LỜI KHUYÊN HỌC SINH SINH VIÊN VIỆT NAM
Ngô Trung Việt dịch LỜI KHUYÊN HỌC SINH SINH VIÊN VIỆT NAM Tái bản lần thứ 7
TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC XONG, TA NÊN LÀM GÌ? PHẦN I
Ngày nay nhiều thanh niên thường tự hỏi liệu họ có nên vào đại học? Với tư cách là một giáo sư, tôi bao giờ cũng khuyên thanh niên nên phấn đấu vào đại học để được giáo dục một cách bài bản. Tôi thường bảo họ rằng, những trường hợp bỏ học mà vẫn thành công như Bill Gates, Steve Jobs và Mark Zuckerberg đều là trường hợp ngoại lệ và rất hiếm khi xảy ra; và rằng đừng để vài trường hợp “đột biến” trở thành kim chỉ nam, định hướng cho tương lai của bản thân mà cần phải nhìn vào thực tại. Như các bạn đã biết, hiện nay người thất nghiệp ngày càng nhiều, cơ hội kiếm được việc làm tốt mà không có bằng đại học thực sự rất ít. Không chỉ thế, cơ hội khởi nghiệp kinh doanh mà không có nền tảng giáo dục tốt còn ít hơn nữa. Xin lưu ý rằng Steve Jobs, người sáng lập ra thương hiệu Apple, là một người không có tri thức về quản lý. Ông phải thuê người thay ông tốt nghiệp trung học rồi, mình có nên vào đại học không?
PHẦN I: Tốt nghiệp trung học xong, ta nên làm gì? 15 quản lý công ty. Chính vì không có tri thức về quản lý, Steve Jobs đã cho phép những người này kiểm soát mọi thứ. Ông tin họ nhưng họ đã lợi dụng lòng tin này, sa thải Steve Jobs và tổ kỹ thuật, chiếm hết tiền bạc, rồi bỏ mặc cho Apple phá sản. Steve Jobs từng thừa nhận với sinh viên tại Đại học Stanford rằng: “Nếu tôi mà học quản lý, nếu tôi biết chút ít về tài chính thì điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Tôi đã quá ngây thơ để rồi buộc phải học một bài học khắc nghiệt. Tôi đã nuốt phải viên thuốc đắng. Nhưng tôi hy vọng các bạn không cần phải nếm thử vị đắng này vì tất cả các bạn đều đã được giáo dục”. Chính phủ Mỹ có dữ liệu thống kê về sự khác biệt trong cuộc sống của những người tốt nghiệp đại học và những người không có bằng đại học. Một nhân viên có bằng đại học thu nhập trung bình nhiều hơn một nhân viên không có bằng cấp tới 60%. Tỷ lệ việc làm cũng cao hơn rất nhiều. Những người có bằng cấp có cơ hội nhận được việc làm nhiều gấp đôi những người không có bằng cấp. Hơn nữa, những dữ liệu thống kê còn cho thấy những người có bằng cấp thường khỏe mạnh hơn, sống lâu hơn và nói chung là hạnh phúc hơn những người không có bằng cấp. Tất nhiên, bằng đại học không đảm bảo cho thành công. Để thành công, bạn cần tri thức và kỹ năng, động cơ và quyết tâm, nhiệt tình và đam mê với công việc bạn đang làm. Nhiều sinh viên tin rằng chỉ cần có bằng cấp trong tay, họ có thể kiếm được việc làm và mọi chuyện sẽ ổn. Nhưng thực tế không như vậy, bằng cấp chỉ là mảnh giấy, nó có thể giúp bạn kiếm được việc làm (nhiều việc làm yêu cầu bằng đại học) nhưng không đảm bảo cho thành công trong tương lai của bạn.
