07 May, 2021
Một xu hướng mới?
Trong hàng trăm năm, mọi người bắt đầu các công ti; xây dựng chúng mà không có đào tạo chính thức nào. Đến thế kỉ 20, độ phức tạp của các công ti hiện đại đòi hỏi rằng người quản lí phải được đào tạo để tuân theo một số chuẩn và thủ tục để quản lí các công ti lớn. Năm 1908, Đại học Harvard tạo ra Thạc sĩ quản trị kinh doanh (MBA) đầu tiên để đáp ứng cho nhu cầu đưa giáo dục chuyên nghiệp vào các công ti lớn. Chương trình MBA chuẩn hoá lại mọi phần tử bản chất của vận hành một công ti mà người quản lí cần biết như quản lí chi phí, thu nhập, kế toán, tài chính, chiến lược, vận hành và nhân sự v.v.
Trong nhiều năm, Thạc sĩ quản trị kinh doanh (MBA) là “bằng cấp mơ ước” cho các sinh viên vì nó mở ra cơ hội cho những người muốn đi vào trong các vị trí quản lí. Tuy nhiên ngày nay với nhiều người tốt nghiệp kinh doanh thế mà không thể tìm được việc làm và tương lai của công nghiệp tài chính và ngân hàng là bất định, một xu hướng mới là đào tạo sinh viên để tạo ra doanh nghiệp riêng của họ thay vào đó. Theo một khảo cứu bởi Hiệp hội toàn cầu các trường kinh doanh, nhiều sinh viên đã từ bỏ hi vọng có được việc làm quản lí với các công ti lớn và quan tâm tới việc trở thành nhà doanh nghiệp cho nên chương trình MBA đang chuyển từ hội tụ vào quản lí sang hội tụ vào khởi nghiệp.
Theo Hiệp hội toàn cầu các trường kinh doanh, môn khởi nghiệp đã trở thành phổ biến hơn trong chương trình MBA gần đây và nhiều trường kinh doanh đang giảm các lớp tài chính và quản lí và thay thế chúng bằng các lớp khởi nghiệp. Một giáo sư kinh doanh than: “Với khủng hoảng tài chính, bằng cấp về ngân hàng và tài chính không còn hấp dẫn sinh viên nữa, đặc biệt khi có nhiều người tốt nghiệp bị thất nghiệp thế. Ngày nay phần lớn các sinh viên đều muốn là ông chủ riêng của họ bằng việc khởi đầu công ti riêng của họ.” Tuy nhiên, nhiều chương trình khởi nghiệp vẫn còn theo phương pháp truyền thống về đọc bài giảng, xây dựng kế hoạch kinh doanh, và các lí thuyết kinh tế thay vì thực hành thực tại nơi sinh viên giải quyết tình huống thực. Nhiều chương trình MBA hiện tại đang thêm các lớp kĩ năng mềm như trao đổi, xây dựng tổ, và tiếp thị bán hàng vào chương trình đào tạo của họ.
Tuy nhiên, có nhiều chỉ trích về thay đổi này vì nhà doanh nghiệp không phải là lí thuyết để được dạy mà là thực hành thực tế phát triển tập các kĩ năng, như nhận diện cơ hội, kiểm thử thị trường, phát triển khách hàng, và khởi đầu kinh doanh. Để làm điều đó, kĩ năng doanh nghiệp là không đủ mà nó phải được tổ hợp với các kĩ năng khác trong khoa học và công nghệ để phát triển các công ti khởi nghiệp. Cách tiếp cận đa ngành này đã được dùng thành công tại CMU và Stanford nơi nhóm sinh viên từ các khu vực khác nhau như kĩ nghệ, khoa học, công nghệ và doanh nghiệp làm việc cùng nhau để đi tới ý tưởng mới và bắt đầu công ti riêng của họ.
Trong vài thập kỉ, hai lớp phổ biến nhất tại Harvard là “Kinh tế học nhập môn” và “Quản lí tài chính” nhưng từ 2009, môn “Nhập môn khoa học máy tính” đã trở thành môn phổ biến nhất trong sinh viên. Dường như là mọi sinh viên đều học môn này. Mặc dầu “Kinh tế học nhập môn” vẫn phổ biến và được xếp hạng thứ hai nhưng “Quản lí tài chính” đang bị thay thế bởi môn khác. Một giáo sư nói: “Tôi không ngạc nhiên tại sao nhiều sinh viên quan tâm tới lớp máy tính vì công nghệ là nơi có việc làm và nơi có tương lai. Nhưng tôi ngạc nhiên là “Lí thuyết về đạo đức Trung Quốc cổ điển và chính trị” đang trở thành lớp phổ biến thứ ba tại Harvard. Tại sao nhiều sinh viên muốn học về Khổng Tử, Lão Tử, Mạnh Tử, Trang Tử và Tôn Tử và cách họ giải quyết vấn đề của Trung Quốc từ hàng nghìn năm trước?” Một sinh viên giải thích: “Môn học này cho chúng em cái gì đó mới, nó là tài liệu “thay đổi cuộc sống” mà chúng em chưa bao giờ được giới thiệu với. Chúng em cảm thấy rằng sau nhiều thập kỉ tham lam, nhồi nhét, không trung thực đem chúng ta tới khủng hoảng tài chính, mọi người đang nhận ra rằng chúng ta cần đạo đức, chúng ta cần cái gì đó để sống, và chúng ta cần quay lại với công bằng, luân lí và đạo đức.”
