NHÀ XUẤT BẢN DÂN TRÍ ĐƯỜNG ĐẾN THE PATH
4 | THE PATH Quyển sách này cung cấp những thông tin mà các tác giả tin là chính xác về các vấn đề được đề cập tới, nhưng độc giả cần hiểu rằng cả tác giả lẫn nhà xuất bản đều không đưa ra lời khuyên dành riêng cho bất kỳ vấn đề hay nhu cầu của cá nhân nào, cũng không đưa ra lời khuyên đầu tư hoặc các dịch vụ chuyên nghiệp khác như tư vấn pháp lý, thuế hoặc kế toán. Bạn cần tìm kiếm các dịch vụ chuyên môn nếu cần sự hỗ trợ của chuyên gia trong các lĩnh vực như tư vấn đầu tư, pháp lý, thuế và kế toán. Quyển sách này đề cập đến các dữ liệu hiệu suất được thu thập trong nhiều giai đoạn thời gian. Kết quả trong quá khứ không đảm bảo hiệu suất trong tương lai. Ngoài ra, các dữ liệu về hiệu suất đầu tư và các quy định pháp luật có thể thay đổi theo thời gian,
5 | vì thế chúng có thể làm thay đổi trạng thái các thông tin trong quyển sách này, và không phản ánh việc khấu trừ phí quản lý danh mục đầu tư hay các chi phí khác. Quyển sách này chỉ cung cấp dữ liệu lịch sử để bàn luận và minh họa các nguyên tắc đầu tư cơ bản. Ngoài ra, quyển sách này không được viết với mục đích làm cơ sở cho bất kỳ quyết định tài chính nào hay bất kỳ khuyến nghị tư vấn đầu tư cụ thể nào hoặc chào bán bất kỳ sản phẩm chứng khoán nào. Chỉ có các cáo bạch mới được dùng để chào bán hay mua chứng khoán. Tuy nhiên ngay cả khi có trong tay một bản cáo bạch, bạn vẫn cần phải đọc và cân nhắc thật kỹ lưỡng trước khi đầu tư hoặc mua chứng khoán. Không có bảo đảm nào đối với tính chính xác hoặc đầy đủ của các thông tin có trong quyển sách, và cả tác giả lẫn nhà xuất bản xin miễn trách nhiệm cụ thể đối với bất kỳ nghĩa vụ pháp lý, tổn thất hoặc rủi ro nào, của cá nhân hoặc phi cá nhân, có thể phát sinh do hậu quả trực tiếp hoặc gián tiếp khi sử dụng và áp dụng bất kỳ nội dung nào trong quyển sách này. Tất cả các ví dụ trong quyển sách này chỉ dành cho mục đích minh họa. Tên thật và nhân dạng của nhiều nhân vật được đề cập trong quyển sách này đã được thay đổi. - Ban biên tập
PHẦN I HÀNH TRÌNH PHÍA TRƯỚC
CHƯƠNG 1 ĐƯỜNG ĐẾN TỰ DO Anthony Robbins “Điều duy nhất chúng ta phải sợ chính là nỗi sợ.” - FRANKLIN DELANO ROOSEVELT Tất cả chúng ta đều muốn được thật sự tự do. Tự do làm những việc chúng ta muốn vào lúc chúng ta muốn và chia sẻ nó với những người chúng ta yêu thương. Tự do sống với đam mê, với sự hào phóng, lòng biết ơn và sự bình an trong tâm hồn. Đó chính là tự do tài chính. Tự do tài chính không phải là một số tiền, mà là một trạng thái tâm trí. Và bất kể đang ở giai đoạn nào trong đời hay hoàn cảnh tài chính hiện tại ra sao, bạn đều có thể đạt được mục tiêu tự do tài chính - đúng vậy, ngay cả giữa lúc khủng hoảng. Trên thực tế, nhiều người đã kiếm được khoản tiền hậu hĩnh trong những thời kỳ “đen tối cùng cực”. Mỗi người đều có một định nghĩa riêng về tự do tài chính. Đối với bạn, tự do tài chính có thể là dành nhiều