16 KHỞI HÀNH - Lời khuyên sinh viên VIỆT NAM Nhiều sinh viên thường phàn nàn: “Thật không công bằng, tôi đã học tập rất vất vả để có được bằng cấp và bây giờ tôi không thể kiếm được việc làm. Học đại học thật uổng phí”. Trước khi trách cứ và đổ lỗi, bạn cần nhận thức được rằng cuộc sống không bao giờ công bằng với tất cả mọi người. Nhưng bạn cũng nên biết rằng Trời không phụ lòng người. Điều bạn cần làm là trang bị cho mình nhiều thứ hơn, đừng chỉ nhắm đến việc kiếm lấy một tấm bằng đại học. Tất nhiên, bạn đến trường đại học để được giáo dục. Nhưng bạn không thể học mọi thứ từ các chương trình và giáo án được áp dụng trong trường đại học. Về căn bản, trường đại học là “thế giới thu nhỏ”, nơi bạn có thể thử nghiệm nhiều điều mà không cần phải lo lắng đến “những rủi ro và hậu quả khủng khiếp” mà thực tế có thể mang lại. Khi bạn còn học trong trường đại học, bạn có thể sai lầm cũng có thể thất bại. Nhưng khi bạn đã bước chân vào “thế giới thật” bên ngoài cổng trường đại học, bạn sẽ phải đối mặt với những “điều tồi tệ” có thể khiến mọi cố gắng và nỗ lực một đời sụp đổ chỉ trong nháy mắt. Bằng cấp cung cấp một mức độ tín nhiệm. Đặc biệt là tại Việt Nam, nơi mà bằng đại học là giấy thông hành trong nhiều lĩnh vực. Chúng ta đang sống trong xã hội nơi giá trị của bằng cấp vẫn được tôn sùng và đánh giá cao. Mọi người sẽ nhìn vào bằng cấp của bạn và định giá, rằng bạn đã được giáo dục ở mức độ nào. Vào đại học hay không là quyết định của bạn, tùy thuộc vào khả năng và mong đợi, tùy thuộc vào động cơ và quyết tâm của mỗi người. Nếu bạn không thể tự mình xác định rằng bản thân
PHẦN I: Tốt nghiệp trung học xong, ta nên làm gì? 17 Đúng rồi đấy, mọi quyết định đều là chọn lựa của riêng bạn. Tương lai của bạn phải do chính bạn tự mình nắm lấy. Quyển sách này là cẩm nang để bạn tự hoạch định tương lai sau khi vào đại học. có gì, muốn trở thành người như thế nào và sẽ phát triển ra sao thì không có bất cứ sự giáo dục nào có thể giúp bạn thành công trong thế giới này.
132 MỤC LỤC MỤC LỤC PHẦN I: TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC XONG, TA NÊN LÀM GÌ? Tốt nghiệp trung học rồi, mình có nên vào đại học không? 14 Tại sao mình nên vào đại học? 18 Lý do vào đại học 19 Vào đại học không phải chỉ để học 20 Chỉ cần đậu đại học, chọn ngành nào/trường nào cũng được? 22 Xác định lĩnh vực học tập phù hợp 24 Chất lượng của các trường đại học không giống nhau 24 Chuẩn bị tinh thần để bước vào đại học 26 Làm thế nào để chọn trường đại học phù hợp với bản thân? 28 Có nên chọn ngành chọn nghề mình thích? 31 Có nên chọn ngành nghề mà phụ huynh mong muốn? 32 Một số thông tin về thị trường việc làm 33 Vào đại học, học đại được chăng? 34 Lập kế hoạch nghề nghiệp cho tương lai: Vai trò và Mục đích 36 Những sai lầm sinh viên thường mắc phải 39 Hai điều sinh viên cần lưu ý trong quá trình học tập 42 Một số điều sinh viên nên biết về thị trường tuyển dụng 43
MỤC LỤC 133 PHẦN II: VÀO ĐẠI HỌC RỒI, TA PHẢI LÀM GÌ? Học có mục đích 50 Động cơ học tập 50 Mục đích học tập 51 Cách thiết lập mục đích học tập 54 Học để lấy kỹ năng 66 Bằng cấp và kỹ năng 66 Kỹ năng tốt mang lại nhiều cơ hội và việc làm 68 Kỹ năng mềm: Các kỹ năng sinh viên có thể tự rèn luyện trong trường đại học 70 Phương pháp học tích cực 76 Một số phương pháp học tích cực 79 Hình thành các thói quen học tập tốt 83 Phương pháp học tập “đa phương tiện” 86 Một số thái độ học tích cực – Học từ thất bại 91 Lời khuyên dành cho người sắp tốt nghiệp 93 Điều người mới tốt nghiệp cần biết 93 Lời khuyên dành cho sinh viên có ý định học thêm văn bằng đào tạo sau đại học 96 Lời khuyên dành cho sinh viên có ý định đi du học 101 Đôi lời nhắn nhủ 105
134 PHỤ LỤC Giáo dục: Hôm nay và ngày mai 112 Gian lận trong trường học 114 Lập kế hoạch nghề nghiệp: Đam mê và Thực tế 118 Việc làm tốt trong ngành toán học 121 Phụ nữ có nên học ngành khoa học máy tính? 124 Cơ hội vô tận 128 MỤC LỤC
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI4NTM1Ng==