Theo một khảo cứu công nghiệp, khi bạn được phỏng vấn với một công ti bạn có xấp xỉ 50% cơ hội được thuê làm. Bạn đã được lựa trong số hàng trăm đương đơn để có được cuộc phỏng vấn. Bước tiếp là chứng tỏ rằng bạn là “người tốt nhất cho việc này” vì bạn cạnh tranh với hai hay ba ứng cử viên trong cuộc phỏng vấn. Tuy nhiên, nhiều sinh viên hỏng trong phỏng vấn việc làm vì họ không được chuẩn bị.

Trước bất kì cuộc phỏng vấn nào, bạn phải biết cái gì đó về công ti. Bạn phải tìm ra thông tin về công ti và bất kì cái gì liên quan tới vị trí mà bạn đang được phỏng vấn vào. Ngày nay với internet, việc tìm về một công ti qua trang web của họ dễ dàng hơn. Bạn phải biết về kinh doanh của công ti; vận hành của họ thế nào và công ti làm tốt đến đâu trong thị trường. Bạn phải biết chủ định của công ti và việc làm bạn xin vào có liên quan tới công ti thế nào để cho trong cuộc phỏng vấn bạn có thể “chứng tỏ” rằng bạn là “người tốt nhất” khớp với vị trí đó. Tưởng tượng nếu người phỏng vấn hỏi bạn: “Sao bạn muốn làm việc cho chúng tôi?” và câu trả lời của bạn là: “Tôi không biết, tôi chỉ muốn có việc làm.” Câu trả lời của ứng cử viên khác là: “Công ti của ông là công ti tăng trưởng nhanh nhất trên thị trường, công ti đã thu được những hợp đồng chính với khách hàng mới và đang tăng trưởng vững chắc, và tôi muốn xây dựng nghề nghiệp với công ti vững chắc như thế này…” Đoán xem ai sẽ có được đề nghị việc làm?

Khi tới cuộc phỏng vấn, bạn phải hiểu rằng cuộc phỏng vấn bắt đầu lúc bạn vào cửa. Bạn phải cẩn thận về thái độ của bạn và cách bạn đối xử với mọi người. Nhiều sinh viên không chú ý tới chi tiết này. Một số còn đeo tai nghe iPod để nghe nhạc trong phòng chờ. Một số nói chuyện đùa với lễ tân mà không biết rằng thỉnh thoảng người quản lí hỏi ý kiến của tiếp tân về bạn. Vài năm trước, có một sự cố một phó chủ tịch là phụ nữ đã tình cờ đang lấy một gói đồ ở bàn tiếp tân. Một ứng cử  viên việc làm bước vào và nói cái gì đó với bà ấy hay hỏi bà ấy cái gì đó làm xúc phạm bà ấy. Anh ta có lẽ tưởng bà ấy chỉ là người tiếp tân. Đến lúc anh ta được phỏng vấn, bà ấy vào và yêu cầu đích thân bà ấy phỏng vấn. Bạn có thể đoán điều gì sẽ xảy ra ở đó. Có nhiều lần người tiếp tân báo cáo cho người quản lí về những hành vi nào đó từ các ứng cử viên, đặc biệt những người đã không kính trọng cô ấy. Không một ứng cử viên nào sẽ có việc làm và bạn biết tại sao. Điều bạn làm, cách bạn cư xử, thậm chí ngay cả trước cuộc phỏng vấn có thể xác định liệu bạn là “người đúng” cho công ti hay không. Bạn phải hành động chuyên nghiệp và lịch sự với mọi người. Không có gì tốt hơn là mỉm cười và lịch sự “cám ơn” sau đó.

