04 Feb, 2021
Công nghệ và việc làm
Người bạn tôi hỏi tôi: “Tại sao số người thất nghiệp cao vậy? Tại sao việc làm ngày nay khó tìm hơn vài năm trước và không ai biết khi nào điều đó sẽ tốt hơn?”
Tôi bảo anh ta: “Có lẽ nó sẽ không tốt hơn đâu, đặc biệt đối với một số việc làm thủ công. Với toàn cầu hoá, nhiều việc làm đang được khoán ngoài cho các nước có chi phí thấp hơn nhưng đó chỉ là bắt đầu. Tôi nghĩ sẽ có nhiều thay đổi hơn trong tương lai gần sẽ làm bạn ngạc nhiên. Ngày nay, công nghệ chi phối mọi doanh nghiệp. Công nghệ là về tăng năng suất. Làm ra nhiều thứ hơn, nhanh hơn, rẻ hơn và với ít người hơn. Trong mười năm qua, các công ti đã chi hàng tỉ đô la vào công nghệ để thu được năng suất tốt hơn và điều đó đã có tác dụng. Vấn đề là ở chỗ nó có tác dụng tốt tới mức nhiều việc làm hoàn toàn bị khử bỏ. Tất nhiên, có những việc làm mới được tạo ra bởi công nghệ nữa nhưng nó yêu cầu các loại tri thức và kĩ năng khác. Ngày nay mọi người thấy nhiều việc làm mất đi nhưng không biết tại sao. Vì cuộc khủng hoảng tài chính ở Mĩ, suy thoái đã lan rộng sang nhiều nước châu Âu rồi cuối cùng sang châu Á. Suy thoái này xảy ra từ bốn năm trước và đến giờ chúng ta vẫn chưa thấy dấu hiệu nào của phục hồi. Nhiều người đổ lỗi cho các chính phủ, một số người đổ lỗi cho ngân hàng, một số đổ lỗi cho tham nhũng, nhưng nguyên nhân thực là công nghệ.”
Anh ta ngạc nhiên: “Sao lại công nghệ? Điều gì đã xảy ra với công nghệ?”
Tôi giải thích: “Với công nghệ, nhiều cơ xưởng được tự động hoá cho nên họ không cần nhiều công nhân. Với máy móc được máy tính kiểm soát, phần lớn các cơ xưởng đã giảm số công nhân từ vài trăm xuống mười hay hai mươi. Nếu nó không thể được tự động hoá thì công ti chuyển toàn bộ cơ xưởng sang các nước có chi phí thấp. Đó là lí do tại sao phần lớn các việc chế tạo đã mất đi và không bao giờ quay lại nữa. Điều gì xảy ra cho công nhân chế tạo? Nếu họ không có kĩ năng khác mà công nghiệp cần, họ sẽ bị thất nghiệp trong thời gian dài.”
“Vài năm trước, nhiều kinh doanh được chỉ đạo bởi công ti dịch vụ. Chẳng hạn, khi bạn muốn du hành bạn tới hãng du hành để mua vé. Ngày nay mọi người thu xếp du hành của họ qua internet, họ có thể mua vé, đặt khách sạn hay đặt vận tải trực tuyến cho nên không có nhu cầu tới các đại lí du hành nữa. Cùng điều này cũng xảy ra cho cửa hàng nhạc, ngày nay mọi người không mua băng ghi âm hay đĩa CD mà tải xuống âm nhạc từ internet. Về căn bản, bạn có thể mua gần như mọi thứ qua internet và đó là lí do tại sao các công ti làm e-commerce thương mại điện tử như Amazon, eBay đang ăn nên làm gia. Công nghệ tác động lên các văn phòng và việc làm ngân hàng nữa. Bởi vì phần lớn mọi người dùng máy ATM hay làm ngân hàng trực tuyến bây giờ cho nên không có nhu cầu tới công nhân ngân hàng nữa. Với xử lí văn bản trên máy tính, không có nhu cầu về thư kí hay người đánh máy chữ. Bạn có thể thấy rằng nhiều việc làm đang bị thay thế bởi công nghệ máy tính. Ngay cả việc làm của chính phủ, thường là “việc an toàn” bây giờ cũng bị thay thế bằng chính phủ điện tử tốt hơn, nhanh hơn và rẻ hơn. Tình huống này đang xảy ra khắp trên thế giới; bắt đầu ở các nước đã phát triển rồi chuyển sang các nước đang phát triển và cuối cùng tới mọi nước. Đó là lí do tại sao ngày nay thất nghiệp đang tồi tệ hơn vì nhiều việc làm đang bị thay thế bởi công nghệ. Những người dựa vào lao động thủ công sẽ gặp khó khăn trong tìm việc làm.
