Sai lầm chung sinh viên thường phạm phải khi tìm việc làm

Sinh viên thường viết “lí lịch chung chung” và gửi cho hàng trăm công ti với hi vọng có được phỏng vấn việc làm. Ngày nay với emails, gửi bản lí lịch cho hàng nghìn công ti là dễ hơn nhiều. Một sinh viên nói với tôi: “Nó cũng giống như đánh bạc thôi, bạn đặt vào một nghìn đánh cá, và cơ hội là bạn có thể được cái gì đó.” Không may, đó là sai lầm chung nhất mà sinh viên phạm. Ngày nay các công ti thuê người không đọc cả nghìn bản lí lịch nữa mà dùng phần mềm để “lọc ra” những đơn không được cần và tự động gửi thư bác bỏ trở lại qua email. Một người quản lí thuê người nói: “Nếu bạn không đọc kĩ mô tả việc của tôi và hướng dẫn làm đơn, bạn không có cơ hội nào. Mô tả việc làm là điều công ti cần. Nếu bạn không sánh đúng đích xác về kĩ năng, phần mềm sẽ tự động loại bạn vì không người nào nhìn vào bản lí lịch của bạn.” Chẳng hạn, nếu mô tả việc là: “Kĩ năng lập trình Java và tri thức hướng đối tượng,” thì bạn phải viết đích xác câu đó. Nếu bạn viết: “Hướng đối tượng và kĩ năng Java,” thì phần mềm có thể bác bỏ bạn, bởi vì nó được lập trình để nhận diện sánh đúng đích xác và không phân biệt khác biệt về nghĩa. Sinh viên láu lỉnh sẽ viết lại bản lí lịch của họ để sánh đúng với mô tả việc hay dùng mô tả việc để viết bản lí lịch và đơn của họ.

Ngày nay ngay cả việc làm mức vào nghề cũng yêu cầu một hay hai năm kinh nghiệm. Nhiều người tốt nghiệp né tránh những việc này vì họ không nghĩ rằng họ có đủ tư cách. Đó là sai lầm thông thường vì phần lớn các công ti đều coi dự án capstone và việc làm mùa hè như kinh nghiệm mà họ tìm kiếm. Nếu bạn làm việc trong dự án capstone, bạn có kinh nghiệm. Nếu bạn làm việc trong mùa hè, bạn có kinh nghiệm. Nếu bạn dựng website cho lớp của bạn hay trường bạn trong khi bạn còn là sinh viên, bạn có thể tính như kinh nghiệm phát triển hay lập trình web. Nếu bạn là người lãnh đạo lớp hay tham gia chấp hành hội sinh viên, những vị trí này cũng được tính như kinh nghiệm lãnh đạo.

Theo định nghĩa, bản lí lịch là một danh sách ngắn các thành tựu hàn lâm của bạn và kinh nghiệm bên ngoài chương trình học. Nhiều sinh viên được bảo viết ra mọi thứ họ nghĩ để “gây ấn tượng” cho công ti và điều đó có thể nghĩa là dài hai hay ba trang giấy. Đó là sai lầm chung vì phần lớn người quản lí thuê người sẽ không đọc bên ngoài trang đầu, đặc biệt khi họ có hàng trăm đơn phải đọc qua. Qui tắc cho người tốt nghiệp đại học là: “Một trang là đủ chỉ ra tri thức và kĩ năng của bạn liên quan tới việc làm mà bạn đang xin.” Đừng viết nhiều hơn cần thiết và đừng đưa cái gì không liên quan vào mô tả việc.

Mọi bản lí lịch đều phải bắt đầu với mục tiêu xác định bạn đang tìm cái gì. Chẳng hạn: “Để có được vị trí kiểm thử phần mềm nơi tôi có thể làm cực đại kĩ năng kiểm thử và lập trình trong Java, C++, Python và Ruby” hay “Thu được vị trí về tối ưu động cơ tìm nơi tôi có thể dùng kĩ năng và kinh nghiệm SEO của tôi để làm tăng lưu thông của trạm và chỗ động cơ tìm.” Phát biểu mục tiêu có thể thuyết phục công ti thuê người rằng bạn biết bạn muốn làm gì và quen thuộc với lĩnh vực này. Trong khi mọi người tin rằng mục tiêu trong bản lí lịch là tuỳ chọn, nhưng người quản lí thuê người bảo tôi rằng phát biểu mục tiêu là điều đầu tiên họ đọc vì người xin cần phải rõ ràng về mục đích làm việc của họ. Nếu mục tiêu không đáp ứng cho mô tả việc làm của họ, họ không đọc thêm và thường loại đơn đó đi.