Trong cuộc phỏng vấn, bạn phải nghe cẩn thận từng câu hỏi và trả lời đúng. Tất nhiên bạn bồn chồn, mọi người đều bồn chồn trong phỏng vấn việc làm nhưng nếu bạn không hiểu câu hỏi, bạn có thể đề nghị người phỏng vấn nhắc lại câu hỏi. Một số sinh viên không lắng nghe cho kĩ và trả lời cái gì đó chẳng liên quan gì tới câu hỏi. Người phỏng vấn có thể nghĩ rằng họ cố “trốn” câu hỏi khó bằng việc đưa ra câu trả lời vô nghĩa. Cách tốt nhất là đưa ra câu trả lời chính xác, và đưa ra các ví dụ đặc biệt về việc hoàn thành và kinh nghiệm của bạn. Bạn càng đưa ra nhiều chi tiết, câu trả lời của bạn càng tốt hơn. Chẳng hạn, bạn có thể nói rằng bạn đã làm kĩ thuật đặc thù đó ở trường và giải thích nó chi tiết để chứng tỏ khả năng kĩ thuật của bạn. Bạn có thể nói rằng bạn đã học về làm việc tổ vì bạn đã thực hiện dự án Capstone với tổ gồm sáu sinh viên, rồi giải thích về hoạt động tổ v.v. Nếu bạn không biết, cứ thực thà nói vậy đi. Chẳng hạn: “Tôi có nghe nói về kĩ thuật đó nhưng giáo sư của tôi nói rằng chúng tôi sẽ học về nó khi chúng tôi đi làm vì trường chúng tôi không dạy kĩ thuật đó. Tôi tin là nếu tôi có được việc làm trong công ti các ông tôi sẽ được đào tạo về kĩ thuật đó.” ĐỪNG nói điều gì đó mà bạn không biết. Thực thà và chân thành là rất quan trọng trong phỏng vấn vì công ti đánh giá bạn nhiều về thái độ của bạn hơn là tri thức kĩ thuật của bạn. Họ biết sinh viên tốt nghiệp đại học nào chỉ có tri thức nào đó và không mong đợi bạn biết mọi thứ. ĐỪNG hành động như bạn biết mọi thứ.

Đến cuối cuộc phỏng vấn, điều thông thường là người phỏng vấn hỏi bạn liệu bạn có câu hỏi nào không. Nhiều sinh viên rơi vào cái bẫy này bằng việc trả lời “Không” vì họ không muốn hỏi câu hỏi. Tuy nhiên, điều đó có thể có nghĩa là họ KHÔNG quan tâm thảo luận cái gì thêm nữa, và đó là câu trả lời tiêu cực. Nhớ rằng bạn bao giờ cũng có những câu hỏi để hỏi người phỏng vấn. Bạn muốn nói nhiều hơn; bạn muốn chứng tỏ rằng bạn là “người đúng cho việc làm”; tôi bao giờ cũng khuyên rằng sinh viên nghĩ về một số câu hỏi để hỏi trước cuộc phỏng vấn và chuẩn bị để hỏi họ. Đó là dấu hiệu rằng bạn quan tâm tới công ti; đó là dấu hiệu rằng bạn nghiêm chỉnh với việc làm này và bạn muốn xây dựng nghề nghiệp cùng công ti. Tuy nhiên, đừng bao giờ hỏi về lương, lên lương hay quyền lợi vì điều đó sẽ được giải thích cho bạn, sau khi bạn có được đề nghị. Bạn phải hỏi về cơ hội nghề nghiệp; về phát triển chuyên nghiệp; về đào tạo thêm; về tiềm năng tương lai kiểu như “Ông coi cái gì là khía cạnh quan trọng nhất của việc làm này?” hay “Ông có thể nói thêm cho tôi về phương pháp phát triển phần mềm ở công ti của ông”, “Ông thấy gì phía trước cho công ti trong năm năm nữa kể từ nay?” hay “Có cơ hội nào trong phát triển tương lai như đào tạo thêm không?” Điều đó sẽ chứng tỏ rằng bạn quan tâm làm việc cho họ.

Mọi người đều bồn chồn trong cuộc phỏng vấn việc làm nhưng có một số người được chuẩn bị và một số người không. Bạn có thể đoán ai sẽ có được việc làm?

