ hay vị trí làng bản và vấn đề sức khoẻ họ đang bị. Thông điệp được gửi tới một y tá làm việc trong trung tâm y tế điện tử mà có thể cách xa hàng trăm ki lô mét và vận hành 24 giờ một ngày và 7 ngày một tuần. Y tá kiểm qua thông tin, xác định vấn đề, và truyền yêu cầu này cho một bác sĩ y tế thích hợp người sẽ thảo luận về điều trị với bệnh nhân. Bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên về sức khoẻ, đưa ra đơn thuốc hay lịch khám, nếu cần. Trong trường hợp bệnh nhân không quen thuộc với công nghệ di động, người trưởng bản hay ai đó trong làng có thể giúp gõ thành câu hỏi và giải thích lời khuyên của bác sĩ cho bệnh nhân. Trong các làng ở xa, người trưởng bản thường có một số thiết bị giám sát sức khoẻ như cặp nhiệt độ, đo huyết áp, để lấy kết quả cho bác sĩ. Một số trong những thiết bị giám sát hiện đại này có thể được kết nối với Internet hay với thiết bị video để cho phép tương tác tốt hơn với bác sĩ y tế. Theo sinh viên này, app e-Visits là rất phổ biến vì nó tiết kiệm thời gian cho cả bệnh nhân và bác sĩ, so với việc tới khám ở phòng mạch nơi đòi hỏi phải đi xa, chính là điều bất tiện cho những người ở vùng sâu xa, người có thể không có truy nhập vào vận tải.
Mọi sổ y bạ của bệnh nhân đều được thu thập trong cơ sở dữ liệu trung tâm để cho bác sĩ có thể duyệt qua các bệnh nhân để kiểm tình trạng tiêm chủng, hay vấn đề sức khoẻ nào đó mà họ cần giám sát như bệnh đái đường, bệnh tim, bệnh lao, và các bệnh thông thường khác. Có sổ y bạ điện tử có thể là có ích trong trường hợp khẩn cấp, các bác sĩ có thể kiểm lại thông tin sức khoẻ của bệnh nhân, như các bệnh họ đang được điều trị, thuốc họ đang dùng, những thuốc nào đó họ bị dị ứng v.v. Bên cạnh một số app di động cho sức khoẻ, trường y cũng đã tạo ra website để cung cấp thông tin y tế và phòng ngừa bệnh dịch cho người vùng sâu xa, giúp họ hiểu thêm về thông tin y tế.
Anh ấy kết luận: “Công nghệ di động có tiềm năng lớn để cải tiến chất lượng y tế và làm cho nó thành truy nhập được cho nhiều người ở các khu vực sâu xa. Nó đơn giản, dễ dùng, và không cần nhiều tiền. Có thể để các sinh viên khoa học máy tính phát triển các website thông tin chăm sóc sức khoẻ này, truy nhập tới được bởi điện thoại di động như dự án nhà trường, để cung cấp thông tin y tế và nâng cao nhận biết về vấn đề sức khoẻ cho những người này và cải thiện cuộc sống của họ.”
—English version—
Mobile health in rural areas
Although most of the world is now “connected” by the Internet but there are people who are still left outside of this connection – people who live in a rural agricultural areas or remote villages. Many areas do not have health centers or a hospital so providing health care to them is a major problem, especially when they cannot get to hospital quickly in an emergency. Therefore health problems of people in rural area are more serious and that is why they have higher rates of chronic disease and death than people in urban areas. Today there is much a higher rate of cancer in these people due to exposure to chemicals used in farming and without early diagnostic, or prevention action, it could be a serious health issue in the near future.
One of my students from Kenya explains an effective way of helping these people using mobile technology or m-health. Since mobile phones are very popular in Kenya, even in rural area many people have mobile phone so mobile technology is a better choice than the Internet to provide health information. There is a popular mobile application called “e-Visit” where a patient communicates with doctors over the phone instead of in person. Patients begin by answer numbers of question from the “e-Visit” app such as name, age, address or village location and the health problems that they have. The message is sent to a nurse works in an e-health center that may be hundred kilometers away and operate 24 hours a day and 7 days a week. The nurse reviews the information, determines the problems, and transfers the request to an appropriated medical doctor who will discuss treatments with patients. The doctor may recommend advices on health, issues prescriptions for medication or schedule an examination, if needed. In case patients are not familiar with mobile technology, a village chief or someone in the village could help typing in questions and explain doctor’s advices to the patients. In remote villages, the village chief often have some health monitor devices such as thermometer, blood pressure monitor, to get results to doctor. Some of these modern monitors can be connected to the Internet or to video equipment to allow better interaction with medical doctor. According to the student, e-Visits app is very popular as it save both patients and doctors time compared with an office visits where travel is required, which is inconvenience for people in rural areas, who may not have access to transportation.
All patients’ health record are collected in a central database so doctors can review patients to check for immunizations, or certain health problems that they need to monitor like diabetes, heart diseases, tuberculosis, and other common diseases. Having an electronic health record can be helpful in case of emergency, doctors can check patients’ health information, such as a disease they are being treated for, medications they take, certain drugs that they are allergic to etc. In addition to some health mobile apps, the medical school also created medical website to provide health information and disease prevention to rural people, help them to understand more about health information.
He concluded: “Mobile technology has significant potential to improve the quality of health care and make it accessible to more people in the rural areas. It is simple, easy to do, and does not need a lot of money. It is possible to have computer science students to develop these health care information websites, accessible by mobile phones as school projects, to provide health information and raise awareness about health issues to these people and improve their lives.”