CHO MỌI NGƯỜI TÀI CHÍNH Paco de Leon
NHÀ XUẤT BẢN DÂN TRÍ Cẩm nang quản lý tài chính cá nhân Lê Thanh Hà dịch Paco de Leon CHO MỌI NGƯỜI TÀI CHÍNH FINANCE for the PEOPLE
ĐỂ QUYỂN SÁCH NÀY HỮU ÍCH NHẤT CHO BẠN Đây là quyển sách mời gọi bạn thay đổi cách bạn nghĩ về tiền bạc, cảm giác của bạn đối với tiền bạc và những gì bạn làm với tiền của mình.
Tài chính cho mọi người - 19 Tất cả các phần trong cuộc sống của chúng ta đều kết nối với nhau; chúng giao thoa với nhau và hình thành nên cách chúng ta cảm nhận về bản thân. Vì vậy, cảm nhận của bạn đối với tiền bạc không phải là điều mà bạn có thể tách rời khỏi các phần khác. Bạn mang theo những cảm nhận đó vào các mối quan hệ cũng như cuộc sống thường ngày của mình. Cách bạn cảm nhận về bản thân sẽ ảnh hưởng đến những lựa chọn bạn đưa ra. Và tất cả những lựa chọn bạn đưa ra sẽ tạo nên con người bạn, những gì bạn có thể làm và con người mà bạn muốn trở thành. Tôi muốn kêu gọi bạn thực hiện một vài điều khá khó khăn: tìm hiểu luật chơi của một cuộc chơi không công bằng, thử tham gia cuộc chơi đó, tin tưởng rằng quá trình này sẽ giúp bạn hiểu về bản thân và thế giới xung quanh mình, cũng như nhận ra rằng nếu bạn muốn thay đổi hệ thống tổng thể thì trước hết bạn phải thay đổi bản thân. Bạn sẽ không thể thay đổi bất cứ điều gì bên ngoài nếu không sẵn sàng hoặc không có khả năng thay đổi bên trong mình trước. KIM TỰ THÁP THÀNH TỰU TÀI CHÍNH Mọi cẩm nang hữu dụng trong thực tế đều sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn rõ ràng và bao quát về thế giới mà bạn sẽ đi sâu tìm hiểu. Cẩm nang của chúng ta được gọi là Kim tự tháp Thành tựu Tài chính. Đó là tấm bản đồ cho hành trình chinh phục mục tiêu của bạn. Đó là bức tranh toàn cảnh bạn có thể bao quát. Đó là công cụ để giúp bạn nhanh chóng hiểu về thế giới tài chính cá nhân. Đó là cách để bạn thấy được tất cả các
20 - Finance for the people thành phần của thế giới đó, thông qua những hình minh họa to rõ và dễ hiểu thay vì những thuật ngữ đáng sợ được in cỡ nhỏ. Đó là cách tôi cố gắng truyền đạt với bạn rằng thế giới này nhỏ hơn và dễ hiểu hơn nhiều so với những gì bạn có thể đã nhận thấy trước nay. CÁCH SỬ DỤNG KIM TỰ THÁP − LÝ THUYẾT VÀ THỰC HÀNH Mỗi viên gạch của Kim tự tháp Thành tựu Tài chính đại diện cho cả khái niệm tài chính bạn có thể tìm hiểu lẫn hành động bạn có thể thực hiện. Ý tưởng ở đây là trong điều kiện lý tưởng, bạn chỉ cần tìm hiểu từng khái niệm và thực hành theo những khái niệm đó là đã có thể đạt được các thành tựu tài chính.
Tài chính cho mọi người - 21 Phần đế của kim tự tháp là bước khởi đầu vững chắc được tạo thành từ những khối gạch cơ bản và nền tảng. Các tầng gạch của kim tự tháp này được sắp xếp cao dần theo thứ tự ưu tiên. Nếu bạn muốn đọc quyển sách này theo kiểu ngẫu hứng chứ không theo trình tự, xin hãy lưu ý: việc các ý tưởng được trình bày như thế nào có liên quan đến mục đích và tính liên kết của sách. Những khái niệm cơ bản ở các chương đầu (như biết số tiền bạn có thể chi tiêu) sẽ thúc đẩy quá trình ra quyết định được đề cập ở các chương sau (như bạn nên tiết kiệm bao nhiêu hay chọn mức bảo hiểm nhân thọ nào).
