Một sinh viên viết cho tôi: “Em tốt nghiệp với bằng cử nhân trong quản trị kinh doanh nhưng bị thất nghiệp hơn năm nay rồi. Mặc dầu em vẫn sống với bố mẹ nhưng em cảm thấy rất thất vọng. Em đã thử nhiều thứ nhưng không thể tìm được việc làm. Từ khi em đọc blog của thầy, em lấy làm tiếc là em đã không biết về mọi cơ hội trong công nghệ vì em không là người công nghệ. Em ước ao em biết nó vài năm trước nhưng quá trễ rồi và em không biết phải làm gì. Xin thầy giúp.”

Đáp: “Không bao giờ quá trễ để làm bất kì cái gì. Nếu bạn muốn học cái gì đó bạn có thể làm nó bất kể bạn bao nhiêu tuổi. Nhiều sinh viên bị lẫn lộn giữa bằng cấp và kĩ năng. Có bằng cấp không có nghĩa là bạn có kĩ năng; và không có bằng cấp cũng không có nghĩa là bạn không có kĩ năng. Bạn nói bạn không là người kĩ thuật nhưng bạn có dùng công nghệ không? Bạn có biết dùng máy tính không? Bạn có biết cách dùng điện thoại thông minh không? Bạn có chơi trò chơi video không? Nếu bạn có, bạn đã có kĩ năng kĩ thuật rồi.

Bạn không có bằng cấp công nghệ nhưng bạn có kĩ năng công nghệ nào đó và bạn có thể học nhiều hơn và phát triển kĩ năng công nghiệp phụ thêm được công nghiệp cần. Ngày nay công nghiệp công nghệ đang bùng nổ và có thiếu hụt người có kĩ năng công nghệ trên khắp thế giới. Nếu bạn sẵn lòng học, đưa nỗ lực nào đó vào, bạn có thể thu được việc làm trong công nghiệp công nghệ. Ngược với một số ý kiến, công nghệ là KHÔNG khó và chúng có thể được học nhanh chóng. Bạn có thể học cách lập trình trong vài tháng và bạn có thể học về công nghệ nếu bạn đọc nhiều bài báo kĩ thuật để mở rộng tri thức của bạn. Bạn có thể chọn lĩnh vực nào bạn quan tâm và hội tụ vào việc học nhiều hơn. Người có động cơ với thái độ học tốt có thể làm được bất kì cái gì họ muốn làm. Hiện thời các công ti công nghệ bao giờ cũng tìm những ứng cử viên cho các vị trí trong phân tích doanh nghiệp, trinh sát doanh nghiệp, người quản lí dự án, và người phát triển sản phẩm. Những vị trí này là phù hợp với ai đó có kĩ năng doanh nghiệp của bạn, người sẵn lòng học nhiều hơn về công nghệ.

Điều có thể cho một công ti là thuê ai đó có động cơ và đào tạo họ trong công nghệ hơn là thuê ai đó có bằng cấp công nghệ nhưng không có động cơ học cái gì. Đầu tư vào phát triển người có thái độ học cả đời sẽ tốt hơn là đầu tư vào ai đó chỉ dựa trên bằng cấp để kiếm việc làm. Ngày nay các công ti không thuê người dựa trên bằng cấp nữa mà dựa trên kĩ năng và thái độ của họ. Nếu bạn có kĩ năng, bạn có thể có được bất kì việc làm nào bạn muốn. Chừng nào bạn có thể chứng tỏ kĩ năng của bạn và ham muốn của bạn trong khu vực kĩ thuật, bạn có thể có cơ hội tốt.

Lời khuyên của tôi là bản thân bạn đưa nỗ lực nào đó vào để học các kĩ năng công nghệ nào đó. Có nhiều tài nguyên để giúp bạn học các kĩ năng cơ sở theo cách riêng của bạn. Chẳng hạn, các môn học trực tuyến từ KhanAcademy, MOOCs (EdX, Coursera, etc.) có thể giúp bạn phát triển tri thức và kĩ năng cơ bản. Nếu có thể, bạn có thể xem xét trở lại trường để lấy bằng thứ hai trong Quản lí hệ thông tin. Công nghiệp công nghệ cung cấp cơ hội tốt và nó vẫn cần công nhân. Cho dù bạn không có bằng cấp nhưng có kĩ năng, không có gì cản bạn khỏi đạt tới mục đích nghề nghiệp của bạn. Cho nên đi ra, học kĩ năng mới, và năng nổ tìm việc làm. Đừng vẫn ở nhà và cảm thấy tiếc cho bản thân bạn. Bạn vẫn còn trẻ là có tương lai sáng lạn phía trước. Đừng sợ, đừng chần chừ, cứ đưa nỗ lực vào thì bạn sẽ thay đổi được mọi thứ. Bạn còn chờ đợi cái gì?

—English version—

Learning new skills

A student wrote to me: “I graduated with a Bachelor’s degree in Business administration but unemployed for more than a year. Although I am still living with my parents but I feel very frustrated. I have tried many things but could not find work. Since I read your blog, I am sorry that I did not know about all the opportunities in technology as I am not a technology person. I wish I know it several years ago but it is too late and I do not know what to do. Please help.”

Answer: “It is never too late to do anything. If you want to learn something you can do it regardless how old you are. Many students confused between the degree and the skills. Having a degree does not means you have the skills; and do not have degree also does not means you do not have the skills. You say that you are not a technology person but do you use technology? Do you know how to use a computer? Do you know how to use a smartphone? Do you play videogames? If you do, you already have technology skills.

You do not have the technology degree but you do have some technology skills and you could learn more and develop additional technology skills that are needed by the industry. Today technology industry is exploding and there is a shortage of technology skilled people all over the world. If you are willing to learn and put in some efforts you could gain employment in technology industry. Contradict to some opinions, technology is NOT difficult and they can be learned quickly. You can learn how to program in few months and you could learn about technology if you read more technical articles to broaden your knowledge. You could select what area that you are interested in and focus on learning more. A motivated people with good attitude to learn can do anything that they want. Currently technology companies are always seeking candidates for positions in business analysis, business intelligence, project managers, and product developers. These positions are suitable for someone with your business skills who are willing to learn more about technology.

It is possible for a company to hire someone who are motivated and train them in technology than hiring someone with a technology degree but not motivated to learn anything. It would be better to invest in developing a person who have a lifelong learning attitude than someone who only on relying on a degree just to get a job. Today companies do not hire people based on degree anymore but based on their skills and attitude. If you have skills, you can get any job that you want. As long as you can demonstrate your skills and your desire to work in technology areas, you may have a good chance.

My advice is to put in some efforts to learn some technology skills by yourself. There are plenty of resources to help you learn basic skills on your own. For example, online courses from KhanAcademy, MOOCs (EdX, Coursera, etc.) can help you to develop basic knowledge and skills. If possible, you may want to consider to go back to school to get a second degree in Information System Management. Technology industry offers good opportunity and it still needs workers. Even if you do not have the degree but have the skills, there is nothing stopping you from achieving your career goal. So get out, learn new skills, and be aggressive to find works. Do not stay home and feel sorry for yourself. You are still young and have a bright future ahead. Do not be afraid, do not hesitate, just put in the efforts than you will change everything. What are you waiting for?