Tôi nhận được một email từ một nhóm người phát triển phần mềm: “Chúng tôi đã từng làm việc cho một công ti phần mềm trong nhiều năm. Người chủ không biết gì mấy về phần mềm hay kinh doanh và đã phạm nhiều sai lầm. Chúng tôi đã thảo luận với nhau về việc bắt đầu công ti riêng của chúng tôi. Chúng tôi có kĩ năng, chúng tôi biết về kinh doanh và có quan hệ tốt với một số khách hàng. Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi đã sẵn sàng. Thầy có lời khuyên nào cho một công ti mới thành lập không?”

Đáp: Doanh nghiệp xảy ra khi bạn phát triển sản phẩm hay dịch vụ mà mọi người cần và sẵn lòng trả tiền với cái giá vượt quá tổng chi phí sản xuất ra sản phẩm hay dịch vụ đó. Chìa khoá cho bất kì doanh nghiệp nào là tìm ra nhu cầu đó và hoàn thành nó. Mục đích doanh nghiệp của bạn là tìm ra người nào thực sự cần, và rồi trao nó cho họ tốt hơn, nhanh hơn và rẻ hơn bất kì ai khác.

Để thành công như một công ti mới thành lập, bạn sẽ cần ba yếu tố “tốt hơn” then chốt: Vận hành tốt hơn: Công ti của bạn phải có năng lực phát triển sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao với chi phí thấp hơn đối thủ cạnh tranh của bạn. Quan hệ khách hàng tốt hơn: Công ti của bạn phải phát triển quan hệ tốt với mọi khách hàng dựa trên tri thức về kinh doanh của khách hàng. Công nghệ tốt hơn: Công ti của bạn phải cung cấp sản phẩm và dịch vụ tốt hơn và nhanh hơn sản phẩm hay dịch vụ của đối thủ cạnh tranh của bạn.

Bằng việc kiểm điểm chi tiết ba yếu tố then chốt này, bạn sẽ xác định liệu bạn có năng lực cạnh tranh trong thị trường hay không. Dễ dàng mơ ước về việc bắt đầu công ti riêng của bạn nhưng việc bắt đầu là không dễ. Bạn phải chuẩn bị mọi thử một cách cẩn thận và chi tiết. Bạn có đủ vốn để bắt đầu công ti không? Vốn của bạn có thể duy trì được một số người trong vài tháng hay vài năm trong trường hợp bạn không có khách hàng không? Bạn có biết đối thủ cạnh tranh của bạn và họ sẽ làm gì khi bạn cạnh tranh với họ? Có nhiều điều mà bạn phải quyết định một cách cẩn thận và thảo luận với nhau thật chi tiết và viết ra để tránh bất kì xung đột nào trong tương lai. Bắt đầu một công ti mới là khó bởi vì nó yêu cầu tổ hợp làm việc cần cù, thông minh và may mắn. Bất kì ai nói cho bạn nó là dễ đều không nói sự thực cho bạn.

Trong nhiều năm, tôi đã thấy nhiều người phát triển bảo tôi rằng họ muốn là Bill Gates hay Steve Jobs. Nếu bạn đọc cẩn thận câu chuyện của họ và so sánh khối lượng may mắn với khối lượng kĩ năng và làm việc chăm chỉ họ đã có để thành công thì bạn sẽ thấy rằng khối lượng may mắn là đáng ngạc nhiên. Không chỉ thời điểm của họ là đúng, ý tưởng của họ là chói lọi ngoại lệ, mà vận may của họ cũng xảy ra chỉ… hai lần trong lịch sử. Thị trường ngày nay bừa bộn với nhiều công ti được bắt đầu bởi những người nghĩ nó sẽ là đơn giản. Họ đọc về những anh hùng xây dựng công ti và trở thành tỉ phú nhưng khi tiền không tới, họ rời bỏ. Đừng để điều này xảy ra cho bạn. Tôi không muốn làm bạn ngã lòng vì tôi bao giờ cũng tin có những cơ hội nhưng nếu bạn muốn cơ may thành công bạn phải tránh xa với việc sao chép các câu chuyện “dễ thành giầu” và nghiêm chỉnh về doanh nghiệp.

Nếu bạn quyết định bắt đầu công ti, bạn sẽ cần có chiến lược kinh doanh để cạnh tranh trên thị trường. Có nhiều cách bạn có thể làm như cải tiến sản phẩm và dịch vụ của bạn theo cách nào đó để cho nó tốt hơn đối thủ cạnh tranh của bạn, nhưng đồng thời hạ thấp giá của bạn để thâu tóm thị phần lớn hơn. Cách tiếp cận khác là tạo ra hay chuyển giao sản phẩm hay dịch vụ của bạn nhanh hơn đối thủ cạnh tranh nhưng đồng thời duy trì mức độ chất lượng của bạn. Là công ti mới, bạn có thể cung cấp dịch vụ hỗ trợ tốt hơn đi cùng với sản phẩm và dịch vụ so với đối thủ cạnh tranh của bạn. Bạn có thể làm cho giá của bạn hấp dẫn hơn đối thủ cạnh tranh. Bạn cần hiểu rằng kĩ năng kĩ thuật chỉ là một nửa phương trình; nửa kia là về cách quản lí doanh nghiệp cho nên bạn cần kĩ năng doanh nghiệp.