Những người tốt nghiệp thường đưa nhiều chi tiết kĩ thuật vào đơn của họ và không gì khác. Đó là sai lầm thông thường, mặc dầu người quản lí thuê người đang tìm các kĩ năng và khả năng nhưng họ cũng tìm “người đúng” khớp với công ti của họ nữa. Họ biết bạn đã học gì trong trường, bạn học các môn nào, họ hiểu khả năng của hầu hết những người tốt nghiệp đại học. Họ biết rằng kĩ năng có thể được dạy, nhưng nhân cách là việc bạn là ai, cho nên ứng cử viên có thể chỉ ra rằng họ khớp với công ti nhất sẽ là người được thuê. Đó là lí do tại sao bên cạnh kĩ năng kĩ thuật, bạn cũng cần nêu cái gì đó chỉ ra nhân cách của bạn. Người quản lí thuê người bảo tôi: “Trong tất cả những người tốt nghiệp đại học có cùng bằng cấp, tôi bao giờ cũng thuê ai đó có nhân cách tích cực như “Tình nguyện làm việc từ thiện như hỗ trợ người nghèo và người thiếu quyền” hay ai đó có kĩ năng tổ chức như “Tổ chức hoạt động hội sinh viên.”

Có nhiều cách để tìm việc làm hơn là chỉ gửi bản lí lịch và đợi trả lời. Sinh viên phải không sợ vươn tới người khác và để cho họ biết rằng bạn đã tốt nghiệp và đang tìm việc làm. Bạn không bao giờ biết điều gì có thể xảy ra hay sự giúp đỡ có thể tới từ đâu. Nó có thể là từ hàng xóm của bạn hay bạn của bạn. Càng nhiều người biết rằng bạn đang đi tìm việc, bạn sẽ càng có cơ hội tốt hơn được giúp đỡ. Một người tốt nghiệp bảo tôi rằng sau nhiều tháng tìm việc mà không kết quả gì, anh ra tới dự đám cưới gia đình và ngồi cạnh ông bác, ông ấy bảo anh ra rằng ông ấy cần ai đó có kĩ năng lập trình. Anh ta nói: “Tôi chưa bao giờ biết rằng ông bác xa của tôi sở hữu công ti phần mềm và đang tìm người lập trình.”

Mọi người tốt nghiệp đều đi tìm “việc làm mơ.” Tuy nhiên việc làm đầu tiên của bạn có thể không phải là việc làm mơ nhưng sinh viên cần biết rằng việc làm đầu tiên của họ cũng không phải là việc làm cuối cùng của bạn. Kiếm được “việc làm mơ” của bạn ngay khi ra khỏi đại học chỉ là mơ. Bạn cần có kinh nghiệm làm việc và làm việc theo cách của bạn để có được việc làm mơ. Khi tìm việc làm đầu tiên, bạn cần giữ tâm trí mở. Bạn sẽ học nhiều về điều bạn cần để có được việc làm mơ của bạn cho nên đừng giới hạn việc tìm việc làm của bạn vào vài chỗ mà mở rộng nó ra. Bạn có thể tự hỏi bản thân bạn: Tại sao không xét việc làm ở thành phố khác? Tại sao không nghĩ về làm việc ở nước ngoài? Tại sao không làm việc cho công ti toàn cầu? Bạn có thể làm bất kì cái gì khi bạn còn trẻ. Bạn có thể không có khả năng làm điều đó khi bạn có gia đình và nhiều trách nhiệm hơn. Xin nhớ rằng với tri thức và kĩ năng đúng và với tuổi trẻ và đam mê của bạn, bạn có thể làm gần như bất kì cái gì.