22 - Finance for the people Có thể bạn sẽ bắt gặp trong Kim tự tháp một số khái niệm bạn từng tìm cách chinh phục. Ví dụ, bạn có thể đã tìm hiểu về các chương trình hưu trí và đang đóng góp vào một kế hoạch 401(k)1. Nếu vậy thì bạn cũng không cần lo lắng, vì bây giờ bạn sẽ có thể nhìn lại và khắc phục những chỗ mình còn thiếu sót. Nếu buộc phải thay đổi những thứ bạn đã bắt đầu, bạn có thể tìm cách ứng biến cho phù hợp. Ngay cả khi mọi người đều sử dụng một cẩm nang hướng dẫn như nhau, hành trình thực tế của mỗi người vẫn sẽ khác nhau. Tầng tháp mới, thử thách mới Ở mỗi tầng của Kim tự tháp Thành tựu Tài chính, bạn sẽ đối mặt với một thử thách mới. Toàn bộ quá trình này giống như trò chơi điện tử nhập vai Super Mario Bros. Ở mỗi màn chơi mới, bạn sẽ phải đối mặt với con trùm đáng sợ hơn, và số lượng búa rìa rơi xuống đầu bạn cũng sẽ nhiều hơn. Để có thể chiến thắng ở cấp độ tiếp theo, bạn sẽ cần đến kỹ năng mới, khác với kỹ năng bạn có ở cấp độ trước đó. Thử thách bạn phải đối mặt có thể là niềm tin hạn chế đang ngăn cản bạn thực hiện những bước cần thiết để kiếm được nhiều tiền hơn. Đó có thể là cảm giác khó chấp nhận đối với thực tế rằng bạn đang tham gia quá trình tài chính hóa của thế giới và đang 1 Kế hoạch 401(k) là chương trình tiết kiệm kết hợp đầu tư được lập ra bởi các doanh nghiệp. Các khoản đóng góp sẽ tự động được rút từ tiền lương của nhân viên và chuyển vào quỹ đầu tư do nhân viên lựa chọn, chẳng hạn như trái phiếu, cổ phiếu, quỹ tương hỗ... Những khoản đóng góp này và bất kỳ khoản lợi nhuận nào thu được từ việc đầu tư 401(k) đều sẽ không bị đánh thuế cho đến khi nhân viên đủ tuổi nghỉ hưu và rút tiền ra.
Tài chính cho mọi người - 23 góp phần khiến quá trình này tác động mạnh mẽ hơn đến người lao động. Hiểu rằng đây là một phần trong quá trình phát triển của riêng mình, bạn sẽ dễ dàng xác định và đối phó với thách thức khi nó xuất hiện. Khi bạn cảm thấy bế tắc, hãy nhắc nhở bản thân rằng để đạt được cấp độ phát triển tiếp theo, bạn sẽ cần tư duy và hành động khác với cách tư duy và hành động đã đưa bạn đến cấp độ hiện tại. Chuẩn bị và hành động: Tìm hiểu và thực hiện Trong quyển Atomic Habits (Thay đổi tí hon hiệu quả bất ngờ), James Clear đã giải thích rằng chuẩn bị là việc đơn giản nhất bạn có thể làm trước khi bắt đầu hành động để đạt được điều gì đó. Chuẩn bị chính là nghiên cứu, đọc, học, suy nghĩ và
24 - Finance for the people phát triển nhận thức. Còn hành động, tất nhiên, là bắt tay thực hiện. Chuẩn bị là xem các video hướng dẫn trên YouTube, lướt qua sách dạy nấu ăn và đánh dấu các công thức làm bánh mì. Hành động là ủ men và nhào bột. Mỗi chương của quyển sách này sẽ đi sâu vào các khái niệm cũng như lý thuyết để bạn có thể phần nào nắm bắt các nguyên tắc cơ bản trong lĩnh vực tài chính cá nhân – đây chính là bước chuẩn bị. Cuối mỗi chương, bạn sẽ có cơ hội hành động dựa trên những gì đã học, thực hành và áp dụng những bài học đó thông qua các bài tập khác nhau. Một số bài tập sẽ bao gồm các bài toán về tình hình tài chính của cá nhân bạn. Những bài toán đó không khó, và tôi cũng đã chia nhỏ các bước để chúng giống với các hình vẽ bằng số hơn là bài kiểm tra đại số. Những