Sau khi đọc blog về “Giáo dục quá mức,” một sinh viên viết cho tôi: “Gia đình em khuyến khích em tìm bằng cấp chuyên sâu (Ph.D). Nhưng hình như là thầy không khuyến khích sinh viên học lấy bằng tiến sĩ? Xin thầy lời khuyên.”

Đáp: Tôi bao giờ cũng khuyến khích sinh viên học nhiều nhất có thể được. Có khác biệt giữa học và theo đuổi bằng cấp. Việc học không bao giờ dừng khi bạn liên tục học cả đời nhưng theo đuổi bằng cấp dừng lại khi bạn thu được bằng cấp. Bằng cấp cao nhất là tiến sĩ hay Ph.D và theo ý kiến tôi Ph.D KHÔNG dành cho mọi người.

Câu hỏi của tôi là bạn định làm gì với tri thức và kĩ năng của bạn thay vì bằng cấp? Chính động cơ và ý định này xác định ra liệu bằng cấp nào đó là bằng cấp đúng hay không. Nếu bạn muốn làm nghiên cứu, bạn muốn là nhà khoa học, bạn muốn cống hiến cuộc đời bạn để khám phá những điều mới hay để dạy tại mức đại học thì Ph.D là bằng cấp đúng. Nhưng có được bằng cấp cao nhất để có việc làm tốt, chức vụ tốt, hay làm cho gia đình bạn tự hào thì nó có thể không phải là ý hay. Lí do đơn giản là cơ hội nghề nghiệp cho người tốt nghiệp bằng Ph.D không được tốt. Dựa trên dữ liệu thu thập từ quĩ Khoa học quốc gia, có nhiều Ph.D. thất nghiệp và điều này xảy ra ở nhiều nước, kể cả Mĩ, châu Âu và châu Á.

Xu hướng này là rõ ràng, có ít việc làm hơn cho những người có bằng cấp cao hơn, và có nhiều thất nghiệp hơn trong lớp những người có bằng cấp Ph.D và ở mọi lĩnh vực. Trung bình, lương khởi điểm của người tốt nghiệp Ph.D là $85,000 tới $120,000 một năm ở Mĩ, tuỳ theo lĩnh vực học tập. Nó ít hơn nhiều so với người tốt nghiệp bằng cử nhân trong “lĩnh vực nóng” như kĩ nghệ phần mềm hay khoa học máy tính mà thường bắt đầu từ $80,000 tới $95,000 một năm. Trung bình, phải mất 12 năm để có được bằng Ph.D nhưng một kĩ sư phần mềm với 8 năm kinh nghiệm thường làm được quãng $160,000 tới $ 180.000 một năm. Theo quan điểm kinh tế, việc theo đuổi bằng cấp cao hơn là không có nghĩa. Theo nhiều cuộc điều tra công nghiệp, nhiều người tốt nghiệp Ph.D đang làm việc trong các khu vực chẳng liên quan gì tới bằng cấp của họ khi rất ít người tìm được việc dạy học vì cạnh tranh ở đại học là gay gắt.

—English version—-

The highest degree

After reading the blog about “Over education”, a student wrote to me:“My family encourages me to seek advanced degree (Ph.D). But it seems that you do not encourage students to study for a Ph D degree? Please advice.

Answer: I always encourage students to learn as much as possible. There is a difference between learning and the pursue of a degree. Learning never stops as you continue to learn all your life but the pursue of degree stops when you obtain a degree. The highest degree is the doctorate or Ph.D and in my opinion Ph D is NOT for everybody.

My question is what are you going to do with your knowledge and skills instead of a degree? It is the motivation and the intention that determine whether certain degree is the right one. If you want to do research, you want to be a scientist, you want to devote your life to discover new things or to teach at university level then the Ph D is the right degree. But to get the highest degree to get good job, good position, or to make your family proud then it may not be a good idea. The simple reason is job opportunity for graduates with Ph.D degrees have not been good. Based on data collected from the National Science foundation, there are many unemployed Ph.D. and this happen in many countries, including the U.S, Europe and Asia.

The trend is clear, there are fewer jobs for people with highest degree, and there is more unemployment among the rank of people with Ph.D degree and in every field. On the average, the starting salary of a Ph.D graduate is $85,000 to $120,000 a year in the U.S, depending on the field of study. It is much less than bachelor’s degree graduates in “hot fields” such as software engineering or computer science that often start at $80,000 to $95,000 a year. On the average, it takes 12 years to obtain a Ph. D degree but a software engineer with 8 years of experience usually make about $160,000 to $ 180.000 a year. From the economic view, it does not make sense to pursue a higher degree. According to several industry surveys, many Ph.D graduates are working in areas that have nothing to do with their degree as very few have found teaching jobs as competition at university is fierce.