22 Feb, 2021
Tương tác người máy tính
Karen tốt nghiệp Carnegie Mellon từ năm 1985. Hai mươi năm sau cô ấy đưa con trai của mình, Peter quay lại CMU để viếng thăm và cô ấy ngạc nhiên là Peter bày tỏ ước muốn của cậu theo học CMU. Cô ấy bảo tôi: “Sau cuộc gặp gỡ với vài sinh viên nó nói với tôi là nó muốn học ở đó. Tất nhiên, tôi vui mừng nhưng tôi muốn nó tới thăm vài đại học khác trước khi quyết định nhưng nó cứ khăng khăng: “Mẹ ơi, nếu mẹ đã tới đây, con cũng muốn tới đây.”
Hôm nay, Peter là kiến trúc sư hệ thống cho Facebook. Anh ta bảo tôi: “Có nhiều công việc gian nan nhưng em thích mọi phút về nó. Em đang làm việc trên một dự án chính để làm cho mọi thứ dễ dàng hơn cho người dùng chia sẻ thông tin và để cho hệ thống của chúng em thực hiện tốt hơn. Em làm việc chủ yếu với tổ di động, giúp tổ chức thông tin và làm cho nó thành truy nhập được và hữu dụng. Facebook là một công ti trẻ, có nhiều điều để làm, nhiều ý tưởng mới, và nhiều thanh niên như em, những người muốn làm cho công nghệ dễ dùng cho mọi người.”
Anh ta cũng nói rằng anh ta được bao quanh bởi nhiều sinh viên tốt nghiệp CMU ở công ti: “Em biết nhiều người trong số họ, vì chúng em gặp nhau ở các lớp tại CMU. Cho nên em cảm thấy làm việc cho Facebook không khác với làm dự án tại CMU. Chúng em làm việc cùng nhau, chơi cùng nhau, ăn cùng nhau và nhiều thứ hơn… nó như là một gia đình ở đây.”
Mẹ của Peter, Karen bảo tôi rằng cô ấy rất hạnh phúc có con học ở trường cũ của mình. Cô ấy biết CMU sẽ cho phép cậu ta tiếp tục khám phá mối quan tâm riêng của cậu ta. Cô ấy nói: “Nó muốn học nhiều hơn về máy tính và thiết kế, cũng như có cái nhìn rộng về ngành công nghiệp này. CMU dứt khoát có mối quan hệ khăng khít với công nghiệp. Trong thời gian nó ở đó, nó đã gặp nhiều người từ công nghiệp và họ bảo nó điều họ cần. Nó có nền tảng kĩ thuật mạnh trong hai năm đầu rồi nó bước ra ngoài lập trình và đạt tới các bộ môn khác như Kiến trúc hệ thống và tương tác người máy (HCI) và nó thích điều đó. Một hôm nó về nhà và bảo tôi rằng nó đã tìm được đam mê của nó. Nó nói: ‘HCI là về giải quyết vấn đề với con người; nó là về thiết kế lấy con người làm trung tâm cho mọi sự để làm với công nghệ. Nó là khu vực lớn cho con.’”
Tương tác người máy tính là lĩnh vực hội tụ vào các chủ đề liên quan tới công nghệ máy tính trong hỗ trợ hoạt động con người và xã hội. Mặc dầu nó là bộ môn khoa học máy tính nhưng nó cũng tương tác với các lĩnh vực khác như khoa học xã hội, nhân văn, doanh nghiệp, thiết kế và nghệ thuật. Ý tưởng về Tương tác người máy tính có thể dõi vết về năm 1967, với ba giáo sư CMU và người đoạt giải thưởng Nobel Allen Newell, Herbert A. Simon, và Alan J. Perlis. Họ tin rằng khoa học máy tính nên bao gồm nghiên cứu về hiện tượng bao quan máy tính, không chỉ là lí thuyết và thiết kế bản thân các thiết bị tính toán. Khu vực HCI hội tụ vào cách mọi người làm việc, và trao đổi bên trong nhóm, tổ chức và cấu trúc xã hội. Nó bao gồm thiết kế, tạo mới và đánh giá về các công nghệ và công cụ để hỗ trợ cho các hoạt động con người và xã hội.
Peter giải thích: “Đó là điều Facebook đang tìm kiếm. Ngày nay chỉ có vài trường trên thế giới dạy HCI. Tại sao phải đi đâu đó khi những người sáng lập HCI đã là từ CMU. Họ đã nhận giải thưởng Nobel về công trình của họ ở đây và đây là chỗ những người hàng đầu thế giới tới và tiến hành nghiên cứu.”
Anh ta mỉm cười và nói: “Trong dự án Capstone của em, em đã nhận được một cú điện thoại từ một người nói rằng người đó đã đọc ghi chú của em về dự án và người đó muốn hỏi em vài câu hỏi. Chúng em nói trong mười lăm phút về máy tính và tương tác xã hội và anh ấy nói rằng anh ấy thích ý tưởng của em và hỏi liệu em có muốn làm việc cho anh ấy không. Bởi vì em kích động và rất đam mê về chủ đề này em quên mất không hỏi tên anh ấy. Anh ấy nói: “Tôi là Marc Zuckerberg từ Facebook, xin tới gặp tôi.” Tất nhiên em đã làm và có đề nghị việc làm từ năm tháng trước khi em tốt nghiệp.”
Anh ta tin thành công của mình là do kinh nghiệm học ở CMU. Anh ta nói: “Trường này thực sự cho phép những người quan tâm làm nhiều điều để thành công. Đào tạo của CMU cung cấp cho em nhiều kĩ năng cho nên em có thể đi ra và làm việc trên đa dạng điều mà người khác có thể không làm.”
