Hôm qua, tôi nhận được một email người gửi viết: “Thật là hay khi biết rằng thị trường việc làm cho công nghệ thông tin (CNTT) đang cải thiện và có nhiều việc làm ở Mĩ và đâu đó khác. Tuy nhiên, ở nước tôi, chẳng cái gì thay đổi cả. Thị trường việc làm vẫn gay gắt, nhiều sinh viên CNTT vẫn gặp khó khăn tìm việc làm. Chúng tôi nên làm gì để cải thiện thị trường việc làm của chúng tôi? Thầy có lời khuyên nào không?”

Đáp: Có hai yếu tố có thể cải thiện thị trường việc làm CNTT. Nếu nền kinh tế của nước bạn đang tăng trưởng mạnh thì các công ti địa phương sẽ cần thuê thêm công nhân CNTT, giả định tất cả họ đều có kĩ năng cần thiết. Đó là yếu tố bên trong hay tăng trưởng việc làm từ bên trong. Yếu tố khác hay yếu tố bên ngoài nghĩa là việc làm được đưa vào từ bên ngoài.

Với toàn cầu hoá, điều xảy ra trong thị trường việc làm của nước này cuối cùng sẽ tác động lên nước khác. Ngày nay, có thiếu hụt trầm trọng công nhân CNTT có kĩ năng cả ở Mĩ và châu Âu. Bạn nghĩ các nước này sẽ phải tìm công nhân có kĩ năng ở đâu để đáp ứng cho nhu cầu của họ? Một số công ti sẽ phải mở văn phòng ở các nước có công nhân có kĩ năng, công ti kia sẽ khoán ngoài công việc CNTT cho nước khác, hay thuê công nhân nước ngoài và đưa họ vào nước mình. Bất kể tới chọn lựa của họ, không công ti nào sẽ chỉ lựa chọn ngẫu nhiên bất kì nước nào để thuê công nhân nhưng đều tiến hành khảo sát để tìm ra nước nào là tốt nhất cho họ. Ngày nay, Ấn Độ, Trung Quốc và Nga là ba điểm đến chính nhưng cả ba cũng đang hết công nhân có kĩ năng. Việc tìm các điểm đến khác đã bắt đầu vì sự phục hồi của kinh tế toàn cầu. Chìa khoá cho yếu tố ngoài đối với cải thiện thị trường việc làm là biết họ đang tìm gì và chuẩn bị cho điều đó.

Điều đầu tiên nước khách hàng (nước cần công nhân có kĩ năng) muốn biết là hệ thống giáo dục của nước cung cấp (nước có công nhân có kĩ năng) tốt thế nào. Họ cần dữ liệu về hệ thống giáo dục như loại chuẩn giáo dục quốc tế nào mà nước cung cấp tuân theo; phương pháp đào tạo nào mà nước cung cấp dùng; số lượng các môn học nào có trong chương trình đào tạo CNTT (chương trình giảng dạy) và liệu nó có quan hệ gì với các trường khác ở nước khách hàng để so sánh và tham chiếu không. Họ cũng cần thông tin về nghiên cứu và phát triển đại học, chất lượng giảng viên các khoa, dữ liệu về số sinh viên đăng tuyển vào CNTT và số người tốt nghiệp CNTT mỗi năm. Một nước với hệ thống giáo dục tốt nhưng chỉ cho tốt nghiệp một số giới hạn sinh viên CNTT có thể không phải là tốt nhất do qui trình chọn lọc. (Về trung bình, phải mất từ mười tới hai mươi ứng cử viên mới thuê được một công nhân có kĩ năng đủ tư cách.)

Điều thứ hai mà nước khách hàng muốn biết là chi phí làm kinh doanh khi so sánh với nước của họ. Nó có thấp hơn không? Bằng, hay cao hơn? Chi phí làm kinh doanh KHÔNG chỉ là chi phí lao động (lương) mà còn chi phí kết cấu nền (điện thoại, internet, các tiện ích v.v.), và chi phí sống trung bình. Họ cần dữ liệu về các loại thuế (thuế xuất/nhập khẩu, kinh doanh và thu nhập) và luật của chính phủ như bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, luật bản quyền và các qui chế khác.

Điều thứ ba mà nước khách hàng muốn biết là kĩ năng của công nhân CNTT. Kĩ năng này không chỉ là kĩ năng kĩ thuật mà còn cả kĩ năng mềm và kĩ năng ngôn ngữ (như tiếng Anh, tiếng Đức, tiếng Nhật Bản v.v.) và số công nhân sẵn có (bao nhiêu người sẵn có để làm việc hôm nay và vài năm tới). Sau đây là câu hỏi mẫu mà nhiều công ti toàn cầu đang dùng trong khảo sát của họ để kiểm (có hay không):

  1. Hệ thống giáo dục có chuẩn bị thích hợp cho sinh viên với việc làm trong công nghiệp không.
  2. Hệ thống giáo dục có cung cấp cho sinh viên tri thức và kĩ năng mà có thể đóng góp cho hiệu năng việc làm không.
  3. Hệ thống giáo dục có cải tiến liên tục qua thời gian không.
  4. Sinh viên có kĩ năng kĩ thuật tốt không
  5. Sinh viên có kĩ năng trao đổi tốt không, đặc biệt là kĩ năng ngôn ngữ.
  6. Sinh viên có kĩ năng tổ chức và kĩ năng mềm tốt không.
  7. Sinh viên có nhận được đào tạo cao liên quan tới những thực hành tốt nhất trong công nghiệp không.
  8. Trường có danh tiếng trong nhiều năm không (không phải là trường mới mở gần đây).
  9. Trường có tuân theo chuẩn giáo dục quốc tế không.

