Tuần trước, một người bạn sở hữu một công ti phần mềm phàn nàn: “Ngày nay, phần lớn những người phát triển phần mềm KHÔNG có đam mê về việc làm của họ thêm nữa. Họ chỉ muốn có tiền và nhiều tiền hơn. Nếu ai đó cho họ nhiều tiền hơn, họ sẽ bỏ đi.”

Tôi không đồng ý và nói với anh ấy: “Anh không nên có thái độ tiêu cực về người phát triển. Nếu họ không đam mê về phần mềm, họ có lẽ học khu vực khác rồi. Tôi nghĩ phần lớn người phát triển đều yêu thích phần mềm, họ yêu công việc của họ, họ yêu công nghệ và có đam mê về việc làm của họ. Lí do mà một số người phát triển phần mềm muốn có tiền vì công ti KHÔNG công bằng với họ. Họ được yêu cầu làm việc vất vả, họ bị buộc phải làm thêm giờ mà không trả tiền. Họ bị đe doạ sa thải khi thị trường việc làm không tốt. Vì công ti không công bằng với họ, họ không có sự trung thành với công ti. Điều đó nghĩa là mối quan hệ dựa chặt trên khía cạnh tài chính giữa người phát triển và công ti. Tất nhiên, khi người khác có thể cho họ lương tốt hơn, họ chẳng có lí do gì để ở lại với công ti của bạn. Ngày nay, có nhu cầu cao về công nhân có kĩ năng trên khắp thế giới. Người phát triển phần mềm có kinh nghiệm có thể đi làm cho bất kì công ti nào họ chọn. Cho nên mất những công nhân then chốt quả có hậu quả lớn. Là người chủ, anh phải tính tới điều này.”

Anh ấy nghĩ một chốc: “Anh đúng đấy, thay thế công nhân là rất tốn kém. Đặc biệt sau khi anh đã đào tạo họ, anh đã đầu tư vào họ và thế rồi họ ra đi. Chi phí cho việc thuê người mới, quảng cáo việc làm, phỏng vấn họ, lựa chọn họ, đào tạo họ yêu cầu nhiều nỗ lực và thời gian. Tuỳ chọn duy nhất nâng lương có giữ được họ không?”

Tôi bảo anh ấy: “Không nhất thiết. Anh không nên coi tiền là điều duy nhất để giữ nhân viên, có những cách tốt hơn.”

Anh ấy dường như ngạc nhiên: “Cách nào tốt hơn? Có cách khác sao?”

Tôi bảo anh ấy: “Anh đã nói với tôi về việc thiếu đam mê của người phát triển phần mềm nhưng tôi bảo anh rằng không ai sẽ bỏ đi vì vài đô la được thêm nếu họ đam mê về công việc của họ. Không ai sẽ bỏ bạn bè họ, gia đình họ vì tiền thêm. Cho nên cách tốt nhất để giữ nhân viên là đối xử với họ công bằng, coi họ như thành viên của gia đình. Anh phải đối xử với họ một cách kính trọng và hiểu nhu cầu của họ. Mọi người thích làm việc cho công ti nào chăm nom tới họ. Chẳng hạn, là người chủ, anh có thể cho nhân viên ngày nghỉ thêm. Tôi biết rằng công ti anh cho mọi người kì nghỉ ba tuần mỗi năm nhưng nếu họ làm việc chăm chỉ, anh nên cho họ một tuần nghỉ thêm như phần thưởng. Anh nên thưởng cho họ về nỗ lực của họ. Nếu họ làm thêm giờ, anh nên trả cho họ nhiều hơn. Anh cũng nên thách thức họ bằng những việc có tính kích thích nữa. Người phát triển giỏi nên có khả năng lựa chọn dự án mới nào, hay công nghệ mới nào để làm việc. Điều đó sẽ cho họ khuyến khích để ở lại với công ti của anh. Người phát triển phần mềm yêu thích công nghệ, đặc biệt bất kì công nghệ mới nào cho nên anh nên có chính sách rằng mọi năm, người phát triển của anh có thể dành một tuần để tham dự vào đào tạo, xê mi na đặc biệt để học công nghệ mới với chi phí của công ti. Những người ở công ti nhiều hơn vài năm nên có các tuỳ chọn cổ phần. Khi họ trở thành cổ đông, công ti là của họ và không có lí do gì để ra đi. Tất nhiên anh cũng phải tính điều anh trả với điều thị trường cung cấp và nâng lương cho họ tương ứng.”

