01 Apr, 2021
Công ti khởi nghiệp phần 1
Có ý niệm rằng “công ti khởi nghiệp” chỉ là doanh nghiệp nhỏ và “nhà doanh nghiệp” chỉ là cái tên “ưa thích” cho người chủ doanh nghiệp nhỏ.
Doanh nghiệp nhỏ như cửa hàng tạp hoá, nhà hàng, tiệm cà phê, doanh nghiệp đồ ăn trên phố v.v tất cả đều có người chủ, người bắt đầu kinh doanh riêng của họ. Họ làm việc chăm chỉ và thuê mọi người, phần lớn là người trong gia đình. Một số người chỉ vì lợi nhuận vì các doanh nghiệp nhỏ này KHÔNG được dự kiến để tăng trưởng. Mục đích của họ đơn giản là sống còn và hỗ trợ cho gia đình. Những người này có kĩ năng và chút ít vốn vay mượn từ người thân. Họ không giầu và chỉ tồn tại ở thị trường địa phương. Mọi nước đều có hàng triệu người trong số họ. Tất nhiên, họ có thể được gọi là “nhà doanh nghiệp” vì họ chớp cơ hội và sẵn lòng nhận rủi ro nhưng mục đích của họ chỉ là để nuôi sống gia đình họ, hay tạo ra việc làm cho người thân của họ.
Có một kiểu doanh nghiệp nhỏ khác hội tụ vào công nghệ với mục đích TĂNG TRƯỞNG thành lớn. Viễn kiến là để thay đổi thị trường, và phá huỷ doanh nghiệp cũ và định vị bản thân nó như người chơi then chốt trong thị trường mới. Chẳng hạn, Apple, Microsoft, Yahoo, Google, Skype, Facebook, và Twitter v.v. Khác biệt giữa kiểu này và doanh nghiệp gia đình nhỏ là “nhà doanh nghiệp” muốn tạo ra khác biệt trên thế giới. Không giống như các doanh nghiệp gia đình nhỏ khác, những người này không hội tụ vào “nuôi gia đình” hay kiếm sống mà thay vì thế TĂNG TRƯỞNG công ti lớn hơn và một ngày nào đó sẽ trở thành công ti kinh doanh niêm yết công khai trên thị trường chứng khoán và làm phát sinh hàng triệu hay hàng tỉ đô la.
Để làm điều đó, những nhà doanh nghiệp này cần đến vốn để tài trợ cho doanh nghiệp của họ, và họ thu hút đầu tư từ các nhà đầu tư tài chính mạo hiểm hay vốn mạo hiểm. Những nhà doanh nghiệp này có ý tưởng, tri thức và kĩ năng, và họ thuê những người giỏi nhất. Viễn kiến của họ là TÌM cách thức MỚI và SINH LỜI được để làm kinh doanh. Một khi họ khởi đầu doanh nghiệp, họ hội tụ vào TĂNG TRƯỞNG nhanh chóng, thuê nhiều người để thâu tóm thị trường, và họ sẽ cần nhiều vốn để giúp họ mở rộng thành doanh nghiệp vận hành đầy đủ.
Ý tưởng về khởi đầu nhỏ trong khu vực công nghệ cao rồi tăng trưởng lớn là giấc mơ của nhiều người kĩ thuật. Mọi người đều muốn là một Steve Jobs hay Bill Gates khác nhưng ít người thành công bởi vì họ KHÔNG biết cách. Có nhiều công ti đã khởi đầu nhưng phần lớn thất bại vì họ phạm sai lầm định mệnh: Họ đã hành động như công ti lớn; họ sao chép kinh doanh của công ti lớn; họ tiêu tiền như công ti lớn, và họ cho bản thân họ danh hiệu như công ti lớn. Họ đã làm điều các trường kinh doanh dạy họ. Họ học các qui tắc này trong sách giáo khoa quản trị kinh doanh hay trong chương trình MBA. Đây là các lí thuyết dựa trên các công ti lớn cho thời công nghiệp mà KHÔNG có tác dụng trong thời đại Thông tin.