dạng bài tập khác là các bảng liệt kê công việc đơn giản, các câu hỏi hoặc gợi ý để bạn có thể tìm hiểu sâu hơn về bản thân thông qua việc viết nhật ký. Tôi đã tận dụng được tối đa những kiến thức mình tiếp thu khi cho bản thân không gian để viết về những điều đó trong nhật ký. Tôi hy vọng khi bạn đọc quyển sách này và thực hiện các bài tập, bạn sẽ thật sự cân nhắc việc viết nhật ký. Dù rất muốn khuyến khích mọi người viết nhật ký, nhưng tôi cũng hiểu việc đó không hẳn phù hợp với tất cả chúng ta. Tất nhiên, viết nhật ký không phải là cách duy nhất để có được sự minh mẫn – đi dạo hay chạy bộ cũng có tác dụng tương tự. Nhưng dù thế nào đi nữa, xin đừng tự hại mình bằng cách
Tài chính cho mọi người - 25 né tránh việc tìm hiểu nội tâm. Bạn phải học cách tạo ra không gian để bạn có thể lùi lại và quan sát những gì đang diễn ra. Chú tâm quan sát là một phần quan trọng của việc thu thập dữ liệu để từ đó đưa ra quyết định. Phần việc này là nền tảng cơ bản. Và hành động sẽ mang lại sự thay đổi. Toàn bộ hành trình này không phải lúc nào cũng vui vẻ theo cách bạn thường nghĩ về vui vẻ. Xuyên suốt quyển sách và thông qua các bài tập, tôi sẽ thử thách bạn cũng như các niềm tin và giả định của bạn. Và được thử thách cũng là một phần của niềm vui. Niềm vui kiểu 2 Có lần, trong kỳ nghỉ nhân dịp Lễ Tạ ơn cùng mấy người bạn, tôi gặp một anh chàng vừa quay xong một tập trong chương trình truyền hình thực tế Naked and Afraid (Trần trụi và sợ hãi). Bạn chắc hẳn cũng biết chương trình này. Thường thì sẽ có hai người, gồm một nam và một nữ – hay trong tập phim cụ thể này là một nhóm người – bị bỏ lại trong một khu rừng hoang dã rộng lớn, và họ phải tìm cách sống sót trong hai mươi mốt ngày. Và họ trần như nhộng! Phần này nghe có vẻ tàn nhẫn. Quay lại câu chuyện của tôi, vào đêm đầu tiên của kỳ nghỉ, tôi ngồi đối diện với anh chàng này. Khi đó chúng tôi đang uống bia ở một quán bar nhẹ nhàng kiểu đồng quê miền tây. Trong lúc ăn nốt phần đồ ăn còn lại trên dĩa của mọi người, người này kể với tôi rằng anh vừa trở về sau hai mươi mốt
26 - Finance for the people ngày khỏa thân trong rừng. Vì đã ký thỏa thuận không tiết lộ và không thể đề cập các chi tiết trong hành trình gần đây nhất của mình, nên anh đã kể cho chúng tôi về lần đầu tiên anh tham gia chương trình. Anh mô tả cho những khán giả bất đắc dĩ của mình về cái ngày anh bị một con ong bắp cày đốt vào dương vật. Anh cũng kể về những kiểu hội thoại mà anh đã có với những người bạn đồng hành của mình. Đó là hai kiểu trò chuyện tuy rất khác nhau nhưng đều quan trọng như nhau, vì chúng trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng sống sót của họ: họ hỏi nhau về chuyện đi tiêu của mỗi người để theo dõi sức khỏe của nhau; và họ có những cuộc trò chuyện sâu sắc và sinh động về các công thức nấu ăn, cũng như về hương vị thơm ngon của bánh quy và nhiều loại bánh nướng khác. Trong khi tôi có cảm giác như anh đang mô tả cơn ác mộng tồi tệ nhất của tôi, anh say sưa kể với vẻ mặt tươi cười rạng rỡ. Có lúc, anh còn thừa nhận là thấy nhớ việc khỏa thân trong rừng và nóng lòng muốn làm vậy lần nữa. Dĩ nhiên, tôi đã hỏi anh một câu hỏi mà có lẽ bạn cũng đang tự hỏi ngay lúc này: “Vậy lúc đó anh có thấy vui không?”. Thế là anh đã giải thích cho tôi nghe khái niệm về niềm vui kiểu 2. Niềm vui kiểu 1 là tận hưởng trong khi sự việc diễn ra. Đó là thưởng thức bia lạnh trên bãi biển hay đi dạo trong công viên. Đó là kiểu vui đơn giản, dễ tìm. Niềm vui kiểu 2 là kiểu vui mà bạn cảm thấy khốn khổ khi sự việc đang diễn ra, nhưng khi nhìn lại thì bạn sẽ thấy thật thú vị và xem đó như một trải nghiệm giúp bạn trưởng thành hơn.
