Dường như là kinh tế toàn cầu đang cải thiện khi nhiều công ti bắt đầu thuê người trong vài tháng qua. Năm ngoái, nhiều sinh viên đã hỏi tôi về cơ hội việc làm và tự hỏi liệu họ có thể tìm được việc làm hay không. Ngày hôm nay họ hỏi tôi về công ti nào tốt hơn vì tất cả họ đều có nhiều hơn một đề nghị việc làm.

Bạn tôi, người làm chủ một công ti nhỏ thành công đã bảo tôi rằng ông ấy gặp mười trường hợp bỏ đề nghị việc trong 3 tháng qua. Một số bỏ sau khi đề nghị việc đã được chấp nhận rồi người ta đổi ý trước ngày bắt đầu. Ông ấy không vui vì một số người đã đưa ra đề nghị lương 10% cao hơn đề nghị của ông ấy vì khan hiếm người có kĩ năng bắt đầu biểu lộ trong thị trường phần mềm. Ông ấy phàn nàn: “Tôi không hiểu các sinh viên này, tôi đã cho họ một đề nghị thoả đáng, họ dường như rất sung sướng và sẵn sàng chấp nhận nhưng họ nói với các công ti khác và kiếm lương tốt hơn.”

Ngày nay thị trường đang thay đổi nhanh chóng khi nhiều công ti cần công nhân phần mềm và họ thất vọng. Các công ti này sẵn lòng làm bất kì cái gì nó làm để có được người có kĩ năng mặc cho chi phí vì cạnh tranh đã bắt đầu ở cả Mĩ và châu Âu ngay từ đầu năm nay. Theo một số dự báo công nghiệp, lương phần mềm đã tăng trung bình quãng 7% trong ba tháng qua khi khan hiếm tiếp tục.

Bạn tôi bảo tôi: “Tôi cần kiến trúc sư phần mềm, người làm an ninh mạng cho công ti của tôi. Tôi đưa ra lương rất tốt nhưng thế rồi tôi phát hiện ra là lương tôi đưa ra thấp hơn thị trường 5% vì thị trường cạnh tranh đã dịch chuyển trong vài tháng qua. Dường như là mọi người đang tìm các kĩ năng này.” Tôi bảo ông ấy: “Ông có đọc báo gần đây không? Có bài báo viết ở tạp chí phố Wall rằng ngay cả Google và Microsoft cũng gặp khó khăn trong việc thuê người phần mềm. Bài báo này có tựa đề: “Việc mở rộng Google đang bị đình lại bởi qui trình thuê người” và các quan chức điều hành của Google nói họ không thể mở rộng nhanh chóng như họ muốn bởi vì họ không thể tìm được đủ nhân viên có phẩm chất hay triển khai phần mềm mới đủ nhanh. Nếu những công ti lớn như Google và Microsoft không thể tìm được đủ công nhân đúng thì ông cũng không nên khó chịu bởi vì ông không một mình. Với cuộc khủng hoảng gay gắt về người phần mềm trên khắp thế giới, ông có cho rằng ông có cơ hội tốt hơn người khác không? Trong mười năm qua, phần lớn các sinh viên đều tới các trường kinh doanh để học về tài chính, ngân hàng và đầu tư cho nên họ có thể làm được nhiều tiền hơn, gây ra sụt giảm tuyển sinh trong khu vực công nghệ đến hơn 40%. Bây giờ chúng ta đang đối diện với khan hiếm người phần mềm ở cả Mĩ và châu Âu vì cầu vượt quá cung. Nhiều công ti phải khoán ngoài việc của họ cho Ấn Độ và Trung Quốc nhưng dựa trên điều tôi đọc trong báo chí gần đây, hai nước này cũng đang có khan hiếm công nhân phần mềm nữa.

Từ điều tôi biết, vẫn có một số người lập trình, người làm Website, người kiểm thử đang tìm việc nhưng trong khu vực đặc biệt như kiến trúc sư hệ thống, phân tích nghiệp vụ, kĩ sư yêu cầu, chuyên viên an ninh mạng, không có đủ trong thị trường ngày nay. Lí do đơn giản, chỉ có vài trường dạy các kĩ năng này. Quan chức điều hành cấp cao trên toàn thế giới đang tìm những khu vực này và hỏi – Các công nhân có kĩ năng này ở đâu? Chúng tôi có thể tìm thấy họ ở đâu?

Tôi bảo bạn tôi: “Là quan chức điều hành và là người chủ của một công ti phần mềm thành công, ông phải tự hỏi mình – ông đã làm gì trong vài năm qua? Tại sao ông đã không chuẩn bị cho điều này? Ông hiểu nhu cầu và thị trường tốt nhưng ông phải chuẩn bị để kiếm tài năng đúng để giúp ông làm tăng trưởng công ti chứ? Khan hiếm công nhân có kĩ năng không phải là mới, nhiều người đã cảnh báo về điều này trong nhiều năm rồi. Sụt giảm trong đăng tuyển sinh viên phần mềm đã là nhân tố được biết rõ nhưng các công ti không tích cực làm cái gì về nó. Khan hiếm tài năng trong thị trường đã xảy ra trước, nơi công ti không thể tìm được đủ người cho nên họ đã tăng lương và đánh lẫn nhau để kiếm công nhân. Ngày nay họ đang làm cùng điều đó với lương cao hơn và tiền thưởng.

Bạn tôi công nhận sai lầm của mình: “Vậy tôi phải làm gì?”

