Một sinh viên năm thứ nhất viết cho tôi: “Em rất hạnh phúc là em đã lựa chọn Khoa học máy tính để học. Như được chỉ ra trong blog của thầy, đây là lĩnh vực có tương lai sáng lạn và có thiếu hụt toàn cầu. Em muốn thành công, em muốn có việc làm tốt và xây dựng nghề nghiệp tốt sẽ làm cho gia đình em tự hào. Em rất có động cơ theo đuổi nghề này. Em cần làm gì để thành công? Xin thầy lời khuyên.”

Đáp: Là sinh viên có động cơ, bạn có lẽ không cần lời khuyên nào. Nếu bạn muốn thành công trong bất kì cái gì, bạn phải đưa nỗ lực của mình vào trong nó. Là sinh viên đại học, điều đó nghĩa là bạn phải lên lớp mọi ngày và phải học chăm chỉ. Tuy nhiên điều quan trọng là biết khác biệt giữa việc bận rộn và có năng suất. Tôi đã thấy nhiều sinh viên tới lớp một cách siêng năng nhưng không học tốt. Lí do là họ bận rộn nhưng không năng suất. Họ ngồi trong lớp nhưng tâm trí họ ở đâu đó. Họ dường như ghi chép đấy nhưng thực ra là viết emails cho bạn bè. Họ dùng laptop hay điện thoại di động để lướt từ website này sang website khác mà chẳng có phương hướng và không biết rằng lướt mạng là nghiện và tốn thời gian gian, mà không năng suất.

Một yếu tố then chốt khác cho thành công là học làm người giải quyết vấn đề. Nhiều sinh viên ghi nhớ mọi sự chỉ để qua được kì kiểm tra nhưng không biết cách áp dụng nó vào cái gì. Bạn phải học cách áp dụng điều bạn đã học vào giải quyết vấn đề. Tôi thường cho sinh viên vấn đề không rõ ràng để giải quyết để xem cách họ phản ứng với nó. Một số sinh viên nhảy ngay và viết mã, khi mọi sự không làm việc, họ cố viết lại mã lặp đi lặp lại. Những người khác bắt đầu thiết kế với biểu đồ nào đó rồi từ bỏ và phàn nàn rằng mọi sự không làm việc. Tuy nhiên có vài người đọc phát biểu vấn đề một cách cẩn thận và bắt đầu hỏi các câu hỏi. Họ cố gắng hình dung ra vấn đề là gì trước khi giải  nó. Đây là những sinh viên tôi coi là sẽ làm tốt trong nghề nghiệp của họ.

Là sinh viên đại học, bạn cần có cách nhìn rộng về mọi thứ. Nhiều sinh viên thường hội tụ quá nhiều vào chi tiết mà quên đi bức tranh lớn. Họ có “cái nhìn đường hầm” thường che mờ năng lực của họ để nghĩ ra ngoài hộp. Họ có thể rất giỏi về mặt kĩ thuật nhưng thiếu tri thức tổng thể để thành công. Bất kì điều gì bạn làm cũng đều phải có khả năng đặt quan hệ nó với bức tranh lớn hơn bằng việc học để hỏi, để truy vấn và biết điều bạn muốn hoàn thành. Kĩ năng kĩ thuật là tốt nhưng không đủ; bạn cũng cần kĩ năng doanh nghiệp và kĩ năng mềm.

Để thành công bạn cũng cần kĩ năng làm việc tổ. Bằng cách làm việc cùng các sinh viên khác và hình thành tổ, bạn có thể mở rộng tri thức của bạn và học nhiều từ nhau. Điều này không chỉ cải tiến kĩ năng mềm của bạn mà còn xây dựng tình bạn mà có thể tồn tại dài lâu.

Nhiều sinh viên kĩ thuật không chú ý tới ngoại ngữ nhưng biết ngôn ngữ khác như tiếng Anh là rất quan trọng. Ngày nay có nhiều sách giáo khoa, sách điện tử, bài báo kĩ thuật viết trong tiếng Anh, nhiều bài học và môn học trực tuyến cũng dạy bằng tiếng Anh. Bằng việc thành thạo tiếng Anh bạn có nhiều cơ hội hơn để học những điều mới và thậm chí có thể có cơ hội làm việc cho công ti nước ngoài.

Nhiều sinh viên chỉ hội tụ vào điều họ học trong trường nhưng không chú ý tới cái gì khác. Chúng ta đang sống trong thế giới được toàn cầu hoá và sinh viên phải có tri thức về điều đang diễn ra ở đâu đó khác. Ngày nay với Internet, họ có thể học về các biến cố thế giới, xu hướng kinh tế, phát kiến công nghệ, xu hướng thị trường và bằng việc biết thông tin này, họ có thể đặt ra phương hướng và mục đích cho nghề nghiệp của họ. Điều bản chất cho họ là giữ tâm trí mở và liên tục học về mọi tiến bộ khoa học đang xảy ra quanh họ.