Tài chính cho mọi người - 27 Trong khi cá nhân tôi cho rằng việc cố gắng sống sót trong tự nhiên ở trạng thái khỏa thân chẳng có gì là vui, việc tìm hiểu về chính mình và tự vấn những niềm tin của bản thân để có thể thay đổi tình hình tài chính cá nhân cũng chẳng có gì là đáng sợ, nguy hiểm hay khó thực hiện. Tôi không ủng hộ việc so sánh nỗi khổ của mỗi người, nhưng tôi sẽ nói điều này: nếu anh chàng kia có thể nhìn lại một trải nghiệm bao gồm việc bị ong chích vào dương vật và nói rằng anh thật sự rất vui, thì bạn cũng có thể đọc quyển sách này, thực hành theo những gì bạn đọc được, thay đổi hoặc trở thành con người mà bạn tin mình sẽ trở thành, nhìn lại và nhận thấy toàn bộ hành trình này là một trải nghiệm thú vị. Đúng không nào? Thời gian tổng kết tài chính hằng tuần Dành một khoảng thời gian nhất định mỗi tuần để xem xét tài chính của bản thân là một trong những điều quan trọng nhất bạn có thể làm để cải thiện đời sống tài chính của mình. Nếu có một điều bạn có thể rút ra từ quyển sách này, đó chính là: khi dành thời gian cho đời sống tài chính của mình, bạn đang cho nó không gian để phát triển. Đó là một trong những hành động đơn giản nhất mà bạn có thể thực hiện ngay lập tức để cải thiện khía cạnh tài chính trong cuộc sống của bạn. Tôi có thể đứng ra làm chứng cho tính hiệu quả của hành động này. Thời gian tổng kết tài chính hằng tuần có nghĩa là bạn dành ra từ ba mươi phút đến một giờ đồng hồ mỗi tuần để
28 - Finance for the people xem xét và chú ý tới tài chính của mình. Khi bạn dành ra thời gian có nghĩa là bạn đang tự cam kết trước với bản thân mình. Bạn đang ưu tiên cuộc sống tài chính của mình, không để cho các việc cần làm khác hay những mong muốn khác xâm phạm vào thời gian quan trọng này. Mỗi khi tiến hành tổng kết, bạn lại học cách tin tưởng bản thân nhiều hơn một chút. Bạn xây dựng lòng tin về khả năng thay đổi của mình, và bạn hình thành những thói quen mới. Trước nay, tôi chưa bao giờ chấp nhận ý tưởng rằng làm việc chăm chỉ chắc chắn sẽ dẫn đến thành công. Thay vào đó, điều mà tôi tin tưởng chính là sự nhất quán sẽ tạo nên những thói quen tốt, có thể mang lại lợi ích kép theo thời gian. Bất kể kết quả cuối cùng là gì, chỉ riêng việc nhất quán thực hiện tổng kết tài chính hằng tuần đã là một thành công của bạn, vì bạn đã trở thành con người mà bạn mong muốn khi theo đuổi cam kết của mình đến cùng. Tổng kết tài chính hằng tuần có thể nghe như một đề xuất đơn giản và ngớ ngẩn, nhưng thường thì những thứ hiệu quả nhất mà chúng ta thực hiện trong cuộc sống đều có thể được chia nhỏ thành những công việc đơn giản và nhất quán trong một thế giới không chắc chắn và không thể kiểm soát. Cam kết thực hiện tổng kết hằng tuần có thể phát huy tác dụng vì đó là một việc tương đối dễ làm. Về mặt tâm lý, việc cam kết thực hiện điều gì đó mỗi tuần một lần sẽ dễ dàng hơn nhiều so với cam kết hoàn thành một mục tiêu lớn lao như trả hết các khoản nợ và trở thành một người không vướng bận
