Năm ngoái Facebook mua một công ti nhỏ có tên là Instagram với giá $1 tỉ đô la. Instagram là một công ti khởi nghiệp nhỏ chỉ với 12 người cho nên mọi người trong họ đều lập tức thành triệu phú. Khi tin này được công bố, nhiều sinh viên nói với tôi: “Em cũng có thể xây dựng được công ti tương tự như công ti đó, ý tưởng là đơn giản, và công nghệ là dễ dàng.” Đây không phải là lần đầu tiên tôi nghe thấy lời bình luận như thế cho nên tôi bảo họ rằng họ nên hiểu từ “Cơ hội.”

Định nghĩa của tôi về “cơ hội” là “sự sẵn sàng” vì CHỈ khi bạn sẵn sàng thì cơ hội mới tới. Dễ nhìn vào thành công của ai đó và nghĩ rằng bạn có thể làm được điều đó nữa. NHƯNG điều đó là sai vì ai đó đã sẵn sàng và nắm lấy cơ hội nhưng bạn thì KHÔNG. Về căn bản, bạn KHÔNG sẵn sàng khi cơ hội tới.

Ba mươi năm trước, khi Steve Jobs tạo ra máy tính Apple, nhiều người trong các bạn tôi đã mua máy tính này, nhìn vào bên trong và nói rằng nó đơn giản tới mức bất kì ai cũng có thể dựng được nó. Một người nói: “Nó là đơn giản vì Steve Jobs thậm chí đã không hoàn thành đại học, chúng tôi có thể thiết kế máy tính tốt hơn nhiều so với máy đó.” Tôi bảo họ: “Bạn là sinh viên đại học và bạn có thể làm được tốt hơn NHƯNG Steve sẵn sàng khi cơ hội tới còn bạn thì không.” Cùng điều này đã xảy ra với DOS của Microsoft vài năm sau. MSDOS chỉ là một chương trình đơn giản với vài nghìn dòng mã. Ngày nay bất kì sinh viên khoa học máy tính nào cũng có thể viết ra một hệ điều hành như cái đó hay thậm chí hay hơn. NHƯNG Bill Gates đã sẵn sàng khi IBM cần có một hệ điều hành cho PC của nó.

Từ quan điểm kĩ thuật, KHÔNG có khác biệt giữa Instagram, Apple Computer, Microsoft DOS và phiên bản đầu của Google khi những sản phẩm này ra. Chúng tất cả đều đơn giản và dễ làm, từ cảnh quan ngày nay. Lí do chúng xứng với nhiều tiền thế và những công ti này thành công thế vì họ ra trước và nắm lấy cơ hội khi cơ hội tới. Sự kiện là tất cả họ đều chẳng liên quan gì tới công nghệ NHƯNG họ sẵn sàng khi cơ hội đúng tới.

Những người doanh nghiệp gọi nó là “Thế thượng phong đầu tiên” hay là sản phẩm đầu tiên trên thị trường để đáp ứng cho nhu cầu hay giải quyết một vấn đề. Vì họ là người đầu tiên khi không có kẻ cạnh tranh khác và mọi người phải dùng sản phẩm của họ. Khi họ trở nên quen thuộc với điều đó, họ sẽ KHÔNG chuyển sang sản phẩm khác, cho dù sản phẩm mới là tốt hơn. Đây là lí do tại sao Steve Jobs thành công thế vì ông ấy bao giờ cũng muốn là “người đầu tiên trên mọi thứ.” Ông ấy đã tạo ra máy tính cá nhân đầu tiên, máy nghe nhạc MP3 tích hợp đầu tiên, iPod; điện thoại thông minh đầu tiên, iPhone; và máy tính bảng đầu tiên, iPad. Ông ấy nói: “Thiết kế là quan trọng nhưng đúng thời điểm là mọi thứ.” Đúng thời điểm nghĩa là sẵn sàng khi cơ hội đúng tới.

Steve Jobs đã đúng bởi vì trong một năm sau máy tính Apple đầu tiên ra, đã có trên năm mươi công ti làm sản phẩm tương tự nhưng không công ti nào trong số họ thành công. Cùng điều đó cũng xảy ra với Microsoft khi Bill Gates phát triển MSDOS đầu tiên, vào thời đó không có sản phẩm tương tự nhưng về sau, có nhiều công ti phần mềm đã phát triển hệ điều hành cho các máy tính khác nhưng không công ti nào trong số họ thành công.

Tất nhiên, Facebook có đủ công nhân có kĩ năng để xây dựng một sản phẩm tương tự với Instagram. Nhưng nó KHÔNG là Instagram vì công ti này là công ti đầu tiên trên thị trường có hàng trệu người dùng. Vì ảnh là cấu phần then chốt của Facebook và Instagram là người lãnh đạo trong ảnh cho di động, tốt hơn cả cho Facebook là mua Instagram cho nên nó sẽ có nhiều người dùng để thêm vào danh sách khách hàng của công ti thay vì xây dựng sản phẩm tương tự khác.

