08 Jul, 2021
Sự trỗi dậy của robot
Trong vài năm qua, các nhà kinh tế đã giám sát sự trỗi dậy của robot về cách nó sẽ ảnh hưởng tới việc làm của con người. Tháng trước, Đại học Oxford đã báo cáo rằng quãng 47 phần trăm việc làm có thể bị thay thế bởi robot trong vài năm tới. Các tác giả cảnh báo rằng chúng ta bây giờ đang bước vào thời đại mà máy móc sẽ thay thế cho con người và phát kiến sẽ làm lợi chỉ cho vài người thay vì phần còn lại của xã hội. Sự bất bình đẳng này sẽ đem tới nhiều vấn đề cho nền kinh tế toàn cầu hiện thời và kết quả sẽ gây tàn phá cho nhiều nước, đặc biệt là các nước đang phát triển về việc làm lao động.
Một nhà kinh tế viết: “Người nghèo sẽ nghèo hơn, giai cấp trung lưu sẽ nghèo, người giầu sẽ trở thành giai cấp trung lưu, và chỉ vài người sẽ trở nên rất giầu và kiểm soát mọi thứ. Với toàn cầu hoá và phát kiến, nhiều thứ sẽ thay đổi nhưng thay đổi sâu sắc nhất sẽ là trong tự động hoá, nơi công nghệ sẽ loại bỏ nhiều việc làm, đặc biệt trong chế tạo và nông nghiệp. Với công nghệ nền kinh tế sẽ yêu cầu ít việc làm hơn, phần lớn việc làm sẽ yêu cầu kĩ năng cao hơn cho nên những người có ít giáo dục hơn sẽ bị bỏ lại sau mà không có việc làm và không có tương lai.” Ông ấy cảnh báo: “Robot là nguy hiểm, trí tuệ nhân tạo là nguy hiểm, và tự động hoá sẽ phá huỷ hầu hết việc làm lao động. Trong tương lai gần, các cơ xưởng sẽ chỉ bao gồm hàng nghìn robot với ít người kiểm soát công việc của chúng. Ngày nay các robot công nghiệp đã thay thế cho đa số các công nhân chế tạo ở Mĩ mặc dầu người và robot vẫn làm việc bên nhau nhưng chẳng bao lâu nữa sẽ có ít người hơn và nhiều robot hơn vì chi phí cho robot đang giảm đi. Những người chủ công ti sẽ hỏi: “Tại sao thuê người và trả tiền cho họ nhiều trong khi phần lớn việc làm có thể được thực hiện bởi robot mà rẻ hơn nhiều? Chẳng bao lâu nữa, việc làm lái taxi và xe tải sẽ bị thay thế bởi xe ô tô tự lái và xe tải được máy tính kiểm soát và phần lớn công việc chế tạo sẽ được thực hiện bởi robot, kẻ làm việc 24 giờ mà không phàn nàn gì.”
Theo nhiều khảo cứu, công nghệ thông tin, tự động hoá và trí tuệ nhân tạo sẽ tiếp tục thay thế việc làm con người và tạo ra nền kinh tế mới nơi người có giáo dục cao sẽ được giầu hơn và phần còn lại sẽ nghèo hơn vì họ không thể cạnh tranh được với robot. Chỉ có một giải pháp: Cải tiến giáo dục để phát triển người có giáo dục công nghệ cao. Thậm chí mọi chính phủ cũng muốn cải tiến hệ thống giáo dục của họ; sự kiện là có ít điều chính phủ thực tế có thể làm. Một nhà kinh tế viết: “Thế kỉ 21 là khác với quá khứ nơi chính phủ có thể kiểm soát được mọi thứ. Trong thời đại thông tin này, mọi việc tuỳ thuộc vào mọi người giải phóng tính sáng tạo của họ từ đáy, chứ không từ đỉnh. Mọi người sẽ học bất kì cái gì họ muốn và tạo ra bất kì cái gì họ thích. Tương lai không còn dựa trên các kế hoạch kinh tế năm năm hay mười năm mà là việc trỗi dậy của khởi nghiệp toàn cầu.”