Tài chính cho mọi người - 29 nợ nần. Hãy xây dựng thói quen đơn giản là thực hiện tổng kết tài chính mỗi tuần, và những việc khác sẽ dần được cải thiện. Điều này cũng tương tự lời khuyên phổ biến về tạo thói quen tập thể dục, đó là hãy cam kết thay quần áo chạy bộ và mang giày chạy bộ mỗi ngày thay vì cam kết chạy bốn ngày mỗi tuần. Thay quần áo mỗi ngày là cam kết dễ thực hiện hơn nhiều. Và một khi đã mặc sẵn trang phục chạy bộ như vậy, thường thì bạn sẽ có cảm giác thôi thúc muốn ra ngoài chạy bộ, bất kể bạn có thích chạy hay không. Những gì chúng ta làm trong thời gian tổng kết tài chính của mỗi người có thể khác nhau. Đó là không gian để bạn suy nghĩ về các quyết định tài chính quan trọng như chuyển việc, bắt đầu công việc kinh doanh hay lên kế hoạch tài chính cho việc lập gia đình. Trong thời gian tài chính hằng tuần, bạn có thể nghiên cứu và có không gian để kích hoạt khả năng nhận thức trong việc ra quyết định. Những người làm nghề tự do và chủ doanh nghiệp có thể dành phần lớn thời gian tổng kết tài chính cho các hoạt động quản lý và đánh giá tình hình tài chính kinh doanh, chẳng hạn như gửi hóa đơn mới, theo dõi hóa đơn chưa thanh toán, thanh toán hóa đơn, chạy bảng lương hay làm sổ sách kế toán.
30 - Finance for the people Còn rất nhiều hoạt động khác mà bạn có thể thực hiện trong khoảng thời gian này. Bạn có thể gọi cho nhà cung cấp dịch vụ mạng di động để tìm hiểu xem có gói cước nào rẻ hơn và phù hợp hơn với nhu cầu của bạn không. Bạn có thể xem qua kế hoạch thanh toán thẻ tín dụng của mình để ăn mừng việc chỉ còn một khoản thanh toán nữa là bạn đã thoát khỏi nợ thẻ tín dụng. Bạn có thể sắp xếp hồ sơ thuế và chuẩn bị sẵn sàng để nộp thuế trước thời hạn. Bạn có thể gọi cho công ty cũ và chuyển tài khoản hưu trí 401(k) cũ sang công ty mới. Bạn có thể cùng bạn đời thảo luận về các quyết định tài chính. Bạn có thể chuyển tiền thưởng cuối năm vào tài khoản tiết kiệm hoặc đầu tư. Bạn có thể thiết lập chế độ thanh toán tự động cho các hóa đơn, vì bạn tin vào kế hoạch chi tiêu của mình và biết mình sẽ không thấu chi. Một hoạt động tuyệt vời và rất được khuyến khích khác là sử dụng thời gian tài chính hằng tuần để đọc quyển sách này và hoàn thành các bài tập. Nếu bạn có bất kỳ cảm giác lưỡng lự nào đối với việc sắp xếp thời gian tổng kết tài chính hằng tuần, có một điều bạn nên biết về hệ thống tài chính và cuộc sống nói chung: điều chúng ta nghĩ sẽ kìm hãm và cản trở mình có khi lại là mấu chốt giúp ta tìm ra con đường hướng đến tự do. Trong kỷ luật có sự tự do. Kỷ luật trong việc thực hiện tổng kết tài chính hằng tuần sẽ cho chúng ta sự tự do để không phải lo lắng về tình hình tài chính của mình, vì chúng ta biết mình đã dành thời gian để giải quyết các vấn đề tài chính. Chúng ta dành không gian riêng cho tài chính để nó không còn chiếm không gian trong tâm trí ta khi ta không muốn. Tổng kết tài chính hằng tuần là một hành động nhỏ mang lại sự tự do.
