Là sinh viên đã tốt nghiệp, không gì thất vọng hơn là không có được đề nghị việc làm.

Sau nhiều năm làm việc vất vả trong trường mà không thể tìm được việc tương ứng với điều bạn đã học là rất nản lòng. Bạn đã  đưa đơn xin việc tới mọi việc được quảng cáo, gửi bản lí lịch của mình đi và chờ đợi những không có đáp lại. Thứ nhất, tỉ lệ thành công khi gửi đơn xin các “việc làm được quảng cáo” là thấp bởi vì loại thuê người kiểu đó là tuỳ tiện, gần như xổ số. Thỉnh thoảng, “việc làm được quảng cáo” được dành riêng cho những người đã có mối liên hệ với người quản lí thuê người cho nên các ứng cử viên bên ngoài hiếm khi có cơ hội. 

Thay vì thụ động, lời khuyên của tôi là làm cái gì đó khác đi và nắm quyền kiểm soát định mệnh của riêng bạn. Tại sao bạn nhắm vào tìm việc làm có cạnh tranh mạnh và với phương pháp lựa chọn tuỳ ý? Bạn phải bắt đầu với tìm việc chiến lược bằng việc biết bản thân mình và biết thị trường việc làm (thị trường việc làm là kiểu các công ti cần người có tri thức và kĩ năng đặc thù). Bằng việc biết bản thân mình và cái gì được cần tới trong thị trường sẽ cho phép bạn hội tụ vào người chủ nào đang thuê người và việc làm nào sẽ cung cấp cho cho bạn cơ hội tốt hơn. Việc làm tốt nhất phải là việc làm khớp với bạn và cho phép bạn tận hưởng làm việc trong thời gian dài.

Để bắt đầu, bạn phải đánh giá lại kĩ năng của mình, điểm mạnh và điểm yếu của mình, như được người chủ sử dụng nhân công nhìn. Để tôi cho bạn một ví dụ, khi bạn đánh giá một máy tính hay điện thoại di động trước khi mua, bạn hỏi cái gì? Bạn hỏi “Sản phẩm này cung cấp cái gì cho tôi? Nó khác với các sản phẩm khác thế nào? Nhãn hiệu này khác với các nhãn hiệu khác thế nào? Nó giá bao nhiêu? Cùng câu hỏi này cũng áp dụng cho tìm việc của bạn. Bạn làm cho bản thân mình khác với các đương đơn khác thế nào? Tri thức và kĩ năng của bạn là gì? Bạn có thể cung cấp cái gì mà người khác không cung cấp được? Kĩ năng của bạn có giúp ích cho doanh nghiệp của người chủ sử dụng lao động không? Trả lời những câu hỏi này yêu cầu cái nhìn sâu vào năng lực riêng của bạn. Bạn cần liệt kê mọi điều bạn làm tốt và thích làm. Điều rất quan trọng là để thời gian và công sức nghiêm chỉnh vào hiểu bản thân bạn và khả năng của bạn. Đừng giả định rằng bạn có bằng cấp là bạn sẽ được đảm bảo có việc làm. Trong thị trường việc làm cạnh tranh cao này, bạn phải cạnh tranh với nhiều người như bạn. Tất cả họ đều có bằng cấp và tất cả họ đều muốn có việc làm. Bạn không biết họ là ai và họ tới từ đâu cho nên bạn phải có chiến lược cho tìm việc.

Sau đây là vài bước bạn có thể làm, cho dù chúng dường như đơn giản, nhưng chúng ngụ ý nhiều điều hơn là bạn tưởng:

1)  Bước thứ nhất là để bạn nghĩ cẩn thận về điều gì sẽ là việc làm tốt nhất và công ti tốt nhất mà bạn muốn làm việc cho. Viết ra việc làm lí tưởng của bạn trên một mẩu giấy, liệt kê mọi kĩ năng họ yêu cầu. Phải chân thực và hiện thực về điều đó bởi vì đó là cái gì đó bạn muốn theo đuổi. ĐỪNG lẫn lộn điều bạn đã học ở trường và điều những công ti này cần. Chúng có thể KHÔNG như nhau vì nhiều trường KHÔNG có chương trình đào tạo dựa trên xu hướng công nghiệp.

2)  Bước thứ hai là liệt kê phẩm chất riêng của bạn (tri thức và kĩ năng của bạn). Bất kì cái gì bạn liệt kê ra, bạn đều phải chắc chắn rằng bạn làm nó một cách chân thực và khách quan. Nghĩ cẩn thận về đam mê của bạn, điều bạn tận hưởng nhiều nhất bởi vì đây là những điểm mạnh của bạn và tiềm năng của bạn. Bạn có thể nhìn vào bản thân mình từ cảnh quan rộng hơn chỉ những kĩ năng kĩ thuật, nghĩ về cá tính của mình, tình huống và thách thức mà bạn đã vượt qua và nghĩ trong cuộc sống điều bạn là tốt. Đôi khi, điều có ích là lấy phản hồi từ bạn bè để thực sự hiểu cá tính của bạn.

