The Power of Giving
First News NHA Â XUÊTË BANÃ TREÃ AZIM JAMAL HARVEY MCKINNON Biïn dõch: HUÏË PHÛÚÅNG - LAÅI THÏË LUYÏÅN - MINH TÛÚI The Power of Giving
19 CHÛÚNG 1 SÛCÁ MAÅNH CUÃA SÛÅ CHIA SEÃ Chuáng ta khöng thïí phuã nhêån rùçng, thïë kyã 21 maâ chuáng ta söëng hiïån nay àang diïîn ra nhûäng caånh tranh hïët sûác gay gùæt, khöëc liïåt, àoâi hoãi möîi ngûúâi phaãi nöî lûåc rêët nhiïìu trong cöng viïåc cuäng nhû trong moåi lônh vûåc cuãa cuöåc söëng. Dûúâng nhû chuáng ta chùèng bao giúâ coá àuã thúâi gian àïí laâm nhûäng viïåc cêìn thiïët, chùèng haån: theo kõp möåt dûå aán, hoaân têët möåt cöng viïåc naâo àoá, hay daânh thúâi gian cho gia àònh, baån beâ, kiïëm àuã tiïìn àïí mua nhaâ, sùæm sûãa tiïån nghi trong gia àònh. Phaãi àöëi mùåt vúái quaá nhiïìu thûã thaách möîi ngaây khiïën baån luön
20 THE POWER OF GI V ING tûå hoãi: “Taåi sao töi phaãi mêët thúâi gian quan têm àïën viïåc chia seã?”, hay: “Töi àang phaãi àûúng àêìu möåt caách gay go vúái moåi aáp lûåc, laâm sao maâ coá thúâi gian, sûác lûåc vaâ caãm hûáng àïí chia seã vúái ngûúâi khaác?”, hoùåc laâ: “Chùèng thêëy ai cho khöng töi caái gò caã, moåi thûá töi coá àûúåc àïìu laâ do sûå nöî lûåc phêën àêëu cuãa chñnh baãn thên töi, thïë thò taåi sao töi laåi phaãi chia seã vúái ngûúâi khaác?”v.v. Thêåt ra, sûå chia seã coá möåt sûác maånh lúán lao mang laåi niïìm vui, haånh phuác vaâ sûác khoãe cho chñnh baån. Trong chûúng naây, chuáng töi hy voång giuáp baån thêëy, duâ àang söëng trong bêët cûá hoaân caãnh naoâ , ngay caã khi baån àang gùåp möåt söë khoá khùn trong cuöåc söëng, baån vêîn coá khaã nùng àïí chia seã vúái ngûúâi khaác. NHÛÄNG QUAÂ TÙÅNG TRONG ÀÚÂI Co á le ä trïn àúiâ nayâ khöng coá moná qua â naoâ quyá gia á bùnç g sû å quan têm sêu sùcæ , nhûnä g hy sinh cao ca ã va â niïmì ky â vonå g lúná lao ma â möiî ngûúiâ nhênå àûúcå tû â cha me.å Thï ë nhûng cha meå khöng phaiã la â ngûúiâ duy nhêtë cho chuná g ta. Trong suötë cuöcå àúiâ , chuná g ta conâ nhênå àûúcå rêtë nhiïuì tû â nhûnä g
21 CHO ÀI LAÂ COÂN MAÄI ngûúiâ khacá , nhû quaâ tùnå g tû â cacá thêyì cö giaoá , nhûnä g ngûúiâ ba â con, va â thêmå chñ tû â nhûnä g ngûúiâ xa la å nûaä . Trûúnâ g hocå , bïnå h viïnå , àûúnâ g sa,á cöng viïn… àûúcå xêy dûnå g nhú â cöng sûcá , mö ì höi nûúcá mùtæ va â tiïnì àoná g thuï ë cuaã biïtë bao ngûúiâ . Thêtå ra, hêuì hïtë nhûnä g gò ta coá trong àúiâ àïuì do cöng sûcá lao àönå g khö í nhocå cuaã ngûúiâ khacá taoå ra. Cuöcå sönë g ïm a ã thanh bònh maâ chuná g ta co á àûúcå ngayâ höm nay laâ nhú â sû å hy sinh mauá xûúng cuaã biïtë bao thïë hï å ài trûúcá . Khi nghô nhû vêyå , banå se ä thêyë moiå ngûúiâ trong thïë giúiá nayâ àïuì chung tay gopá sûcá lamâ nïn àiïuì khacá biïtå cho cuöcå sönë g cuaã banå , mang laiå nguönì camã hûná g vö tênå va â gopá phênì lamâ cho cuöcå sönë g cuaã banå tötë àepå hún. Vêyå thò taiå sao banå laiå khöng coá nhûnä g tacá àönå g tñch cûcå ngûúcå trú ã laiå àöië vúiá cuöcå sönë g cuaã nhûnä g ngûúiâ xung quanh mònh? Baån thûã suy nghô vïì möåt vaâi con söë thöëng kï trïn thïë giúái sau àêy: Cûá 4 ngûúâi thò coá 1 ngûúâi bõ àoái. Möåt tó ngûúâi khöng coá nûúác saåch cho nhu cêìu sinh hoaåt. Coá ñt nhêët 200 triïåu ngûúâi àang chõu àûång nöîi
