Một sinh viên viết cho tôi: “Em là sinh viên năm thứ hai trong chương trình Kĩ nghệ phần mềm. Chương trình này có nhiều tài liệu hơn so với các chương trình khác và em cảm thấy kiệt sức. Em cũng lo lắng nhiều về bài tập ở nhà và tài liệu đọc thêm. Em cảm thấy không chắc về quyết định của em vì chương trình này yêu cầu nhiều thời gian học thế. Em có cảm giác này năm ngoái nhưng hi vọng rằng nó sẽ qua trong năm thứ hai nhưng hôm nay em vẫn có cùng cảm giác của việc bị tràn ngập. Em không biết phải làm gì. Xin thầy lời khuyên.”

Đáp: Bạn không một mình vì phần lớn sinh viên phần mềm cũng có cùng cảm giác về việc bị tràn ngập khi họ học một lĩnh vực thay đổi nhanh như Kĩ nghệ phần mềm hay Quản lí hệ thông tin. Vì nhiều công nghệ đang được tạo ra, nhiều điều họ phải biết bây giờ và sinh viên thường bị tràn ngập. Vài năm trước, việc biết cách viết mã và tiến hành kiểm thử phần mềm đã là đủ để có được việc làm nhưng ngày nay những kĩ năng này là KHÔNG đủ vì công nghiệp phần mềm yêu cầu nhiều hơn. Với các nền di động, tính toán mây, dữ liệu lớn và máy tính nhanh hơn, nhiều điều hơn sẽ được thêm vào và nhiều kĩ năng sẽ được cần tới.

May mắn, sinh viên đại học ngày nay không giống hệt sinh viên mười năm trước đây. Nhiều người đã quen thuộc với điện thoại thông minh, laptops, máy tính bảng và Internet. Do đó họ được chuẩn bị tốt hơn các thế hệ trước trong việc thu nhận tri thức. Để thành công điều quan trọng đối với sinh viên phần mềm là thay đổi thói quen học tập của họ và chuẩn bị cho bản thân họ để tích hợp các công nghệ mới này; bằng không họ có thể bỏ lỡ cơ hội tốt.

Sinh viên phần mềm phải hiểu toàn thể vòng đời phát triển phần mềm thật chi tiết, từ quan niệm sớm tới bảo trì hệ thống. Họ phải có tri thức về nhiều phương pháp và công cụ phần mềm. Họ phải có cả kĩ năng quản lí và kĩ năng mềm và họ phải học tất cả những điều này khi họ còn trong trường. Hơn thế nữa, sinh viên hội tụ vào nghề nghiệp phải KHÔNG phụ thuộc vào trường để cung cấp cho họ tri thức cần thiết vì phần lớn các đại học đều KHÔNG có khả năng bắt kịp với nhu cầu của công nghiệp. Sinh viên hội tụ vào nghề nghiệp phải lấp vào tri thức của họ bằng việc đọc thêm và học theo cách riêng của họ. Điều quan trọng với họ là học đào tạo thêm từ các môn trực tuyến để mở rộng tri thức của họ và theo đuổi việc làm mùa hè trong công nghiệp để thu được kinh nghiệm. Đó là nhiều việc yêu cầu với sinh viên đại học và đó là lí do tại sao nhiều người cảm thấy bị tràn ngập.

Để thành công trong thế giới thay đổi nhanh này, họ phải thay đổi thói quen học tập. Học chăm chỉ KHÔNG đủ nhưng họ phải học tinh khôn. Họ phải được chuẩn bị bằng việc đọc tài liệu trước khi lên lớp để cho họ có thể dùng thời gian trên lớp cho thảo luận và học thêm. Họ phải học cách tổ chức và quản lí thời gian của họ một cách hiệu quả. Họ phải học cách áp dụng khái niệm để giải quyết vấn đề thay vì chỉ ghi nhớ vài công thức hay phương trình. Họ phải tích cực trong việc học bằng cách đọc nhiều về xu hướng kĩ thuật. Những điều này không dễ vì phần lớn sinh viên không quen với kiểu học này nhưng họ phải vượt qua những thách thức này để thành công. Chỉ bằng cách như vậy họ mới có thể xây dựng nền tảng nghề nghiệp vững chắc và sẵn sàng mở cánh cửa cơ hội.

Là một sinh viên kĩ nghệ phần mềm, bạn đã chọn lĩnh vực học tập tốt nhất, một trong những lĩnh vực có nhu cầu cao nhất, lương cao nhất, và tiềm năng phát triển cao nhất. Bạn đã ra quyết định đúng nhưng bạn phải vượt qua cảm giác không thoải mái hay bị tràn ngập để thích ứng với cảm giác mới về học cả đời. Vài năm nữa kể từ giờ, sau khi tốt nghiệp bạn sẽ thấy khác biệt trong điều bạn có thể làm. Bạn có tương lai sáng lạn cho nên bạn phải học kiên nhẫn  trong nỗ lực của bạn theo đuổi mục đích giáo dục của bạn. Đừng để bất kì ai thuyết phục bạn thay đổi tiến trình của bạn. Chỉ trong vài năm, bạn sẽ thấy khác biệt và trong tương lai bạn sẽ nhìn lại và hạnh phúc với chọn lựa của bạn.

