Tuần trước tôi nhận được một email từ một sinh viên: “Em có bằng cấp trong khoa học máy tính. Em có vài cuộc phỏng vấn nhưng không có đề nghị việc làm nào. Em cảm thấy khổ và không có ý tưởng nào về bây giờ phải làm gì. Em biết rằng đất nước em vẫn còn suy thoái và khó kiếm việc làm nhưng như thầy vẫn viết “Có thiếu hụt người có kĩ năng, đặc biệt trong khu vực công nghệ.” Em không biết liệu em có thể tìm được việc làm không? Em là một sinh viên giỏi và tốt nghiệp từ một trường tốt. Em có đọc các bài báo kĩ thuật để vẫn còn được hiện thời với thay đổi công nghệ và học thêm các môn như “kĩ năng mềm”. Em không biết em có thể làm cái gì tốt hơn để có được việc làm tốt. Xin thầy giúp cho.”

Đáp: Với tôi dường như vấn đề không phải về suy thoái hay thiếu việc làm ở nước bạn. Bằng chứng là bạn có nhiều cuộc phỏng vấn việc làm có nghĩa là các công ti phần mềm vẫn còn thuê người. Vì bạn có bằng từ trường tốt nhưng không thể tìm được việc làm sau vài tháng thì vấn đề có lẽ là với việc phỏng vấn việc làm của bạn. Có thể bạn không thuyết phục được công ti thuê người rằng bạn là người đúng họ nên thuê. Nói các khác, nếu các cuộc phỏng vấn việc làm của bạn không đem tới kết quả, bạn cần nhìn vào lí do tại sao bạn đã không được thuê. Câu hỏi của tôi là:

  • Bạn có cư xử thích hợp trong cuộc phỏng vấn không?
  • Bạn có thực chuẩn bị cho cuộc phỏng vấn không? Bạn bồn chồn hay bình thản trong cuộc phỏng vấn?
  • Bạn có biết điều gì đó về công ti đang phỏng vấn bạn không? Bạn có biết nhu cầu của họ không? Bạn có biết họ đang tìm gì không?
  • Bạn có lắng nghe một cách cẩn thận và trả lời các câu hỏi rõ ràng trong phỏng vấn không? Hay các nhân viên thấy ai đó nói quá nhiều và không trả lời thẳng vào điều họ hỏi?
  • Bạn có đối thoại tốt với người bạn gặp không? Hay các nhân viên thấy ai đó rất yên tĩnh và chỉ trả lời câu hỏi của họ? Nhớ mọi người chỉ thuê những người họ thích.
  • Bạn có đại diện cho bản thân mình theo cách nhất quán trong toàn bộ cuộc phỏng vấn không? Hay người sử dụng lao động thấy sự không nhất quán trong cách bạn giải thích mọi sự?
  • Bạn có hiểu nhu cầu của người sử dụng lao động là gì không? Hay các nhân viên có thấy sự không tương xứng trong điều bạn có và điều họ cần không?
  • Bạn có bày tỏ tự tin và chân thành trong cuộc phỏng vấn không? Các nhân viên tìm thuê những người dường như có tự tin với sự chính trực.
  • Bạn có hỏi câu hỏi nào về công ti của họ không? Người sử dụng lao động có biết rằng bạn quan tâm tới công ti của họ và muốn làm việc với họ không?

Bằng việc trả lời những câu hỏi này, bạn có thể biết điều gì đó về điểm mạnh và điểm yếu của mình trong phỏng vấn. Câu hỏi cuối cùng của tôi là: Bạn có bản kế hoạch để cải tiến kĩ thuật phỏng vấn của bạn để giúp bạn có được điều bạn muốn không? Nếu bạn không chắc vấn đề là gì hay làm sao sửa nó, bạn có thể cần làm việc với ai đó có thể giúp đỡ. Bạn nên liên hệ với một cố vấn của trường để giúp bạn. Nhớ rằng kiếm việc làm còn nhiều hơn là có bằng cấp đúng hay trường đúng. Nếu bạn không kiếm được việc làm bạn muốn, bạn có thể tìm ra được kiểu ứng cử viên nào họ đang muốn tìm không?

—-English version—-

Problem with job interviews

Last week I received an email from a student: “I have a degree in computer science. I have several interviews but no job offer. I feel miserable and have no idea of what to do now. I know that my country still has a recession and it is difficult to get job but as you often wrote “There is a shortage of skilled people, especially in the technology area”. I do not know where can I find a job? I am a good student and graduate from a good school. I do read technical articles to stay current with technology changes and taking additional courses in “soft-skills”. I do not know what I can do better to get a good job. Please help”.

Answer: It seems to me that the problem is not about the recession or the lack of job in your country. The evidence is that you have several job interviews means software companies are still hiring people. Since you have the degree from a good school but cannot find job after several months than the problem is probably with your job interviews. Maybe you cannot convince hiring companies that you are the right person that they should hire. In other word, if your job interviews do not bring result, you need to look at the reason why you have not been hired. My questions are:

  • Do you conduct yourself appropriately during interviews?
  • Do you really prepare for the interviews? Are you nervous or calm during the interviews?
  • Do you know something about companies that interview you? Do you know their needs? Do you know what they are looking for?
  • Do you listen carefully and answer questions clearly during the interviews? Or do employees see someone who talk too much and not answer directly on what they ask?
  • Do you have a good conversation with the people you meet? Or do employees see someone who are very quiet and only answer their questions? Remember people only hire people that they like.
  • Do you represent yourself in a consistent way throughout the interviews? Or do employers see inconsistency in the way you explain things?
  • Do you understand what the employer’s needs? Or do employees see a mismatch in what you have and what they need?
  • Do you express confidence and honesty during the interview? Employees hire people who seems confidence with integrity.
  • Do you ask any questions about their company? Do employers know that you are interested in their company and want to work for them?

By answering these questions, you may know some of your strengths and weaknesses during the interview. My last question is: Do you have a plan to improve your interview techniques to help you get what you want? If you are not sure what the problem is or how to fix it, you may need to work with someone who can help. You should contact a counselor from your school to help you. Remember that getting a job is more than having a right degree or the right school. If you are not getting the job that you want, you may want to find out what type of candidates will they be looking for?