16 | THE PATH thời gian hơn để du lịch, nhiều thời gian hơn cho người thân hoặc nhiều thời gian hơn để cống hiến cho một mục tiêu có ý nghĩa. Có thể bạn khao khát làm việc vì bạn muốn chứ không phải vì hoàn thành trách nhiệm. Dù định nghĩa như thế nào về tự do tài chính, có thể bạn đang tự hỏi: “Liệu tự do tài chính có thật sự khả thi không?”. Sau khi phỏng vấn hơn năm mươi bộ óc tài chính vĩ đại nhất thế giới, tôi có thể cam đoan với bạn rằng thật sự có một con đường để đạt được tự do tài chính. Nhưng có những nguyên tắc rõ ràng mà bạn phải tuân thủ nếu muốn đạt đến đỉnh cao đó. Có những cạm bẫy và chướng ngại mà bạn phải tránh. Có rất nhiều nhà tư vấn không đáng tin cậy có thể khiến bạn lạc lối bởi những lời khuyên tư lợi. Quyển sách này đề cập đến tất cả những vấn đề đó một cách chi tiết. Trở nên độc lập về tài chính không phải là một việc quá khó, nhưng cũng không có chiếc hộp thần kỳ nào giúp bạn đạt được mục tiêu này trong ngày một ngày hai (mặc dù sẽ có những người nói với bạn như thế). Con người tương lai của bạn không thể tự vươn cao nếu không có một nền tảng vững chắc được tạo thành bởi những móc treo và dây thừng. Nếu cam kết với mục tiêu tự do tài chính, bạn phải tự bảo vệ mình và phải tham gia vào quá trình giải cứu bản thân. Tùy vào vị trí hiện tại của bạn, tự do tài chính có thể nghe như một giấc mơ viển vông, hoặc bạn có thể đang đi đúng hướng nhưng không cảm thấy tự do. Có thể bạn là một thành viên của thế hệ Thiên niên kỷ1 và đang gánh 1 Còn gọi là thế hệ Y, là những người sinh vào khoảng những năm 1980 cho đến đầu những năm 2000.
17 | món nợ học phí nặng nề từ thời sinh viên. Hoặc có thể bạn là một người thuộc thế hệ Bùng nổ dân số1 đang nỗ lực bắt kịp thời đại. Thậm chí bạn có thể giàu có theo các chuẩn mực phổ biến nhất nhưng vẫn loay hoay với nỗi sợ đánh mất tất cả những gì mình đã dày công tạo dựng. Cho dù thế nào đi nữa, quyển sách này sẽ cung cấp cho bạn những công cụ, chiến lược đã được chứng minh hiệu quả và một tâm trí bình yên mà bạn cần không chỉ để đạt được tự do tài chính mà còn để có được cảm giác viên mãn thật sự trong hành trình đó. CẦN NHIỀU THẬP NIÊN NỖ LỰC ĐỂ TẠO RA MỘT KỲ TÍCH Để tôi tiết lộ cho bạn bí mật lớn nhất của tự do tài chính: bạn sẽ không kiếm được đủ tiền để đạt đến trạng thái đó. Đối với đại đa số chúng ta, kể cả những người giỏi kiếm tiền nhất, tiết kiệm đủ để an toàn về mặt tài chính là điều gần như không thể. Có buồn cười không khi càng kiếm được nhiều tiền thì chúng ta dường như lại càng tiêu xài nhiều hơn? Trong hàng ngàn cuộc thảo luận về chủ đề này, hầu hết mọi người đều nói rằng các kế hoạch tự do tài chính của họ có tính đến một “vận may bất ngờ” như bán công ty, trúng số, được tăng lương hoặc thăng chức nhảy vọt, hoặc bất ngờ nhận được một khoản thừa kế kếch xù. Nhưng hãy thành thật thừa nhận rằng hy vọng không phải 1 Thế hệ những người sinh ra vào giai đoạn 1946 đến 1964, trong thời kỳ bùng nổ trẻ sơ sinh sau Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất.