Điều quan trọng cần lưu ý là điều xảy ra ở Harvard thường ảnh hưởng tới các đại học khác vì trường hàng đầu này thường đặt ra các xu hướng. Dường như là có việc nhận ra ngày càng tăng trong các sinh viên, cả ở Harvard và các đại học khác, rằng đào tạo MBA đã đặt chú ý quá nhiều vào tài chính, lợi nhuận nhưng quên mất về đạo đức và các khía cạnh luân lí khác, điều làm nảy sinh một thế hệ những cấp quản lí tham lam, các chủ ngân hàng và nhà tài chính bất lương. Họ đã tạo ra thảm hoạ như sụp đổ thị trường nhà đất, khủng hoảng tài chính mà bây giờ đang lan rộng và tạo ra suy thoái kinh tế trên khắp thế giới. Đó là lí do tại sao chương trình đào tạo phải quay lại và chú ý tới điều tốt cho toàn thể xã hội thay vì của cải của vài người và xu hướng hiện tại chỉ phản ánh điều các thế hệ trẻ hơn đang suy nghĩ.”
Câu hỏi là khoa học máy tính và đạo đức cổ điển sẽ đem lại cái gì cho thế hệ tương lai? Làm sao cái gì đó rất cổ như sách kinh điển của Khổng Tử và Lão Tử có thể được dạy cùng với cái gì đó mới như Big Data và Tính toán mây? Khi chương trình MBA di chuyển tới khởi nghiệp, những nhà doanh nghiệp tương lai này sẽ làm gì? Một sinh viên giải thích: “Chúng em muốn trở thành ai đó như Bill Gates và cúng tặng tiền của chúng m cho từ thiện giống như điều ông ấy đã làm. Trong nhiều năm chúng em đã quan sát thế hệ già hơn hội tụ chỉ vào tham lam và làm giầu bằng việc làm nhiều điều xấu cho mọi người và chúng em không muốn theo dấu chân đó. Chúng em muốn khác đi, chúng em muốn làm cái gì đó hữu dụng, và chúng em muốn thay đổi thế giới cho tốt hơn bằng việc áp dụng công nghệ như một giải pháp cho các vấn đề của xã hội thay vì kiếm cách làm giầu.”
—English version—
A new trend?
For hundreds years, people start companies; build them without any formal training. By the 20th century, the complexity of modern companies demanded that managers must be trained to follow a number of standards and procedures to manage large companies. In 1908, HarvardUniversity created the first Master of Business Administration (MBA) to fill the need to bring professional education to big companies. The MBA program standardized all essential elements of operating a company that managers needed to know such as cost, revenue, accounting, finance, strategy, operations and personnel management etc.
For years, the Master of Business Administration (MBA) is the “Dream degree” for students as it opens opportunities for people who want to go into management positions. However today with so many business graduates could not find work and the future of finance and banking industry is uncertain, the new trend is to train students to create their own business instead. According to a study by the Global Association of Business Schools, more business students are given up the hope of getting management job with big company and interest in becoming an entrepreneur so MBA programs are switching from management focus to entrepreneurship focus.
According to the Global Association of Business School, entrepreneurship has become more popular in MBA programs recently and many business schools are reducing finance and management classes and replace them with entrepreneurship classes. A business professor lamented: “With the financial crisis, banking and finance degrees are no longer attracted students, especially when there are so many unemployed graduates. Today most students want to be their own boss by starting their own company.” However, many entrepreneurship programs are still following the traditional method of lecturing, develop business plan, and economic theories rather than actual practice where students solve real situation. Many existing MBA programs are adding soft skills classes such as communication, team building, and sales marketing to the training programs.
However, there are many critics of this change as entrepreneurs is not a theory to be taught but an actual practice of developing skills sets, such as opportunity recognition, market testing, customers development, and venture startup. To do that, business skills are not enough but it must be combined with other skills in science and technology to develop technology startups. This multidisciplinary approach has been used successful at CMU and Stanford where group of students from different areas such as engineering, sciences, technology, and business work together to come up with new ideas and start their own company.
For several decades, the two most popular classes at Harvard are “Introductory Economics” and “Financial management” but since 2009, the “Introductory computer science” has become the most popular among students. It seemed that every student is taking this course. Although “Introductory economics” is still popular and ranked second but “Financial management” is being replaced by another course. A professor said: “I am not surprised why many students are interested in computer class because technology is where the jobs are and where future opportunities are. But I am surprised that “Classical Chinese Ethical and political theory” is becoming the third popular class at Harvard. Why more students want to learn about Confucius, Lao Tzu, Meng Tzu, Chang Tzu, and Sun Tzu and how they solve problems of China thousand years ago?” A student explained: “This course give us something new, it is a “life changing” materials that we never been exposed to. We feel that after decades of greed, scams, dishonesty that brings us the financial crisis, people is realizing that we need ethics, we need something to live by, and we need to go back to justice, moral and ethics.”
It is important to note that what happen at Harvard often influences other universities as this top school often sets the trends. It seems that there is an increasing realization among students, both at Harvard and other universities, that the MBA trainings have placed so much attention to finance, profits but forget about ethics and other moral aspects which resulted in a generation of greedy managements, dishonest bankers and financiers. They have created disasters such as the collapsing of the housing market, the financial crisis that is now spreading and creates economic recessions all over the world. That is why training programs must go back and pay attention to the good of the entire society instead of the wealth of a few and the current trend only reflect what the younger generations are thinking.”
The question is what computer science and classical ethics will bring to future generation? How does something very old like classical books of Confucius and Lao Tzu can be taught with something new such as Big Data and Cloud computing? As MBA program is moving toward entrepreneurship, what are these future entrepreneurs will do? A student explained: “We want to become someone like Bill Gates and donate our money to charity just like what he did. For years we watched the older generation focused on greed and getting rich by doing many bad things to people and we do not want to follow that foot step. We want to be difference, we want to do something useful, and we want to change the world to be better by applying technology as a solution to society’s problems rather than to get rich.”