Một công ti khởi nghiệp CHƯA là công ti.

Nó chỉ là một “tổ chức lâm thời” nghĩa là vẫn còn đang tìm kiếm cách làm kinh doanh sinh lời được. Bạn không biết liệu bạn có thành công hay không. Bạn chưa có khách hàng. Và bạn chưa có cách làm ra tiền. Thực tế bạn đang tiêu tiền, tiền riêng của bạn hay tiền từ bố mẹ hay người thân của bạn cho nên bạn phải cẩn thận và không phạm sai lầm mà người khác đã phạm phải. Là nhà doanh nghiệp, bạn có ý tưởng nhưng bạn không biết liệu bạn có thể làm được tiền bằng ý tưởng đó hay không. Đó là lí do tại sao bạn đi tìm khách hàng để kiểm tra ý tưởng của bạn. Để làm điều đó bạn phải tuân theo QUI TRÌNH ĐỘNG, vì nó sẽ thay đổi. Điều gì sẽ xảy ra nếu ý tưởng của bạn không tốt? Điều gì sẽ xảy ra nếu không có khách hàng? Điều gì sẽ xảy ra nếu không có thị trưởng? Trong trường hợp đó bạn sẽ làm gì?

Phần lớn mọi người sẽ bỏ cuộc nhưng là nhà doanh nghiệp bạn không bỏ cuộc (Bạn đã trả lời một cách trung thực trong bài kiểm tra nhân cách rằng bạn thích thách thức; bạn tự tin vào khả năng của bạn để tiếp tục cho dù bạn thất bại nhiều lần; bạn sẵn lòng học điều mới và tiếp tục học từ thất bại của bạn). Nếu sự việc không có tác dụng như bạn đã mong đợi thì THAY ĐỔI ý tưởng và BẮT ĐẦU LẠI. Đây là lí do tại sao tôi gọi nó là “QUI TRÌNH ĐỘNG” vì nó được dự kiến cho công ti khởi nghiệp và thất bại là một phần của nó. Về căn bản, thất bại được dự kiến trong quá trình, điều cho phép bạn thay đổi ý tưởng nguyên gốc sang ý tưởng khác cho tới khi bạn tìm ra “ý tưởng đúng và cơ hội.”

Các công ti lớn tuân theo một qui trình, “QUI TRÌNH ĐƯỢC XÁC ĐỊNH” bởi vì họ đã có khách hàng và biết rõ thị trường của họ. Họ biết đích xác ai là khách hàng, thị trường lớn cỡ nào, và họ có thể bán được bao nhiêu sản phẩm. Doanh nghiệp của họ được mọi người biết tới và được thiết lập vững chắc. Để quản lí doanh nghiệp, công ti phải có cấu trúc tổ chức và con người với vai trò và trách nhiệm. CEO chịu trách nhiệm về viễn kiến chiến lược. Chủ tịch chịu trách nhiệm về quản lí vận hành công ti v.v. Nếu công ti thành công, người chủ cho chủ tịch điểm thưởng lớn. Nếu công ti thất bại, người chủ sa thải ông chủ tịch.

Công ti khởi nghiệp tuân theo “QUI TRÌNH ĐỘNG” vì họ không có khách hàng hay chưa biết thị trường của họ. Đó là lí do tại sao tôi bao giờ cũng gợi ý mọi người không tuân theo mô hình kinh doanh của công ti đã được thiết lập. Quên các chức danh như CEO, CFO hay chủ tịch vì nó là vô nghĩa vào lúc này. Bạn chỉ là một nhóm nhỏ những nhà doanh nghiệp đang còn học hỏi và tìm cách mới để làm kinh doanh dựa trên một ý tưởng. Bạn có số tiền giới hạn cho nên bạn phải học nhanh và điều chỉnh chóng. Thời gian là quan trọng vì cơ hội không chờ đợi, bạn phải nắm lấy nó trước ai đó khác.

Nhiều người không đồng ý với quan niệm này. Họ thường hỏi: “Làm sao anh có thể vận hành một công ti mà không có ai chịu trách nhiệm, không chủ tịch, không người quản lí, không đại diện bán hàng, và không thư kí?” hay “Làm sao anh có thể làm kinh doanh thoe cách không tổ chức như thế?” Những người này bị thiên kiến bởi lí thuyết kinh doanh mà họ đã học ở trong trường. Trường kinh doanh dạy sinh viên làm người quản lí, kế toán viên, người phân tích tài chính, người bán hàng và đại diện tiếp thị v.v. để cho họ có thể làm việc cho những công ti đã được thiết lập nơi doanh nghiệp đã được biết tới, khách hàng và thị trường đã tồn tại. Các trường kinh doanh KHÔNG dạy bạn cách khởi đầu một công ti. Các giáo sư kinh doanh chuyên môn hoá trong kế toán, tài chính, quản lí, tiếp thị v.v. Họ biết cách viết chiến lược doanh nghiệp, họ biết cách xây dựng kế hoạch doanh nghiệp, họ biết cách doanh nghiệp vận hành; họ biết cách thị trường chứng khoán làm việc hay cách đầu tư tiền. Họ đã học tất cả những điều này từ nhiều năm thu thập và phân tích dữ liệu. Họ xâu dựng các lí thuyết dựa trên các công ti đã được thiết lập thành công.

