Một sinh viên viết cho tôi: “Em muốn biết em có thể làm được gì với bằng cấp trong khoa học máy tính? Em bị hoang mang về thị trường việc làm hiện thời. Một số người nói rằng có thiếu hụt công nhân máy tính nhưng số khác lại nói rằng có nhiều người tốt nghiệp máy tính không có việc làm. Xin thầy lời khuyên.”

Đáp: Ngay cả với thiếu hụt công nhân có kĩ năng máy tính và có cạnh tranh về người tốt nghiệp công nghệ thông tin trong các công ti, có khác biệt giữa các trường hàng đầu với chương trình đào tạo tốt nhất và các trường “không nổi tiếng mấy” với chương trình đào tạo nghèo nàn. Đó là lí do tại sao một số người tốt nghiệp không có vấn đề gì về tìm việc làm trong khi số khác đang vật lộn trong tìm việc làm của họ. Ngày nay các công ti KHÔNG thuê người tốt nghiệp dựa trên bằng cấp MÀ dựa trên kĩ năng. Các công ti bao giờ cũng tìm những người xin việc có điểm tốt từ các trường nổi tiếng, họ kiểm điểm các đơn để chọn những người có kĩ năng họ cần và cũng tìm cả các đợt thực tập mùa hè xem như kinh nghiệm làm việc.

Điều quan trọng cần lưu ý là KHÔNG phải mọi bằng cấp đều tương đương và KHÔNG phải mọi chương trình đào tạo là như nhau. Các công ti có hỏi những người xin vào về các môn mới nhất họ có vì lĩnh vực công nghệ thay đổi thường xuyên và các công ti muốn tìm sinh viên có chương trình đào tạo cập nhật nhất. Người tốt nghiệp kĩ thuật thường học nhiều môn kĩ thuật nhưng không học các môn phụ trong doanh nghiệp hay ngoại ngữ và đó có thể là nhược điểm. Năm ngoái một người quản lí nói với tôi: “Có hàng nghìn người tốt nghiệp có thể viêt mã và kiểm thử mà tôi có thể thuê nhưng tôi chọn vài người có kĩ năng phụ trong doanh nghiệp làm bằng chứng trong hồ sơ trường học của họ. Đây là những người có cân bằng trong học tập của họ vì họ có thể làm nhiều hơn chỉ là việc kĩ thuật.”

Lĩnh vực tính toán ngày nay đang mở rộng vào nhiều hướng với nhiều chuyên môn. Điều quan trọng cần biết chuyên môn nào được cần và chuyên môn nào không được cần nữa. Sinh viên phải bắt theo xu hướng khi nó đang lên, không phải khi nó đi xuống. Chẳng hạn, vài năm trước phát triển web là nóng nhưng ngày nay việc làm nóng là ứng dụng di động, tính toán mây và dữ liệu lớn. Nếu sinh viên theo xu hướng này và có được kĩ năng đúng khi họ tốt nghiệp, họ có thể kiếm được việc làm tốt, ngược lại nếu họ không theo và bỏ lỡ xu hướng, thì họ có thể không có được điều họ muốn. Theo một báo cáo toàn cầu mới đây, thế giới sẽ cần 35 triệu công nhân công nghệ thông tin đến năm 2020. Một khảo cứu báo chí mới đây thấy thiếu hụt quãng 580,000 vị trí không được lấp đầy chỉ riêng ở Mĩ (dữ liệu 2012). Báo cáo này nói rằng hiện thời Google có trên 4,000 việc mở ra không được lấp vào, Microsoft có 3,000, và Facebook cần 5,000 công nhân. Con số tương tự cũng tồn tại ở châu Âu và châu Á vì các công ti đang tìm công nhân có kĩ năng tính toán. Việc làm mới đang mở ra mà không ai thậm chí đã nghe thấy mới vài năm trước đây. Việc làm có danh hiệu như Tính toán mây, người quản lí dịch vụ, người phân tích dữ liệu lớn, nhà khoa học dữ liệu, người phát triển app di động, người phát triển máy tính bảng, và chuyên gia khai phá dữ liệu v.v. Tuy nhiên, nếu bạn nhìn cẩn thận vào những việc này, bạn có thể thấy rằng nhiều việc trong số đó có thể được lấp vào bởi những công nhân CNT được đào tạo lại. Chẳng hạn dễ dàng cho người phát triển web học về phát triển app di động, phát triển máy tính bảng. Tuy nhiên, một số người không thích quay lại trường để chọ kĩ năng mới. Môt phàn nàn chung là: “Tôi đã có bằng cấp rồi, sao tôi cần trở lại và học cái gì đó?”

