AMY NEWMARK Duy Khiêm dịch Tough Times Won’t Last But Tough People Will 101 Stories about Overcoming Life’s Challenges
Chiến đấu như con gái “Một người phụ nữ mạnh khỏe biết mình có đủ sức bắt đầu hành trình, nhưng một người phụ nữ nghị lực biết rằng chính nhờ hành trình này mà mình sẽ trở nên mạnh mẽ hơn.” – Khuyết danh “Mày đánh nhau yếu ớt đúng kiểu mấy đứa con gái!”, cậu bạn cười phá lên rồi bỏ chạy sau khi thốt ra câu nói này, như một hòn đá đập vỡ tấm kính. Cũng giống như tấm kính, tim tôi vỡ tan. Câu nói đó đã dập tắt niềm tin rằng tôi có thể làm được bất cứ điều gì mà các bạn nam đồng trang lứa có thể làm. Cứ thế, niềm tin ngây thơ trong tôi phai nhạt dần và biến mất.
73 Suốt nhiều năm, tôi chôn ký ức đó vào tận sâu trong tâm trí, trong khi mải quay cuồng với các trách nhiệm, mục tiêu và thành tích. Năm tháng trôi qua, cuộc đời tôi trở thành một bộ phim dễ chịu, được chiếu đi chiếu lại hằng ngày. Thế rồi, cuộn phim bỗng bị bung ra và bật tung khỏi tầm kiểm soát khi tôi nhận được tin: “Cô bị ung thư”. Một năm rưỡi mệt mỏi với các ca phẫu thuật và các biến chứng liên tục xảy đến đã khiến đoạn kết có hậu cho bộ phim của tôi bị trì hoãn mãi. Sau đó là giai đoạn bệnh tình thuyên giảm rồi lại tái phát. Tôi đã nghe những thông báo kinh khủng đó ba lần trong đời, trải dài suốt gần nửa thế kỷ chiến đấu với bệnh tật. Thế nhưng, sức tàn phá của những từ ngữ này chưa bao giờ suy giảm. Tuy vậy, nhờ vào đức tin mà chưa lần nào tôi cho phép nỗi sợ hãi vây mình lại trong bóng tối. Giờ đây, mọi phút giây đều chính là cơ hội để tôi khám phá những nẻo đường mới trong đời, để gặp gỡ những người bạn mới, để nhắc nhở bản thân phải mạnh mẽ và quyết tâm chiến đấu, để chứng minh cho bản thân và thế giới thấy rằng không gì là không thể. Không có gì gọi là giai đoạn cuối. Không có việc gì là được định đoạt trước. Sau một lần tôi lại thoát khỏi bàn tay tử thần, một người bạn đã hỏi tôi: “Làm thế nào cậu có thể vững bước và không bỏ cuộc như thế? Cậu đã vượt qua mọi chuyện như thế nào?”.
74 Những chồi non hy vọng Ngay lập tức, tôi như được đưa trở lại khu sân chơi ngày mình còn nhỏ. Đột nhiên, lời nhận xét xấu tính ngày đó giờ bỗng mang theo một ý nghĩa mới đối với tôi. Tôi nở một nụ cười tinh nghịch trên môi và quay sang nhìn bạn mình. “Tớ đã sống sót bởi vì TỚ CHIẾN ĐẤU NHƯ CON GÁI.”
Công thức chữa lành “Nỗi buồn bay đi trên đôi cánh của thời gian.” – La Fontaine Vợ tôi, Jenn, tự tử vào tháng Chín năm 2018. Việc này đã để lại một hố sâu thăm thẳm trong cuộc đời tôi và con gái tôi. Khoảng thời gian đầu sau khi cô ấy qua đời, tôi hoàn toàn bị mắc kẹt trong một nơi tăm tối, không hề tồn tại chút hy vọng hay ánh sáng. Trong suốt hơn hai mươi năm bên nhau, Jenn và tôi đã dành rất nhiều thời gian trong bếp để sáng tạo ra những món ăn ngon. Hoạt động quen thuộc này tưởng chừng đã kết thúc, thế rồi trong khi dọn dẹp thư viện, tôi tìm thấy một chiếc bìa kẹp màu đen.
