Khi tôi còn trẻ, tôi thích đọc tiểu thuyết võ thuật. Mọi tiểu thuyết đều có anh hùng, và như một hình mẫu, nó bao giờ cũng bắt đầu với người anh hùng đi vào trong cuộc hành trình tìm kiếm cái gì đó tối thượng. Đó có thể là tri thức từ một cuốn sách bí kíp về võ thuật hay một công phu đặc biệt mà một người thầy đặc biệt có thể dạy cho anh ta để đánh bại kẻ thù. Lúc bắt đầu, người anh hùng bao giờ cũng không chắc chắn vì con đường là không rõ ràng và đầy chướng ngại. Anh ta biết mục đích nhưng bao giờ cũng có kẻ thù và chướng ngại dọc đường mà anh ta phải vượt qua. Chỉ bởi quyết tâm mạnh mẽ, dũng cảm, cam kết và nhiều nỗ lực, anh ta cuối cùng đánh bại kẻ thù và đạt tới mục đích của mình một cách chiến thắng.

Một số tiều thuyết có một anh hùng, một số có nhiều anh hùng đi cùng nhau nhưng đến cuối vài người đạt tới đích vì những người khác bị sao lãng và thất bại. Bao giờ cũng có đạo đức và luân lí vững chắc trong mọi tiểu thuyết võ thuật. Thiện bao giờ cũng đánh bại ác, và chân thành, chính trực và trung thành bao giờ cũng được khuyến khích.

Loại hình mẫu này không khác gì mấy với cuộc hành trình đại học mà nhiều người trong các bạn đang đi ngày nay. Là sinh viên, bạn vào đại học để tìm tri thức và phát triển kĩ năng. Trong năm đầu tiên, nhiều người trong các bạn không chắc chắn vì con đường là không rõ ràng và đầy chướng ngại và bạn không biết làm gì. Tất nhiên, bạn biết mục đích của bạn nhưng bạn không chắc liệu bạn có thể thành công hay không. Việc học ở đại học không dễ dàng và có chướng ngại. Chỉ bằng quyết tâm, dũng cảm, cam kết và nhiều nỗ lực, bạn có thể vượt qua mọi chướng ngại và đạt tới mục đích tối thượng.

Trong tiểu thuyết võ thuật, có những chuyện về những người tìm “lối tắt” hay “gian lận” chỉ đế có được công phu tuyệt kĩ nhưng họ thường không kết thúc tốt đẹp. Họ thường chết vì “tẩu hoả nhập ma” và phá huỷ mọi thứ họ đã làm việc vì nó. Ở đại học, có các sinh viên cũng tìm “lối tắt” và “gian lận” để qua các kì thi. Nhiều người bị bắt và bị đuổi khỏi trường. Một số không bị bắt và tiếp tục tìm kiếm “lối tắt” trong cuộc sống nhưng một ngày nào đó họ sẽ hối tiếc vì việc thiếu tri thức và kinh nghiệm của họ khi họ phải đối diện với những khó khăn. Nếu họ “gian lận” trong trường, họ thực tế “gian lận” chính bản thân họ vì không có tri thức và kĩ năng để dựa vào, họ sẽ làm bất kì cái gì họ có thể làm, chỉ để có được điều họ muốn, kể cả làm hại người khác, hay vi phạm luật pháp v.v. Chung cuộc họ bị bắt và phá huỷ bản thân họ và mọi thứ họ đã làm việc vì nó.

Trong hàng nghìn năm, hệ thống giáo dục của chúng ta không chỉ cung cấp cho học sinh tri thức, mà còn cả đạo đức và luân lí. Trẻ em học về đạo làm con với bố mẹ; thanh niên học về là người tốt và có trách nhiệm và người lớn học về trung thành với đất nước, là công dân tốt với xã hội. Tôi thường tự hỏi liệu giáo dục hiện thời có hoàn thành mục đích của nó không. Một số người được giáo dục tốt không thực hành luân lí. Cuộc khủng hoảng tài chính ở Mĩ là một ví dụ rõ ràng về thất bại của hệ thống giáo dục thiếu đạo đức và luân lí. Ngăn ngừa xã hội khỏi suy đồi trong hỗn độn là một trong những mục đích của giáo dục. Giáo dục phải tạo khả năng cho người học phân tích và cân nhắc bằng chứng,  thấy rõ đúng từ sai, cái thực từ cái không thực, và sự kiện từ hư cấu. Chức năng của giáo dục, do đó, là dạy cho học sinh tư duy một cách logic và đạo đức. Giáo dục không có đạo đức sẽ là mối đe doạ cho xã hội. Thông minh là không đủ. Thông minh có đạo đức mới là mục đích đúng của giáo dục. Giáo dục đầy đủ cho học sinh không chỉ tri thức, mà cả nhân cách đạo đức nữa. Là công dân trung thực, trung thành với đất nước, học sinh phải có nhân cách cao thượng mà có thể trụ vững với bất kì thách thức nào, và không từ bỏ. Chỉ qua dũng cảm, quyết tâm và cam kết mà họ có thể vượt qua chướng ngại và thách thức. Những người có nhân cách cao thượng, hứng khởi lớn, kiên nhẫn có thể liên tục tạo ra nghề nghiệp vĩ đại làm lợi cho mọi người.