Với toàn cầu hoá, cạnh tranh là dữ dội. Mọi công ti đều phải áp dụng công nghệ để thu được năng suất tốt hơn. Phần lớn việc làm bây giờ đều có cấu phần công nghệ để làm cho mọi sự được thực hiện nhanh hơn, tốt hơn và chất lượng cao hơn. Ngay cả các việc làm chế tạo cũng yêu cầu tri thức về máy tính. Công nhân phải biết cách vận hành hệ thống quản lí kho, hệ thống lập kế hoạch sản xuất, hệ thống thử nghiệm, quét số, đính thẻ RFID, hệ thống kiểm soát máy và nhiều công nghệ khác. Ngay cả công nhân với kĩ năng thấp cũng cần biết về công nghệ nữa vì trong tương lai gần nhiều việc làm sẽ dùng công nghệ nào đó. Những người không học kĩ năng mới, những người không bắt kịp theo công nghệ sẽ bị bỏ lại đằng sau. Họ sẽ không có khả năng tìm ra việc làm. Khi nhiều cơ xưởng được tự động hoá, ngay cả việc chế tạo cũng sẽ khó tìm được.”
“Các chính khách và người trong chính phủ nói nhiều về tạo ra việc làm, họ đưa ra nhiều hứa hẹn nhưng phần lớn không có ý tưởng điều gì đã xảy ra. Rất ít người hiểu rằng công nghệ là căn nguyên. Họ không biết rằng công nghệ phá huỷ nhiều việc làm nhưng cũng tạo ra nhiều việc làm mới. Các chính phủ nói về bảo vệ việc làm, tạo ra việc làm để thắng bầu cử nhưng không đi tới chương trình đào tạo mọi người trong công nghệ. Tư duy của họ là trong quá khứ, nhiều người vẫn sống trong thế kỉ 20 do đó họ không thể giải quyết được vấn đề của thế kỉ 21. Đó là lí do tại sao thất nghiệp cao, việc làm khó tìm ra và điều đó cứ tồi tệ đi mọi năm.”
“Không ai có thể dừng được tiến bộ. Công nghệ làm cho mọi thứ tốt hơn, nhanh hơn, rẻ hơn, năng suất hơn, và lợi nhuận cao hơn. Nó mở ra cơ hội mới cho những người biết cách chuẩn bị cho nó. Công nghệ phá huỷ những cái cũ và tạo ra cái mới. Chúng ta đang kinh nghiệm dịch chuyển này bây giờ và đó là lí do tại sao nhiều người thế bị lẫn lộn. Họ không biết phải làm gì. Một số người có thể có ý tưởng nhưng phần lớn vẫn là bất định. Chừng nào mà sự việc chưa xảy ra cho họ, họ bỏ qua chúng mãi tới khi quá trễ. Chuyển đổi từ việc làm cũ sang việc làm mới mở ra nhiều cơ hội mới. Để nắm lấy chúng, chúng ta phải cải tiến hệ thống giáo dục để chuẩn bị cho sinh viên về những điều mới. Chỉ bằng việc làm điều đó, chúng ta có thể giải quyết vấn đề thất nghiệp. Chỉ bằng đào tạo người trong công nghệ mới, chúng ta có thể có lực lượng lao động có tri thức. Chỉ bằng việc có công nhân có kĩ năng, chúng ta có thể cải tiến nền kinh tế. Không có chọn lựa khác bởi vì việc làm cũ mất rồi và không bao giờ quay lại.