Tài chính cho mọi người - 31 Vòng tròn kiểm soát và vòng tròn quan tâm Khái niệm cuối cùng sẽ hữu ích cho việc sử dụng quyển sách này và định hướng tài chính của bạn là vòng tròn kiểm soát và vòng tròn quan tâm. Stephen Covey – tác giả của quyển sách bán chạy The 7 Habits of Highly Effective People (7 Thói Quen Hiệu Quả) – đã đề ra những công cụ này để chứng minh rằng trong khi có thể xem xét tất cả những thứ khiến chúng ta bận tâm, chúng ta cũng có thể nhận ra bản thân có nhiều quyền lực hơn mình nghĩ đối với những thứ có vẻ nằm ngoài tầm kiểm soát của mình. Đúng như tên gọi, vòng tròn kiểm soát bao gồm những thứ chúng ta có quyền kiểm soát trực tiếp như: mua hàng của ai, đọc cái gì, học những kỹ năng nào, thể hiện thái độ ra sao và đầu tư tiền vào đâu. Những thứ trong vòng tròn này không chỉ nằm trong tầm kiểm soát của chúng ta mà còn có tác động trực tiếp đến cách chúng ta cảm nhận về cuộc sống và đến thế giới xung quanh ta. Những thứ trong vòng tròn quan tâm có thể ảnh hưởng hoặc không ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta, nhưng là những thứ chúng ta không kiểm soát được. Giá cổ phiếu, cách những người nổi tiếng tiêu tiền, tài khoản Instagram của đồng nghiệp cũ chỉ gồm toàn ảnh về các kỳ nghỉ, nền kinh tế nói chung… là những thứ có thể thuộc hoặc không thuộc vòng tròn quan tâm của bạn, nhưng chúng chắc chắn nằm ngoài vòng tròn kiểm soát của bạn.