Cuộc hành trình của người anh hùng trong tiểu thuyết võ thuật cũng tương tự như người khởi nghiệp trong công nghiệp công nghệ. Mọi công ti mới và sản phẩm mới đều bắt đầu bằng viễn kiến, một hi vọng về điều đó thể có, với mục đích ít người khác có thể thấy. Chính sáng suốt bùng cháy này làm khác biệt các nhà doanh nghiệp với công nhân bình thường trong công ti. Nhà doanh nghiệp cũng đi trong cuộc hành trình với sự bất định, rủi ro và chướng ngại để đạt tới viễn kiến. Để thành công, họ phải đi qua chỗ không ai đã đi trước đây, thường đầy chướng ngại và gian khó. Cuộc hành trình kiểm tra quyết tâm của họ, sức chịu đựng, và những giới hạn của lòng can đảm của họ. Mọi cuộc hành trình đều là duy nhất như từng nhà doanh nghiệp cũng là duy nhất. Ngày nay bạn biết một số người trong họ bởi các cái tên của Bill Gates, Steve Jobs, hay Marc Zuckerberg nhưng ít người biết điều đã xảy ra cho họ hai mươi hay bốn mươi năm trước. Từng người trong họ đều đi qua con đường bất định không có bản đồ và hướng dẫn. Đã có nhiều người cũng đã đi như họ nhưng bằng cách nào đó bị sao lãng hay không thể vượt qua được chướng ngại. Đó là lí do tại sao chúng ta chỉ có ít người trong số họ.

Nếu bạn đọc cuốn sách “Steve Jobs” cẩn thận, bạn có thể thấy cách ông ấy đã vượt qua chướng ngại của mình; bao nhiêu lần ông ấy đã thất bại; bao nhiêu lần ông ấy đã bị tước đi ưu thế; bao nhiêu lần ông ấy đã bị lừa bởi những người bạn tốt nhất của ông ấy. Đến cuối cùng, ông ấy đã đạt tới mục đích tối thượng của ông ấy về việc tạo ra không chỉ một công nghiệp mà nhiều công nghiệp. Ông ấy đã tạo ra công nghiệp máy tính cá nhân nơi mọi người tưởng không thể nào đi ngược lại được người khổng lồ IBM. Ông ấy đã thành công với Apple nhưng do ấu trĩ trong kinh doanh, ông ấy đã bị tống ra khỏi công ti mà ông ấy đã giúp tạo ra. Tôi tự hỏi bao nhiêu người có thể sống được với thảm hoạ này và không cay đắng? Nhưng với Steve Jobs, đó là bài học mà ông ấy đã học, không phạm cùng sai lầm lần nữa. Với quyết tâm và dũng cảm, ông ấy đã bắt đầu lại cuộc hành trình khác điều cho phép ông ấy tạo ra ngành công nghiệp hoạt hình máy tính mới với Pixar; rồi ngành công nghiệp tải nhạc với iPod; ngàng công nghiệp điện thoại thông minh với iPhone, và máy tính bảng mới với iPad. Làm sao ông ấy có thể làm được tất cả trong một thời kì thời gian ngắn ngủi thế? Bằng việc có viễn kiến về tương lai và lòng can đảm vững chắc để làm nó trong hiện thực, tôi tin nếu không cái gì xảy ra tại Apple, nếu ông ấy đã không bị tống ra thì chúng ta có lẽ chẳng bao giờ có Pixar, iPod, iPhone và iPad.

Một số người tin rằng điều đó dường như may mắn. Nhưng tôi không nghĩ vậy, cũng giống như bất kì tiểu thuyết võ thuật này, mọi anh hùng sẽ thất bại, không phải một lần mà nhiều lần cho tới khi họ thành công. Mọi thất bại là bài học mới để học. Mọi anh hùng sẽ bị kẻ thù của mình đánh ngã nhiều lần nhưng do dũng cảm bền bỉ và quyết tâm, họ cuối cùng đã vượt qua chướng ngại và đạt tới mục đích của họ.

Bây giờ tôi đoán bạn hiểu điều tôi nói trong blog này. Tôi tin bạn có thể làm cùng điều đó để vượt qua mọi chướng ngại để thành công trong cuộc truy tìm của bạn ở đại học. Bạn học từ thất bại, bạn đặt mục đích nghề nghiệp của bạn và quyết tâm phát triển kĩ năng điều sẽ giúp bạn đạt tới mục đích của bạn. Chung cuộc một số trong các bạn có thể tiếp tục với cuộc hành trình của bạn để tạo ra doanh nghiệp khởi nghiệp riêng của bạn.

