Bạn nghĩ ai có khả năng nhiều để tìm được việc làm nhanh hơn: Sinh viên giỏi, người lập kế hoạch để xin việc làm sau khi tốt nghiệp, hay sinh viên trung bình xin việc làm vài tháng trước khi tốt nghiệp?

Theo đối thoại của tôi với các công ti, sinh viên trung bình bao giờ cũng có việc làm nhanh hơn mọi lúc. Sự kiện này là điều phần lớn các công ti không chờ đợi. Nhiều sinh viên không hiểu rằng thị trường việc làm không phải cạnh tranh giữa sinh viên giỏi hơn và trung bình nhưng nó dựa trên cơ sở đáp ứng cho nhu cầu. Khi công ti cần công nhân, họ muốn lấp đầy nhu cầu nhanh nhất có thể được. Mọi người muốn nói với người quản lí của họ rằng họ có công nhân được cần, cho dù họ phải đợi vài tháng để sinh viên tốt nghiệp. Khi người quản lí đòi hỏi người của họ làm cái gì đó, họ muốn nó được làm sớm nhất có thể được.

Tôi bao giờ cũng khuyên sinh viên bắt đầu tìm việc làm ngay từ đầu năm thứ tư để làm tối đa cơ hội kiếm được đề nghị việc làm. Họ cần để cho công ti cũng như người khác biết về sự sẵn có của họ và sự sẵn sàng của họ để làm việc. Tìm được việc làm không phải là chờ đợi cho công ti quảng cáo bởi vì phần lớn các việc làm tốt chưa bao giờ được quảng cáo vì chúng được lấp kín qua cách khác. Tôi thường hỏi sinh viên của tôi: “Bao nhiêu người biết rằng bạn đang tìm việc làm?” Câu hỏi này không dễ trả lời như có vẻ vậy. Các cấu phần then chốt là từ “người” và “biết”. Từ “người” nghĩa là ai đó có thể giúp bạn và từ “biết” nghĩa là họ nhận biết rằng bạn cần sự giúp đỡ của họ để kiếm được việc làm. Điều đó thường cần nhiều thứ hơn chỉ là một yêu cầu đơn giản cho bất kì ai giúp bạn trong tìm việc làm của bạn. Bạn phải để cho họ hàng của bạn, bạn bè của bạn, và mọi người biết rằng bạn đang tìm việc làm. Bạn phải làm điều đó nhiều lần để cho tên của bạn có trong tâm trí họ khi đột nhiên cơ hội tới. Đây là điều tôi gọi là “tìm kiếm chủ động” chứ không “tìm kiếm thụ động”. Tìm kiếm thụ động là khi bạn nộp đơn xin việc mà công ti quảng cáo về nó. Trong trường hợp đó, bạn đang cạnh tranh với hàng trăm người khác, những người cũng đang tìm việc. Tìm kiếm chủ động là bạn để mọi người biết cho nên khi họ cần ai đó, họ nghĩ tới bạn. Thay vì quảng cáo họ thuê luôn bạn. “Kết mạng” là thuật ngữ khác với đích xác cùng nghĩa là để cho người khác biết rằng bạn tìm việc làm.

Tìm kiếm chủ động hay Kết mạng nghĩa là bạn phải nhắc nhở họ thường xuyên rằng bạn đang tìm việc làm. Nếu bạn nói với họ ba tháng trước và yêu cầu họ để bạn biết liệu có cơ hội việc làm không, họ có thể nhớ hay họ có thể không nhớ. Rất có thể là họ đã hoàn toàn quên mất về bạn hay kiểu việc làm mà bạn đang tìm kiếm. Có thể họ nghĩ rằng bạn đã có việc làm rồi vì họ đã không nghe nói gì từ bạn. Để thực sự làm cho mọi người giúp cho việc tìm việc của bạn, bạn cần chủ động nhắc nhở họ về nỗ lực của bạn.

Tưởng tượng rằng hai người bạn cũ gặp nhau tại bữa tiệc. Người này hỏi: “Tôi đã không gặp anh khá lâu rồi. Anh ra sao rồi?” Người kia nói: “Tôi bận lắm vì tôi mới bắt đầu công ti phần mềm.” Người này nói: “Anh có cần công nhân phần mềm không? Tôi biết một sinh viên đang tìm việc làm. Nếu có thể được, tôi có thể để anh ta tiếp xúc với anh không?” Bạn nghĩ kết quả có thể là gì? Người bạn cũ sẽ nói: “Không tôi không cần công nhân nào?” Hay người đó sẽ nói: “Thực thế à, nếu đấy là ai đó anh biết, tôi muốn gặp người đó.” Nhiều việc làm tốt xảy ra theo cách đó, không quảng cáo mà chỉ vài lời giữa con người.