Chúng ta đang sống trong thế giới toàn cầu hoá nơi cạnh tranh đang dữ dội. Đến lúc bạn tốt nghiệp, bạn sẽ phải cạnh tranh với nhiều người vào vị trí bạn muốn. Một số người trong họ có thể ở trong lớp bạn, trong trường bạn, trong nước bạn nhưng một số có thể ở nước khác nữa. Nếu bạn chú ý, bạn sẽ thấy rằng có nhiều sinh viên đang hoc chăm chỉ như bạn và có động cơ cao như bạn. Khi bạn tới thư viện, bạn có thể thấy một số người đã ở đó rồi và họ vẫn ở đó khi bạn đi về nhà. Những người đó là những người sẽ cạnh tranh với bạn về việc làm một ngày nào đó.

Một số sinh viên coi thành công là có bằng cấp và việc làm tốt. Tôi mong đợi nhiều hơn điều đó. Tôi mong đợi sinh viên thành công là người có trách nhiệm với gia đình họ, xã hội của họ, và đất nước của họ. Họ nên có tính chính trực và nhân cách đạo đức tốt để đóng góp cho xã hội theo cách tích cực. Vì bạn đã diễn đạt rằng “Bạn muốn làm cho gia đình bạn tự hào,” tôi biết rằng bạn thường nghĩ về gia đình và đó là dấu hiệu tốt rằng bạn sẽ trở thành người rất tốt.

Tôi mừng là gặp được sinh viên có động cơ cao như bạn. Tôi mong ước gặp nhiều sinh viên như bạn vì thế giới đang cần nhiều nhà chuyên nghiệp có nhân cách tốt và tri thức sâu.

—-English version—-

To be successful

A first year student wrote to me: “I am very happy that I have selected Computer Science to study. As indicated in your blog, this is a field with bright future and has a global shortage. I want to be successful, I want to get a good job and build a good career that will make my family proud. I am very motivated to pursue this career. What do I need to succeed? Please advice.

Answer: As a motivated student, you probably do not need any advice. If you want to succeed in anything, you must put your effort in it. As college student, it means you must go to class everyday and study hard. However it is important to know the difference between being busy and being productive. I have seen many students go to classes diligently but not do well. The reason is they are busy but not productive. They sit in class but their minds are somewhere. They seem to take notes but actually writing emails to friends. They use laptop or smart phones to surf from one website to another without direction and without knowing that net surfing is addictive and time-consuming, but not productive.

Another key element for success is learning to be a problem solver. Many students memorize things just to pass tests but do not know how to apply it to anything. You must learn how to apply what you have learned to solve problems. I often give students unclear problem to solve to see how they react to it. Some students jump into coding immediately, when thing do not work, they try to rewrite their code again and again. Others start the design with some diagrams then give up and complain that things do not work. However there are few who read the problem statement careful and begin to ask questions. They try to figure out what is the problem before solving it. These are students that I consider would do well in their careers.

As college student, you need to have a broader view of everything. Many students often focus too much into details but forget the big picture. They have “tunnel view” that often obscures their ability to think outside of the box. They may be very good technically but lack the overall knowledge to be successful. Whatever you do you must be able to relate it to a bigger picture by learning to ask, to question and knowing what you want to accomplish. Technical skills are good but not enough; you also need business skills and soft-skills.

To succeed you also need teamwork skills. By working with other students and form team, you can expand your knowledge and learn more from each other. Not only this can improve your soft-skills but it also builds a friendship that may last a long time.

Many technical students do not pay attention to foreign languages but knowing another language such as English is very important. Today there are many textbooks, e-books, technical articles written in English, many tutorials and on line courses are also taught in English. By having English proficiency you have more opportunities to learn new things and could even have opportunity to work for foreign companies.

Many students only focus on what they learn in school but not pay attention to anything else. We are living in a globalized world and students must have knowledge of what is going on elsewhere. Today with the Internet, they can learn about world events, economic trends, technology innovations, market trends and by knowing this information, they can set their direction and goals for their career. It is essential for them to keep open minds and continue to learn about all the scientific progresses that are happening around them.

We are living in a globalized world where competition is getting fierce. By the time you graduate, you will have to compete with many people for the position that you want. Some of them may be in your class, in your school, in your country but some may be in other countries too. If you pay attention, you will see that there are many students who are studying hard like you and are highly motivated like you. When you go to the library, you may see some are already there and they are still there when you go home. Those are the people who are going to compete with you for the job someday.

Some students consider success as having a degree and a good job. I expect more than that. I expect successful students to be responsible person with their family, their society, and their country. They should have integrity and a good moral character to contribute to their society in a positive manner. Since you have expressed that “You want to make your family proud” I know that you do think often about your family and that is a very good sign that you will become a very good person.

I am glad to meet a highly motivated student like you. I wish to see more students like you as the world need more professional with good character and profound knowledge.