Là giáo sư, tôi thường đòi hỏi các sinh viên đã tốt nghiệp những người bây giờ đang làm việc chia sẻ kinh nghiệm của họ và cho lời khuyên với các sinh viên vẫn còn đang trong trường. Tháng trước, tôi đã gửi một email để nhắc họ và tôi nhận được nhiều lời đáp. Tôi muốn chia sẻ với các bạn một bức thư từ một cựu sinh viên:

“Vẫn có rất ít nữ trong lĩnh vực kĩ thuật như khoa học máy tính (CS) hay Kĩ nghệ phần mềm (SE). Trong khi số nữ trong quản lí Hệ thông tin (ISM) đã tăng lên đáng kể nhưng lĩnh vực này đang hội tụ nhiều hơn vào khía cạnh quản lí thay vì kĩ thuật. Tại Carnegie Mellon, tôi là nữ duy nhất trong lớp có 32 sinh viên. Nhiều bạn bảo tôi rằng tôi rất bạo dạn để học “lĩnh vực khó” này nhưng tôi nghĩ nó không khó. Để tôi chia sẻ cùng các bạn một số kinh nghiệm của tôi cả trong trường và trong công nghiệp.”

“Tôi lớn lên trong một gia đình có ba con trai và một con gái, và tôi là út. Các anh tôi đều là “quái nhân” máy tính cho nên để “sống còn”, tôi phải học máy tính nữa. Khi các anh tôi học lập trình và viết ứng dụng trên máy tính cá nhân của họ, tôi cũng học C và C++. Khi họ chơi trò chơi máy tính, tôi bị thách thức chơi cùng họ nữa. Nếu không vì những điều này và liều lĩnh mà họ làm thấm nhuần vào tôi, tôi có lẽ đã KHÔNG đi chuyên về kĩ nghệ phần  mềm.”

“Anh cả của tôi học khoa học máy tính ở đại học và có việc làm ở IBM. Vài năm sau, khi đến lượt tôi vào đại học, anh ấy khuyên: “Học kĩ nghệ phần mềm đi, em sẽ học nhiều hơn khoa học máy tính, em đã biết cách lập trình và em đã giỏi về nó rồi. Chẳng còn gì mấy họ có thể dạy cho em”. Tôi không thể tin được rằng người anh bao giờ cũng trêu chọc tôi cho tới khi tôi khóc lại bảo tôi rằng tôi giỏi lập trình. Lời bình luận đó đã cho tôi dũng cảm để vào trường phần mềm tốt nhất: Carnegie Mellon.”

“Tại CMU, tôi đã gặp vài người bạn gái cũng muốn “thử” kĩ nghệ phần mềm. Chúng tôi học môn Nhập môn máy tính cùng nhau nhưng sau vài tuần, tất cả họ đều đổi ý. Vào lúc đó, tôi biết rằng nếu bạn chưa bao giờ lập trình trước, môn máy tính đó là khó. Điều cũng rất đe doạ là vào một lớp mà phần lớn sinh viên đã biết rõ về tài liệu bởi vì họ đã từng lập trình trước đây, đặc biệt mọi người trong họ đều là nam.”

“Mặc dầu tôi đã học tốt các môn lập trình trong vài năm đầu, tôi đã có vấn đề trong các lớp trên khi công việc tổ được yêu cầu. Tổ của tôi là “KHÔNG ỔN” với tôi chút nào. Tôi có thể làm việc thẳng 12 tiếng, quên ăn hay ngủ, giống như họ nhưng tôi không thể chịu được bị đối xử khác. Tôi thật thất vọng làm sao khi tổ có vài cậu “ngu xuẩn” nghĩ rằng vì họ biết cách lập trình vài lệnh Dot.Net mơ hồ, họ là cao siêu và bạn không là gì cả. Một lần, một thành viên tổ bảo tôi: “Đây là công việc nghiêm chỉnh, không phải chất liệu dễ dành cho ai đó như cậu.” Tôi giận quá, tôi có thể đá anh ta (tôi có đai vàng về Karate). Đột nhiên tôi nhận ra rằng anh ta chỉ là một thanh niên dốt nát người có lẽ chưa bao giờ đi đâu xa hơn bàn máy tính của mình. Có lẽ đằng nào anh ta cũng sẽ không bao giờ đi quá xa trong cuộc sống. Bây giờ, khi tôi nghĩ về điều đó, tôi thấy rằng bởi một số lí do, khu vực kĩ thuật có nhiều người có tư duy lạc hậu và không được điều chỉnh tốt và tôi cảm thấy buồn cho họ.”