—-English version—-

Martial arts, College, and Startups

When I was young, I like to read martial arts novels. Every novel has a hero, and as a pattern, it always starts with the hero travels in a journey to seek something ultimate. It could be the knowledge from a secret book of martial art or a special skill that a special teacher can teach him to defeat his enemies. In the beginning, the hero is always uncertain as the path is unclear and full of obstacles. He knows his goals but there are always enemies and obstacles along the road that he must overcome. Only by strong determination, courage, commitment and a lot of efforts, he finally defeats his enemies and reaches his goals triumphantly. Some novels have one hero, some have several who travel together but in the end only few reach the goal because others get distracted and fail. There are always strong morals and ethics in every martial art novel. Good always defeat evil, and honesty, integrity, and loyalty are always encouraged.

This kind of pattern is not much different from the college journey that many of you are traveling today. As students, you go to university to seek knowledge and develop your skills. In the first year, many of you are uncertain as the path is unclear and full of obstacles and you do not know what to do. Of course, you know your goals but you are not sure whether you can succeed or not. College learning is not easy and there are obstacles. Only by determination, courage, commitment and a lot of efforts, you can overcome all obstacles and reach the ultimate goal.

In martial art novels, there are stories about people who seek “short-cut” or “cheat” just to get the ultimate skills but they usually do not end up well. They often died of “Reversed internal fire” and destroy everything they have worked for. In colleges, there are students who also seek “short-cut” and “cheat” to pass exams. Many get caught and get expelled from schools. Some do not and continue to seek “short-cut” in life but someday they will regret because their lack of knowledge and experience when they have to face difficulties. If they “cheat” in school, they actually “cheat” themselves because without knowledge and skills to based on, they will do whatever they can, just to get what they want, including hurting others, or violate the laws etc. Ultimately they get caught and destroy themselves and everything that they have worked for.

For thousands of year, our education systems not only provide students with knowledge, but also moral and ethic. Young children learn about being filial to parents; young people learn about being good and responsible persons and adult learn about being loyal to the country, being good citizens to their society. I often wonder whether or not current education is fulfilling its purpose. Some well educated people do not practice ethic. The financial crisis in the U.S is one clear example of the failure of an education system that lacks moral and ethic. To prevent society from decay into chaos is one of the goals of education. Education must enable students to analyze and weigh evidence, to discern the true from the false, the real from the unreal, and the facts from the fiction. The function of education, therefore, is to teach students to think logically and morally. Education without moral will be a menace to society. Intelligence is not enough. Intelligence with moral character is the true goal of education. The complete education gives students not only knowledge, but also moral character. To be honest citizens, to be loyal to the country, students must have a strong character that can withstand any challenge, and not give up. Only through courage, determination and commitment they can overcome obstacles and challenges. People who have strong character, great aspirations, patience can go on to create great career that benefit everyone.

The hero’s journey in the martial art novel is also similar to startups in the technology industry. All new companies and new products begin with a vision, a hope of what could be, with a goal few others can see. It is this burning insight that differentiates entrepreneurs from regular workers in a company. Entrepreneur also travels in a journey with uncertain, risks and obstacles in order to achieve the vision. To succeed, they must go where no one has gone before, often full of obstacles and hardships. The journey tests their determination, stamina, and the limits of their courage. Every journey is unique as each entrepreneur is also unique. Today you know some of them by the names of Bill Gates, Steve Jobs, or Marc Zuckerberg but few know what happened to them twenty or forty years ago. Each of them travels in an uncertain path without roadmap and guidance. There were many who also travelled like them but somehow they were distracted or could not overcome obstacles. That is why we only have a few of them.

If you read “Steve Jobs” book carefully, you can see how he overcame his obstacles; how many times he failed; how many time he was taken advantages of; how many times he was cheated by his best friends. In the end, he reached his ultimate goals of create not one industry but several. He created the personal computer industry where everybody thought it was impossible to go against the giant IBM. He succeeds with Apple but due to his naïve in business, he got thrown out of the company that he helped created. I wonder how many people could survive this disaster and not bitter? But to Steve Jobs, it was a lesson that he learned, not to make the same mistake again. With determination and courage, he restarted another journey that allowed him to create a new computer animated industry with Pixar; then the music download industry with iPod; the smart phone industry with iPhone, and the new tablet computer with iPad. How could he do all in such a short period of time? By having a vision of the future and a strong courage to make it into reality, I believe if nothing happen at Apple, if he did not get throw out than we probably never have Pixar, iPod, iPhone and iPad.

Some people believe that it seems like luck. But I do not think so, just like any martial art novel, every hero will fail, not one time but many times until they succeed. Every failure is a new lesson to learn. Every hero will get beat up by his enemy many times but due to the strong courage and determination, they eventually overcomes obstacles and reach their goals.

Now I guess you understand what I want to say in this blog. I believe you can do the same to overcome all obstacles to succeed in your quest in college. You learn from failures, you set your career goal early and determine to develop the skills that will help you to reach your goal. Eventually some of you may continue with your journey to create your own startup.