Vài năm trước, Google có sản phẩm tên là Google Video để chia sẻ video trên Internet nhưng YouTube là người đầu tiên và rất lớn. Cho dù kĩ thuật là tương tự, nhưng số người dùng là khác nhau. Kĩ thuật là dễ làm nhưng có khách hàng là KHÔNG dễ dàng cho nên Google bỏ Google Video của nó và mua You Tube với giá $1.6 tỉ đô la. Trong kinh doanh, thành công then chốt KHÔNG là kĩ thuật mà là số khách hàng và người dùng.

Nếu bạn tới với một ý tưởng mới và xây dựng cái gì đó mà không ai có và có nhiều khách hàng, cơ hội cho các công ti lớn quan tâm trong việc mua công ti của bạn là rất cao. Ngày nay việc mua bán là một phần của kinh doanh toàn cầu, khi các công ti toàn cầu đang chuyển vào thị trường khu vực, họ thường mua công ti địa phương mà đã có nhiều người dùng thay vì xây dựng cái gì đó mới để cạnh tranh. Đó là lí do tại sao Instagram trị giá $1 tỉ đô la và You Tube trị giá $ 1.6 tỉ đô la và công ti của bạn có thể là công ti tiếp, nếu bạn sẵn sàng khi cơ hội đúng tới.

—English version—

Are you ready?

Last year Facebook acquired a small company called Instagram for $1 Billion dollars. Instagram was a small startup with only 12 people so all of them become instant millionaires. When the news was announced, several students told me: “I could build a similar company like that, the idea is simple, and the technology is easy.” This was not the first time I heard comment like that so I told them that they should understand the word “Opportunity.”

My definition of “Opportunity” is “Readiness” as ONLY when you are ready then opportunity will come. It is easy to look at somebody’s success and think that you could do it too. BUT that is wrong because somebody was ready and grabbed the opportunity but you were NOT. Basically, you are NOT ready when opportunity comes.

Thirty five years ago, when Steve Jobs created Apple computer, several of my friends bought the computer, looked inside and said that it was so simple that anyone could build it. One person said: “It is simple because Steve Jobs did not even finish college, we can design much better computer than that.” I told them: “You are all college graduates and you could do better BUT Steve is ready when opportunity come but you are not.” The same thing happened with Microsoft’s DOS few years later. MSDOS was just a simple program with few thousands line of code. Today any computer science student could write an operating system like that or even better. BUT Bill Gates was ready when IBM needed to have an operating system for its PC.

From a technical point of view, there is NO difference between Instagram, Apple Computer, Microsoft DOS and the early version of Google when these products came out. They are all simple and easy to do, from today’s perspective. The reason they worth so much money and these companies are so successful because they come out first and grabbed the opportunities when they came. The fact is all of them have nothing to do with technology BUT they are ready when the right opportunity comes.

Business people called it “First Mover Advantage” or being the first product on the market to meet a need or solve a problem. Since they are the first as there is no other competition and people must use their product. When they become familiar with it, they will NOT switch to other product, even the new product is better. This is why Steve Jobs was so successful because he always wanted to be the “first on everything”. He created the first personal computer, the first integrated MP3 player, the iPod; the first smartphone, the iPhone; and the first tablet, the iPad. He said: “Design is important but timing is everything.” Timing means be ready when the right opportunity comes.

Steve Jobs was right because within a year after the first Apple Computer came out, there were over fifty companies built similar products but none of them succeed. The same thing also happened with Microsoft when Bill Gates developed the first MSDOS, at that time there was no similar product but afterward, there were many software companies developed operating systems for other computer but none of them succeed.

Of course, Facebook has enough skilled workers to build a product similar to Instagram. But it is NOT Instagram as it is the first on the market with millions of users. Since photos are key components of Facebook and Instagram is the leader in photo in mobile, it is better for Facebook to acquire Instagram so it will have several users to add to the list of company’s customers instead of building another similar product.

Few years ago, Google had a product called Google Video for sharing video on the Internet but YouTube was the first and very popular. Even though the technical were similar, but the numbers of user were different. Technical is easy to do but getting customers is NOT so Google dropped its own Google Video and brought You Tube for $1.6 Billion dollars. In business, the key success is NOT the technical but the number of customers and users.

If you come up with a new idea and build something that nobody have and a lot of customers, the chance of bigger companies are interested in acquiring your company is very high. Today acquisition is the part of the global business, when global companies are moving to regional market, they often acquire local companies that already have a lot of users rather than build something new to compete. That is why Instagram worth $1 Billion and You Tube worth $ 1.6 Billion and your company could be next, if you are ready when the right opportunity come.