32 - Finance for the people Những khi cảm thấy bất lực, tôi cố gắng mở rộng vòng tròn kiểm soát của mình bằng cách tập trung vào những thứ bên trong nó. Ví dụ, khi thấy lo lắng về tình hình tài chính của mình trong tương lai, trước tiên tôi sẽ tập trung kiểm soát hơi thở và cảm giác lo lắng trong cơ thể mình. Một khi phản ứng lo lắng trong tôi đã giảm bớt, tôi có thể hiểu điều gì đã gây ra cảm giác đó. Đó có thể là một khách hàng lớn tiềm năng quyết định không ký hợp đồng với công ty chúng tôi, một khoản chi phí lớn bất ngờ phát sinh hoặc thị trường chứng khoán bất ngờ lao dốc. Trong mỗi trường hợp, tôi đều tìm cách tập trung vào những thứ nằm trong vòng tròn kiểm soát của mình. Khi bỏ lỡ một khách hàng lớn, tôi tập trung nhiều hơn vào tiếp thị và tìm hiểu lý do thất bại để chúng tôi có thể cải thiện tỷ lệ chốt hợp đồng. Khi có khoản chi phí
Tài chính cho mọi người - 33 phát sinh, tôi tập trung vào việc kiểm soát chi tiêu trong tháng đó và suy nghĩ xem mình có thể dùng khoản tiền nào để trang trải chi phí đó. Thị trường chứng khoán lao dốc có nghĩa là tôi cần ngừng nhìn vào danh mục đầu tư của mình một vài ngày, cũng như cần nhắc nhở bản thân rằng thị trường chỉ đang có những điều chỉnh cần thiết và về sau tôi sẽ ổn. Khi mở rộng vòng tròn kiểm soát của mình, tôi có thể chọn không có phản ứng lo lắng. Khi giảm bớt mức độ phản ứng, tôi có thể suy nghĩ kỹ hơn về cách sử dụng năng lượng của mình trong vòng tròn kiểm soát. Việc vận dụng năng lượng của mình để tác động đến những thứ tôi có khả năng kiểm soát đã tác động mạnh mẽ đến cuộc sống hằng ngày của tôi. Đồng thời, những thứ tôi có khả năng kiểm soát cũng có thể tạo ra tác động lớn hơn đối với thế giới xung quanh tôi, và quyển sách này là một trong những thứ đó. Bạn rất dễ bị tiêu hao năng lượng bởi vòng tròn quan tâm của mình. Bạn có thể bị choáng ngợp bởi vô số những tin tức tiêu cực trên mạng và cảm thấy bất lực. Nhưng tương tự quyền lực, sự nhạy cảm cũng nằm trong vòng tròn kiểm soát của bạn. Đó có thể là một việc đáng sợ khi bạn phải chịu trách nhiệm cho quyền lực của mình bất chấp những thứ nằm ngoài tầm kiểm soát có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn. Đôi khi, việc đó có thể khiến bạn có cảm giác như đang bị quăng quật giữa những con sóng. Nhưng trên thực tế, chúng ta luôn có thể chọn chiến đấu và tìm chỗ đứng cho mình. Chúng ta có thể cảm thấy lo ngại và chỉ trích thế giới xung quanh, trong khi vẫn chọn dành phần lớn năng lượng của mình để
34 - Finance for the people thực hiện những hành động có ảnh hưởng đến vòng tròn kiểm soát của bản thân. Thế giới cần chúng ta làm như vậy. LƯU Ý KHI SỬ DỤNG CÁC CÔNG CỤ HỖ TRỢ Xuyên suốt quyển sách này, tôi đã đưa vào một số công cụ hỗ trợ mà cá nhân tôi thấy vô cùng hữu ích trong hành trình của chính tôi để hiểu và sử dụng tiền đúng cách. Một vài công cụ trong số đó có thể được gọi là kỳ lạ và bí truyền. Nhưng tiền bạc vốn dĩ cũng kỳ lạ và bí truyền. Giá trị của tiền xuất phát từ trí tưởng tượng của tất cả chúng ta. Không có gì có thể kỳ lạ hơn thế. THIẾT LẬP THỜI GIAN TỔNG KẾT TÀI CHÍNH HẰNG TUẦN ∇∇ BƯỚC 1: Lắng nghe [điền tựa một bài hát có thể tạo động lực cho bạn vào đây] trong khi nhìn vào gương và khẳng định bạn muốn thay đổi. Có thể bạn nghĩ tôi đang đùa, nhưng tôi hoàn toàn nghiêm túc đấy. ∇∇ BƯỚC 2: Mở bất cứ loại lịch nào mà bạn đang sử dụng. ∇∇ BƯỚC 3: Chọn một giờ đồng hồ trong tuần mà bạn có thể dành ra để làm thời gian tổng kết tài chính hằng tuần. THỰC HÀNH
