12 Jan, 2021
Việc nóng, việc lạnh
Tôi đã nhận được nhiều email về cách kiếm việc trong thời buổi khó khăn này, đặc biệt từ các sinh viên mới tốt nghiệp trong lĩnh vực nghiên cứu khó tìm việc. Một số người hỏi tôi về cách kiếm việc trong khu vực “NÓNG” như kĩ nghệ phần mềm, Công nghệ thông tin, Chăm sóc sức khoẻ và một số thậm chí còn hỏi cách kiếm việc với các công ti toàn cầu.
Là một giáo sư, tôi bao giờ cũng hỏi sinh viên năm thứ nhất khi họ vào đại học “Các bạn định làm gì với lĩnh vực nghiên cứu của mình?” Sự kiện là nhiều người trong số họ KHÔNG biết. Một số bảo tôi rằng họ đã lựa lĩnh vực này bởi vì họ học giỏi về lĩnh vực đó ở trường trung học. Số khác bảo tôi rằng họ chọn nó bởi vì bạn bè họ đã chọn nó hay đôi khi cha mẹ họ muốn họ nghiên cứu về nó. Chỉ vài sinh viên mới biết đích xác điều họ muốn làm với lĩnh vực nghiên cứu của họ. Việc lựa chọn một “lĩnh vực nghiên cứu” thích hợp sẽ giúp cho bạn chuẩn bị nghề nghiệp trong một khu vực đặc biệt và làm cực đại việc đầu tư giáo dục của bạn. Tất nhiên bạn KHÔNG nên lựa lĩnh vực nghiên cứu mà bạn KHÔNG thích hay lựa một lĩnh vực bởi vì ai đó muốn bạn nghiên cứu nó hay bởi vì bạn bè bạn lựa chọn chúng. Bạn phải quyết định dựa trên MỐI QUAN TÂM RIÊNG của bạn sau khi đánh giá cẩn thận ưu điểm và nhược điểm của lĩnh vực đó. Tuy nhiên, bạn cũng nên xem xét tới “Nhân tố thực hành” vì nó có tác động có ý nghĩa lên bạn và tương lai của bạn.
Có thể là bạn có thể đổi ý sau vài tháng ở đại học như nhiều sinh viên vẫn làm. Tuy nhiên bạn không nên đổi ý thường xuyên vì “thời gian và chi phí” là gay cấn trong đầu tư của bạn bởi vì giáo dục là đầu tư nghiêm chỉnh nhất mà bạn làm trong đời mình. Không khó đổi lĩnh vực nghiên cứu trong năm thứ nhất hay năm thứ hai nhưng đến lúc bạn lên năm thứ ba, điều đó có thể quá chậm rồi. Tuy nhiên, có thể lấy các môn học phụ để có nhiều tri thức hơn cho việc theo đuổi lĩnh vực nghiên cứu mới. Một sinh viên tốt nghiệp về lịch sử có thể làm việc cho chính phủ, báo chí với đào tạo tối thiểu, nhưng sẽ cần đào tạo thêm để làm việc trong các lĩnh vực kinh doanh, khoa học hay phần mềm. Trước khi bạn nghĩ về điều mình sẽ làm với lĩnh vực nghiên cứu của mình, bạn cần biết bạn có thể làm gì với lĩnh vực nghiên cứu của mình.
Với các sinh viên ở lĩnh vực Kinh doanh, cách tốt nhất để kiếm việc trong công nghiệp phần mềm là lấy các lớp học thêm về Quản lí hệ thông tin bởi vì lĩnh vực này là cây cầu giữa kĩ nghệ phần mềm và kinh doanh. Lĩnh vực này không hội tụ quá nhiều vào khía cạnh kĩ thuật như kĩ nghệ phần mềm mà nó cho đủ đào tạo về cách quản lí công nghệ thông tin trong môi trường kinh doanh. Người tốt nghiệp trong lĩnh vực này sẽ làm việc như người quản lí hệ thông tin và đây là một trong những việc làm NÓNG hàng đầu với nhu cầu cao ngày nay.
Với sinh viên về khu vực Sinh học hay Khoa học Sự sống, cách tốt nhất để có việc tốt là hội tụ vào các khu vực điều dưỡng, công nghệ y học, và quản trị y tế. Bằng dưới đại học của bạn có thể chuẩn bị cho bạn một nghề trong công nghiệp chăm sóc sức khoẻ đang phát triển nhanh chóng, nó cũng cho bạn đủ tư cách để làm việc như người trợ lí phòng thí nghiệm, nhân viên kĩ thuậy Y học, nhà công nghệ khoa học sự sống hay người trợ lí nghiên cứu.