Bạn đã bao giờ tự hỏi bản thân mình tại sao các sinh viên có bằng cử nhân trong các lĩnh vực khác chỉ làm được một nửa số lương của sinh viên có bằng cử nhân trong khoa học máy tính, kĩ nghệ phần mềm hay quản lí hệ thông tin không? Theo một báo cáo công nghiệp, lương trung bình một người tốt nghiệp phần mềm có bằng cử nhân là $85,000 tới $95,000 một năm (dữ liệu năm 2011) trong khi các sinh viên khác trong kinh doanh, kế toán hay kiến trúc chỉ làm được $55,000 tới $65,000 một năm (dữ liệu năm 2011). Bạn có bao giờ hỏi tại sao nhiều người tốt nghiệp đại học không thể tìm được việc làm sau khi tốt nghiệp không? Nhiều sinh viên đại học thường chọn lĩnh vực dễ dàng, cái gì đó mà họ không phải học tập rất chăm chỉ để cho họ có thể tận hưởng thời gian ở đại học của họ nhưng họ không biết rằng họ phải tranh giành tìm việc sau khi tốt nghiệp. Bạn đã bao giờ hỏi tại sao có thiếu hụt công nhân có kĩ năng tính toán trên thế giới không? Bởi vì nhiều sinh viên từ bỏ khi họ không thể vượt qua được thách thức. Bạn có bao giờ hỏi tại sao dành cùng khối lượng thời gian ở đại học nhưng một số người sẽ làm ra được nhiều tiền hơn và nhận được nhiều đề nghị việc làm trong khi những người khác gặp thời khó khăn khi tìm việc làm?

Năm ngoái, một người tốt nghiệp đã giải thích điều này trong câu nói đơn giản: “Hoặc bạn làm việc chăm chỉ trong bốn năm rồi tận hưởng phần còn lại của đời bạn hoặc bạn tận hưởng bốn năm rồi làm việc vất vả để tìm việc làm cho phần còn lại của đời bạn. Đó là chọn lựa của bạn.”

—-English version—-

Advice to software students

A student wrote to me: “I am a second year student in the Software Engineering program. This program has so many materials as compare with others and I feel exhausted. I also worry a lot about homeworks and reading assignments. I feel unsure about my decision as the program requires so much time to study. I had this feeling last year but hoped that it will be gone in the second year but today I still have the same feeling of being overwhelmed. I do not know what to do. Please advice.”

Answer: You are not alone since most software students also have the same feeling of being overwhelmed when they are studying a fast changing field like Software Engineering or Information System Management. As more technologies are being created, more things they must know and students are often overwhelmed. Few years ago, knowing how to write code and conduct software tests were enough to get a job but today these skills are NOT enough as the software industry demands more. With mobile platforms, cloud computing, big data and faster computer, more things will be added and more skills will be needed.

Fortunately, today’s college students are not the same as students ten years ago. Many are already familiar with smart phone, laptops, tablets, and the Internet. Therefore they are better prepared than previous generations in the acquisition of knowledge. To succeed it is important for software students to change their study habit and prepare themselves for the integration of these technologies; else they may miss a good opportunity.

Software students must understand the entire software development lifecycle in details, from early conceptual to system maintenance. They must have knowledge of several software methods and tools. They must have both project management skills and soft-skills and they must learn all of these when they are in school. More than that, career-focused students must NOT depend on the school to provide them the needed knowledge as most universities have NOT been able to catch-up with industry’s demand. Career-focused students must fill their knowledge with extra readings and learning on their own. It is important for them to take additional trainings from online courses to broaden their knowledge and pursuing summer jobs in the industry to gain experiences. That is a lot to ask for college students and that is why so many are feeling overwhelmed.

To succeed in this fast changing world, they must change their study habit. Studying hard is NOT enough but they must study smart. They must be prepared by reading materials before going to class so they can use class time for discussion and further learning. They must learn to organize and manage their time effectively. They must learn to apply concepts to solve problems instead of just memorize few formulas or equations. They must be active in their learning by reading more about technical trends. These are not easy as most students are unfamiliar with this type of learning but they must overcome these challenges in order to succeed. Only by then they can build a solid career foundation and ready to open the opportunity doors.

As a software engineering student, you have selected the best field of study, one of the fields that have the highest demand, highest salary, and highest growth potential. You have made the right decision but you must overcome the feeling of uncomfortable or overwhelmed to adapt a new feeling of lifelong learning. Few years from now, after graduate you will see the difference in what you can do. You have a bright future so you must learn to be patient in your efforts to pursuit your education goals. Do not let anything distract you from achieving your goals. Do not let anyone persuade you to change your course. In just few years, you will see the difference and in the future you will look back and happy with your choice.

Have you ever asked yourself why students with a bachelor’s degree in other fields only make about half the salary of students with a bachelor’s degree in computer science, software engineering or Information system management? According to the industry report, the average salary a software graduates with a bachelor’s degree is $85,000 to $95,000 a year (2011 data) when other graduates in business, accounting, or architect only make $55,000 to $65,000 a year (2011 data). Have you ever asked why so many college graduates could not find job after graduated? Many college students often select the easy fields, something that they do not have to study very hard so they can enjoy their time in college but they do not know that they have to struggle to find jobs after graduated. Have you ever asked why there is a shortage of computing skilled workers in the world? Because many students gave up as they could not overcome the challenges. Have you ever asked why spending the same amount of time in university but some would make much more money and receive several job offers when others are having difficult time to find job?

Last year, a graduate explained this in a simple sentence: “Either you work hard in four years then enjoy the rest of your life or you enjoy four years then work hard to find job for the rest of your life. It is your choice.”