—-English version—-

Job interview

According to an industry study, when you get an interview with a company you have approximately 50% of getting hired. You are being selected among hundreds of applicants to get an interview. The next step is to demonstrate that you are the “best person for the job” as you compete with two or three final candidates in the interview. However, many students failed during the job interview because they are not prepared.

Before any interview, you must learn something about the company. You should seek out information about the company and anything relate to the position in which you are interviewing. Today with the internet, it is easier to find out about a company via their web sites. You must know about the business of the company; what their operation is and how well the company is doing in the market. You must know the company’s purpose and how the job that you apply relates to the company so during the interview you can “prove” that you are the “best person” that fit for that position. Imagine if the interviewer ask you: “Why do you want to work for us?” and your answer is: “I do not know, I just want a job”. The other candidate‘s answer is: “Your company is the fastest growing company in the market, the company has won major contracts with new customers and are growing strong, and I want to build a career with strong company like this …” Guess who will get a job offer?

When coming to the interview, you must understand that the interview begins the time you enter the door. You must be careful about your attitude and how you treat everyone. Many students do not pay attention to this detail. Some wear iPod headphones to listen to music in the waiting room. Some exchange jokes with the receptionist without knowing that sometime managers do ask the receptionist on her opinion about you. Few years ago, there was an incident where the vice president who was a woman happened to pick up a package in the reception desk. A job candidate came in and said something to her or asked her something that offended her. He probably thought she was just a receptionist. By the time he was interviewed, the vice president came in and requested to do the interview by herself. You may guess what would happen there. There were several times that the receptionist reported to managers about certain behaviors from job candidates, especially some who did not respect her. None of these candidates would get the job and you know why. What you do, how you behave, even before the interview may determine whether you are the “right person” for the company or not. You must act professional and be polite to everybody. There is nothing better than a smile and a polite “Thank you” afterward.

During the interview, you must listen carefully to each question and answer properly. Of course you are nervous, everybody is nervous in the job interview but if you do not understand the question, you can ask the interviewer to repeat it. Some students do not listen well and answer something that has nothing to do with the question. The interviewer may think that they try to “escape” a tough question by give a nonsense answer. The best way to give an answer is precise, and provides specific examples of your accomplishment and experiences. The more detail you provide, the better your answer is. For example, you can say that you have done that particular technique in school and explain that it in detail to demonstrate your technical ability. You may say that you have learned about teamwork because you have done a Capstone project with a team of six students, then explain about team activities etc. If you do not know, be honest and say so. For example: “I heard about that technique but my professor said that we will learn about it when we go to work since our school does not teach that technique. I believe if I get a job in your company I will be trained on that technique.” Do NOT say something that you do not know. Honesty and sincerity are very important in an interview because the company judge you more on your attitude than your technical knowledge. They know what college graduates only have certain knowledge and do not expect that you know everything. Do NOT act like you know everything.

At the end of the interview, it is common that the interviewer asks you whether you have any question. Many students fell into this trap by answering “No” as they do not want to ask question. However, it may means that they are NOT interested to discuss anything further, and it is a negative answer. Remember that you always have questions to ask the interviewer. You want to talk more; you want to demonstrate that you are the “right person for the job”; I always recommend that students think about a numbers of questions to ask before the interview and prepare to ask them. It is a sign that you are interested in the company; it is a sign that you are serious about the job and you want to build a career with the company. However, never ask about salary, raise or benefits as it will be explain to you, after you get the offer. You must ask about career opportunities; about professional development; about additional trainings; about the future potential such as “What would you consider to be the most important aspect of this job?” or “Can you tell me more about your software development method in your company”, “What do you see ahead for the company five years from now?” or “What opportunities are there for future development such as additional training?” It will demonstrate that you are interested to work for them.

Everybody is nervous during the job interview but there are some who are prepared and some who are not. You can guess who will get the job?