18 | THE PATH là một chiến lược. Đơn giản là có quá nhiều biến số nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta khiến những viễn cảnh như vậy không xảy ra theo đúng kỳ vọng. Chúng ta phải khai thác một sức mạnh mà Albert Einstein gọi là kỳ quan thứ tám của thế giới: lãi kép. Trong quyển sách The Tipping Point (tựa tiếng Việt: Điểm bùng phát), Malcolm Gladwell mô tả điểm bùng phát là “điểm tới hạn, ngưỡng, hay điểm sôi”. Điều này chắc chắn đúng nhất khi nói về sức mạnh của lãi kép. Bạn muốn trở thành triệu phú? Chuyện đó khả thi, đặc biệt là nếu bạn bắt đầu sớm. Biểu đồ 1.1 trang bên có lẽ là một trong những biểu đồ quan trọng nhất bạn từng thấy (tuy nhiên, bạn có thể chuẩn bị tinh thần nhìn thấy nhiều biểu đồ tương tự trong một quyển sách về tài chính như thế này!). Biểu đồ này cho thấy số tiền bạn cần đầu tư mỗi năm để có được khoản tiền một triệu đô-la ở tuổi sáu mươi lăm, với giả định lãi suất trung bình 7%/năm và đầu tư vào một tài khoản được hoãn thuế như 401(k)1 hoặc IRA2. Nếu bắt đầu sớm, số tiền bạn có thể tiết kiệm được khi về hưu sẽ khiến 1 Kế hoạch tiết kiệm và đầu tư hưu trí được các doanh nghiệp tại Mỹ áp dụng. Tên 401(k) bắt nguồn từ phần 401 đoạn (k) của Bộ luật Thuế Liên bang. Đặc điểm chính của chương trình này là cho phép người làm công ăn lương để dành một phần tiền trong mỗi kỳ lương của mình trước khi đóng thuế vào một quỹ 401(k) chung (có phần đóng góp của công ty). Quỹ này thường được điều hành bởi một công ty tài chính, hoặc công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp, hoặc công ty bảo hiểm để quản lý quỹ và đầu tư sinh lợi cho nhân viên. Tất cả tiền lời sinh ra từ quỹ 401(k) không phải chịu thuế cho đến lúc bạn về hưu - khi đó số tiền được rút ra sẽ chịu thuế tùy theo mức thuế của bạn vào thời gian đó, thường là thấp hơn mức hiện tại. 2 Viết tắt của Individual Retirement Account, tạm dịch là Tài khoản hưu trí cá nhân, một kế hoạch tiết kiệm hưu trí tương tự 401(k) nhưng do cá nhân tự thiết lập.
19 | bạn ngạc nhiên. Ở tuổi hai mươi, bạn chỉ cần tiết kiệm 3.217 đô-la mỗi năm, hay 272 đô-la một tháng. Nhưng nếu đợi đến năm mươi tuổi mới bắt đầu, bạn phải bỏ ra đến 37.191 đô-la mỗi năm, hay 3.099 đô-la một tháng. Có phải biểu đồ này đơn giản hóa quá mức rồi không? Chắc chắn là vậy. Không có một tài khoản thần kỳ nào có thể mang lại cho bạn tiền lãi 7%/năm từ năm này qua năm khác. Trên thực tế, từ năm 2000 đến cuối năm 2009 (tròn mười năm), chỉ số S&P 5001 cho thấy tiền lãi là 0%; sau này, giai đoạn này được biết tới như “Thập niên Mất mát”. Nhưng các nhà đầu tư khôn ngoan không chỉ sở hữu cổ phiếu của Mỹ. Trong hành trình vươn tới tự do tài chính 1 Chỉ số cổ phiếu dựa trên cổ phiếu phổ thông của 500 công ty có vốn hóa thị trường lớn nhất niêm yết trên các sàn chứng khoán Mỹ như NYSE hoặc NASDAQ. Chỉ số S&P 500 được thiết kế để đo lường hiệu quả hoạt động của nền kinh tế nước Mỹ trên diện rộng thông qua sự thay đổi trong tổng giá trị thị trường của 500 cổ phiếu đại diện cho tất cả các ngành công nghiệp lớn. Biểu đồ 1.1 SỐ TIỀN CẦN TIẾT KIỆM MỖI NĂM ĐỂ TRỞ THÀNH TRIỆU PHÚ TRƯỚC 65 TUỔI 20 3.271 đô-la 4.681 đô-la 6.761 đô-la 9.894 đô-la 14.776 đô-la 22.797 đô-la 37.191 đô-la 67.643 đô-la 162.515 đô-la 0 đô-la 45.000 đô-la 135.000 đô-la 90.000 đô-la 180.000 đô-la 25 30 35 40 45 50 55 60
20 | THE PATH của mình, tôi có cơ hội trò chuyện với huyền thoại đầu tư Burton Malkiel, tác giả quyển sách nổi tiếng A Random Walk Down Wall Street (tựa tiếng Việt: Bước đi ngẫu nhiên trên Phố Wall). Ông giải thích rằng nếu trong Thập niên Mất mát, bạn đa dạng hóa các cổ phiếu Mỹ, cổ phiếu nước ngoài, cổ phiếu thị trường mới nổi, trái phiếu và bất động sản1 thì bạn sẽ thu về mức lợi nhuận trung bình 6,7% mỗi năm - tất cả trong một thời kỳ có nhiều biến động từ bong bóng công nghệ, vụ khủng bố 11/9 và cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Khi tôi viết những dòng này, chúng ta đang ở giữa đại dịch Covid-19 với nỗi sợ ngày càng gia tăng về một cuộc suy thoái toàn cầu mà không ai biết sẽ kéo dài bao lâu và nghiêm trọng đến mức độ nào. Điều quan trọng cần nhớ là thật ra những “mùa đông” kinh tế này lại là một trong những cơ hội tốt nhất để tăng giá trị tài sản. Nếu bạn có thể kiểm soát nỗi sợ và quản lý tốt cảm xúc của mình, những bước lùi lớn của thị trường có thể mang đến cho bạn một cơ hội đặc biệt hiếm thấy. Tại sao? Tại vì mọi thứ đều được giảm giá! Trong thời kỳ Đại suy thoái, nhà đầu tư xuất chúng Joseph Patrick Kennedy đã gia tăng đáng kể tài sản của mình bằng cách đầu tư mạnh vào những bất động sản được bán với giá chỉ bằng một phần nhỏ so với giá trị trước đó của nó. Năm 1929, tài sản của Kennedy có giá trị 1 Đa dạng hóa theo tỷ lệ này: 33% thu nhập cố định (VBMFX), 27% chứng khoán Mỹ (VTSMX), 14% chứng khoán nước ngoài phát triển (VDMIX), 14% thị trường mới nổi (VEIEX), 12% ủy thác đầu tư bất động sản (VGSIX); các cổ phiếu này được tái cân bằng hằng năm.
