Việt Khương - Thúy Hà dịch
Lời giới thiệu Aesop được xem là người viết truyện ngụ ngôn nổi tiếng thế giới, sống vào khoảng giữa thế kỷ thứ sáu trước Công nguyên, thuộc thời kỳ Hy Lạp cổ đại. Cuộc đời của Aesop vẫn còn nhiều điều chưa được biết rõ, nhưng như được đề cập trong các tác phẩm của các học giả Hy Lạp cổ đại (như triết gia Aristotle, nhà sử học Herodotus và nhà tiểu sử học Plutarch), Aesop vốn là một nô lệ cho một người có tên là Xanthus sống tại đảo Samos (Hy Lạp) và người chủ tiếp theo của ông có tên là Jadmon. Tuyển Tập Những Câu Chuyện Hay Nhất của Aesop │ 5
Aesop được Jadmon trả tự do nhờ trí thông minh tuyệt vời cùng tinh thần ham học hỏi vượt bậc. Với khao khát được mở mang và chia sẻ tri thức, muốn được kính trọng như mọi trí thức tự do cùng thời, Aesop đã đi đến nhiều nơi, trong đó có Sardis, thủ đô của vương quốc Lydia, là nơi quy tụ nhiều bậc tri thức lúc bấy giờ. Tại đây, ông có cơ hội gặp Solon, Thales và nhiều nhà hiền triết khác. Ông được vua Crœsus tin cậy nên đã ở lại kinh thành và tham gia giúp vua trong nhiều việc triều chính. Cũng chính trong thời gian này, ông có cơ hội đi đó đây và viết nhiều truyện ngụ ngôn từ sự quan sát và chiêm nghiệm thông thái của mình. Aesop đã để lại cho nhân loại một kho tàng truyện ngụ ngôn đồ sộ cả về số lượng lẫn giá trị. Với phần lớn nhân vật là những con vật được nhân cách hóa, truyện ngụ ngôn Aesop hàm chứa những thông điệp giản dị mà sâu sắc, được chuyển tải đến người đọc bằng giọng văn nhẹ nhàng, hóm hỉnh. Mỗi câu chuyện của Aesop là một bài học vẫn còn nguyên giá trị giáo dục cho đến ngày nay, giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về thế giới, về con người và xã hội, giúp chúng ta hiểu biết hơn và cư xử với nhau tốt hơn trong cuộc sống. 6 │ Aesop’s Best Fable Collection
Truyện ngụ ngôn Aesop được truyền miệng trong dân gian qua nhiều thế hệ và nhiều nền văn hóa. Trong quá trình lưu truyền đó, một số truyện đã bị thất lạc nhưng cũng có những truyện được thêm vào từ các nền văn hóa khác nhau, thể hiện sự ngưỡng mộ của nhân loại đối với trí tuệ sâu sắc của ông. Là người sáng tác truyện ngụ ngôn huyền thoại được trích dẫn bởi Socrates, Aristophanes và nhiều học giả, danh nhân trên thế giới, Aesop được người Hy Lạp kính trọng, mặc dù ông xuất thân từ một nô lệ. Tuyển Tập Những Câu Chuyện Hay Nhất của Aesop │ 7
The bear and two travelers Two men were traveling together, when a bear suddenly crossed their path. One of the men climbed quickly into a tree, and tried to conceal himself in its branches. The other, seeing that must be attacked, fell flat upon the ground; and when the bear came up, felt him with his snout, and smelt him all over, he held his breath, feigning death. The bear soon left him, for it is said that a bear will not touch a dead body. When the bear had gone, the traveler in the tree came down to join his companion, and, as a pleasant joke, inquired, “What was it that the bear whispered in your ear?” 8 │ Aesop’s Best Fable Collection
Con gấu và hai người đi đường Hai người đàn ông đang đi cùng nhau thì bỗng nhiên có một con gấu xuất hiện trên đường. Một người nhanh chóng trèo lên một cái cây và cố giấu mình trong những nhánh cây rậm rạp. Người kia nhận thấy mình sắp bị tấn công bèn nằm sải trên nền đất. Khi con gấu lại gần dùng mũi đánh hơi và hít hít ngửi ngửi khắp người anh ta, thì anh ta liền nín thở, giả vờ chết. Con gấu bỏ đi vì người ta vẫn hay nói rằng loài gấu không bao giờ động vào xác chết. Khi con gấu đã đi khỏi, người đang trốn trên cây bèn tuột xuống, chạy đến chỗ bạn mình và hỏi đùa rằng: “Con gấu đó đã thì thầm cái gì vào tai anh vậy?”. Tuyển Tập Những Câu Chuyện Hay Nhất của Aesop │ 9
His friend replied very gravely, “He gave me this bit of advice: ‘Never travel with a friend who deserts you at the approach of danger.’” 10 │ Aesop’s Best Fable Collection
Người kia nghiêm trang trả lời: “Nó đã cho tôi một lời khuyên: đừng bao giờ đồng hành cùng một người bỏ rơi anh trong lúc hoạn nạn”. Tuyển Tập Những Câu Chuyện Hay Nhất của Aesop │ 11
The wind and the sun The North wind and the sun once fell into a dispute as to which was the stronger of the two. They related their most famous exploits, and each ended as he began, by thinking he had the greater power. Just then a traveler came in sight, and they agreed to test the matter by trying to see which of them could soonest get off the cloak he wore wrapped around him. The boastful North wind was the first to try. He blew the most furious blast, and nearly tore the cloak from its fastening at his first attempt; but the man only held his cloak the more closely, and old boreas spent his strength in vain. 12 │ Aesop’s Best Fable Collection