76 Những chồi non hy vọng Bên trong là một tập giấy chứa hơn hai mươi công thức làm các món ăn nhẹ bằng chữ viết tay của vợ tôi. Những món ăn này đã gắn liền với những năm tháng chúng tôi ở bên nhau, từ món gà chiên xù đến những chiếc bánh quy sô-cô-la. Vợ tôi còn viết thêm nhận xét về mỗi món ăn bên lề. Một số nhận xét là về các công thức, phần còn lại là các bình luận hài hước từ những quan sát của cô ấy trong quá trình sáng tạo ra chúng. Khi bắt tay vào thực hiện các món ăn theo những công thức này, tôi dần tìm lại được ánh sáng từ trong thứ bóng tối đặc quánh đang vây quanh mình. Khi làm món “Bánh mì thịt cuối-cùng-cũng-xong” (món này được đặt tên như vậy vì sau nhiều năm mày mò, rốt cuộc cô ấy cũng tìm được một cách làm như ý), tôi thấy lòng mình ngập tràn cảm xúc. Khi tôi trộn các thành phần lại theo đúng công thức của Jenn, nỗi nhớ về hàng trăm lần tôi được đứng cạnh cô ấy trong bếp lại ùa về. Khi một món ăn hoàn thành và hương thơm tỏa ra khắp nhà, tôi lại nhớ về những kỷ niệm ấm áp những khi cả gia đình chúng tôi cùng nhau ăn tối. Chậm mà chắc, theo thời gian, cùng với sự trợ giúp của những công thức nấu ăn trong chiếc bìa kẹp màu đen ấy, tôi đã tự tìm được con đường thoát khỏi chiếc hố sâu tăm tối, vô vọng ngày trước. Cuối cùng, tôi đã hiểu được rằng đôi khi, tình yêu thương vĩnh cửu có thể được tỏ bày đơn giản bằng một công thức bánh mì thịt thơm ngon.
Tôi làm được! “Thụ động tạo ra nỗi ngờ vực và sợ hãi, còn hành động tạo ra lòng tự tin và dũng cảm. Nếu bạn muốn vượt qua một nỗi sợ hãi, đừng ngồi yên trong nhà và nghĩ ngợi về nó. Hãy bước ra ngoài và hành động.” – Dale Carnegie Sau ba mươi lăm năm kết hôn, tôi bỗng trở thành một góa phụ và hoàn toàn không biết phải làm thế nào để sống một mình. Tôi đã quen với việc có Bruce ở bên. Anh luôn là người cắt cỏ, lau dọn cái hồ bơi khổng lồ ở nhà chúng tôi và sửa chữa mấy đồ vật nho nhỏ trong nhà, trong khi tôi phụ trách nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa và giặt giũ. Tôi có thể xoay xở tốt khi chỉ phải lo toan việc nội trợ. Thế nhưng giờ đây, tất cả đều là trách nhiệm của tôi. Tất cả. Chỉ nghĩ về điều đó thôi cũng đã khiến tay tôi run lên.
78 Những chồi non hy vọng Một hôm, tôi nhìn ra cửa sổ và nhận ra đang có một cơn bão tuyết lớn. Lòng tôi chùng xuống. Tuyết phủ trắng xóa đường sá lẫn vỉa hè, hộp thư trước nhà gần như bị vùi lấp. Còn những bông tuyết to, chắc nịch cứ tiếp tục rơi xuống. Thêm một điều khác mà tôi chưa bao giờ phải lo, đó chính là việc dọn tuyết. Bruce luôn là người ra ngoài giải quyết công việc này, còn tôi sẽ ở lại trong bếp, làm món bánh xốp nướng và pha một ly ca cao nóng, chờ anh quay vào với hai má ửng đỏ vì lạnh. Dù muốn hay không, lần này tôi vẫn phải bước ra ngoài dọn tuyết. Tôi hít một hơi thật sâu, uống cạn tách cà phê và luyến tiếc rời tay khỏi bề mặt ấm nóng của nó. Với một khay bánh xốp nướng mới ra lò và một ấm ca cao nhỏ để sẵn trên bếp, tôi đã chuẩn bị tinh thần đón nhận những gì phía trước. Tôi kéo nón xuống và quấn chặt chiếc áo khoác quanh mình, xỏ chân vào ủng, chộp lấy đôi găng tay và lê bước đến gara lạnh băng. Thứ tôi cần đây rồi: chiếc máy dọn tuyết mà tôi chưa bao giờ có ý định sử dụng. Việc vận hành các dụng cụ cơ khí không phải là sở trường của tôi. Trước đó, tôi thậm chí còn không tự đổ xăng cho xe hơi. Tôi run rẩy tiến đến gần cỗ máy màu đỏ sáng bóng đó. Rõ ràng, tôi không thể đọ được với “con quái thú” có gắn động cơ ấy, nhưng tôi chỉ có hai lựa chọn: quay trở vào nhà và chờ đợi cho đến