22 THE POWER OF GI V ING àau khuãng khiïëp cuãa chiïën tranh, cuãa tuâ töåi vaâ sûå thöëng khöí vïì thïí xaác lêîn tinh thêìn. Cûá caách vaâi giêy laåi coá möåt treã em bõ chïët vò nhûäng cùn bïånh maâ chuáng ta coá thïí ngùn ngûâa àûúåc. Möåt phêìn baãy dên söë thïë giúái chûa biïët chûä. Trong cuöcå sönë g co á rêtë nhiïuì thû ã thacá h maâ chuná g ta phaiã vûútå qua. Àïí àöië mùtå vúiá no,á chuná g ta co á hai cacá h àï í lûaå chonå . Hoùcå la â danâ h mötå chutá thúiâ gian giupá àú ä nhûnä g ngûúiâ chung quanh vaâ nghô àïnë viïcå mònh coá thï í thay àöií cacá h sönë g, hûúná g túiá mötå tûúng lai tötë àepå , hoùcå la â chùnè g lamâ gò ca ã va â àiïuì nayâ cunä g àönì g nghôa vúiá viïcå banå àang àïí tuötå mêtë nhûnä g giaá trõ cuaã sû å chia se.ã Banå cunä g co á thï í thêyë rùnç g, khi moiå ngûúiâ cunâ g ngöiì laiå vúiá nhau àïí tòm cacá h giaiã quyïtë nhûnä g vênë àï ì kho á khùn thò chuná g ta thûúnâ g nhênå àûúcå hún la â mêtë ài, àùcå biïtå la â möiî khi ta tûå nguyïnå giupá àú ä mötå ai ào.á GIAÁ TRÕ CUÃA SÛÅ CHIA SEÃ Baån haäy hiïíu rùçng, khi baån cöë gùæng chia seã, giuáp àúä ngûúâi khaác laâ baån àang tûå giuáp chñnh
23 CHO ÀI LAÂ COÂN MAÄI mònh. Nhúâ àoá baån coá thïí coá àûúåc nhûäng àiïìu sau àêy: Taåo thïm àûúåc nhûäng möëi quan hïå múái Caãm thêëy an toaân Coá thïm nhûäng hoaåt àöång thuá võ Coá sûác khoãe töët hún Caãm thêëy tûå haâo vaâ thêëy cuöåc söëng cuãa mònh coá yá nghôa hún sau khi laâm àûúåc viïåc töët. Haånh phuác Thanh thaãn vaâ yïu thûúng Cho ài chñnh laâ nhênå laiå – àiïuì nayâ nghe coá ve ã nghõch lyá nhûng laiå la â mötå sû å thêtå ma â rêtë nhiïuì ngûúiâ cöng nhênå . Chó trûâ khi banå cho ài vúiá dunå g y á àûúcå nhênå laiå – ào á la â lucá ma â hanâ h àönå g vönë cao àepå nayâ bõ mêtë ài y á nghôa – thò banå se ä chùnè g nhênå laiå àûúcå gò ca.ã Sû å chia seã thêtå sû å phaiã xuêtë phatá tû â tònh camã chên thanâ h cuaã con tim, tûâ chñnh niïmì vui cunâ g lonâ g võ tha cuaã chuná g ta. Àönå g lûcå cuaã sû å chia se ã hoanâ toanâ la â do tû å nguyïnå ma â khöng cênì àïnì àapá . Co á nhû vêyå , sû å chia se ã múiá mang laiå nhiïuì y á nghôa. Cacá
