Ngày nay dân số thế giới đã tăng từ 1.5 tỉ người năm 1950 tới 5 tỉ người năm 2012 và có thể tăng trưởng tới 6 tỉ người trước năm 2040. Vấn đề chính trong mọi chính phủ là làm sao tìm ra việc làm cho mọi người, đặc biệt ở châu Á và châu Phi nơi dân số đang tăng nhanh nhất. Mối quan ngại then chốt là không có hành động thích hợp, sẽ có hỗn độn vì điều đó đã xảy ra ở một số nước châu Phi và Trung Đông. Thanh niên không có việc làm, không có phương hướng, và không hi vọng dễ dàng bị tham gia vào những hành vi bất hợp pháp, các hoạt động chống xã hội, ma tuý, rượu chè hay thậm chí tham gia vào khủng bố.

Với Internet, toàn thế giới bây giờ được kết nối đầy đủ và nền kinh tế toàn cầu đã nổi lên. Vì thị trường việc làm không còn có tính địa phương mà là toàn cầu, cạnh tranh là dữ dội vì mọi người không cạnh tranh với mọi người trong nước riêng của họ mà với mọi nước. Ngày nay công việc được phân phối hay khoán ngoài từ chỗ này sang chỗ khác một cách nhanh chóng và công nhân có thể du hành đi làm việc ở các nước khác dễ dàng. Với hàng trăm triệu công nhân lao động ở Ấn Độ và Trung Quốc sẵn lòng đi bất kì chỗ nào để tìm việc làm, thị trường việc làm lao động đang trở nên rất sôi động. Khi tôi ở Dubai, tôi đã thấy hàng nghìn công nhân lao động Trung Quốc và Ấn Độ làm việc trong các dự án xây dựng. Một người quản lí bảo tôi: “Họ là rẻ hơn nhiều so với công nhân địa phương cho nên trong vài năm qua chúng tôi đã đưa nhiều người trong số họ vào công việc xây dựng.” Tôi hỏi: “Điều gì xảy ra cho công nhân địa phương?” Ông ấy lắc đầu: “Họ không thể cạnh tranh được cho nên họ không có việc làm.” Khi tôi ở châu Phi, tôi đã tới thăm một mỏ nơi phần lớn công nhân là người Trung Quốc. Tôi hỏi người quản lí: “Điều gì xảy ra cho công nhân châu Phi? Tôi nghĩ lương của họ cũng thấp.” Ông ấy trả lời: “Vâng lương của họ thấp hơn nhưng người Trung Quốc mua mỏ cho nên họ có thể đem công nhân riêng của họ vào.” Tôi hỏi: “Điều gì xảy ra cho công nhân địa phương?” Ông ấy nói: “Không có việc làm cho họ.” Khi ngày càng ít việc làm lao động sẵn có, có thất nghiệp cao hơn trong thanh niên ở nhiều nước.

Trong vài năm nữa toàn thế giới sẽ thấy một con sóng thần của những thay đổi lớn chưa từng thấy vì nhiều công nhân sẽ phải đổi nghề của họ sang cái gì đó khác nếu không họ sẽ không có việc làm. Không ai biết cái gì sẽ xảy ra vì việc mất việc làm toàn cầu khổng lồ này khi công nghệ và tự động hoá đang được dùng ngày càng nhiều trong nhiều ngành công nghiệp. Trong quá khứ, công nhân có thể điều chỉnh theo thay đổi dần dần qua nhiều năm nhưng lần này nó đang xảy ra với nhịp độ nhanh hơn nhiều do tốc độ thay đổi công nghệ cho nên phần lớn mọi người sẽ không thể nào thu được kĩ năng mới đủ nhanh. Theo một nhà kinh tế nổi tiếng “Toàn thế giới đang ngồi trên một quả bom và không ai biết khi nào nó sẽ nổ.” Không có chiến lược thích hợp, nhiều nước không thể cạnh tranh được trong nền kinh tế toàn cầu được dẫn lái bởi công nghệ này. Vì công nghệ tiếp tục tiến bộ, sẽ có nhiều công việc ít tính lao động hơn trong tương lai nhưng sẽ có nhiều công việc công nghệ hơn. Logic hiển nhiên là phát triển nhiều công nhân công nghệ bằng việc dịch chuyển nhanh chóng hệ thống giáo dục sang hội tụ vào Khoa học, Công nghệ, Kĩ nghệ và Toán học (STEM).