79 mùa xuân, hoặc lấy hết can đảm và đón nhận thử thách này. Tôi nhấn nút và cửa gara mở ra. Mọi thứ bị bao trùm trong một màu trắng bất tận. Tôi kinh hoàng lắc đầu. “Mình sẽ không bao giờ làm nổi chuyện này!” Chỉ nhìn cỗ máy thôi là tôi đã thấy cơ thể nhức nhối. Tôi chỉ muốn chạy vào nhà nấu ăn hoặc dọn dẹp thứ gì đó, những công việc tôi quen thuộc, nhưng tôi cũng biết đây là việc mình buộc phải làm lúc này. Tôi đeo kính vào, chân mày cau lại khi tôi nghiên cứu quyển sách hướng dẫn sử dụng và tìm cách khớp các bộ phận lại với nhau. Sau khi nhìn lại lần cuối, tôi buột ra tiếng thở dài mệt mỏi và cởi kính để lại vào túi. Phải dùng hết tất cả sức lực thì tôi mới có thể đưa con quái vật to lớn ấy ra đến trước cửa gara, điều này khiến tôi bắt đầu thấy hối hận vì đã không sử dụng thẻ thành viên miễn phí của phòng gym địa phương. Một làn khói xám xịt phụt ra khi tôi bật công tắc, điều chỉnh cuộn cảm, ấn mạnh vào nút mồi và giật bộ khởi động giống như thông tin hướng dẫn sử dụng. Cỗ máy kêu ầm ầm vài tiếng, sau đó phun ra một hỗn hợp khí sặc mùi dầu và xăng. Đôi mắt tràn đầy hy vọng của tôi bắt đầu ngấn nước và cay xè vì luồng khói độc hại, rồi sau đó… không có gì xảy ra cả. Hai vai tôi rũ xuống trước cỗ máy đang nằm im lìm phía trước, rồi lại nhói lên khi tôi bắt đầu liên tục
80 Những chồi non hy vọng giật mạnh sợi dây. Tôi nhớ lẽ ra mình chỉ cần giật mạnh đúng một lần là đủ, nhưng phần cơ bắp săn chắc chỗ cánh tay tôi giờ chỉ còn là những chiếc bao tải rỗng không có chút sức lực nào. Vừa lạnh vừa mệt, tôi giậm chân để tuyết rơi ra khỏi ủng rồi quay trở lại vào nhà và ngồi phịch xuống bên bàn bếp. Tôi đã bị đánh bại bởi một khối kim loại ồn ào, vô dụng! Trong lúc tôi nhìn chằm chằm ra cửa sổ, cố gắng tìm kiếm vẻ đẹp trong những cành cây phủ đầy tuyết trắng, một bài hát cũ của ca sĩ Helen Reddy bỗng vang lên trên chương trình radio Pandora. “Tôi là phụ nữ, hãy nghe tôi gầm vang nào…” Hồi còn trẻ, tôi có thể chinh phục được cả thế giới. Giờ đây, khi số tuổi đã nhiều hơn số năm cuộc đời còn lại, có lẽ tôi sẽ phát ra mấy tiếng meo meo thay vì một tiếng gầm. Sau khi ăn xong một chiếc bánh xốp nướng và uống một chút ca cao để làm ấm mình, tôi lại mặc áo ấm và quay ra giải quyết đống tuyết bên ngoài theo cách truyền thống. Tôi với lấy chiếc xẻng được treo trên một cái chốt bên cạnh chiếc cào. Cách này sẽ mất nhiều thời gian hơn và có lẽ sẽ khiến tôi phải nằm bẹp trên ghế sofa với một miếng đệm sưởi sau khi làm xong, nhưng ít nhất tôi biết rõ cách dùng xẻng. Nắm chặt chiếc xẻng trong tay, tôi liếc nhìn cái máy dọn tuyết và bỗng nhiên phát cáu. Tôi bị làm sao vậy? Lẽ ra tôi không nên bỏ cuộc dễ dàng như vậy. Có rất nhiều phụ nữ vẫn vươn lên bất chấp tuổi tác, như một