Với sinh viên trong khu vực ngoại ngữ: Việc làm tốt là phiên dịch viên cho các công ti nước ngoài cần người có kĩ năng đa ngôn ngữ; làm việc ở bảo tàng, lữ hành và công nghiệp du lịch, dạy ngoại ngữ cũng là chọn lựa phổ biến cho người tốt nghiệp ngoại ngữ.
Dù lĩnh vực nghiên cứu của bạn là bất kì cái gì, hãy để các tuỳ chọn của bạn vẫn còn mở bằng việc học thêm các môn phụ trong các khu vực khác để mở rộng tri thức và kĩ năng của bạn, làm công việc bán thời trong khu vực mình quan tâm và giữ cho mình theo sát thông tin mới nhất về xu hướng công nghiệp. Tự mình tham gia vào các biến cố công nghiệp và làm quen với các nhà chuyên môn khác, người có thể cho bạn lời khuyên và tham khảo. Và khi ai đó hỏi bạn về điều bạn định làm với lĩnh vực nghiên cứu, đừng trả lời rằng bạn sẽ ở lại trong khu vực đó mà thay vì vậy, bảo họ có đa dạng tuỳ chọn để theo đuổi, và bạn không muốn làm hẹp lại họ. Giữ chọn lựa được linh hoạt và tiếp tục thám hiểu các tuỳ chọn khác.
—-English version—-
Hot Jobs, Cold jobs
I have received several emails about how to get jobs in this difficult time, especially from students who graduated in fields of study that are difficult to find works. Some asked me about how to get jobs in the “HOT” area such as software engineering, Information Technology, Healthcare and some even asked how to get jobs with global companies.
As a professor, I always ask first year students when they arrive at universities “What are you going to do with your field of study?” The fact is many of them do NOT know. Some told me that they selected a field because they did well in that field in high school. Other told me that they choose it because their friends choose it or sometime their parents want them to study it. Only few students know exactly what they want to do with their field of study. Selecting an appropriate “field of study” will help you to prepare for a career in a specific area and maximize your education investment. Of course you should NOT select a field of study that you do NOT like or select a field because somebody wants you to study it or because your friends select them. You must make the decision based on YOUR OWN INTEREST after carefully evaluate the advantages and disadvantages of that field. However, you also should consider the “Practical factor” as it will have significant impact on you and your future.
It is possible that you may change your mind after a few months in university as many students do. However you should not change your mind often since “time and costs” are critical in your investment because education is the most serious investment that you made in your life. It is not difficult to change study field in the first or second year but by the time you go to third year, it maybe too late. However, it is possible to take additional courses to get more knowledge for pursuing a new field of study. A student graduated in history can work for government, journalism with minimum training but it will take additional trainings to work in business, scientific, or software fields. Before you think about what you’re going to do with your field of study, you need to know what you can do with your field of studies.
For students in Business area, the best way to get jobs in software industry is to take additional classes in Information System Management because this field is the bridge between software engineering and business. This field does not focus too much on technical aspect like software engineering but it gives enough training on how to manage information technology in a business environment. Graduate in this field will work as information system manager and this is one of the top HOT jobs with high demand today.
For students in Biological or Life Sciences area, the best way to get good jobs is to focus on Nursing, Medical technology, and Medical administration areas. Your undergraduate degree can prepare you for a career in the rapidly-growing healthcare industry, it also qualifies you to work as a laboratory assistant, Medical technician, Life Science technologist or research assistant.
For students in Foreign Language area: The good jobs are translators working for foreign companies that need people with multiple foreign languages skills; Working at museums, travel and tourism industry, teaching foreign languages is also a popular choice for foreign language graduates.
Whatever your field of study, keep your options open by taking additional courses in other areas to broaden your knowledge and skills, doing part-time work in the area of interest and keep up with the latest information on industry trends. Involve yourself in industry events and get to know other professionals who can give you advice and references. And when someone asks you about what you’re going to do with your field of study, do not answer that you are going to stay in that area but instead, tell them that you have a variety of options to pursue, and you don’t want to narrow them down quite yet. Keep it flexible and continue to explore other options.