Ngày nay một phần tư lực lượng lao động ở Mĩ là người công nghệ, người làm việc trong các công ti khởi nghiệp và điều đó đang tăng trưởng nhanh. Thanh niên không muốn làm việc cho các công ti lớn nữa vì họ muốn kiểm soát số phận của riêng họ bằng việc dùng phát kiến của riêng họ. Xu hướng này sẽ làm thay đổi toàn bộ nền kinh tế Mĩ và chẳng bao lâu sẽ lan rộng sang các nước khác. Chẳng bao lâu những người có giáo dục sẽ tạo ra nhiều phát kiến hơn, nhiều công nghệ mới hơn, và đóng góp để tạo ra nền kinh tế công nghệ toàn cầu mới. Nền kinh tế sẽ là kinh tế toàn cầu nơi mọi người cộng tác và tạo ra phát kiến ảnh hưởng tới mọi thứ. Hiện thời có lẫn lộn vì các chính phủ không biết phải làm gì, liệu nên khuyến khích họ hay kiểm soát họ. Lí do là phần lớn các lí thuyết kinh tế không còn hợp thức khi các phát kiến phá huỷ việc làm nhưng tạo ra việc làm mới và trong thời gian chuyển tiếp, điều tồi tệ nhất sẽ xảy ra ở các nước không thể bắt kịp trong chuyển biến công nghệ này.
Với những công nghệ tiên tiến, chẳng mấy chốc các robot và trí tuệ nhân tạo sẽ càng ngày càng thay thế con người trong nhiều việc làm qui ước. Theo một báo cáo, phần lớn các việc làm lao động sẽ được robot thực hiện và có thể là trên 500 triệu người sẽ mất việc làm hiện thời của họ trong hai mươi năm tới. Điều này sẽ là tin tức phá hoại cho các nước đang phát triển có nền kinh tế phụ thuộc phần lớn vào nông nghiệp và công nghiệp lao động. Một nhà kinh tế nổi tiếng giải thích: “Nếu chúng tôi muốn con cái mình ở trong xã hội công nghệ này, chúng tôi cần chúng hiểu công nghệ sâu sắc để cho chúng có thể ảnh hưởng tới tương lai của công nghệ thay vì là nạn nhân của công nghệ. Các bậc cha mẹ phải hiểu các xu hướng công nghệ và khuyến khích con cái họ học STEM (khoa học, công nghệ, kĩ nghệ và toán học) thay vì chỉ đi theo các con đường truyền thống. Ngày nay chúng ta đã trong Thời đại thông tin nơi mọi thứ đều bị chi phối bởi công nghệ và có kĩ năng công nghệ là điều bản chất như đọc và viết.” Ông ấy nhấn mạnh tới vai trò quan trọng mà các bậc cha mẹ có thể làm để ảnh hưởng tới con cái họ. Cho dù cha mẹ không thành thạo về công nghệ, họ vẫn có thể khuyến khích con cái họ đạt tới sự thành thạo bằng đủ thời gian và nỗ lực.”
Với một số nhà kinh tế, khởi nghiệp là con đường của tương lai. Các công ti khởi nghiệp sẽ là cấu phần then chốt của nền kinh tế toàn cầu mới. Khi các công ti khởi nghiệp ngày càng trở nên lớn hơn và cuối cùng thành các công ti, họ sẽ phải đề cập tới các vấn đề xã hội vì họ đang tạo ra xã hội có năng lực tri thức theo cách riêng của họ vì các chính sách và qui chế của chính phủ không thể kìm họ lại được. Về căn bản khi mọi thứ tiến hoá và thay đổi những người có giáo dục cao sẽ ở vào vị trí làm cho mọi sự xảy ra khi họ giải phóng sức mạnh riêng của họ. Vì toàn thế giới sẽ thay đổi nhưng không ai biết liệu nó sẽ là tốt hơn hay tồi hơn?
