Nhiều sinh viên tốt nghiệp tin rằng một khi họ có việc làm, họ thể giữ được chúng cả đời. Điều đó có thể là đúng năm mươi năm trước nhưng không đúng trong thị trường việc làm cạnh tranh này.

Có nhiều người có việc làm tốt rồi đột nhiên thấy bản thân họ bị thất nghiệp. Đôi khi bởi vì kinh tế kém nhưng đôi khi bởi vì thay đổi trong nhu cầu thị trường. Sinh viên thường hỏi tôi: “Chúng em nên làm gì để giữ việc làm?” Câu trả lời của tôi là: “Biết nhu cầu thị trường, chắc rằng kĩ năng của bạn là có giá trị, và liên tục cải tiến kĩ năng của bạn trong thị trường thay đổi này.”

Với toàn cầu hoá, rào chắn địa lí đang ngày một ít liên quan. Thành viên tổ của bạn, khách hàng, và ngay cả những người quản lí trong tương lai có thể từ bất kì chỗ nào trên thế giới. Theo nghiên cứu mới nhất, trên 75% người phát triển phần mềm sẽ làm việc trong môi trường làm việc phân bố. Để thành công, bạn phải phát triển cách nghĩ của việc là công nhân toàn cầu người có năng lực làm việc ở bất kì chỗ nào và với bất kì người nào. Bạn phải biết ít nhất một ngoại ngữ (tiếng Anh là hơn cả). Bạn phải biết về người từ các nước khác bằng việc hiểu văn hoá và phong tục của họ. Bạn càng hiểu văn hoá nước ngoài bạn sẽ càng có tự tin khi làm việc trong thị trường toàn cầu. Điều này sẽ làm cho bạn có giá trị hơn cho công ti của bạn hay hấp dẫn hơn cho người sử dụng lao động tương lai.

Bạn cần có bản kế hoạch nghề nghiệp để giúp bạn thăng tiến trong nghề nghiệp của bạn. Nếu bạn giỏi với điều bạn làm thì bạn có thể được đề bạt lên chức vụ tốt hơn trong công ti của bạn. Điều gì xảy ra nếu nghề nghiệp của bạn bị ai đó cản lại, bất kể việc bạn làm việc chăm chỉ đến đâu hay bạn giỏi đến đâu? Không có bản kế hoạch nghề nghiệp, bạn có thể giận dỗi, thất vọng hay chán nản. Tuy nhiên, với việc có bản kế hoạch nghề nghiệp, bạn có thể kiểm điểm các tuỳ chọn của bạn và lấy hành động cần thiết như tìm việc làm mới. Nhiều người chỉ nghĩ về việc tìm việc làm khi họ không còn được cần tới hay bị sa thải. Đó là quá trễ vì họ đang phản ứng lại tình huống. Thời gian tốt nhất để nghĩ về đổi việc làm bao giờ cũng mở ra cho những cơ hội mới, bất kì khi nào nó tới. Để làm điều đó, bạn phải có tính dự ứng và biết điều bạn làm tốt, vai trò và trách nhiệm của bạn, và những thành công bạn đã đạt tới và làm tài liệu về chúng trong sổ cá nhân của bạn. Khi xin việc, mọi người sử dụng lao động mới đều muốn biết bạn có thể làm được gì cho họ cho nên sẽ dễ dàng hơn nhiều khi có mọi thức sẵn sàng trong lúc viết ra cho nên bạn không cần kiểm điểm lại nghề của mình.

Là một nhà chuyên môn tích cực, bạn nên phát triển mối quan hệ với các nhà chuyên môn khác, cả bên trong và bên ngoài công ti của bạn. Một số là bạn bè, một số có thể là thầy kèm của bạn. Họ có thể giúp bạn khi mọi sự thay đổi, cung cấp cơ hội khi việc làm hiện thời của bạn có vẻ kém. Có thầy kèm là điều tốt nhất bởi vì họ có thể dạy bạn kĩ năng mới, công nghệ mới và mọi thứ giúp cho bạn thăng tiến nghề nghiệp theo hướng bạn muốn. Trong thời thay đổi nhanh này, bạn bao giờ cũng phải nhận biết về thay đổi trong kinh tế và công nghiệp. Không ai có thể dự đoán được tương lai nhưng bằng việc giữ cho bản thân bạn được thông tin, bạn sẽ có ưu thế tốt hơn họ. Tôi biết rằng phần lớn người lập trình đều bận rộn và không đọc sách nhưng tôi khuyên rằng bạn cố đọc một số sách để giữ cuộc sống của bạn được cân bằng. Không cần phải có sách kĩ thuật mà bất kì sách nào có thể gây hứng khởi cho bạn hay làm bạn quan tâm là được.