24 THE POWER OF GI V ING bêcå cha me å chia se ã thûcá ùn, chöî ú ã va â tònh yïu thûúng cho con caiá , àún gianã chó vò hoå yïu quyá cacá con chûá khöng phaiã vò ho å mong chúâ àûúcå con yïu thûúng laiå . Suy cho cunâ g, y á nghôa cuaã sû å chia se ã rêtë cao àepå , nhûng àöi khi chuná g ta laiå lamâ hoen ö ë y á nghôa cao àepå cuaã no,á nïuë nhû chuná g ta trao tùnå g àï í röiì chó mong àûúcå ngûúiâ khacá cöng nhênå va â tröng chúâ àûúcå àïnì àapá . Àiïuì nayâ àa ä lamâ cho ca ã ngûúiâ cho lênî ngûúiâ nhênå àïuì khöng conâ nhênå thêyë gia á trõ tötë àepå cuaã viïcå chia seã nûaä . Sûå chia seã taåo nïn nhûäng möëi quan hïå múái Caác nhaâ têm lyá hoåc nhêån thêëy tûâ treã sú sinh cho àïën ngûúâi trûúãng thaânh àïìu luön khao khaát möëi quan hïå taác àöång qua laåi giûäa ngûúâi vúái ngûúâi. Nhûäng àûáa treã khöng àûúåc lúán lïn trong tònh yïu thûúng thò khi trûúãng thaânh, duâ rêët khao khaát nhûng vêîn rêët khoá àïí coá àûúåc möåt àúâi söëng öín àõnh vïì caãm xuác. Ngûúâi trûúãng thaânh cuäng gùåp nhûäng töín thûúng tûúng tûå. Thiïëu vùæng nhûäng möëi giao lûu thên tònh vúái ngûúâi khaác, têm höìn chuáng ta thûúâng bõ lïåch laåc.
25 CHO ÀI LAÂ COÂN MAÄI Thêtå vêyå , cuöcå sönë g cuaã chuná g ta àûúcå hònh thanâ h tû â cacá möië quan hïå khacá nhau, laâ töní g hoaâ cuaã cacá möië quan hïå xa ä höiå . Qua ào,á ta nhênå thûcá vï ì thï ë giúiá , vï ì banã thên vaâ ngay caã “sö ë phênå ” cuaã mònh: Nhûnä g ngûúiâ co á möië quan hï å tötë àepå vúiá ngûúiâ khacá thò mau trûúnã g thanâ h hún, sönë g hanå h phucá hún, têm hönì trú ã nïn rönå g raiä hún. Linh mucå Thomas Merton àaä tûnâ g viïtë : “Têm hönì cuaã chuná g ta cunä g giönë g nhû cacá vênå àönå g viïn, luön cênì co á àöië thuã ngang sûcá ngang taiâ àï í thï í hiïnå àêyì àu ã sûcá manå h cuaã mònh”. Cacá cú bùpæ se ä trú ã nïn yïuë ài nïuë khöng àûúcå luyïnå têpå thûúnâ g xuyïn vaâ àêyì àu.ã Têm hönì cuaã banå cunä g nhû thï!ë Va â cacá h luyïnå têpå tuyïtå vúiâ nhêtë la â hayä biïtë chia seã vaâ lamâ àiïuì tötë cho ngûúiâ khacá nhûnä g khi coá thï.í Sûå chia seã taåo cho baån caãm giaác an toaân Sûå chia seã cuäng laâm giaãm búát nhûäng nöîi súå haäi, nhaâm chaán trong cuöåc söëng cuãa chuáng ta do noá thuác àêíy nhûäng möëi giao tiïëp xaä höåi vaâ laâm tùng caãm giaác söëng coá muåc àñch, caãm giaác an toaân cho möîi ngûúâi. Möåt kïët quaã nghiïn cûáu múái àêy cho thêëy,
26 THE POWER OF GI V ING nhûäng ngûúâi xem nhiïìu tin tûác trïn truyïìn hònh thûúâng lo súå thaái quaá vïì nhûäng möëi hiïím nguy àöëi vúái cuöåc söëng bònh yïn, haånh phuác cuãa hoå. Nguyïn do laâ vò phêìn lúán caác chûúng trònh truyïìn hònh àïìu têåp trung àûa nhûäng baãn tin, nhûäng hònh aãnh ruâng rúån, bêët an, laâm naãy sinh têm lyá hoang mang, súå haäi trong loâng khaán giaã. Vaâ àaáng ngaåi hún, cuöåc söëng hiïån àaåi àang xuêët hiïån ngaây möåt nhiïìu “nhûäng caái keán ngûúâi” tòm caách söëng thu mònh laåi. Noái caách khaác, nhûäng ngûúâi naây chó muöën tûå nhöët mònh trong thaáp ngaâ cuãa nhûäng möëi quan hïå vúái ngûúâi thên maâ àaánh mêët dêìn quan hïå töët àeåp vúái haâng xoám. Chñnh löëi söëng ñch kyã naây caâng laâm cho hoå dïî bõ keã xêëu têën cöng vaâ dïî gùåp nhûäng chuyïån