Ngày nay robots đang được dùng trong mọi ngành công nghiệp và chẳng bao lâu nhiều việc làm trong vận tải và hậu cần sẽ được tự động hoá đầy đủ bằng các ô tô tự lái và trực thăng giao hàng, điều sẽ làm cho người lái xe bus, xe tải và taxi không còn làm việc. Còn hơn thế, tự động hoá cũng được mở rộng sang các công việc văn phòng nữa. Chẳng bao lâu xấp xỉ 75% công việc văn phòng sẽ được tự động hoá. Nhiều công việc văn phòng và hành chính: tiếp tân, thư kí, bán hàng sẽ được thực hiện bởi máy móc và robots. Trong thế kỉ 19, cuộc cách mạng công nghiệp đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho công nhân ít giáo dục để làm việc trong cơ xưởng nhưng cuộc cách mạng công nghệ đã chủ yếu tạo ra việc làm cho công nhân được giáo dục đại học và có kĩ năng cao để làm việc trong các ngành công nghiệp công nghệ mới hoàn toàn. Về căn bản phần lớn các việc làm tương lai đều yêu cầu ít nhất là bằng đại học trong các lĩnh vực STEM.

Với thanh niên đang vào đại học, các bạn đang lấy một bước quan trọng hướng tới nghề nghiệp tương lai của các bạn; cho dù một số trong các bạn có thể còn chưa chắc chắn nó có thể là gì. Điều quan trọng với bạn là nhận ra mọi khả năng và chọn lựa trước bạn để cho bạn có thể làm quyết định đúng. Thay vì vẩn vơ phải học gì, bạn có thể lập kế hoạch cho tương lai của mình bằng việc đọc nhiều hơn về những thay đổi này mà đang xảy ra trên khắp thế giới và đặt các mục đích giáo dục của bạn một cách tương ứng. Giáo dục đại học có thể đưa bạn vào trong nghề nghiệp tốt như bác sĩ y tế, người lập trình máy tính, kĩ sư phần mềm, nhà doanh nghiệp, nhà toán học, chuyên gia hệ thống thông tin v.v. Chọn lựa là của bạn, và điều quan trọng với bạn là quyết định chọn lĩnh vực nào. Tất nhiên nghề nghiệp đại học thành công yêu cầu lập kế hoạch cẩn thận và làm việc miệt mài vì bạn vào đại học là để được giáo dục. Bạn không nên chọn các môn dễ vì bạn không bao giờ nhận ra tiềm năng đầy đủ của bạn chừng nào bạn chưa bị thách thức. Mọi người thành công vì họ làm việc miệt mài và vượt qua thách thức. Họ thành công vì họ có tri thức, kĩ năng và quyết tâm thành công. Nhiều người vào đại học nhưng không thành công vì họ không đưa vào nỗ lực nào. Khi họ đối diện với cái gì đó khó, họ từ bỏ mà thậm chí không thử; họ chọn môn dễ để cho họ có thể có nhiều thời gian hơn để bản thân họ tận hưởng. Họ thường bị sao lãng bởi những điều tầm thường khác và không có ý thức về phương hướng cho đời họ vì họ chỉ đi từ điều này sang điều khác. Họ ghi nhớ các sự kiện để qua được các kì thi để cho họ có thể có được bằng cấp, nhưng không có tri thức và kĩ năng họ không thể kiếm được việc làm. Trong thế giới cạnh tranh cao này, một sai lầm nhỏ trong trường có thể có hậu quả lớn trong đời.

Trong nhiều năm dạy học, tôi có thể đảm bảo với bạn rằng bất kì ai đưa nỗ lực vào đều có thể thành công ở đại học. Công việc khó là phân tách những người thành công ra khỏi những người không thành công. Tất nhiên có những lúc bạn không nghĩ bạn có thể làm được nó, có những khoảnh khắc bạn hoài nghi khả năng của bạn nhưng đừng để những điều này làm choáng ngợp bạn, chúng tới và chúng sẽ đi. Qui tắc chung trong đại học là ở chỗ bạn phải dành quãng hai giờ để học đối với mọi giờ bạn dành ra trên lớp. Phần lớn sinh viên thành công đều bảo tôi rằng họ dành quãng 35 tới 40 giờ một tuần để học là tối thiểu. Một số sinh viên phàn nàn: “Điều đó là quá nhiều, khi nào em tìm được thời gian để tận hưởng?” Tôi bảo họ: “Em có thể dành ra 4 năm để học để cho em có thể sống thoải mái cho phần còn lại của đời em; hay em có thể tận hưởng 4 năm bây giờ và dành phần còn lại đời em trong lo nghĩ. Đó là chọn lựa của em.” Năm ngoái một sinh viên bảo tôi rằng anh ta cần dành nhiều thời gian hơn với bạn gái nếu không cô ấy sẽ bỏ anh ta. Tôi bảo anh ta rằng anh ta có thể dành thời gian với cô ấy bây giờ nhưng cô ấy có thể bỏ anh ta khi anh ta trượt đại học và trở nên bị thất nghiệp. Tôi nói: “Em cần đặt ưu tiên của em vì em vào đại học để được giáo dục, không để có được bạn gái.” Sinh viên thường than: “Nhưng khoa học và công nghệ là khó.” Tôi hỏi họ: “Làm sao em biết rằng chúng là khó nếu em chưa bao giờ học chúng? Vì nhiều sinh viên nghĩ chúng là khó cho nên họ né tránh chúng để cho có ít cạnh tranh và dễ kiếm việc làm hơn.”