Bạn là ai, bạn làm gì, không thành vấn đề, bạn có lẽ sẽ gặp phải khó khăn trong nghề nghiệp của bạn. Nếu bạn chuẩn bị tốt, bạn có thể nổi lên thành công và coi những vấn đề như thế là kinh nghiệm học tập. Bạn càng học nhiều, bạn sẽ càng trở nên giỏi hơn vì nó làm phát triển tính cách của bạn mạnh hơn, vững chãi hơn với sức ép bên ngoài. Là sinh viên, bạn sẽ gặp phải vấn đề trong trường nhưng tôi thà thấy rằng bạn thất bại và học được bài học của bạn ở trong trường hơn ở ngoài đời. Không ai là hoàn hảo cho nên phạm sai lầm là cơ hội để học chừng nào bạn không phạm cùng một sai lầm hai lần. Bạn chịu trách nhiệm cho bản thân bạn và tương lai của bạn phụ thuộc duy nhất vào bạn chứ không ai khác. Mọi thứ bạn học trong trường có thể rất hữu dụng vì bạn bắt đầu chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai của bạn. Vì tương lai bao giờ cũng bất định, bạn cần tỉnh giác và bao giờ cũng sẵn sàng để xây dựng nghề nghiệp tương lai của bạn.

Vì việc làm của bạn có thể thay đổi trong tương lai, bạn phải chắc kĩ năng của bạn bao giờ cũng được cập nhật. Với việc lập kế hoạch nào đó, bạn có thể kiểm soát được nghề nghiệp tương lai của bạn vào hôm nay. Chìa khoá không phải là dự đoán cái gì sẽ xảy ra mà là bạn chuẩn bị tốt tới đâu cho những chỉ báo sớm này của thay đổi. Khi bạn nhận ra rằng thay đổi là thường hằng và bạn thường xuyên học để cho bạn duy trì ở phía trước, bạn sẽ thấy bản thân bạn trong vị thế lớn để nắm lấy các cơ hội tới trên đường của bạn.

—-English version—-

Preparing for your future

Many graduates believe that once they have jobs, they can keep them for life. That may be true fifty years ago but not true in this competitive job market. There are many people that had good jobs then suddenly found themselves unemployed. Sometime because of the bad economy but sometime because of changes in the market needs. Students often ask me: “What should we do to keep our jobs?”. My answer is: “Know the market demand, make sure that your skills are valuable, and continue to improve your skills in this changing market”.

With globalization, geographical barriers are getting less relevant. Your team members, customers, and even managers in the future can be from anywhere in the world. According to the latest research, over 75% of software developers will be working in a distributed working environment. To succeed, you must develop the mindset of being a global worker who has the ability to work anywhere and with anybody. You must learn at least one foreign language (preferable English). You must learn about people from another countries by understand their cultures and customs. The more you understand foreign cultures the more confidence you will have when working in the global market. This will make you more valuable to your company or more attractive to future employers.

You need to have a career plan to help you advance your career. If you are good at what you do then you may get promoted to better positions in your company. What happen if your career is blocked by someone, regardless how hard you work or how good you are? Without a career plan, you may get angry, frustrated or depressed. However, by having career plan, you can review your options and take necessary action such as finding a new job. Many people only think about finding a job when they are no longer needed or get fired. That is too late as they are reacting to the situation. The best time to think about changing job is always open for new opportunities, whenever it comes. To do that, you must be proactive and know what you do well, your roles and responsibilities, and the successes that you have achieved and documented them in your own personal notebook. When apply for job, every new employers want to know what you can do for them so it is much easier to have everything ready in writing so you do not need to review your career.

As an active professional, you should develop relationships with other professionals, both within and outside your company. Some are friends, some may be your mentors. They can help you when thing changes, provide opportunities when your current job looks bad. Having a mentor is the best thing because they can teach you new skills, new technologies and things that help you to advance your career in the direction that you want. In this fast changing time, you must always be aware of changes in the economy and the industry. No one can predict the future but by keeping yourself informed, you will have better advantage than others. I know that most developers are busy and do not read books but I recommend that you try to read some books to keep your life balance. It does not have to be technical books but any book that can inspire you or interest you.

No matter who you are, what you do, you will probably encounter difficulty in your career. If you prepare well, you may emerge successful and consider such problems as learning experiences. The more you learn, the better you will become as it develop your character to be stronger, more resilient to external pressure. As students, you will encounter problems in school but I rather see that you failed and learn your lessons in school than in life. Nobody is perfect so making mistake is a chance to learn as long as you do not make the same mistake twice. You are responsible for yourself and your future depend solely on you and nobody else. Everything you learn in school can be very useful as you begin to prepare for your future career. Since the future is always uncertain, you need to be vigilant and always ready to build your future career.

Since your job may change in the future, you must ensure your skills are always up to date. With some planning, you can control your future career today. The key is not about predicting what will happen but how well prepare you are to the early indications of change. When you realize that change is constant and you are constantly learning so you stay ahead, you will find yourself in a great position to capture opportunities that come your way.