—-English version—-

Common mistakes students often make when looking for job

Looking for job in the economic recession is difficult. With thousand graduates are looking for job, competition is fierce and getting pass the applications processing to get a job interview is not easy. According to a study, the reasons many students did not get the job interview because they often make mistakes in their applications when applying for their first job after graduation. Following are some common mistakes:

Students often write a “general resume” and send to hundreds of company with the hope of getting a job interview. Today with emails, it is much easier to send resume to thousands of company. A student told me: “It is like gambling, you put in thousand bets, and the chance is you may win something.” Unfortunately, it is the most common mistake that students make. Today hiring companies do not read thousands of resumes anymore but use software to “filter out” unwanted applications and automatically sends rejection letters back via email. A hiring manager said: “If you do not thoroughly read my job description and application instructions, you do not have any chance. A job description is what the company needs. If you do not have the exact match of skills, the software will reject you automatically as no human ever look at your resume.” For example, if the job description is: “Java programming skills and object oriented knowledge.” then you should write the exact sentence. If you write: “Object oriented and Java skills.” then the software may reject you, because it is programmed to identify the exact match and do not distinguish the difference in meaning. The clever students would re-write their resume to match the job description or using the job description to write their resume and applications.

Today even entry level jobs are requiring one or two years of experience. Many graduates avoid these jobs as they do not think that they are qualified. It is a common mistake as most companies do consider capstone projects and summer jobs as the experience that they are looking for. If your work in a capstone project, you have the experience. If you work in the summer, you have the experience. If you build a website for your class or your school while you were a student, you can count that as web development or programming experience. If you are a class leader or students association officer, these positions also count as leadership experience.

By definition, a resume is a short list of your academic achievement and extracurricular experience. Many students are told to write everything that they can think of to “impress” the company and that could mean two or three pages. That is a common mistake because most hiring managers are not going to read beyond the first page, especially when they have hundreds of applications to read through. The rule for college graduates is: “One page is sufficient to showcase your knowledge and skills relating to the job that you are applying.” Do not write more than necessary and do not put anything irrelevant to the job description.

Every resume must start with the objective that define what are you looking for. For example: “To obtain a software tester position where I can maximize my testing and programming skills in Java, C++, Python and Ruby” or “Obtaining a Search engine optimization position where I can use my SEO skills and experience to increase site traffic and search engine placement.” Stating an objective can convince hiring companies that you know what you want to do and are familiar with the field. While people believe that objective on resume is optional, but hiring managers told me that the objective statement is the first thing that they read as applicants need to be clear about their employment goals. If the objectives do not meet their job description, they do not read further and often discard the applications.

Graduates often put a lot of technical detail in their applications and nothing else. That is a common mistake, although hiring managers are looking for skills and abilities but they are also looking for the “right person” that fit their company too. They know what you have learned in school, what courses that you are taken, they understand the abilities of most college graduates. They know that skills can be taught, but personality is who you are, so candidates who can show that they fit into the company best are going to get hired. That is why beside technical skills, you also need to put something that show your personality. A hiring manager told me: “Among all college graduates with the same degree, I will always hire someone with positive personality such as “Volunteer for charity such as support the poor and under privileges” or someone with organization skills such as “Organize student’s association activities.”

There are many ways to look for jobs than just sending resume and wait for answer. Students must not be afraid to reach out to other people and let them know that you have graduated and are looking for job. You never know what may happen or where help can come from. It could be your neighbors or a friend of a friend. The more people knowing that you are looking for job, the better chance you will get helped. A graduate told me that after several months looking for work without any result, he went to a family wedding and sit next to his uncle who told him that he needs someone with programming skills. He said: “I never know that my distanced uncle owns a software company and is looking for programmers.”

Every graduate is looking for a “dream job”. However your first job may not be a dream job but students need to know that your first job is also not your last. Getting your “dream job” right out of college is just a dream. You need to get work experience and work your way up to get to your dream job. When looking for your first job, you need to keep an open mind. You will learn a lot about what you need to get to your dream job so do not limits of your job search to a few places but broaden it. You may ask yourself: Why not consider jobs in another city? Why not thinking of working in foreign country? Why not working for a global company? You can do anything when you are young. You may not be able to do that when you have family and more responsibilities. Please remember that with the right knowledge and skills and with your youthfulness and passion, you could do almost anything.