21 | ước tính là 4 triệu đô-la (tương đương 59,6 triệu đô-la ngày nay). Nhưng đến năm 1935, tức chỉ sáu năm sau, khối tài sản của ông đã tăng vọt lên 180 triệu đô-la (tương đương 3,36 tỷ đô-la ngày nay)! Mùa đông kinh tế có nhiều thử thách không? Chắc chắn là có; tuy nhiên, mùa đông không kéo dài mãi! Mùa đông luôn được tiếp nối bởi mùa xuân. Và ngay cả trong mùa đông, không phải ngày nào cũng có tuyết và bão tuyết. Vẫn có những ngày nắng để nhắc nhở chúng ta rằng mùa đông không phải là vô tận. Như bạn sẽ thấy trong quyển sách này, cách bạn chọn để điều hướng các “mùa” đầu tư không ngừng biến động, cả về cảm xúc lẫn tài chính, là rất quan trọng. Vì vậy, để đạt đến đỉnh cao tự do tài chính (và duy trì vị trí đó), có những câu hỏi mà bạn phải trả lời: • Những khoản đầu tư nào đang có sẵn dành cho bạn, và trong số đó có những khoản đầu tư nào sẽ phù hợp với mục tiêu tài chính của bạn? • Bạn sẽ lập một danh mục hỗn hợp bao gồm các khoản đầu tư như thế nào và chúng sẽ được quản lý ra sao trong suốt cả năm? • Bạn sẽ sử dụng chiến lược nào để tối thiểu hóa các khoản thuế (loại “chi phí” cá nhân lớn nhất trong suốt cuộc đời bạn) một cách hợp pháp? • Làm thế nào để bạn loại bỏ các khoản phí quá cao hoặc các khoản hoa hồng không cần thiết, qua đó gia tăng đáng kể khoản tiền mà bạn dành dụm được cho tương lai?
22 | THE PATH • Bạn sẽ điều hướng, thậm chí là tận dụng những đợt điều chỉnh giá và tình trạng sụt giảm bất ngờ của thị trường như thế nào? • Làm thế nào bạn có thể chọn được nhà tư vấn có trách nhiệm pháp lý phải quản lý tiền của bạn với chuẩn mực cao nhất? (Cảnh báo: đa số các nhà tư vấn đều không đạt yêu cầu này.) Đây là những vấn đề mà bạn tôi kiêm đồng tác giả Peter Mallouk sẽ giải đáp trong quyển sách có nội dung vô cùng hữu ích này. Peter có gần hai mươi năm kinh nghiệm điều hành Creative Planning (www.creativeplanning.com), một công ty tư vấn đầu tư độc lập có trị giá gần 50 tỷ đô-la chuyên cung cấp các dịch vụ quản lý tài sản toàn diện cho hàng ngàn gia đình trên khắp nước Mỹ. Trong quyển sách này, Peter hào phóng chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm thực tế của mình với bất kỳ ai muốn biết bí quyết thật sự để đạt được tự do tài chính. Tuy nhiên, nắm trong tay những công cụ cần thiết để đạt được tự do tài chính và bắt tay vào hành động là hai việc khác nhau. Việc thực hành từng ngày sẽ biến kiến thức của bạn thành các giá trị. Nếu đạt được tự do tài chính không phải là chuyện quá khó khăn, tại sao chúng ta đang sống trong thời kỳ thịnh vượng nhất trong lịch sử nhân loại mà lại có rất nhiều người không đảm bảo được mức độ an toàn tài chính cơ bản? Một thực tế đáng kinh ngạc là 60% người Mỹ thậm chí không có nổi 1.000 đô-la để dành cho lúc về hưu và chưa tới 40% có thể chi 500 đô-la để xử lý một trường hợp khẩn cấp.