Ngày nay, mọi ngành công nghiệp đều dựa trên công nghệ thông tin để cải tiến kinh doanh của nó. Vì công nghệ thay đổi, bao giờ cũng có nhu cầu nâng cấp hệ thống. Tuy nhiên, khi sản phẩm phần cứng mới đag trở nên nhanh hơn và rẻ hơn, nhu cầu găng là về ứng dụng phần mềm để chạy các hệ thống đó. Bằng việc lựa chọn Kĩ nghệ phần mềm, Khoa học máy tính hay Quản lí hệ thông tin, bạn đã làm chọn lựa đúng và bắt được xu hướng thị trường khi nó đang đi lên. Với nhiều phần mềm, những lĩnh vực mới được nổi lên như Đảm bảo chất lượng và An ninh hệ thống v.v. Khi nhiều công ti đang dùng công nghệ thông tin, họ phải đảm bảo hệ thống của họ vận hành không sập cho nên chất lượng trở thành rất quan trọng.  Một người quản lí nói: “Chúng tôi phải chắc rằng hệ thống của chúng tôi là phụ thuộc, tin cậy và an ninh bởi vì kinh doanh của chúng tôi phụ thuộc vào chúng cho nên chúng tôi cần nhiều người giám định chất lượng, đảm bảo chất lượng và chuyên viên an ninh.” Vì điện thoại thông minh và máy tính bảng đang trở nên phổ biến, kiến trúc hệ thông và tích hợp hệ thống là kĩ năng mấu chốt và điều đó tạo ra nhu cầu cao về kĩ sư phần mềm. Về căn bản phần lớn người tốt nghiệp kĩ nghệ phần mềm không chỉ có lựa chọn việc làm, họ có nhiều công ti để chọn nữa. Bên cạnh các công ti đã thành lập vững chắc, có xu hướng mới về công ti khởi nghiệp vì một số người tốt nghiệp muốn tạo ra công ti riêng của họ thay vì làm việc cho ai đó khác.

Thị trường việc làm cho người tốt nghiệp công nghệ thông tin thực sự nóng ngày nay, nhưng các công ti không chỉ thuê người dựa trên bằng cấp, họ đòi hỏi các kĩ năng và cam kết phát triển nghề nghiệp tiếp tục. Sinh viên phải giữ cho kĩ năng của họ được cập nhật bằng việc chấp nhận thái độ học cả đời vì canh tranh sẽ khắc nghiệt hơn. Họ phải được chuẩn bị để đáp ứng nhanh chóng với các hoàn cảnh thị trường thay đổi bằng việc sẵn lòng học các kĩ năng mới. Họ cần đọc nhiều hơn để có được cái nhìn rộng về toàn thể ngành công nghiệp tính toán cũng như xu hướng của nó, không chỉ hội tụ vào một khu vực đặc biệt để cho họ không bỏ lỡ cơ hội.

—-English version—-

Student and the job market

A student wrote to me: “I want to know what I could do with a degree in computer science? I am confused about the current job market. Some people say that there is a shortage of computer workers but others say that there are many computer graduates with no job. Please advice.”

Answer: Even with the shortage of computer skilled workers and competition for information technology graduates among companies, there is a difference between top schools with the best training programs and a “Not so well known” schools with poor training programs. That is why some graduates have no problem of finding work when others are struggling in their job search. Today companies do NOT hire graduates based on the degree BUT on skills. Companies always seek applicants with good grades from well-known schools, they review applications to select ones that have the skills that they need and also look for summer internships as working experience.

It is important to note that NOT all degrees are equal and NOT all training programs are the same. Companies do ask applicants on the latest courses that they have as technology field is changing constantly and companies want to find students with the most up to date training programs. Technical graduates often take a lot of technical courses but do not take additional courses in business or foreign languages and that could be weaknesses. Last year, a manager told me: “There are thousand graduates who can code and test that I could hire but I select few with additional skills in business as evidence in their school record. These are people who have balance in their learning as they can do more than just technical work.”

Today computing field is expanding into many directions with many specializations. It is important to know which is needed and which is no longer needed. Students must catch the trend when it is in the up-swing, not when it goes down. For example, few years ago web development is hot but today the hot jobs are mobile applications, cloud computing and big data. If students follow the trend and get the right skills when they graduate, they can get good jobs, on the contrary if they do not and miss the trend, than they may not get what they want. According to a recent global report, the world will need 35 million information technology workers by 2020. A recent newspaper study finds a shortage of 580,000 unfilled positions in the U.S alone (2012 data). The report states that currently Google has over 4,000 unfilled openings, Microsoft has 3,000, and Facebook needs 5,000 workers. A similar number also exists in Europe and Asia as companies are looking for computing skilled workers. New jobs are opening up that nobody even heard of few years ago. Jobs with titles like Cloud computing, Service manager, Big data analyst, Data scientist, Mobile apps developers, Tablets developers, and Data mining specialist etc. However, if you look careful at these jobs, you can see that many of them can be filled by retrained IT workers. For example it is easy for a web developer to learn about mobile apps development, tablets development. However, some people do not like to go back to school to learn new skills. A common complaint is: “I have a degree already, why do I need to go back and learn something?”

Today, every industry relies on information technology to improve its business. As technology changes, there is always a need to upgrade the systems. However, as new hardware products are becoming faster and cheaper, the critical need is on software applications to run those systems. By selecting Software Engineering, Computer Science, or Information Systems Management, you have made the right choice and catch the market trend when it is going up. With more software, new fields are emerged such as Quality assurance and System Security etc. As more companies are using information technology, they must ensure their systems operate without crashing so quality is becoming very important.  A manager said: “We have to make sure that our systems are dependable, reliable and secured because our business depends on them so we need more quality inspectors, quality assurances and security specialist”. As smartphone and tablets are becoming popular, systems architecture and system integration are critical skills and that create high demand for software engineer. Basically most software engineering graduates not only have their selection of jobs, they have multiple companies to choose from. Beside established companies, there is new trend of start-ups as some graduates want to create their own company rather than work for somebody else.

The job market for information technology graduates is really hot today, but companies are not just hiring based on degree, they demand skills and a commitment to ongoing career development. Students must keep their skills up to date by adopting a lifelong learning attitude as competition will get stiffer. They must be prepared to respond quickly to changing market conditions by willing to learn new skills. They need to read more to get the big view of the entire computing industry as well as its trends, not just focus on a particular area so they do not miss the opportunity.