“Ngày làm rạng rỡ mọi thứ cho tôi xảy ra khi giáo sư nói với cả lớp rằng mặc dầu tôi yên tĩnh khi người khác nói nhiều, tôi là sinh viên giỏi nhất lớp và có điểm cao nhất trong lớp khó nhất của chương trình: môn kiến trúc phần mềm. Ngày đó làm thay đổi mọi thứ. Không ai dám nhìn tôi khác đi và tôi được chấp nhận “chính thức” là “một người của họ”. Trong “dự án Capstone”, chúng tôi phải thực hiện một hệ thống cho một công ti hàng không lớn. Yêu cầu là khắc nghiệt với nhiều chi tiết mà không ai trong tổ tôi hiểu cả. Chính tôi đã gọi điện cho người quản lí công ti và thảo luận với ông ấy về dự án. Cuối cùng, tôi trở thành “người quản lí dự án” và đủ tư cách được kính trọng từ tổ. Tôi đã làm phần lớn kiến trúc và thiết kế và thường xuyên điện thoại với khách hàng trong khi tổ chỉ thực hiện điều tôi bảo họ. Dự án của chúng tôi thành công thế, nó được xếp hạng tốt nhất trong tất cả các dự án capstone năm đó.”

“Điều đáng ngạc nhiên nhất xảy ra sau đó là người quản lí công ti hàng không tới trường và đề nghị cho tôi việc làm. Tôi thậm chí đã không phải xin việc hay dự hội chợ nghề nghiệp như người khác. Tương lai của tôi được ấn định và tôi thấy ra về sau rằng tôi có lương cao nhất được cấp cho bất kì ai trong trường năm đó. Kinh nghiệm của tôi trong công nghiệp đã rất tích cực. Trong vòng ba năm, tôi đã được đề bạt làm người quản lí dự án và vài năm sau đó, tôi đã trở thành người nữ trẻ nhất trong công ti đó có chức vụ “Giám đốc phần mềm”.

“Tôi ước là phụ nữ sẽ đi vào khoa học máy tính, kĩ nghệ phần mềm hay quản lí hệ thông tin. Những lĩnh vực này đang mở rộng với các cơ hội, có lẽ nhiều hơn bạn có thể hình dung. Tôi cũng thấy rằng trong vài năm qua, nhiều nữ đã lên vị trí hàng đầu trong các công ti lớn như bà Carly Fiorina tại Hewlett Packard và bà Meg Witman tại eBay. Đại học Harvard có chủ tịch nữ, bà Drew Faust và chủ tịch khoa học máy tính tại Carnegie Mellon cũng là nữ, bà Jeannette Wing. Tôi tin ngày nay, nghề nghiệp kĩ thuật không còn dành cho nam mà cho mọi người. Nó là nghề tốt cho mọi người, đặc biệt có nhiều cơ hội để chọn lựa và nhiều con đường thăng tiến mà người ta có thể chọn. Tôi mạnh mẽ cổ vũ tất cả các bạn nhìn kĩ vào trong lĩnh vực kĩ thuật này.”