Công ti khởi nghiệp CHƯA phải là công ti lớn nhưng chỉ là tổ chức “LÂM THỜI” tìm kiếm khách hàng và chiều hướng. Sai lầm thông thường đầu tiên mà nhiều nhà doanh nghiệp phạm phải là cho tự bản thân họ danh hiệu như Chủ tịch công ti, Giám đốc điều hành (CEO) hay Giám đốc vận hành (COO) hay người quản lí rồi bắt đầu hành động như công ti của họ đã được thiết lập. Họ thuê văn phòng lớn, mua trang thiết bị, thuê thư kí v.v. “Trò bản ngã” này nghĩa là chi ra ít vốn mà họ vay từ cha mẹ và người thân. Đó là sai lầm định mệnh và là lí do tại sao nhiều người cạn vốn cần thiết để xây dựng công ti và thất bại. Họ KHÔNG thất bại vì ý tưởng của họ. Họ KHÔNG thất bại vì tri thức kĩ thuật của họ. Họ THẤT BẠI vì họ quá vội vàng hành động như họ đã thành công. Họ THẤT BẠI vì họ hết tiền.
Công ti khởi đầu còn CHƯA là một công ti. Nó là tổ chức LÂM THỜI của vài người. Nó CHƯA có khách hàng. Nó CHƯA làm ra tiền. Nó đã chưa làm ra đủ tiền và PHẢI KHÔNG hành động như một công ti đã được thành lập vững chắc. Công ti khởi đầu chỉ là một nhóm LÂM THỜI những người đang TÌM KIẾM để tìm ra kinh doanh SINH LỜI ĐƯỢC, do đó nó phải tuân theo CÁC QUI TẮC KHÁC, QUI TRÌNH KHÁC.
—-English version—-
Startup part 1
There is a notion that “startup” is just a small business and “Entrepreneur” is just a “fancy” name for a small business owner. Small businesses such as grocery stores, restaurants, coffee shops, street food business etc all have owners who start their own business. They work hard and hire people, mostly family members. Some are barely profitable as these small businesses are NOT designed to grow. Their goal is simply to survive and support the family. These people have skills and little capital borrowing from relatives. They are not rich and only survive in the local market. Every country has millions of them. Of course, they can be called “entrepreneur” as they seize opportunities and willing to take risks but their goal is only to feed their family, or create jobs for relatives.
There is a different type of small business but focusing on technology with a goal to GROW big. The vision is to change the market, DISRUPT the market, and destroys the old business and position itself as the key player in the new market. For example, Apple, Microsoft, Yahoo, Google, Skype, Facebook, and Twitter etc. The difference between this type and other small family business is the “Entrepreneurs” want to make a difference in the world. Unlike other small family business, these people are not focus on “feeding a family” or earn a living but rather GROW the company bigger and someday will become publicly traded company on the stock market and generate million or billion dollars.
To do that, these entrepreneurs require capital to fund their business, and they attract investments from venture financial investors or venture capitalists. These Entrepreneurs have ideas, knowledge and skills, and they hire the best skilled people. Their vision is to SEARCH for a NEW and PROFITABLE way to do business. Once they start the business, they focus on GROW quickly, hire more people to capture the market, and they will need more capital to help them to expand into a fully functioning enterprise.
The idea of starting small in high technology area then grow big is a dream of many technical people. Everybody wants to be another Steve Jobs or Bill Gates but few succeed because they DO NOT know how. There are many companies started but most failed because they make a fatal mistake: They acted like big company; they copied business of big company; they spent money like big company, and they gave themselves titles like big company. They did what the business schools teach them. They learned these rules in Business Administration textbooks or in the MBA programs. These are theories based on big company for the industrial age which DO NOT work in the Information age.
Startup is NOT a big company yet but only “TEMPORARY” organization seeking customers and directions. The first common mistake that many Entrepreneurs make is give themselves tittle such as President of company, Chief Executive Officer (CEO) or Chief Operation Officer (COO) or Managers then begin to act like their company is already established. They rent big office, buy equipments, hire secretaries etc. This “ego-trip” means spending the little capital that they borrow from parents or relatives. That is a fatal mistake and why so many run out of needed capital to build company and failed. They DO NOT fail because their ideas. They DO NOT fail because of their technical knowledge. They FAIL because they are too hurrying to act like they already succeed. They FAIL because they run out of money.
Startup is NOT a company yet. It is a TEMPORARY organization of few people. It does NOT have customers yet. It does NOT making money yet. It has not making enough money yet and SHOULD NOT act like a well established company. Startup is only a TEMPORARY group of people SEEKING to find a PROFITABLE business therefore it must follow DIFFERENT RULES, DIFFERENT PROCESS.