3)  Bước thứ ba là đối sánh kĩ năng của bạn với yêu cầu kĩ năng việc làm mong muốn, đặc biệt về mọi điểm mạnh của bạn mà sẽ là mong muốn cho công ti thuê người. Mọi công ti đều cần người có đặc trưng và tiềm năng nào đó mà không thể được liệt kê bởi ‘kĩ năng việc làm’. Họ cần người có phẩm chất nào đó tựa như tin tưởng, quả quyết, sáng tạo, đam mê, quyết tâm, từ bi, toàn vẹn, nhìn xa, luân lí, và có tri thức về toàn thể ngành công nghiệp, kể cả khía cạnh doanh nghiệp, khía cạnh công nghệ, với kĩ năng trao đổi tốt v.v.

4)  Bước thứ tư là nhận diện mọi lỗ hổng giữa “việc làm mơ ước” của bạn và năng lực riêng của bạn. Nếu lỗ hổng này là lớn thì bạn phải xem xét lại liệu bạn có đủ phẩm chất cho việc làm mơ ước này hay không. Bạn có thể cần cải tiến kĩ năng của mình bằng việc lấy đào tạo thêm trước khi đưa đơn xin “việc làm mơ ước” đó. Bạn phải chân thực về điều này bằng không bạn sẽ tự “lừa” mình đấy.

5)  Bước thứ năm là viết lại phẩm chất của mình, liệt kê những điểm mạnh của bạn và những phẩm chất của bạn, không chỉ kĩ năng kĩ thuật mà còn cả đam mê của bạn và những kĩ năng khác. Bằng chân thực với bản thân mình, bạn có thể thấy một con người mới nổi lên, người duy nhất, có khả năng cung cấp phẩm chất đặc biệt cho người sử dụng lao động. Đây sẽ là hình ảnh mới mà bạn khám phá ra cho bản thân mình.

6)  Bước thứ sáu là “Kiểm theo thực tại” tức là bạn nhìn vào các kiểu việc làm khác nhau – không phải việc làm mơ ước của bạn mà việc làm khớp tốt hơn với điều bạn có thể làm dựa trên bạn có phẩm chất gì.

7)  Bước thứ bẩy là tạo ra danh sách các công việc và kiểu người sử dụng lao động sẽ khớp nhất với điều bạn có thể làm. Bây giờ phải làm hẹp lại việc tìm kiếm việc làm của bạn với ít chỗ hơn thay vì tìm trong toàn bộ ngành công nghiệp. Khi bạn quyết định các công ti khớp nhất là ở đâu, bạn phải đi tìm việc làm mà khớp với điểm mạnh của bạn điều có thể không được quảng cáo. Dùng  bản lí lịch của bạn để tiếp thị bản thân bạn với các công ti đó bằng việc gửi nó cho dù họ KHÔNG quảng cáo việc làm. Tiếp cận ít nhất 20 công ti mà bạn nghĩ có thể cần ai đó như bạn. Tìm ra những công ti này và người liên hệ sẽ yêu cầu nỗ lực nào đó nhưng bạn phải bền bỉ. Ngày nay internet và điện thoại làm dễ dàng cho việc thu thập một số chi tiết về ai là người bạn cần liên hệ. Tất nhiên, các bạn bè gia đình, thầy giáo, hay bạn cùng lớp có thể cho bạn một số cái tên để bạn có thể liên hệ. Bạn cần gửi bản lí lịch tới người quản lí doanh nghiệp, người có thể ra quyết định, không thành vấn đề liệu bạn có được tham chiếu tới người phụ trách thuê người không bởi vì bạn đã làm điều bạn có thể làm. Nhớ rằng những người quản lí này biết họ có những việc nào còn thiếu người và họ cần gì, và họ có thể làm cho mọi sự xảy ra. Nếu họ nhận ra điểm mạnh trong bản lí lịch của bạn và cách tiếp cận bạn đã lấy thì họ có thể bị ấn tượng. Bạn phải thận trọng ở đây bởi vì tên việc làm của người quản lí doanh nghiệp sẽ phụ thuộc vào kiểu việc làm bạn đang tiếp cận, và điều này yêu cầu suy nghĩ và nghiên cứu nào đó. Bạn KHÔNG gửi lí lịch của mình cho chủ tịch công ti khi bạn đang xin việc làm ở mức mới vào. Tất nhiên, điều tốt là gửi bản lí lịch của bạn cho nhiều người trong công ti lớn.