nguy hiïím hún. Caách töët nhêët àïí vûúåt qua nöîi súå haäi laâ haäy àöëi mùåt vúái chuáng, tûâ àoá bùæt àêìu möåt quaá trònh taåo nïn sûå khaác biïåt. Cöåi nguöìn cuãa moåi hiïím nguy àïìu xuêët phaát tûâ hïå quaã cuãa nhûäng mùåt traái xaä höåi, nhûng thûúâng thò chuáng ta khöng damá nhòn thùèng vaâo nhûäng vêën àïì naây. Baãn chêët cuãa sûå viïåc diïîn ra khöng quan troång bùçng caách maâ chuáng ta àoán nhêån nhûäng sûå
27 CHO ÀI LAÂ COÂN MAÄI viïåc àoá. Chuáng ta cêìn coá thaái àöå thñch húåp àïí laâm giaãm thiïíu nhûäng nguyïn nhên gêy ra moåi bêët öín trong cuöåc söëng cuãa mònh. Nhûäng giaá trõ múái tûâ sûå chia seã Sûå chia seã laâ bñ quyïët then chöët àïí möîi chuáng ta tûå vûúåt lïn chñnh mònh. Baån haäy daânh thúâi gian àïí giuáp àúä, an uãi, hoùåc àún giaãn laâ úã bïn caånh ngûúâi khaác möîi khi hoå cêìn, àiïìu naây seä laâm cho caác möëi quan hïå cuãa baån trúã nïn gêìn guäi hún. Tûâ àoá, têm lyá tûå cho mònh laâ nhên vêåt trung têm chùæc chùæn seä giaãm dêìn ài; àöìng thúâi, baån coân thoaát khoãi caãm giaác súå haäi vaâ cö àún thûúâng ngûå trõ trong loâng mònh. Kïët quaã dûå aán nghiïn cûáu rêët quy mö cuãa Robert Putnam, àûúåc trònh baây trong quyïín Bowling Alone cho thêëy roä: viïåc xêy dûång möëi quan hïå töët àeåp vúái ngûúâi khaác seä giuáp cho chuáng ta àûúåc an toaân, khoãe maånh, haånh phuác, vaâ thêåm chñ coân coá thïm lúåi nhuêån nûäa. Banå àa ä bao giú â co á cú höiå tòm àûúcå viïcå lamâ tötë nhú â vaoâ nhûnä g möië quan hïå tötë àepå chûa? Röiì trong nhûnä g lucá lêm vaoâ hoanâ canã h khoá khùn, ngùtå ngheoâ , banå co á àûúcå ngûúiâ hanâ g xomá
28 THE POWER OF GI V ING giupá àú ä khöng? Nhûnä g lucá banå kiïtå sûcá , banå beâ cuaã banå àa ä giupá banå chùm socá con caiá ? Danh sacá h nhûnä g viïcå ma â chuná g ta cênì ngûúiâ khacá giupá àú ä conâ daiâ lùmæ ! Va â chñnh trong nhûnä g lucá vêtë va,ã thêmå chñ trong hoanå nanå , chuná g ta múiá nhênå ra ai laâ ngûúiâ banå tötë nhêtë cuaã mònh! Sûå chia seã giuáp baån coá àûúåc sûác khoãe töët Kïët quaã nghiïn cûáu cuãa Viïån Haân lêm Y hoåc Hoa Kyâ chûáng minh rùçng, nhûäng ai daânh nhiïìu thúâi gian àïí chia seã, giuáp àúä ngûúâi khaác thûúâng taåo àûúåc nhûäng aãnh hûúãng rêët töët cho thïí chêët lêîn tinh thêìn cuãa hoå. Möåt baâi baáo àùng trïn taåp chñ American Health thaáng 5/1988 phên tñch caác nghiïn cûáu vïì àïì taâi naây cho thêëy: hoaåt àöång tònh nguyïån chia seã, giuáp àúä ngûúâi khaác goáp phêìn laâm tùng tuöíi thoå, tùng haånh phuác cuãa moåi caá nhên. Àoá laâ do sûå chia seã goáp phêìn laâm cho chuáng ta giaãm búát caãm giaác nhaâm chaán vaâ laâm tùng caãm giaác söëng coá muåc àñch. Kïtë quaã nghiïn cûáu cho thêëy, nhûäng ngûúâi khöng tham gia hoaåt àöång tònh nguyïån coá nguy cú àöåt tûã cao gêëp 2,5 lêìn so vúái ngûúâi tham gia hoaåt àöång tònh nguyïån ñt nhêët möîi tuêìn möåt lêìn.