Karen bảo tôi rằng cô ấy chưa bao giờ mơ được rằng con cô ấy bây giờ là đa triệu phú sau chỉ ba năm tại Facebook. Cô ấy nói: “Họ cho nó một số tuỳ chọn cổ phần nhưng nó đã không chú ý mấy mãi cho tới khi công ti nộp đơn xin ra sàn chứng khoán (IPO). Nó gọi điện cho tôi và muốn mua cho tôi và chồng tôi một chiếc xe mới vì xe của chúng tôi đã cũ mười năm. Tô bảo nó rằng nó phải tiết kiệm tiền. Nó nói rằng nó có nửa triệu đô là cổ phần và nó có thể bán đi một số để mua xe cho tôi. Chồng tôi kiểm tra giá thị trường và chúng tôi choáng là con chúng tôi đã sở hữu vài triệu đô la. Cả hai chúng tôi đã làm việc trên 25 năm, nhưng chúng tôi đã có không có mấy. Tôi nghĩ công nghệ là cái gì đó đáng ngạc nhiên mà thế hệ chúng tôi thậm chí không thể nhận ra được.”
Tôi bảo Peter cho sinh viên của tôi vài lời khuyên. Anh ta nói: “Công nghệ chỉ là bước đầu tiên, điều quan trọng hơn là tương tác với mọi người khi làm việc trong công nghệ. Đừng làm việc chỗ cô lập; đừng ngồi trước máy tính cả ngày. Chúng ta đang sống trong thế giới kết nối nơi mọi thứ đều được kết nối. Sinh viên phải tham gia các nhóm người có cùng đam mê, và làm cái gì đó kích động. Họ phải tạo ra những thứ mới, ý tưởng mới, dùng mọi công cụ mà họ có thể có. Công nghệ là điều kì diệu nhưng nó cần nhiều người dùng nó để làm thế giới thành chỗ tốt hơn.”
—-English version—-
Human Computer Interaction
Karen graduated from Carnegie Mellon in 1985. Twenty years later she took her son, Peter back to CMU for a visit and she was surprised that Peter expressed his desired to attend CMU. She told me: “After meeting with few students he said to me that he wanted to study here. Of course, I was glad but I wanted him to visit several other universities before making decision but he insisted: “Mom, if you went here, I want to go here too”.
Today, Peter is a system architect for Facebook. He told me:” There are a lot of hard works but I enjoy every minute of it. I am working on a major project to make things easier to users to share information and have our system perform better. I primarily work on the mobile team, helping to organize information and making it accessible and useful. Facebook is a young company, there are many things to do, many new ideas, and a lot of young people like me who want to make technology easy to use for everybody.”
He also said that he is surrounded by many CMU graduates at the company: “I know many of them, since we met each others in classes at CMU. So I feel working for Facebook is no different from doing project at CMU. We work together, play together, eat together and many more … it is like a family here.”
Peter’s mother, Karen told me that she was very happy to have her son attended her old school. She knew CMU would allow him to continue exploring his own interests. She said: “He wanted to learn more about computers and design, as well as have a broad view of the industry. CMU definitely had that close relationship with the industry. During the time when he was there, he met so many people from the industry and they told him what they need. He had strong technical foundation in the first two years then he stepped outside of programming and reaches other different disciplines such as System Architecture and Human Computer Interaction (HCI) and he loved it. One day he came home and told me that he has found his passion. He said: “HCI is about solving problems for people; it is about human-centered design for all things to do with technology. It was a great area for me.”
Human Computer Interaction is a field focusing on topics related to computer technology in support of human activity and society. Although it is a computer science discipline but it also interacts with other fields such as social science, humanities, business, design and art. The idea for a Human-Computer Interaction can be traced back to 1967, with three CMU professors and Nobel Laureates Allen Newell, Herbert A. Simon, and Alan J. Perlis. They believed that the computer science should include the study of phenomena surrounding computers, not just the theory and design of computation devices themselves. HCI area focuses on how people work, play, and communicate within groups, organizations, and social structures. It includes the design, creation, and evaluation of technologies and tools to support human and social activities.
Pete explained: “That is what Facebook is looking for. Today there are only few schools in the world teaching HCI. Why go somewhere when the founders of HCI were from CMU. They received the Nobel Prize for their works here and this is the place where top people all over the world came and conduct research.”
He smiled and said: “During my Capstone project, I received a phone call from a person who said that he has read my notes on the project and he wanted to ask me few questions. We talked for about fifteen minutes about computer and social interaction and he said that he liked my idea and asked whether I would like to work for him. Because I was so excited and very passion about the topic I forgot to ask his name. He said: “I am Marc Zuckerberg from Facebook, please come to see me.” Of course I did and I had a job offer five months before I graduated.”
He credits his success to his CMU experience. He said: “The school really allows people interested in doing a lot of things to succeed. CMU’s trainings provide me with a lot of skills so I could go out and work on a variety of things that others may not.”
Karen told me that she never dream that her son is now a multi-millionaire after only three years at Facebook. She said: “They gave him a number of stock options but he did not pay much attention until the company filed for initial public offering (IPO). He called me and wanted to buy me and my husband a new car because our car is over ten years old. I told him that he must save money. He said that he had half million shares of stock and he could sell a few to buy me a car. My husband checked the market prices and we were shock that our son already own several million dollars. Both of us have been working for over 25 years, but we did not have much. I think technology is something amazing that our generation could not even realize.
I asked Peter to give my students some advices. He said: “Technology is only a first step, it is more important to interact with people when working in technology. Do not work in isolation; do not stay in front of computer all days. We are living in a connecting world where everything is connected. Students should join groups of people who share the same passion, and doing something exciting. They should create new things, new ideas, using all the tools that they can get. Technology is a wonderful thing but it needs more people to use it to make the world a better place.”