Xin nhớ giới thiệu bản thân bạn trong bản lí lịch của bạn dưới dạng điều bạn có thể làm được cho công ti. Điều rất quan trọng là mô tả bản thân bạn theo cách lập tức gây hấp dẫn cho người đọc, điều này có nghĩa là đặt bản thân bạn vào vị trí của họ và hình dung họ đặc biệt cần cái gì. Cái gì là ưu tiên mà họ sẽ cần một nhân viên mới thực hiện và cái gì là tiêu chí của họ có liên quan tới tri thức, kĩ năng, cá tính, giá trị, v.v, điều nhân viên mới phải có? Bạn phải thay đổi bản lí lịch của mình để khớp với từng công ti bởi vì từng công ti có thể có các nhu cầu khác nhau. Bạn phải tiếp cận ít nhất là 20 công ti bởi vì mục đích của bạn là có được ít nhất hai cuộc phỏng vấn việc làm. Có nhiều cuộc phỏng vấn là có ý nghĩa vì nó đưa bạn vào vị thế mạnh. Bạn có chọn lựa bây giờ, và phần lớn những người sử dụng lao động đều muốn có bạn nếu họ nghĩ bạn đang được cần ở đâu đó khác. Bền bỉ và trông nom và ĐỪNG bao giờ từ bỏ. Ghi chép mọi cơ hội để cho bạn có thể cải tiến hiểu biết của mình về ‘tìm việc’ cá nhân riêng của mình. Hiện thực, điều không có nghĩa là tìm việc mà bạn KHÔNG có đủ phẩm chất hay việc làm không có nhu cầu. Theo dõi cuộc phỏng vấn nếu bạn không kiếm được việc làm. Câu trả lời tại sao bạn không được chọn là bài học có giá trị cho bạn để cho bạn có thể cải tiến bản thân mình. Giữ thái độ tích cực và tiếp tục làm tốt hơn danh sách của bạn và bản lí lịch của bạn vì bạn có được cảm giác về cái gì có tác dụng tốt nhất.

Nhớ rằng bản lí lịch của bạn phải duy nhất và có liên quan bởi vì nó giúp phân biệt bạn với người khác, dưới dạng điều bạn có thể làm cho công ti. Nó KHÔNG nên là một trong hàng trăm bản lí lịch khác mà mọi người gửi đi mọi ngày và hi vọng rằng họ có thể kiếm được việc làm. Bản lí lịch của bạn phải đặc biệt và nó phải được chú ý. Nếu bạn tuân theo qui trình này điều không tránh khỏi là bạn sẽ kiếm được đáp ứng tích cực nào đó. Nhiều người trong các sinh viên của tôi đã lấy cách tiếp cận này, họ bảo tôi rằng điều đó đỡ cho người sử dụng lao động việc quảng cáo việc làm. Nếu cách tiếp cận của bạn trùng với việc làm còn thiếu người thì bạn sẽ nhận được đáp ứng ngay lập tức, điều đó tiết kiệm cho công ti nỗ lực tuyển người, và chi phí quảng cáo. Đôi khi, cách tiếp cận này có thể làm cho người sử dụng lao động tạo ra việc làm đặc biệt cho bạn bởi vì họ bị ấn tượng về điều bạn có thể cung cấp. Mọi công ti đều cần người chủ tốt và khi người tốt đi cùng, nhiều người sẽ cố tìm cơ hội để khớp vào, dù họ hiện thời có là người được cần hay không.

Chúc bạn may mắn trong tìm việc.

—-English version—-

Strategic Job search

As graduated students, nothing is more disappointed than having no job offers. After years of working hard in schools but could not find the jobs according to what you have studied for is very demoralized. You have applied to all advertised jobs, send in your resumes and waiting but there is no reply. First, the success rate when applying for “advertised jobs” is low because that kind of hiring is arbitrary, almost like a lottery. Sometime, “advertised jobs” are reserved for people who already have connection with hiring managers so outside candidates rarely have a chance.

Instead of being passive, my advise is to do something different and take control of your own destiny. Why would you rely on a job search that involves intensive competition and an arbitrary selection method? You must start with a strategic job search byknowing yourself and knowing the job market (The job market is the types of companies that need people with particular knowledge and skills). By knowing yourself and what is needed in the market will allow you to focus on which employers are hiring and which jobs will offer you a better chance. The best job should be the one that fit you well and allow you to enjoy working for a long time.

To start, you must reassess your skills, your strengths and weaknesses, as seen by the employers. Let’s me give you an example, when you evaluate a computer or a mobile phone before purchasing, what do you ask? Would you ask “What will this product offer me? How does it differ from other product? How does this brand differ from other brand? How much does it cost? The same questions also apply to your job search. How do you make yourself differ from other applicants? What are your knowledge and skills? What can you offer that others can not? Will your skills help a employer’s business? Answering these questions requires an in depth look at your own capability. You need to list all the things that you do well and like to do. It is very important to put serious time and efforts into understand yourself and your ability. Do not assume that you have a degree than you will be guaranteed a job. In this highly competitive job market, you have to compete with many people like you. They all have degrees and they all want to have jobs. You do not know who they are and where they come from so you must have a strategy for job search.