—English version—
The rise of robots
For the past few years, economists have monitored the rise of robots on how it would affect human employment. Last month, University of Oxford reported that as many as 47 percent of jobs can be replaced by robots in the next few years. The authors warned that we are now entering an era where machines will replace human and innovations will benefit only a few people rather than the rest of society. This inequality will bring more problems to the current global economy and the results will be devastating to several countries, especially developing countries that are depending on labor jobs.
An economist wrote: “The poor will get poorer, the middle class will be poor, the rich will become middle class, and only a few people will getting very rich and control everything. With globalization and innovations, many things will change but the most profound change will be in automation where technology will eliminate many jobs, especially in manufacturing and agriculture. With technologies the economy will require fewer jobs, most jobs will require higher skills so the lesser educated people will be left behind with no jobs and no future.” He warned: “Robots are dangerous, artificial Intelligence is dangerous, and automation will destroy most labor jobs. In the near future, factories will consist of thousands of robots with few people to control their works. Today industrial robots have already replaced the majority of manufacturing workers in the U.S although human and robot still work alongside but soon it will be fewer people and more robots as the costs of robots are decreasing. Company owners will ask: “Why hire people and pay them more when most jobs can be done by robots for much less? Soon, taxi and truck driving jobs will be replaced by self-driving cars and computer control trucks and most manufacturing works will be done by robots who work 24 hours without complain.”
According to several studies, information technology, automation and artificial intelligence will continue to replace human jobs and create a new economy where the highly educated will get richer and the rest will be poorer since they cannot compete with robots. There is only one solution: Improve education to develop highly technology educated people. Even every government wants to improve their education system; the fact is there is little on what governments can actually do. An economist wrote: “The 21st century is different from the past where government can control things. In this information age, it is up to the people to unleash their creativity from the bottom up, not top down. People will learn whatever they want and create whatever they like. The future is no longer based on economic five years plan or ten years plan but the rise of global entrepreneurship.”
Today a quarter of the workforce in the U.S is technology people who work in startups and it is growing fast. Young people do not want to work for big companies anymore as they want to control their own destiny using their own innovations. This trend will change the entire U.S. economy and soon will spread to others. Soon educated people will create more innovations, more new technologies, and contribute to create a new global technological economy. The new economy will be a global one where people collaborate and create innovations that affect everything. Currently there are confusions because governments do not know what to do, whether to encourage them or to control them. The reason is most economic theories are no longer valid as innovations destroy jobs but create new ones and in the transition time, the worst will happen in countries that cannot catch up in this technology movement.
With advanced technologies, soon robots and artificial intelligence will increasingly displace people from many conventional jobs. According to a report, most labor jobs will be done by robots and it is possible that over 500 million people will lose their current jobs in the next twenty years. This will be devastating news to developing countries whose economies are depending mostly on agriculture and labor industries. A well-known economist explains: “If we want our children to flourish in this technology society, we need them to understand technology deeply so they can influence the future of technology rather than be victims of technology. Parents must understand the technology trends and encourage their children to study STEM (science, technology, engineering and mathematics) rather than just follow the traditional paths. Today we are already in the Information Age where everything is dictated by technologies and having technology skills is as essential as reading and writing.” He emphasizes the important roles that parents can do to influence their children. Even if parents are not technologically fluent, they can still encourage their children achieve fluency with sufficient time and effort.”
To some economists, entrepreneurship is the way of the future. Startups will be the key components of the new global economy. As startups are becoming larger and eventually companies, they will have to address social issues as they are creating knowledgeable society on their own terms because government policies and regulations cannot hold them back. Basically as things evolve and change highly educated people with be in the positions to make thing happen as they unleash their own power. As the whole world will change but nobody know whether it will be better or worse?