Cơn gió và mặt trời Một lần nọ, gió bắc và mặt trời tranh cãi kịch liệt xem ai mạnh hơn ai. Cả hai đều kể lại những chiến tích nổi trội nhất của mình và một mực cho rằng mình mạnh hơn đối phương. Vừa lúc đó có một người khách bộ hành đi tới, và cả hai đồng ý kiểm tra sức mạnh của đôi bên bằng cách thử xem ai sẽ cởi được cái áo choàng của người khách bộ hành nọ ra nhanh hơn. Cơn gió phương bắc khoác lác đã thử sức trước. Nó tạo ra một luồng gió xoáy dữ dội nhất từ trước đến giờ, và ngay từ lần cố gắng đầu tiên, gần như nó đã có thể xé rách cái áo choàng của người bộ hành. Nhưng người đàn ông kia chỉ cần giữ cái áo choàng của mình chặt hơn một chút, thế là cơn gió bấc già nua kia chỉ phung phí sức lực của nó một cách vô ích mà thôi. Tuyển Tập Những Câu Chuyện Hay Nhất của Aesop │ 13
Mortified by his failure to do so simple a thing, he at last withdrew. Then came the kindly sun, dispelling the clouds that had gathered, and sending his warmest rays straight down upon the traveler’s head. Growing faint with sudden heat, the man quickly flung aside his cloak, and hastened for protection to the nearest shade. Persuasion is often better than force. 14 │ Aesop’s Best Fable Collection
Xấu hổ vì đã không làm được một việc quá đơn giản như vậy, nên sau cùng gió bắc đành chấp nhận bỏ cuộc. Sau đó đến lượt mặt trời tốt bụng. Mặt trời xua tan những đám mây đang giăng kín bầu trời và rọi những tia nắng gay gắt nhất của mình xuống thẳng đỉnh đầu của người khách bộ hành nọ. Cảm thấy oi bức vì nhiệt độ tăng lên đột ngột, người đàn ông nọ vội vàng vứt cái áo choàng của mình đi và đến ngay chỗ có bóng râm gần nhất để tránh nắng. Thuyết phục vẫn hay hơn là dùng vũ lực. Tuyển Tập Những Câu Chuyện Hay Nhất của Aesop │ 15
Jupiter and the two wallets .......52 Thần Jupiter và hai cái túi..................53 Jupiter and a bee............54 Thần Jupiter và con ong.....................55 The two travelers...........58 Hai người đi đường.......59 The kid and the wolf.....62 Dê con và sói.................63 The ant and the dove.....64 Kiến và chim bồ câu......65 The dog in the manger.... 66 Con chó nằm trong máng ăn.......67 The goatherd and the goats.................68 Người chăn dê và đàn dê.......................69 The wolf and the crane.... 72 Sói và sếu.......................73 The husbandman and the stork.................76 Người nông dân và con cò........................77 The Satyr and the traveler..............80 Thần rừng và người khách bộ hành....81 The ass and his shadow..............84 Con lừa và cái bóng ......85 The blind man and the lame man..........88 Anh mù và anh què.....................89 The ass in the lion’s skin......................92 Lừa đội lốt sư tử............93 The stag at the pool.......94 Hươu ở hồ nước............95 The image seller.............98 Người bán tượng...........99 The tortoise and the two ducks.......102 Rùa và hai con vịt trời... 103 The fox and the crow..... 104 Cáo và quạ...................105 The lion and the dolphin............110 Sư tử và cá heo..............111 Tuyển Tập Những Câu Chuyện Hay Nhất của Aesop │ 197
The hare and the hound..............114 Thỏ và chó săn..............115 The beauty contest........116 Cuộc thi sắc đẹp...........117 The dog, the cock and the fox....................118 Chó, gà trống và cáo.....119 The horse and his rider................122 Con ngựa và kỵ sĩ........123 The peasant and the apple-tree........126 Người nông dân và cây táo.....................127 The fox and the goat....130 Cáo và dê.....................131 The ass, the fox and the lion.................134 Lừa, cáo và sư tử..........135 The wolf and the lamb.136 Sói và cừu non.............137 The boys and the frogs................140 Bọn trẻ và lũ ếch..........141 The miser.....................142 Gã keo kiệt...................143 The two pots ...............144 Hai cái bình.................145 The boy and the filberts............146 Cậu bé và những hạt phỉ.........147 The thirsty pigeon.......148 Con chim bồ câu khát nước ....................149 The boasting traveler...150 Người du hành khoác lác......................151 The mules and the robbers...........154 Những con la và bọn cướp.................155 The town mouse and the country mouse.......158 Chuột nhà và chuột đồng..............159 The archer and the lion.................162 Cung thủ và sư tử........163 198 │ Aesop’s Best Fable Collection
The birds, the beasts, and the bat...................166 Chim, thú và dơi..........167 The old man and the three young men...168 Ông già và ba chàng trai trẻ......169 The farmer and the fox...................172 Người nông dân và con cáo....................173 The lark and her young ones.....174 Chiền chiện và đàn con...................175 The lion and his three councilors...........180 Sư tử và ba kẻ tham vấn......................181 The manslayer..............182 Kẻ giết người...............183 The two goats...............184 Hai con dê...................185 The war horse and the ass...................186 Chiến mã và con lừa....................187 The horse and the stag.................190 Ngựa và hươu..............191 The widow and her little maids.....192 Bà góa và những cô hầu nhỏ...................193 Tuyển Tập Những Câu Chuyện Hay Nhất của Aesop │ 199
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI4NTM1Ng==