—-English version—-
Technology and employment
My friend asked me: “Why the number of unemployment is so high? Why jobs are so difficult to find today than few years ago and no one know when it will be better?
I told him: “It probably will not getting better, especially for some labor jobs. With globalization, many jobs are being outsourced to lower cost countries but that is only the beginning. I think there will be more changes in the near future that will surprise you. Today, technology dominates every business. Technology is about increasing productivity. Making more things, faster, cheaper, and with fewer people. For the past ten years, companies have spent billions of dollars on technology to gain better productivity and it has worked. The problem is that it has worked so well that many jobs are completely eliminated. Of course, there are new jobs created by technology too but it requires different kinds of knowledge and skills. Today people see more job losses but do not know why. Since the financial crisis in the U.S, the recession has spread to many countries in Europe then eventually to Asia. This recession happened four years ago and so far we have not see any sign of recovery yet. Many people blame governments, some blame the banks, some blame corruptions, but the real cause is technology.
He surprised: “Why technology? What has happened with technology?”
I explained: “With technology, many factories are automated so they do not need more workers. With computer control machinery, most factories have reduced the number of workers from few hundreds to ten or twenty. If it cannot be automated then the company moves the entire factory to lower cost countries. That is why most manufacturing jobs are gone and never come back. What happen to manufacturing workers? If they do not have other skills that the industry needs, they will be unemployed for a long time.”
“Few years ago, many businesses were conducted by service companies. For example, when you want to travel you go to travel agency to buy tickets. Today people arrange their travels via the internet, they can purchase tickets, hotels or transportation on line so there is no need for travel agents anymore. The same thing also happen to music stores, today people do not buy record or CD but download music from the internet. Basically, you can buy almost everything via the internet and that is why e-commerce companies such as Amazon, eBay are doing well. Technology impacts offices and banking too. Because most people use ATMs or online banking now so there is no need for bank workers anymore. With world processor on computer, there is no need for secretary or typist. You can find that many jobs are being replaced by computer technology. Even government jobs who used to be “Safe jobs” are now being replaced by e-government which is better, faster, and cheaper. This situation is happening all over the world; begin in developed countries than move to developing countries and eventually to every country. That is why today unemployment is getting worse as many jobs are being replaced by technology. People who rely on labor works will have difficulty in finding jobs.
With global economy, competition is fierce. Every company must apply technology to gain better productivity. Most jobs now have technology components to get thing done faster, better and higher quality. Even manufacturing jobs also require knowledge of computer. Workers must know how to operate inventory systems, production planning systems, test systems, digital scanning, RFID tags, machine control system and many other technologies. Even worker with low skilled need to know about technology too because in the near future many jobs will use certain technology. People who fail to learn new skills, people who are not keeping up with technology will be left behind. They will not be able to find jobs. As more factories are automated, even manufacturing jobs will be difficult to find.”
“Politicians and government people talk a lot about create jobs, they make a lot of promises but most have no idea what has happened. Very few people understand that technology is the root cause. They do not know that technology destroys many jobs but also create many new jobs. Governments talk about protecting jobs, creating jobs to win elections but fail to come up with programs to train people in technology. Their thinking is in the past, many are still living in the 20th century therefore they cannot solve problem of the 21st century. That is why unemployment is high, jobs are difficult to find and it will getting worse every year.”
“No one can stop progress. Technology makes things better, faster, cheaper, more productive, and higher profits. It opens new opportunities for people who know how to prepare for it. Technology destroys old things and creates new things. We are experiencing this transition now and that is why so many people are confused. They do not know what to do. Some may have ideas but most are still uncertain. As long as thing does not happen to them, they ignore it until it is too late. The transition from old jobs to new jobs opens a lot of new opportunities. To capture them we must improve the education system to prepare the students for the new thing. Only by doing that, we can solve the unemployment problem. Only by train people in new technology, we can have a knowledgeable workforce. Only by having skilled workers, we can improve the economy. There is no other choice because the old jobs are gone and never come back.