Following is several steps that you can do, even they seem simple, but they imply much more than you think:

1)    The first step is for you to think carefully about what will be the best jobs and best companies that you want to work for. Write down your ideal jobs on a piece of paper, list all the skills that they require. Be honest and realistic about it because it is something that you want to pursue. Do NOT confuse what you have learnt in school and what these companies need. They may NOT be the same as many schools do NOT have training programs based on industry’s trends.

2)    The second step is to list your own qualification (Your knowledge and skills). Whatever you list, you must ensure that you do it honestly and objectively. Think carefully about your passions, what you enjoy most because these are your strengths and your potential. You may look at yourself from a wider perspective than just technical skills, think about your personality, the situations and challenges that you have overcome and things in life that you are good at. Sometime, it is helpful to get feedback from friends to really understand your personality.

3)    The third step is to match your skills with the desired job skill requirements, especially all your strengths that will be desirable to the hiring companies. Every company needs people who have certain characteristics and potential that cannot be listed by ‘job-skills’. They need people with certain qualities like confident, dependability, creativity, passion, determination, compassion, integrity, visionary, ethics, and possess the knowledge of the whole industry, including the business aspect, technology aspect, with good communications skills etc.

4)    The fourth steps is identify any gaps between your “dream jobs” and your own capability. If the gap is big then you must reconsider whether you are qualified for the dream jobs or not. You may need to improve your skills by taking additional trainings before apply for that “dream jobs”. You must be honest about this else you will “Cheat” yourself.

5)    The fifth step is to rewrite your qualifications, List your strengths and your qualifications, Not just technical skills but also your passions and other skills. By being honest with yourself, you may see a new person emerging who is unique, and able to offer special qualities to employers. This will be the new image that you discover for yourself.

6)    The sixth step is a “Reality check” that you look at different types of jobs – Not your dream jobs but jobs thatbetter fit for what you can do based on what you qualify.

7)    The seventh step is create a list of works and types of employers that will best fit what you can do. Now you have narrow down on your job search to fewer places instead of looking for the entire industry. When you decided where the best fit companies are, you must Go find the jobs that fit your strengths that may not advertised. Use your resume to market yourself to those companies by sending it in even they are NOT advertise jobs. Approach a least 20 companies that you think may need someone like you. Finding these companies and contact persons will require some effort but you must be persistent. Today the internet and the telephone make it easy to gather some detail about who you should contact. Of course, a family friends, a professors, or an classmates may give you some names that you can contact. You need to send resume to business managers who can make decisions, it doesn’t matter if you get referred to hiring people because you have done what you can. Remember that these managers know what openings they have and what they need, and they can make things happen. If they recognize the strengths in your resumes and the approach you have taken they may be impressed. You must be cautious here because the job title of the business manager will depend on the types of jobs that you are approaching, and this requires some thought and research. You do NOT send your resumes to the president of the company when you are applying for an entry level jobs. Of course, It is OK to send your resume to more than one person in large companies.

Please remember to present yourself in your resume in terms of what you can do for the company. This is very important to describe yourself in a way that is immediately appealing to the reader, which means putting yourself in their positions and imagining what they particularly need. What are the priorities that they will need a new employee to do and what are their criteria regarding knowledge, skills, personality, values, etc., that new employees must possess? You must change your resume to fit each company because each may have different needs. You must approach at least 20 companies because your goal is to get at least two job interviews. Having more than one interview is significant as it puts you in a strong position. You are having the choice now, and most employers will want you if they think you are in demand elsewhere. Be persistent and keep on looking and NEVER give up. Keep notes on every opportunities so you can improve your understanding of your own personal ‘job search”. Be realistic, it makes no sense  to seek jobs that you are NOT qualified or jobs that are not in demand. Follow up on interview if you do not get the job. The answer to why you are not selected is a valuable lessons for you so you can improve yourself. Keep positive and continue to refine your list and your resumes as you get a feel for what is working best.

Remember that your resume must be unique and relevant because it is helping to distinguish you from others, in terms of what you can do for the company. It Should NOT be one of hundred other resumes that people sending in everyday and hope that they can get jobs. Your resume must be special and it must get noticed. If you follow this process it is inevitable that you will get some positive responses. Many of my students have taken this approach, they told me that it save employers the task of advertising for jobs. If your approach coincide with a job opening then you will get an immediate respond that saves the company recruitment efforts, time, and advertising costs. Sometime, this approach can make the employer to create a job specially for you because they are impressed with what you can offer. All companies need good employers and when a good one comes along, many will try to find an opportunity to fit, whether they are currently need people or not.

Good luck on your job search.