23 | Nước Mỹ là một quốc gia tiêu dùng, nhưng nếu muốn cùng nhau phát triển thịnh vượng, người Mỹ chúng tôi phải thay đổi để trở thành các chủ sở hữu. Nhiều người Mỹ sở hữu iPhone, nhưng tại sao họ không sở hữu Apple? Nhiều người Mỹ mua hàng từ Amazon mỗi ngày, nhưng tại sao họ không sở hữu nhà bán lẻ quyền lực này? Bất kể tình trạng kinh tế xã hội của chúng ta ra sao, không có gì ngăn cản chúng ta hưởng lợi từ sức mạnh của nền kinh tế tự do. Chỉ với một vài đô-la, bất cứ ai cũng có thể sở hữu một phần của các công ty hàng đầu nước Mỹ và trở thành chủ sở hữu của nền kinh tế được cho là thịnh vượng và sinh lợi cao nhất trong lịch sử thế giới này. VƯƠN XA Mối quan hệ giữa chúng ta với tiền chắc chắn là một mối quan hệ cảm xúc. Các chiến lược và thông tin mà tất cả chúng ta cần để đạt được tự do tài chính đều đang có sẵn, vậy tại sao lại có quá nhiều người vẫn đi lang thang không mục đích với áp lực tài chính đè nặng trên vai hoặc thậm chí không biết có tồn tại một con đường dẫn đến tự do tài chính? Và tại sao rất nhiều người thành công về mặt tài chính nhưng lại hoàn toàn không cảm thấy thỏa mãn và bị “phá sản” về mặt cảm xúc? Lý do nằm ở hai từ tồi tệ nhất mà con người có thể tưởng tượng ra…
428 | THE PATH bạn không gây nguy hiểm cho sự an toàn tài chính của mình, hãy tận hưởng mọi thứ. Cho đi những gì bạn muốn, hãy thả lỏng một chút và trải nghiệm thành quả lao động của bạn. Tại Creative Planning, tôi hướng dẫn đội nhóm của mình đảm bảo các khách hàng của chúng tôi hiểu được rằng tiền là để phục vụ họ và các ưu tiên của họ chứ không phải ngược lại. Bạn cũng nên áp dụng cách tiếp cận tương tự với số tiền của mình. Bằng cách lập ra một kế hoạch trước khi lên núi, vạch ra con đường, chọn đi một mình hoặc với một người hướng dẫn đáng tin cậy, và kiểm soát tốt cảm xúc, bạn có thể dành thời gian để tận hưởng tiến trình lên đến đỉnh núi. Niềm vui nằm trong cuộc hành trình. Nếu bạn có thể thư giãn và tận hưởng thì bạn sẽ đạt đến sự viên mãn trọn vẹn.
MỤC LỤC Lời giới thiệu 7 PHẦN I HÀNH TRÌNH PHÍA TRƯỚC 13 Chương 1 Đường đến tự do..................................................................15 Chương 2 Thế giới tốt đẹp hơn bạn nghĩ ............................................29 Chương 3 Động lực đằng sau mọi quyết định ....................................57
430 | THE PATH PHẦN II LẬP BẢN ĐỒ HÀNH TRÌNH CỦA BẠN 83 PHẦN III NƠI CON ĐƯỜNG BẮT ĐẦU 215 Chương 4 Chọn người hướng dẫn cho hành trình của bạn .......................................................85 Chương 5 Bốn quy tắc đầu tư ............................................................ 121 Chương 6 Quản lý rủi ro.................................................................... 149 Chương 7 Kế hoạch xử lý di sản: Hồi kết của cuộc chơi tài chính .......................................177 Chương 8 Thị trường hoạt động như thế nào?......................................................................217 Chương 9 Tất cả đều nằm trong tâm trí của bạn .................................................................. 267 Chương 10 Các lớp tài sản ................................................................... 301
431 | PHẦN V TRÊN ĐỈNH VINH QUANG 387 PHẦN IV LEO NÚI 351 Chương 12 Quyết định quan trọng nhất cuộc đời bạn ....................................................389 Chương 13 Mưu cầu hạnh phúc........................................409 Chương 14 Tận hưởng hành trình và niềm hạnh phúc khi chinh phục đỉnh cao.......................................421 Chương 11 Xây dựng và quản lý một danh mục đầu tư thông minh ................353
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI4NTM1Ng==