Anh ấy bảo tôi: “Nhưng điều đó nghĩa là tôi sẽ vẫn phải trả nhiều hơn.”

Tôi giải thích: “Nếu anh chỉ quan tâm tới tiền, người của anh cũng sẽ nghĩ hệt thế. Nếu anh không muốn trả thêm, họ có tuỳ chọn làm việc cho ai đó sẽ trả nhiều hơn. Tuy nhiên, có nhiều tuỳ chọn hơn chỉ là tiền, mặc dầu tiền chắc chắn là một phần của những điều này. Tôi biết anh là người chủ thông minh, anh là nhà doanh nghiệp thành công, cho nên anh phải để cho trí tưởng tượng của anh bay cao. Cái gì là quan trọng với anh? Có người phát triển đúng, có người phát triển giỏi nhất để làm việc để cho anh có thể dành nhiều thời gian hơn mở rộng công ti, làm tăng trưởng công ti của anh lớn hơn, tốt hơn có nên chăng? hay anh bao giờ cũng phải thuê người mới, đào tạo họ và xem họ đi? Nếu anh nhìn vào mọi công ti thành công và điều họ làm, anh có lưu ý về cách họ đối xử với nhân viên của họ không? Ngày nay tri thức và kĩ năng là tài sản then chốt, KHÔNG phải là tiền. Xin nhớ cho rằng những tri thức và kĩ năng đó bao giờ cũng đi cùng với người phát triển khi họ chuyển từ việc nọ sang việc kia. Đầu tư vào người phát triển của bạn, đối xử công bằng với họ, coi họi như thành viên gia đình rồi tiền sẽ đi theo.”

—-English version—-

Advices to a software company owner

Last week, a friend who owns a software company complained:“Today, most software developers do NOT have the passion about their jobs anymore. They just want money and more money. If someone give them more money, they will leave.”

I disagreed and told him: “You should not have that negative view about developers. If they are not passionate about software, they probably study another area. I think most developers love software, they love their works, they love technology and have passion about their jobs. The reasons some software developers want money because the company is NOT fair with them. They are asked to work hard, they are forced to work extra hours without pay. They are threatened with laid-off when the job market is not good. Since the company is not fair with them, they have no loyalty to the company. That means the relationship is strictly based on a financial aspect between developers and the company. Of course, when other can give them better salaries, they have no reason to stay with your company. Today, there is high demand for skilled workers all over the world. Software developers with experiences can go to work for any company that they choose. So losing key workers does have significant consequence. As owner, you must take this into consideration”.

He thought for awhile: “You are right, it is very expensive to replace workers. Especially after you trained them, you invested in them and then they leave. The cost of hiring new people, advertise the job, interview them, select them, and train them require a lot of efforts and time. Is the only option to raise the salary to keep them?”.

I told him: “It is not necessary. You should not consider money as the only thing to keep employees. There are better ways”.

He seemed surprised: “Which better ways? Are there another ways?”

I told him: “You told me about the lack of passion of software developers but I told you that nobody would leave for a few dollars more if they are passionate about their works. Nobody would leave their friends, their family for an extra money. So the best way to keep employees is to treat them fair, to consider them as member of the family. You must treat them with respect and understand their needs. People love to work for company that care about them. For example, as the owner, you can give employees extra vacations. I know that your company gives everybody three-week vacation each year but if they work hard, you should give them extra week as bonus. You should reward them for their efforts. If they work extra hours, you should pay them more. You should also challenge them with exciting works too. The best developers should be able to select which new project, or new technology to work. That will give them the incentive to stay with your company. Software developers love technology, especially any new technology so you should have a policy that every year, your developers could spend a week to attend special trainings, seminars to learn new technology at the company’s expenses. People who stay for more than few years should receive stock options. When they become shareholders, the company is theirs and there is no reason to leave. Of course you must also evaluate what you paid with what the market offer and raise their salary accordingly”.

He told me: “But that means I still have to pay more”

I explained: “If you only concern with money, your people will also think the same. If you do not want to pay more, they have the option of working for someone who will pay more. However, there are many more options than just money, although money is certainly a part of these. I know you are a smart owner, you are a successful business person, so you must let your imagination soar. What is important to you? Having the right developers, having the best developers to do the works so you can spend more time to expand the company, to grow your company bigger, better? or you have to always look to hire new people, train them and see them go? If you look at all successful companies and what they do, have you notice how they treat their employees? Today knowledge and skills are the key assets, NOT money. Please remember that these knowledge and skill always go with developers as they moves from job to job. Invest in your developers, treat them fair, consider them as family members than the money will follow”.