Người sáng tạo có rất nhiều ý tưởng, từ hay ho, kỳ quặc cho đến thông minh đột phá. Tuy nhiên, hầu hết các ý tưởng đó không bao giờ trở thành hiện thực. Tại sao vậy?

Nếu bạn hỏi một người làm sáng tạo, câu trả lời luôn là vấn đề thời gian. Đơn giản vì họ cần nhiều thời gian để thực hiện thật tốt ý tưởng của mình.

Trong cuốn Khoảnh khắc người sáng tạo, tác giả Donald Roos chỉ ra nỗi khổ lớn nhất của nhiều nhà sáng tạo là việc các ý tưởng liên tục nảy ra trong đầu. Với những ý tưởng chưa hoàn thiện, chúng như những con muỗi vo ve vởn quanh tâm trí họ. Vậy làm thế nào để xua bớt “đàn muỗi” này?

Đơn giản, hãy cho chúng vào danh sách “To Don’t List” (tạm dịch: Danh sách việc-đừng-làm). “Bằng cách viết ra các ý tưởng hoặc việc cần làm sau đó gạch bỏ những việc xếp sau 3 thứ đầu tiên, bạn sẽ có thêm thời gian tập trung cho những việc ưu tiên nhất đồng thời loại bỏ những việc dư thừa”, ông khuyến khích.

Phương pháp này được hình thành dựa trên quan điểm rằng chúng ta không thể, và cũng không cần phải làm hết mọi việc. Bởi bộ não con người vốn không dùng để làm việc đa nhiệm. Nếu phải xử lý quá nhiều ý tưởng cùng lúc, bạn có nguy cơ không hoàn thành được ý tưởng nào, hoặc kết quả cuối cùng bạn tạo ra không thể làm hài lòng ai. Chưa kể, thói quen làm việc đa nhiệm sẽ chỉ giúp công việc của bạn dừng lại ở mức khá tốt thay vì trở nên xuất sắc ở một việc cụ thể.

Vì lẽ đó, Donald Roos khuyên những người làm sáng tạo nên kiềm chế ham muốn hiện thực hóa mọi ý tưởng trong đầu. Thay vào đó, hãy học cách phân bổ thời gian làm việc. Lịch sử phát triển hàng nghìn năm cho thấy, những tên tuổi lớn trong giới sáng tạo là những người có khả năng sáng tạo vô hạn trong thời gian hữu hạn. Họ hoàn thành xuất sắc công việc của mình nhờ biết cách sử dụng thời gian hiệu quả.

Bên cạnh loại bỏ những việc dư thừa, danh sách To Don’t List của Donald Roos còn ứng dụng trong việc hình thành thói quen làm việc và lập kế hoạch cuộc đời. Chúng có thể không mới mẻ với người làm công việc sáng tạo lâu năm nhưng lại là kim chỉ nam cần thiết cho những ai vừa bước chân vào lĩnh vực sáng tạo hay những người làm việc tự do (freelancer).

Thứ nhất, không nên đánh giá cao xu hướng “thiếu ngủ”. Việc than thở thức khuya làm việc chẳng giúp bạn trông ngầu hơn mà trái lại, chúng phản ánh việc bạn kém cỏi trong việc lập kế hoạch nên bây giờ phải thức đêm sửa chữa sai lầm ấy.

Thứ hai, đừng lầm tưởng về brainstorming (một phương pháp dùng để phát triển nhiều giải đáp sáng tạo cho một vấn đề). Nảy ra ý tưởng thì rất nhanh nhưng chúng ta cần thời gian để ý tưởng trở nên chín muồi cũng như kiểm nghiệm, trau chuốt và cải thiện nó. Đó là lý do brainstorming chỉ đơn thuần là hoạt động thú vị giúp gắn kết và nâng cao tinh thần hợp tác nhóm.

Thay vì cố gắng nghĩ ra thật nhiều ý tưởng trong một thời gian ngắn, bạn nên thử phương pháp “brainhushing”, tức tập trung vào việc cân nhắc kỹ lưỡng một hoặc một vài ý tưởng qua các vòng thảo luận.

Thứ ba, đúng thời hạn có giá trị hơn làm việc chất lượng nhưng trễ hạn. Một giải pháp ít sáng tạo nhưng đúng hạn vẫn tốt hơn giải pháp đột phá nhưng không biết thời hạn hoàn thành.

Với lối hành văn đơn giản, dễ hiểu đi kèm các hình ảnh minh họa sống động, Donald Ross hy vọng cuốn sách sẽ giúp người sáng tạo sớm tìm ra công việc họ thực sự muốn giữa muôn vàn lựa chọn. Bằng cách đó, họ không phải nuối tiếc về những điều mình đã không làm. Bởi suy cho cùng, biết mình muốn gì là một trong những việc khó khăn nhất và quan trọng nhất trong cuộc đời chúng ta.

Sách gồm 167 trang, do Fist News thực hiện và NXB Tổng hợp TP.HCM ấn hành.

Donald Roos là một typographer, doanh nhân sáng tạo và là cựu giảng viên Học viện Nghệ thuật Hoàng gia Hà Lan. Ông thường xuyên nảy ra những ý tưởng mới và phát triển chúng thành những dự án riêng. Các sản phẩm sáng tạo của ông được ứng dụng chủ yếu trên màn ảnh, trải dài từ danh đề phim cho đến giao diện smartphone.