81 nữ vũ công ba lê vẫn thực hiện những động tác múa hoàn hảo ở tuổi bảy mươi, một nữ bác sĩ vẫn túc trực làm việc ở phòng cấp cứu ở tuổi tám mươi hay một nữ vận động viên marathon vẫn miệt mài chạy ở tuổi chín mươi. Tuổi tác dường như không hề là vấn đề đối với họ. Tôi trẻ hơn tất cả bọn họ nhưng lại không thể xử lý nổi cái máy dọn tuyết này ư? Sao có thể chứ? Tôi đặt cái xẻng sang một bên và bắt đầu hát thành tiếng bài hát vẫn đang phát trong đầu: “Nếu buộc phải làm, tôi có thể làm được bất cứ việc gì”. Âm thanh phát ra không du dương hay có vẻ tự tin như phiên bản của Helen Reddy, nhưng những câu hát nghe đong đầy hy vọng. Với quyết tâm cao độ, tôi quay lại chỗ cái máy và thử một lần nữa. Tôi bật công tắc, nhấn nút mồi và tự tuyên bố với giọng trịnh trọng: “Mình có thể làm được”. Rồi tôi giật mạnh bộ khởi động. Một lần, hai lần... vẫn không có gì xảy ra cả. Tôi giậm chân. “Mình có thể làm được”, tôi nghiến răng lặp lại. Cánh tay tôi bắt đầu đau nhức, nhưng tôi hít sâu một hơi rồi từ từ thở ra, sau đó lại chuẩn bị cho một cuộc giằng co khác. Lúc này, cỗ máy vốn nằm im lìm bắt đầu hồi sinh. Tôi vung nắm đấm vào không khí. “Làm được rồi!” Nở một nụ cười chiến thắng, tôi mạnh dạn hát lớn: “Nếu buộc phải làm, tôi có thể làm được bất cứ việc gì…”. Đứng thẳng lưng và ngẩng cao đầu, tôi đẩy khối
82 Những chồi non hy vọng kim loại nặng nề đó tới lui trên lối vào gara, thổi tuyết bay lên thành những vòng cung cao vút, trắng ngần. Được tiếp thêm sức mạnh bởi cảm giác chiến thắng, tôi đã dọn sạch toàn bộ lối vào gara! Mệt rũ rượi nhưng hoàn toàn hài lòng, tôi đẩy Con quái thú Đỏ trở lại gara, quay vào nhà và cởi bộ đồ bám đầy tuyết ra. Tôi đã chinh phục được cơn bão! Tôi quyết định thành công này xứng đáng được thưởng thêm một ly ca cao thứ hai và một chiếc bánh xốp nướng nữa. Tôi ngồi vào bàn bếp trong ngôi nhà hoàn toàn tĩnh lặng, nghĩ ngợi về chuyện mình có khả năng làm được nhiều việc hơn mình tưởng thế nào. Nỗ lực này có thể không lớn lao như thành tích của những người phụ nữ dũng cảm mà tôi từng đọc thấy trong sách, nhưng nếu tôi có thể chế ngự được cỗ máy to lớn màu đỏ đó cùng lớp tuyết trắng xóa dày gần nửa mét bên ngoài, thì tôi tin mình có thể làm được bất cứ điều gì mình muốn. Tôi nâng ly ca cao của mình lên. “Tôi mạnh mẽ. Tôi bất khả chiến bại. Tôi là phụ nữ!”
Mục lục Lời giới thiệu 4 Vượt lên nỗi sợ hãi 7 Con tỉnh dậy rồi! 14 Tấm bản đồ kho báu 19 Khởi đầu bằng 1 đô-la 25 “Đạp xe không mấy đứa?“ 29 Lợi ích sức khỏe của lòng đỏ trứng 41 Cầu vồng trên mọi nẻo đường 46 Cơ hội ẩn giấu 53 Thông điệp trong gió 60 Và tôi vẫn sống 65 Chiến đấu như con gái 72 Công thức chữa lành 75
77 Tôi làm được! 83 Những dặm đường xa 89 Dáng hình của yêu thương 97 Điềm báo hạnh phúc 102 Tìm lại yêu thương 107 Trẻ thơ 113 Sức mạnh của nụ cười 119 Người duy nhất trong phòng 124 Hình ảnh phản chiếu 128 Bài học múa đầu tiên 133 Nuôi dưỡng niềm tin 143 Căn phòng trống 150 Cánh rừng thưa
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI4NTM1Ng==