Các nghề STEM gây kích động vì chúng xoay quanh thông tin. Có nhiều thứ mới thế để học và chúng mở ra nhiều cơ hội thế. Nếu bạn học những lĩnh vực này, bạn sẽ không bao giờ chán vì chúng yêu cầu công việc thách thức và cho phép bạn thám hiểm nhiều thứ thế. Tôi tin các nghề STEM có thể cải tiến thế giới của chúng ta và làm cho nó tốt hơn. Chẳng hạn, các nhà khoa học tìm ra cách chữa các bệnh; các kĩ sư tạo ra sản phẩm như máy tính, điện thoại di động để giúp cho cuộc sống dễ dàng hơn cho mọi người. Trong hai mươi năm qua có nhiều phát kiến hơn hàng nghìn năm quá khứ và tôi nghĩ mười năm tới sẽ còn kích động hơn với nhiều phát kiến hơn bao giờ trước đây. Nếu bạn có những kĩ năng công nghệ này, bạn có thể làm việc ở bất kì chỗ nào vì có thiếu hụt những kĩ năng này ở mọi nước.

Hiện thời chúng ta đang chứng kiến nhiều phát kiến công nghệ tới mức vài năm trước không thể hình dung được và điều đó đang xảy ra trên qui mô toàn cầu, ảnh hưởng tới mọi người, mọi nơi và mọi nước. Cứ hình dung rằng Internet mới chỉ 25 tuổi; iPhone đầu tiên được tạo ra năm 2007; và việc in 3D mới chỉ 4 tuổi. Trong vài năm tới, bạn sẽ thấy xe ô tô tự lái, điện thoại thông minh trở thành “Bác sĩ trong túi”; và in 3D mà có thể in ra hầu hết bất kì cái gì, kể cả các nội tạng và thớ thịt con người. Về căn bản chúng ta đang đối diện với cơn sóng thần thay đổi công nghệ, được dẫn lái bởi cách mạng công nghệ thông tin, điều ảnh hưởng tới mọi thứ. Là sinh viên bạn có thể chọn tham gia vào trong nó như một kĩ sư, một nhà khoa học; hay bạn có thể đứng tách ra và nhìn nó như một khán giả; và đó là chọn lựa của bạn.

—English version—

The Tsunami of changes

Today the world population has increased from 1.5 billion in 1950 to 5 billion in 2012 and could to grow to 6 billion by 2040. The major issue among all governments is how to find jobs to their people, especially in Asia and Africa where the population is growing the fastest. The key concern is without appropriate actions, there could be chaos as it already happened in some countries in Africa and the Middle East. Young people without jobs, without direction, and without hope are easily get involved in lawless behaviors, anti-social activities, drugs, alcohol or even participate in terrorism.

With the Internet, the whole world is now fully connected and a global economy has emerged. As the job market is no longer local but global, competition is fierce because people do not compete with people within their own country but with every country. Today works can be distributed or outsourced from one place to another quickly and workers can travel to work in another country easily. With hundreds of millions labor workers in India and China willing to travel anywhere to find jobs, the labor job market is getting very intensive. When I was in Dubai, I saw hundreds of thousand Chinese and Indian labor workers working in construction projects. A manager told me: “They are much cheaper than local workers so in the past few years we brought in more of them for construction works.” I asked: “What happen to the local workers?” He shook his head: “They cannot compete so they do not have jobs.” When I was in Africa, I visited a mine where most workers are Chinese. I asked the manager: “What happen to African workers? I think their wages are also low.” He answered: “Yes their wages are lower but the Chinese bought the mine so they can bring in their own workers.” I asked: “What happen to local workers?” He said: “There are no jobs for them.” As fewer labor jobs are available there is higher unemployment among the youth in many countries.