Tôi bảo ông ấy: “Ông cần có chiến lược làm việc với đại học bằng việc giải thích nhu cầu của ông cho họ. Tất nhiên, một số đại học sẽ bỏ qua ông nhưng một số sẽ làm việc với ông để tạo ra các môn học dạy về những kĩ năng ông cần. Ông có thể cần nói chuyện về nhu cầu của mình với sinh viên nữa. Ông phải nói với họ về nhu cầu của công nghiệp, khu vực nào ông thấy trước sẽ tăng trưởng trong tương lai gần.  Ông cần hiểu rằng tuyển mộ là qui trình cạnh tranh. Ông không chỉ cung cấp cho họ lương, mọi người đều làm điều đó, nhưng ông đang mang mọi người lại như một tổ để hoàn thành một số việc hứng thú. Trong thị trường đầy cạnh tranh, sinh viên hàng đầu có chọn lựa cho nên ông đang cạnh tranh với các công ti khác. Tuyển mộ thành công yêu cầu mối quan hệ vững chắc giữa công ti và sinh viên. Nghĩa là ông cần làm việc với những sinh viên này sớm để thuyết phục họ làm việc với ông. Để tôi cho ông một ví dụ, những người thành công như Bill Gates tới Carnegie Mellon nhiều lần trong năm để nói chuyện với sinh viên. Ông ấy đã có vài thành viên cán bộ làm việc trong trường để nhận diện các sinh viên hàng đầu để cho khi ông ấy tới, ông ấy mời họ đi ăn trưa cùng.  Ông có thể hình dung là một sinh viên, được ăn cơm trưa cùng Bill Gates và được ông ấy yêu cầu làm việc cùng ông ấy ở Microsoft? Đó là cách các công ti hàng đầu thành công thế trong tuyển mộ các tài năng hàng đầu ngày nay. Những người lãnh đạo này hiểu rằng chính con người giúp cho công ti phát triển; chính con người đem tới giá trị, canh tân cho công ti của họ; chính kĩ năng và tài năng tạo ra khác biệt và họ biết cách đối xử tốt với những người đó.

—-English version—-

Job market today

It seems that the global economy is improving as many companies are beginning to hire people in the past few months. Last year, many students asked me about job opportunities and wondered whether they could find jobs or not. Today they are asking me about which company is better since they all having more than one offer.

My friend who owns a successful small company told me that he had 10 offer rejects in the past 3 months. Some rejections came after the offer was accepted then people change their minds before the start date. He was not happy because someone had made an offer 10% higher than his as the shortage of skilled people begin to show in the software market. He complained: “I do not understand these students, I made them a fair offer, they seemed very happy and ready to accept but they talked to other companies and got better salaries”.

Today the market is changing fast as many companies need software workers and they are desperate. These companies are willing to do whatever it takes to get the skilled people despite the cost as the competition has begun in both the U.S and Europe early this year. According to several industry forecasts, software salary has increase on the average about 7% in the past three months as the shortage continues.

My friend told me: “I need Software Architect and Network Security people for my company. I offered very good salaries but then I discovered that my offers were lower than the market by 5% since the competitive market has shifted in the past few months. It seemed that everybody is looking for these skills”. I told him: “Have you read the newspaper recently? There is an article written in the Wall street Journal that even Google and Microsoft also have difficult in hiring software people. The article title: “Google Expansion Is Being Held Back By Hiring Process” and Google executives said they can not expand as rapidly as they would like because they can not find enough qualified employees or deploy new software fast enough. If large companies like Google and Microsoft can not find enough of the right workers then you should not be upset because you are not alone. With this critical shortage of software people all over the world, do you think you have better chance than others? In the past ten years, most students went to business schools to learn finance, banking and investing so they can make more money resulting in the decline of enrollment in technology areas by more than 40%. Now we are facing a shortage of software people in both the U.S and Europe as the demand exceed supply. Many companies have to outsource their works to India and China but based on what I read in newspaper recently, these two countries are also have shortage of software workers too.

From what I know, there still are some Programmers, Website developers, Testers looking for works but in special areas such as System Architect, Business Analyst, Requirements Engineer, Network Security specialist, there are not enough in the market today. The simple reason, there are only few schools that teach these software skills. Senior executives all over the world are looking for these areas and asking – Where are these skilled workers? Where can I find them?

I told my friend: “As an executive and owner of a successful software company, you should ask yourself – what have you been doing for the past few years? Why haven’t you been preparing for this? You understand the needs and the market well but have you prepare to get the right talents to help you growing your company? The shortage of skilled workers is not new, many people have warned about this for years. The declining in enrollment of software students are well known fact but companies are not actively do anything about it. The shortage of talent in market has happened before where company could not find enough people so they increased salary and fighting with each others for workers. Today they are doing the same thing with better salaries and hiring bonus.

My friend acknowledged his mistake: “So what should I do?”.

I told him: “You need to have a strategy to work with university by explain your needs to them. Of course, some universities will ignore you but some will work with you to create courses that teach the skills that you need. You may want to address your needs with students too. You must tell them about the industry needs, what area that you anticipate will grow in near future.  You need to understand that recruitment is a competitive process. You are not just providing them with salaries, everybody is doing that, but you are bringing people together as a team to accomplish some exciting works. In the market full of competition, top students have choices so you are competing with other companies. Success recruiting requires strong relationship between company and students. It means you need to work with these students early to convincing them to work for you. Let me give you an example, successful people like Bill Gates came to Carnegie Mellon several times each year to talk to students. He already had few staff members working in school to identify top students so when he came, he had lunch with them.  Can you imagine as a student, you had lunch with Bill Gates and he ask you to work him in Microsoft? That is how top companies are so successful in recruiting top talents today. These leaders understand that it is the people that help their companies to grow; it is the people that bring value, innovation to their companies; it is the skills and talent that make the difference and they know how to treat them well.