Tôi đều đặn khuyến khích sinh viên của tôi liên hệ với họ hàng của họ, bạn của bố mẹ họ và bất kì ai mà họ biết cứ một lần một tháng về sự kiện là họ sẽ sớm tốt nghiệp và đi tìm việc làm. Tôi biết rằng nhiều sinh viên cảm thấy ngượng ngùng về loại “hỏi” này và sợ rằng họ đang làm phiền mọi người quá nhiều. Xin nhớ cho rằng bạn vẫn còn là sinh viên trẻ và bạn cần giúp đỡ. Không có gì sai về việc hỏi xin giúp đỡ khi bạn vẫn còn trong trường. Sẽ là tồi tệ nếu bạn đã tốt nghiệp vài tháng và vẫn chưa tìm được việc làm. Đến lúc đó ai đó có thể nghĩ: “Nó đã tốt nghiệp vài tháng rồi và vẫn không thể tìm được việc làm. Có thể nó không thông minh, có thể nó là sinh viên kém.” Trong trường hợp đó điều đó là quá trễ. Tôi tin bạn nên vượt qua nỗi sợ này và xúc tiến cơ hội kiếm đề nghị việc làm khi bạn vẫn còn đang ở trường. Bắt đầu sớm bạn có cơ hội tốt hơn.

Tuần trước tôi đã khuyến khích một trong các sinh viên của tôi gửi email cho một số họ hàng của cô ấy, để cho họ biết cô ấy đang tìm việc vì cô ấy sẽ tốt nghiệp vào tháng sáu và cô ấy có thể dùng một số sự hỗ trợ thêm. Cô ấy ngần ngại và để trễ vài ngày. Cô ấy cảm thấy ngượng ngùng. Nhưng cuối cùng cô ấy đã làm điều đó sau khi thú nhận với tôi rằng cô ấy “nhìn vào nút gửi trong hàng giờ” trước khi cô ấy thực tế gõ nó để gửi thông điệp đi.

Kết quả ra sao? Cô ấy gọi điện cho tôi sau ba giờ: “Em đã nhận được 8 trả lời, cũng như 3 phỏng vấn việc làm. Em đã không biết rằng anh họ em đang làm việc cho Google và hai ông bác của em là người quản lí trong công ti phần mềm lớn. Điều đó chỉ trong 3 giờ!” Hai tuần sau, cô ấy được ba đề nghị việc làm bốn tháng trước khi tốt nghiệp.

—-English version—-

Finding Job

Who do you think is more likely to find a job faster: A good student who plan to apply for job after graduate, or an average student who apply for job several months before graduation?

Based on my conversations with companies, the average student always has the job offer faster every time. The fact is most companies do not wait. Many students do not understand that the job market is not a competition between better and average students but it is based on fulfilling a need. When a company needs workers, they want to fill its needs as fast as possible. People want to tell their manager that they have the needed workers, even they may have to wait few months for the students to graduate. When managers ask their people to do something, they want it done as soon as possible.

I always advise students to start their job hunting at the beginning of their fourth year to maximize the chances of getting a job offer. They need to let companies as well as other people know about their availability and their readiness to work. Finding job is not about waiting for company to advertise because most good jobs are never advertised as they are filled via different way. I often ask my students: “How many people know that you are looking for job?” This question is not as easy to answer as it appears. The key components are the word “People” and “Know”. The word “people” means someone who can help you and the word “Know” means they aware that you need their help to get a job. It usually takes more than just a single request for any person to help you in your job search. You must let your relatives, their friends, and everybody that you know that you are looking for job. You have to do it many times so that your name is on their minds when suddenly opportunity comes. This is what I call “Active search” not “Passive search”. Passive search is when you apply for a job when a company advertises it. In that case, you are competing with hundreds of others who also looking for work. Active search is you let everybody know so when they need someone, they think of you. Instead of advertise they hire you. “Networking” is another term with exactly the same meaning which is let others know that you are looking for job.

Active search or Networking means you must remind them often that you are looking for job. If you talk to them three months ago and asked them to let you know if there are job opportunities. They may remember or they may not. It is highly probable that they have completely forgotten about you or the types of job that you are seeking. Maybe they think that you already have job since they have not heard anything from you. To really get people to help your job search, you need to be actively reminding them about your efforts.

Imagine that two old friends meet each other at a party. One person ask: “I have not seen you for quite awhile. How are you doing? The other said: “I am busy because I just start a software company.” The other said: “Do you need any software worker? I know a student who is looking for job. If possible can I have him contact you? What do you think the outcome could be? Would an old friend say: “No I do not need any worker? Or should he say: “Sure, if it is someone you know, I like to see him.” Many good jobs happen that way, no advertising just a few words between people.

I routinely encourage my students to contact their relatives, their parents’ friends and anyone that they know once each month about the fact that they will be graduating soon and looking for work. I know that many students feel embarrassed about this kind of “asking” and fear that they are pestering people too much. Please remember that you are still a young student and you need help. There is nothing wrong about asking for help when you are still in school. It would be worst if you already graduated for several months and still do not find a job yet. By that time somebody may think: “He already graduated for several months and still could not find job. Maybe he is not smart, maybe he is a bad student.” In that case it is too late. I believe you should overcome this fear and boost your chance of getting job offer when you are still attending school. Start early than you have better chance.

Last week I encouraged one of my students to email some of her relatives, letting them know she was seeking work as she will be graduating in June and she could use some additional help. She hesitated and delayed for few days. She felt embarrassed. But she finally did it after admitted to me that she “look at the send button for an hour” before she actually hit it to send the message.

The result? She called me back after three hours: “I have received 8 replies already, as well as 3 job interviews. I did not know that my cousin is working for Google and two of my uncles are managers in large software company. It is only been 3 hours!”. Two weeks later, she got three job offers four months before graduation.