Là công ti mới, ưu tiên then chốt là duy trì danh tiếng tốt trên thị trường. Bạn phải xác định bạn có thể bán được bao nhiêu, và giá bạn tính thế nào. Sự thân thiết của bạn và việc dễ dàng làm kinh doanh với bạn là chìa khoá cho danh tiếng của bạn. Tính chính trực của bạn, sự trung thực của bạn với khách hàng, mức độ theo đó họ thấy bạn đáng tin cậy và tin được là giá trị then chốt cho khách hàng của bạn. Làm kinh doanh yêu cầu danh tiếng hoàn hảo và hội tụ vào cải tiến sản phẩm hay dịch vụ của bạn để hỗ trợ khách hàng. Bạn bao giờ cũng phải hỏi sản phẩm hay dịch vụ của bạn đạt tới cái gì cho khách hàng của bạn? Sản phẩm hay dịch vụ của bạn giúp gì cho khách hàng của bạn? Sản phẩm hay dịch vụ của bạn giúp gì cho khách hàng cải tiến kinh doanh của họ? Nhớ rằng thoả mãn của khách hàng là yếu tố nền tảng của kinh doanh tốt.

Để vận hành một công ti, bạn không còn là người phát triển phần mềm hay người kĩ thuật mà là người kinh doanh và trong kinh doanh bạn phải nghĩ dài hạn. Bạn không bao giờ nên làm “lối tắt” nào, bạn phải không bao giờ xét tới “thoả hiệp về chất lượng”. Bạn phải nghĩ cách tăng trưởng doanh nghiệp, cách mở rộng công ti và cách đạt tới sự thoả mãn của khách hàng. Chỉ thế thì bạn mới có thể thành công.

—-English version—-

Starting your own company

I received an email from a group of software developers: “We have been working for a software company for several years. The owner does not know much about software or the business and has made many mistakes. We have discussed with each others about starting our own company. We have the skills, we know about the business and good relationship with some customers. We think that we are ready. Do you have any advices for a start-up company?”

Answer: Business happens when you develop products or services that people need and are willing to pay for at a price that is in excess of your total cost of producing that product or service. The key to any business is to find that need and fill it. Your business goal is to find out what people really need, and then give it to them better, faster and cheaper than anyone else.

To succeed as a new start-up company, you will need three key “Better” factors: Better operational: Your company must have the ability to develop products and services of high quality at a lower cost than your competitors. Better customer relationship: Your company must develop a good relationship with all customers based on knowledge of the customer’s business. Better technology: Your company must offer products or services that are better and faster to that of your competitor.

By reviewing these three key factors in details, you will determine whether you have the ability to compete in the market or not. It is easy to dream of starting your own company but start-up is not easy. You have to prepare everything carefully and in details. Do you have enough capital to start a company? Could your capital sustain a number of people for several months or year in case you do not have customers? Do you know your competitors and what they will do when you compete with them? There are more things that you must consider carefully and discuss with each others in details and put in writing to avoid any conflicts in the future. To start a new company is hard because it requires a combination of hard work, intelligence, and luck. Anyone who tells you that it is easy is not telling you the truth.

For many years, I have seen many developers told me that they want to be Bill Gates or Steve Jobs. If you carefully read their stories and compare the amount of luck to the amount of skill and hard work it took for them to succeed then you will find that the amount of luck is amazing. Not only was their timing is right, their ideas is exceptionally brilliant, but their luck were also happened only … twice in history. The market today is littered with many companies started by people who thought it would be that simple. They read about heroes that built companies and become billionaires but when money did not come, they quits. Do not let this happen to you. I do not want to discourage you because I always believe that there are opportunities but if you want a chance at succeeding you should stay away from trying to duplicate the “easy to get rich” stories and be serious about the business.

If you decide to start a company, you will need to have a business strategy to compete in the market. There are several ways that you can do such as improve your product or service in some way so that it is better than that of your competitors, but at the same time lower your price to capture larger share of the market. Another approach is to produce or deliver your product or service faster than your competitors but at the same time maintain your level of quality. As a new company, you may offer better support services to go along with your product or service than your competitors. You may want to make your prices more attractive than your competitors. You need to understand that technical skill is only half of the equation; the other half is about how to manage a business so you need business skills.

As a new company, the key priority is to maintain a good reputation in the marketplace. You must determine how much you can sell, and the prices you charge. The friendliness of you and the ease of doing business with you is a key part of your reputation. Your integrity, honesty with your customers, the degree to which they see you as trustworthy and dependable is a key value to your customers. Doing business requires an impeccable reputation and a focus on the improvement your product or service to support customers. You must always ask what does your product or service achieve for your customer? What does your product or service helps your customer? What does your product or service helps your customer to improve their business? Remember that customer satisfaction is the fundamental element of good business.

To operate a company, you are no longer a software developer or a technical person but a business person and in business you must think long term. You should never do any “Short cut”, you must never consider “Compromising on quality”. You must think how to grow the business, how to expand the company and how to achieve customer satisfaction. Only then you can be successful.