—-English version—-

Another letter from graduated student

As professor, I often ask graduated students who are now working to share their experiences and give advices to students who are still in school. Last month, I send out an email to remind them and I received several replies. I like to share with you the letter from a former students:

“There are still very few women in technical fields such as Computer Science (CS) or Software Engineering (SE). While the number of women in Information System management (ISM) has been increased significantly but this field is focusing more on the management aspect rather than technical. At Carnegie Mellon, I was the only woman in the class of 32 students. Many friends told me that I was very brave to study this “Difficult field” but I did not think it is difficult. Let me share with you some of my experiences both in school and in industry.”

“I grew up in a family that had three boys and one girl, and I was the youngest. All my brothers were computer “Geeks” so to “survive”, I had to learn computer too. As my brothers learned to program and wrote applications on their personal computers, I also learned C and C++. When they played computer games, I was challenged to play with them too. If it not been for these things and the confidence they instilled in me, I probably would NOT major in Software Engineering.”

“My oldest brother studied Computer Science in college and had a job at IBM. Few years later, when it was my turn to go to college, he advised: “Take Software Engineering, you would learn more than Computer Science, you already knew how to program and you were good at it. There is not much that they can teach you”. I could not believe that the brother who always teased me until I cried, told me that I was good at programming. That kind of comment gave me the courage to go to the best software school: Carnegie Mellon.”

“At CMU, I met some female friends that also wanted to “try” Software Engineering. We took the Introduction to Computer course together but in few weeks, they all changed their minds. At that time, I knew that if you have never programmed before, that computer course was difficult. It was also very intimidating to take classes where most students already knew the material well because they have been programmed before, especially all of them were male.”

“Although I did well in programming courses during first few years, I was having problems in upper classes where team work was required. My team was “NOT NICE ” to me at all. I could work for 12 hours straight, forget eating or sleeping, like them but I could not stand being treated differently. What frustrated me was the team had some “Stupid” boys who think that because they know how to program some obscure Dot.Net operation commands, they are superiors and you are nothing. One time, a team member told me: “This is serious work, not easy stuff for someone like you”. I was so angry, I could kick him (I had a yellow belt in Karate). Suddenly I realized that he was just an ignorant young man who probably never went anywhere further than his computer desk. Probably he would never get too far in life anyways. Now, as I thought about it, I found that for some reasons, technical areas have so many people who are not well adjusted and backward thinking and I felt sad for them.”

“The day that brighten up everything for me happened when the professor told the entire class that even though I was quiet when others talked a lot. I was the best student in class and had the highest score in the most difficult class of the program: The software architecture course. That day changed everything. No one dare to look at me differently and I was “Officially” accepted as “one of them”. In the “Capstone project”, we had to implement a system for a large aerospace company. The requirements were tough with a lot of details that no one in my team understand. It was me who called the company manager and discussed with him about the project. Eventually, I became the “project manager” and command respect from the team. I did most of the architecture and design and constantly on the phone with customers while the team just implemented what I told them. Our project was so success, it was rated the best of all the capstone projects that year.”

“The most surprising thing happened afterward was the aerospace company manager came to school and offered me a job. I did not even have to apply or attend the career fair like others. My future was set and I found out later that I had the highest salary offered than anyone in school that year. My experience in industry has been very positive. Within three years, I was promoted to project manager and few years after that, I became the youngest woman in that company who had the title “Director of software”.

“I wish more women would go into Computer Science, Software Engineering or Information System Management. These fields are wide open with opportunities, probably more than you can imagine. I also found that in the past few years, more women have made it to the top positions in large companies such as Ms. Carly Fiorina at Hewlett Packard and Ms. Meg Witman at eBay. Harvard University has a woman president, Ms Drew Faust and the chairman of Computer Science at Carnegie Mellon is also a woman, Ms. Jeannette Wing. I believe today, technical career is no longer for man but everybody. It is a very good career for everyone, especially there are so many opportunities to choose from and so many advancement paths that one can select. I strongly encourage all of you to look closely into these technical fields”.