Điều thứ tư họ muốn biết là hệ thống chính trị và môi trường kinh tế (như ổn định hay không ổn định) cũng như hệ thống pháp lí (như tốt, khá hay yếu) và hỗ trợ của chính phủ dành cho họ tới đâu trong trường hợp tuyển mộ hay mở doanh nghiệp ở nước đó (như mạnh, vừa hay yếu) v.v. Tôi chắc còn có nhiều nữa vì từng công ti có thể có nhu cầu đặc biệt.

Khi thiếu hụt công nhân CNTT có kĩ năng tiếp tục tăng lên và các công ti toàn cầu đang tìm kiếm công nhân ở mọi nơi, câu hỏi của tôi là: “Nước bạn có đáp ứng được những yêu cầu đó và có điều các công ti toàn cầu đang tìm không?” Nếu câu trả lời là “Có” thì câu hỏi thứ hai của tôi là: “Các công ti toàn cầu có biết về năng lực của nước bạn không? Họ tìm đâu ra thông tin về điều đó? Nước bạn có “chiến dịch tiếp thị”, hay “quảng cáo” về năng lực của nước bạn không? Nếu câu trả lời là “Có” thì vấn đề chỉ là thời gian, thị trường việc làm CNTT của bạn sẽ cải thiện.

Vì bạn là một sinh viên CNTT, câu hỏi của tôi là: “Bạn sẽ làm gì từ khi bạn biết các công ti toàn cầu đang tìm người? Bạn có có những kĩ năng làm cho bạn có đủ tư cách làm các việc đó không? Điểm mạnh của bạn là gì? Điểm yếu của bạn là gì? Bạn định làm gì để cải tiến cơ hội của bạn để được thuê?” Bạn sẽ cho các sinh viên khác gợi ý gì, những người muốn xây dựng nghề nghiệp trong công nghệ thông tin?

—-English version—-

IT Job market

Yesterday, I received an email where the sender wrote: “It is nice to hear that the job market for information technology (IT) is improving and there are many jobs in the U.S and somewhere else. However, in my country, nothing change. The job market is still tough, many IT students are still having difficulty finding jobs. What should we do to improve our job market? Any advices?”

Answer: There are two factors that can improve the IT job market. If your country’s economy is growing strong then local companies would need to hire more IT workers, assume they all have the needed skills. That is the internal factor or growing jobs from the inside. The other or external factor means bringing jobs in from the outside.

With globalization, what happen in the job market of one country will eventually impact other. Today, there is a critical shortage of skilled IT workers in both the U.S and Europe. Where do you think these countries will have to find skilled workers to meet their needs? Some will have to open offices in countries that have skilled workers, other will outsource IT works to another countries, or hire foreign workers and bring them to their countries. Regardless of their choices, no company would just randomly select any country to hire workers but conduct investigation to find out which country would be best for them. Today, India, China and Russia are the three major destinations but all three have also run out of skilled workers. The search for other destinations already begun since the global economic recovery. The key to external factor for job market improvement is knowing what they are looking for and prepare for it.

The first thing the client country (Country that need skilled workers) want to know is how good the education system of the provider country (Country that has skilled workers). They need data on the education system such as what kind of international education standards that the provider country follows; what method of training that provider country uses; What are the number of specific courses within an IT training program (Curricula) and whether it has any relationship with other schools in the client country for comparison and references. They also need information about university research and development, qualification of faculty, data on the number of student enroll in IT and the number of IT graduates each year. A country with good education system but only graduated limited number of IT students may not be best due to the selection process. (On the average, it takes ten to twenty candidates to hire one qualified skilled workers).

The second thing that the client country wants to know is the cost of doing business as compare with their country. Is it lower? Equal, or higher? The cost of doing business is NOT just the labor cost (Wages) but also infrastructure costs (Phones, internets, facilities etc.), and average costs of living. They need data on taxes (Import/export, business and income taxes) and government laws such as the protection of intellectual property, copyrights, and other regulations.

The third thing that the client country wants to know is the skills of the IT workers. The skills are not just technical but also soft skills and language skills (i.e. English, German, Japanese etc.) and the number of available workers (How many are available to work today and the next few years). Following is a sample questions that many global companies are using during their investigation to check (Yes or No):

  1. The education system has adequately prepared students for job in the industry.
  2. The education system provided students with knowledge and skills that can contribute to job performance.
  3. The education system has continuously improving over time.
  4. The students have good technical skills
  5. The students have good communication skills, especially language skills.
  6. The students have good organizational skills and soft skills.
  7. The students received trainings highly relevant to the best practices in the industry.
  8. The school has good reputation for many years (Not a recent opening).
  9. The school follows international education standards.

The fourth thing that they want to know is the political system and the economic environment (i.e., stable or not stable) as well as the legal systems (i.e., good, fair or weak) and how much government support in case for them to recruit or open business in the country (i.e., strong, medium or weak) etc. I am sure there are more since each company may have specific needs.

As the shortage of skilled IT workers continues to increase and global companies are looking for workers everywhere. My first question is: “Does your country meets those requirements and have what global companies are looking for?” If the answer is “Yes” then my second questions are: “Do global companies know about your country’s capabilities? Where do they find information about it? Does your country has “marketing campaign”, or “advertising” about your capabilities? If the answer is “Yes” then it is just a matter of time, your IT job market will improve.

Since you are an IT student, my question is: “What are you going to do since you know what global companies are looking for? Do you have the skills that qualify you for the jobs? What are your strengths? What are your weaknesses? What are you going to do to improve your chance of getting hired? “What suggestions would you give to other students who want to build a career in Information technology?