Tài chính cho mọi người - 35 ∇∇ BƯỚC 4: Ấn định thời gian đó làm thời gian tổng kết tài chính hằng tuần của bạn. ∇∇ BƯỚC 5: Đừng xếp lịch họp, gọi điện hay làm bất cứ điều gì khác trong thời gian tổng kết tài chính của bạn. Hãy kiên quyết giữ trọn khoảng thời gian đó, nhưng đồng thời cũng có thể linh động một chút trong những trường hợp như bạn đang đi du lịch. ∇∇ BƯỚC 6: Khi bạn bắt tay vào thực hiện, hãy chọn một lĩnh vực bạn quan tâm rồi dành thời gian để đọc chương tương ứng với lĩnh vực đó trong quyển sách này và làm các bài tập. ∇∇ BƯỚC 7: Tiếp tục duy trì thời gian tổng kết tài chính hằng tuần qua nhiều tháng, nhiều năm, không bao giờ ngừng1. ∇∇ BƯỚC 8: Hãy quan sát xem điều gì xảy ra và cho tôi biết. Nghiêm túc đó, tôi thật sự rất muốn biết. 1 Đây là bước quan trọng. Đây là bước phân biệt chuyên gia với người nghiệp dư. Đây là bước mang lại lợi ích kép và thay đổi cuộc sống của bạn. Chúng ta dễ trở nên thiếu kiên định trong những việc mình làm. Chúng ta dễ tham gia một buổi học Pilates rồi sau đó không bao giờ xuất hiện nữa. Đừng thiếu kiên định như vậy. (Chú thích của tác giả.) THỰC HÀNH
36 - Finance for the people VẼ KIM TỰ THÁP THÀNH TỰU TÀI CHÍNH CỦA RIÊNG BẠN Đã đến lúc bạn cần bắt đầu áp dụng lý thuyết vào thực hành bằng cách tạo ra Kim tự tháp Thành tựu Tài chính của cá nhân bạn. ∇∇ BƯỚC 1: Sử dụng Kim tự tháp Thành tựu Tài chính này để theo dõi tiến trình của bạn. (Dò theo Kim tự tháp có sẵn và vận dụng khả năng sáng tạo của bạn để khiến nó mang phong cách của bạn.) ∇∇ BƯỚC 2: Chia sẻ Kim tự tháp của bạn với chúng tôi trên mạng xã hội. ∇∇ BƯỚC 3: Nhớ gắn thẻ #financeforthepeople THỰC HÀNH
MỤC LỤC Lời giới thiệu 4 Để quyển sách này hữu ích nhất cho bạn 18 Phần 1 NẮM BẮT TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA BẠN 37 Chương 1 Tại sao chúng ta có thái độ kỳ lạ đối với tiền bạc 39 Chương 2 Cách nghĩ về chuyện chi tiêu 71 Chương 3 Bảo vệ bản thân khỏi chính mình 93 Chương 4 Bạn đang cố làm gì với đời mình? 109
454 - Finance for the people Phần 2 CÁC NGUYÊN TẮC TÀI CHÍNH CƠ BẢN 121 Chương 5 Trở nên giỏi kiếm tiền 123 Chương 6 Tiết kiệm phòng trường hợp khẩn cấp 147 Chương 7 Làm thế nào để kiểm soát khi bạn mất kiểm soát 171 Chương 8 Suy ngẫm về các quyết định tài chính 187 Phần 3 ĐỐI PHÓ VỚI NỢ 203 Chương 9 Định hình lại quan điểm về nợ 205 Chương 10 Điểm tín dụng và cách chơi trò chơi điểm tín dụng 231 Chương 11 Thoát khỏi nợ thẻ tín dụng 249 Chương 12 Vay tiền hay không vay tiền? 283
Tài chính cho mọi người - 455 Phần 4 CHUẨN BỊ CHO TƯƠNG LAI CỦA BẢN THÂN 307 Chương 13 Tư duy về đầu tư 309 Chương 14 Đầu tư vào thị trường chứng khoán 325 Chương 15 Cân nhắc thuê nhà tư vấn tài chính cá nhân 359 Chương 16 Làm thế nào để tích lũy tài sản 377 Phần 5 BẢO VỆ NHỮNG GÌ BẠN CÓ 407 Chương 17 Bảo vệ tài sản của bạn 409 Lời kết Trạng thái thành tựu về mặt tài chính: Tư duy về tiền bạc 447
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI4NTM1Ng==