In the next few years the whole world will see a tsunami of changes of unprecedented magnitude as many workers will have to change their occupations to something else or they will not have jobs. Nobody will know what will happen because of this huge global job loss as technology and automation are increasing being used in many industries. In the past, workers can adjust to changes gradually over many years but this time it is happening at much faster pace due to the speed of technology changes so most will not be able acquiring new skill fast enough. According to a well-known economist “The whole world is sitting on a bomb and no one know when it will go off.” Without adequate strategy, many countries cannot compete in this technology driven global economy. As technologies continue to advance, there will be much less labor works in the future but there will be more technology works. The obvious logic is to develop more technology workers by quickly shifting the education system to focus on Science, Technology, Engineering and Math (STEM).

Today robots are being used across industries and soon many jobs in transportation and logistics will be fully automated with self-driven cars and delivery drones that will make bus, truck and taxi drivers out of work. More than that, automation is also extended to other office works too. Soon approximately 75% of office works will be automated. Many office and administrative works; receptionist, secretary, sales will be done by machines and robots. In the 19th century, the industrial revolution created many employment opportunities for less educated workers to work in factories but the technology revolution has mainly created jobs for highly-skilled and college educated workers to work in entirely new technology industries. Basically most future jobs require at least a college degree in STEM fields.

To young people who are going to college, you are taking an important step toward your future career; even some of you may not yet sure of what it may be. It is important for you to realize all the possibilities and the choices in front of you so you can make the right decision. Instead of wandering what to study, you can plan your future by reading more about these changes that are happening all over the world and set your education goals accordingly. A college education can take you into a good career such as medical doctor, computer programmer, software engineer, entrepreneur, mathematician, information system specialist etc. The choice is yours, and it is important for you to decide which one. Of course a successful college career requires carefully planning and hard work because you go to college to get educated. You should not select easy courses because you never realize your full potential until you are challenged. People are successful because they work hard and overcome challenges. They are successful because they have the knowledge, the skills, and the determination to succeed. Many people go to college but do not succeed because they do not put in any effort. When they face something difficult, they give up without even try; they select easy courses so they can have more time to enjoy themselves. They often get distracted by other trivial things and have no sense of direction for their life as they just move from one thing to another. They memorize facts to pass exams so they can get a degree, but without knowledge and skills they cannot get job. In this highly competitive world, a small mistake in school can have big consequence in life.

For many years of teaching, I can assure you that anyone who put in the efforts can be successful in college. It is the hard work that separates those who are successful from those who are not. Of course there are times when you do not think you can do it, there are moments when you doubt your ability but do not let these things to overwhelmed you, they come and they will go. The general rule in college is that you should spend about two hours to study for every hour that you spend in class. Most successful students told me that they spend about 35 to 40 hours per week to study as a minimum. Some students complained: “That is too much, when do I find time to enjoy?” I told them: “You can spend 4 years to study so you may live comfortable for the rest of your life; or you can enjoy 4 years now and spend the rest of your life worry. It is your choice.” Last year a student told me that he needed to spend more time with his girlfriend else she will leave him. I told him that he may spend time with her now but she may left him when he fails college and become unemployed. I said: “You need to set your priority because you go to college to get educated, not to get a girlfriend.” Students often lamented: “But science and technology are difficult.” I asked them: “How do you know that they are difficult if you never study them? Because many students think they are difficult so they avoid them so there is less competition and easier to get job”

STEM careers are exciting because they revolve around innovation. There are so many new things to learn and they open so many opportunities. If you study these fields, you will never be bore as they require challenging works and allow you to explore so many things. I believe STEM careers can improve our world and make it better. For example, scientists find a cure to diseases; engineers create products such as computers, mobile phones to help make life easier for people. In the past twenty years there are more innovations than the past thousand years and I think the next ten years will be more exciting with more innovations than ever before. If you have these technology skills, you can work anywhere since there is a shortage of these skills in every country.

Currently we are witnessing so many technological innovations that cannot be imagined few years ago and it is happening on a global scale, affecting everyone, everywhere and every country. Just imagine that the Internet was only 25 years old; the first iPhone was created in 2007; and 3D printing was only 4 years old. In the next few years, you will see self-driven cars, smartphones become “Doctor in the pocket”; and 3D printing that can print almost anything, including human organs and tissues. Basically we are facing a tsunami of technological change, driven by information technology revolution that affecting everything. As students you can chose to participate in it as an engineer, a scientist; or you can stay away and look at it as a spectators; and it is your choice.