21 Sep, 2015
Thiết kế môn học tích cực
Một thầy giáo viết cho tôi: “Tôi dạy lịch sử, không phải công nghệ thông tin. Nhưng tôi thích cách tiếp cận học tích cực, làm sao tôi thiết kế môn lịch sử bằng việc dùng phương pháp học tích cực được? Xin thầy giúp cho.”..
Một thầy giáo viết cho tôi: “Tôi dạy lịch sử, không phải công nghệ thông tin. Nhưng tôi thích cách tiếp cận học tích cực, làm sao tôi thiết kế môn lịch sử bằng việc dùng phương pháp học tích cực được? Xin thầy giúp cho.”
Đáp: Phương pháp học tích cực có thể được dùng trong bất kì môn học nào, không chỉ công nghệ thông tin. Thiết kế môn học là tương đối đơn giản cho bất kì thầy giáo nào trong bất kì môn nào. Đầu tiên, bạn cần thiết lập mục đích học tập về điều gì bạn muốn học sinh học và có khả năng làm? Chẳng hạn, trong môn lịch sử, bạn muốn họ biết những biến cố lịch sử nào đó và con người liên kết với những biến cố đó để cho họ biết những sự kiện nào đó. Nhưng bạn cũng muốn đi ra ngoài sự kiện vì bạn muốn học sinh có khả năng học từ những bài học lịch sử đó để cho họ có thể phát triển các ý kiến nào đó mà có thể áp dụng được vào tình huống hiện thời hay làm quyết định. Là thầy giáo bạn cần tự hỏi bản thân mình điều gì bạn muốn học sinh biết, điều gì họ cần đọc, điều gì họ cần nghe từ bạn, điều gì họ cần thăm dò thông tin phụ thêm để họ có thể phát triển tri thức về những biến cố nào đó. Rồi bạn có thể tự hỏi nếu họ biết những sự kiện này, các khái niệm hay quan điểm nào họ phải phát triển? Loại cách nhìn hay ý tưởng nào họ nên giữ lại? Đây là những điều mà bạn muốn học sinh ghi nhớ sau khi họ đã hoàn thành môn học của bạn. Bằng việc có câu trả lời cho những câu hỏi này, bạn sẽ có khả năng xây dựng môn học của bạn, và phát triển các mục đích học tập cho học sinh của bạn.
Sau khi có mục đích học tập, bạn phải tự hỏi bản thân mình làm sao bạn đánh giá được tri thức của họ để đảm bảo rằng họ đã học điều bạn muốn họ học. Loại bằng chứng nào chứng minh cho bạn rằng họ đã học? Nói cách khác, kiểu câu hỏi kiểm tra nào, phân công bài tập về nhà, hay bài viết ra giấy v.v. mà bạn cần phát triểt để đảm bảo rằng sinh viên đã họ điều bạn muốn họ biết? Chẳng hạn, nếu một trong các mục đích học tập của bạn là hiểu làm sao Thế chiến thứ 2 đã bắt đầu, bạn có thể yêu cầu học sinh viết lên giấy và giải thích cho bạn về nguyên nhân của Thế chiến 2. Để cho họ viết ra mọi biến cố dẫn tới Thế chiến 2 và giải thích tại sao họ nghĩ đây là những bài học, thay vì chỉ trích dẫn một số sự kiện từ sách giáo khoa.
Sau khi bạn đã quyết định kiểu kiểm tra hay bài tập về nhà bạn muốn đánh giá việc học của học sinh, bạn bắt đầu tổ chức tài liệu mà bạn muốn dạy. Bạn không nên phát triển bài học dài mà hội tụ vào một số các câu hỏi mà bạn muốn hỏi và sinh viên phải thảo luận trong lớp để cải tiến tri thức của họ và các hoạt động học tập. Câu hỏi nào là tốt nhất mà bạn có thể thách thức học sinh phát triển để đáp ứng cho mục đích học tập của bạn? Làm sao họ có thể phát triển được ý kiến riêng của họ bằng việc dùng tri thức này? Kiểu tư duy phê phán nào họ phải phát triển khi học từ các biến cố lịch sử? Bạn muốn phát triển các bài tập cộng tác khuyến khích học sinh đi sâu hơn vào các biến cố lịch sử để làm cho họ hiểu thấu. Bạn muốn tăng cường hiểu biết chiều sâu, không ghi nhớ thuộc lòng. Học lịch sử không phải là về điều đã xảy ra mà cũng còn về tại sao và làm sao những biến cố này đã xảy ra. Đó là điều học tích cực thực sự là gì.