Công ti khởi nghiệp về công nghệ là mới. Lịch sử là ngắn và không được làm tài liệu. Steve Jobs đã không viết sách giáo khoa kinh doanh. Bill Gates đã không giải thích các vấn đề mà ông ấy đã đối diện trong những ngày đầu của Microsoft. Phần lớn các giáo sư trường kinh  doanh, người chưa bao giờ khởi đầu một công ti, nhưng được bảo phải dạy môn khởi nghiệp thường dựa trên điều họ biết và chương trình đào tạo được tạo ra dựa trên kinh doanh đã xác định. Họ thường khởi đầu bằng chiến lược công ti, cấu trúc tổ chức, vai trò và trách nhiệm, chức năng phòng ban, phân tích thị trường, luật pháp và qui chế kinh doanh và bán hàng và tiếp thị. Không cái nào trong những điều này hữu dụng cho các công ti khởi nghiệp. Người tốt nghiệp từ các chương trình này thường thiếu kinh nghiệm và tri thức trong công nghệ, khởi đầu công ti riêng của họ và thất bại.

Khởi nghiệp KHÔNG phải là về cách QUẢN LÍ một công ti. Nó là về cách KHỞI ĐẦU một công ti. Tất nhiên, khi bạn thành công, bạn sẽ cần chiến lược, kế hoạch kinh doanh, kế hoạch tiếp thị, cấu trúc tổ chức, vai trò và chức danh v.v. Đào tạo trường kinh doanh có thể dạy bạn quản lí công ti hiệu quả và hiệu lực. Tuy nhiên khởi đầu một công ti, tăng trưởng công ti nhỏ thành doanh nghiệp lớn, và làm ra nhiều tiền yêu cầu giáo dục và đào tạo khác hoàn toàn.

Kiểm tra:

1)    Liệu có khả năng cho sinh viên kinh doanh mà không có tri thức hay kinh nghiệm trong công nghệ (máy tính, sinh học, và Nano) khởi đầu công ti công nghệ cao không?

2)    Môn khởi nghiệp công nghệ có nên được dạy trong trường kinh doanh hay trường khoa học máy tính?

3)    Nền tảng của các công ti khởi nghiệp công nghệ là gì?

4)    STEM là gì và tại sao nó quan trọng?

—-English version—-

Startup part 2

A startup is NOT a company yet. It is only a “Temporary organization” that is still searching for a profitable way of doing business. You do not know whether you are successful or not. You do not have customers yet. And you have not making money yet. Actually you are spending money, your own money or money from your parents or relatives so you must be careful and do not make mistakes that others had made. As an entrepreneur, you have idea but you do not know if you can make money with that idea or not. That is why you are searching for customers to test your idea. To do that you must follow a DYNAMIC PROCESS, as it will change. What will happen if your idea is not good? What will happen if there is no customer? What will happen if there is no market? In that case what would you do?

Most people would quit but as an entrepreneur you do not quit (You have answered honestly in the personality test that you like challenge; you have self-confidence in your ability to continue even you fail many times; you are willing to learn new things and continue to learn from your failures). If thing does not work as you have expected than CHANGE the idea and START AGAIN. This is why I called it “DYNAMIC PROCESS” as it is designed for startup and failure is a part of it. Basically, failure is designed into the process that allows you to change the original idea to another idea until you find the “right idea and opportunity”.

Big companies follow a process, a “DEFINED PROCESS” because they already have customers and know their market well. They know exactly who the customers are, how big the market is, and how much they can sell their product for. Their business is known and well established. To manage its business, company must have organization structures and people with roles and responsibilities. The CEO is responsible for strategic vision. The president is responsible for managing the company operation etc. If company succeeds, owners give the president big bonus. If company fails, owners fire the president.

Startups follow a “DYNAMIC PROCESS” because they do not have customers or know their market yet. That is why I always suggest people do not follow the business model of established company. Forget the tittles like CEO, CFO or President as it is meaningless at this time. You are just a small group of entrepreneur who are learning, and seeking a new way to do business based on an idea. You have limited money so you must learn fast and adjust quickly. Time is important as opportunity does not wait, you must seize it before somebody else.

Many people do not agree with this concept. They often asked: “How can you run a company with no one in charge, no president, no managers, no sale representatives, and no secretaries?” or “How can you do business in an unorganized way like that?” These people are biased by business theories that they learned in school. The business school teaches students to be managers, accountants, financial analysts, sales and marketing representatives etc. so they can work for established company where the business is known, customers and market exist. Business schools DO NOT teach you how to start a company. Business professors specialize in accounting, finance, management, marketing etc. They know how to write a business strategy, they know how to develop a business plan, they know how a business operates; they know how the stock market works or how to invest money. They learned all of these from many years of data collection and analysis. They develop theories based on successful established companies.

Technology startups are new. The history is short and not documented. Steve Jobs did not write business textbooks. Bill Gates did not explain problems that he faced during the early days of Microsoft. Most business school professors, who never start a company, but are told to teach entrepreneurship often based on what they know and created training program based on established business. They often starts with company strategy, organization structures, roles and responsibilities, departmental functions, market analysis, business laws and regulations and sales and marketing. None of this is useful for startups. Graduates from these programs, often lack experience and knowledge in technology, start their own company and failed.

Entrepreneurship is NOT about how to MANAGE a company. It is about how to START a company. Of course, when you succeed, you will need strategy, business plan, marketing plan, organization structures, roles and tittles etc. Business school training can teach you to manage a company effectively and efficiently. However to start a company, grow small company into big enterprise, and making a lot of money require a completely different education and training.

Test:

1)    Is it possible for a business student with no knowledge or experience in technology (Computer, Bio, and Nano) starts a high technology company?

2)    Should technology entrepreneurship be taught in business school or computer science school?

3)    What is the foundation of technology startups?

4)    What is STEM and why it is important?