29 CHO ÀI LAÂ COÂN MAÄI Baâi baáo coân mö taã nhûäng lúåi ñch khaác maâ caác nhaâ khoa hoåc tòm thêëy qua caác hoaåt àöång tònh nguyïån: Tùng cûúâng khaã nùng miïîn dõch Laâm giaãm lûúång cholesterol trong maáu Tùng cûúâng sûác maånh cuãa tim Giaãm nguy cú tûác ngûåc Giaãm cùng thùèng Thï ë giúiá nayâ se ä trú ã nïn khacá biïtå va â tötë àepå hún rêtë nhiïuì khi moiå ngûúiâ àïuì biïtë chia seã vaâ camã thöng vúiá banã thên mònh vaâ vúiá ngûúiâ khacá . Sûå chia seã giuáp baån phaát huy nùng lûåc tiïìm êín cuãa baãn thên Co á mötå chuyïnå kï í rùnç g nha â hiïnì triïtë Rumi(*) mötå höm hoiã Thûúnå g Àï ë khi thêyë Ngaiâ ài ngang qua nhûnä g ngûúiâ ùn mayâ àang ngöiì bïn vïå àûúnâ g ma â khöng mayã may cho hoå mötå xu naoâ : “Thûa Thûúnå g Àï,ë taiå sao Ngaiâ khöng giupá gò cho nhûnä g ngûúiâ ùn mayâ nayâ ?”. Thûúnå g Àï ë tra ã lúiâ : “Ta àa ä lamâ mötå àiïuì la â saná g taoå ra cacá ngûúi”. (*) Rumi: Nhaâ hiïìn triïët ngûúâi Ba Tû, söëng úã thïë kyã XIII.
THE POWER OF GI V ING Lúâi giúái thiïåu 5 Vaâi neát vïì caác taác giaã 11 Giaá trõ cuãa The Power of Giving - Cho ài laâ coân maäi 15 Chûúng 1 - SÛÁC MAÅNH CUÃA SÛÅ CHIA SEÃ 19 NHÛÄNG QUAÂ TÙÅNG TRONG ÀÚÂI 20 GIAÁ TRÕ CUÃA SÛÅ CHIA SEÃ 23 CHIA SEÃ ÀÏÍ BIÏËT RÙÇNG ÀÚÂI SÖËNG THÊÅT PHONG PHUÁ 39 Chûúng 2 - NHÛÄNG MOÁN QUAÂ TÛÂ TRAÁI TIM 45 CHIA SEÃ TÒNH YÏU THÛÚNG 48 CHIA SEÃ NUÅ CÛÚÂI 60 CHIA SEÃ KIÏËN THÛÁC 63 M UÅ C L UÅ C
CHO ÀI LAÂ COÂN MAÄI CHIA SEÃ KHAÃ NÙNG LAÄNH ÀAÅO 69 CHIA SEÃ NIÏÌM HY VOÅNG 78 CHIA SEÃ SÛÅ SÖËNG 79 CHIA SEÃ THÚÂI GIAN 82 CHIA SEÃ TIÏÌN BAÅC 84 CHIA SEÃ CAÁC KYÄ NÙNG 92 CHIA SEÃ THOÁI QUEN GIÛÄ GÒN SÛÁC KHOÃE 97 ÊU YÏËM TREÃ NHOÃ 98 QUAN TÊM ÊN CÊÌN 101 CHIA SEÃ NHÛÄNG LÚÂI KHUYÏN 102 CÊN BÙÇNG CUÖÅC SÖËNG BAÃN THÊN 107 Chûúng 3 - NHÛÄNG NGÛÚÂI CÊÌN CHIA SEÃ 111 HAÄY BÙÆT ÀÊÌU TÛÂ BAÃN THÊN MÒNH 112
THE POWER OF GI V ING CHIA SEÃ VÚÁI GIA ÀÒNH 121 CHIA SEÃ VÚÁI CÖÅNG ÀÖÌNG 137 CHIA SEÃ VÚÁI CAÁC TÖÍ CHÛÁC PHI LÚÅI NHUÊÅN 154 CHIA SEÃ VÚÁI HAÂNH TINH CUÃA CHUÁNG TA 160 Chûúng 4 - HOÅC CAÁCH CHIA SEÃ 169 CHIA SEÃ NHÛ THÏË NAÂO? 170 CHIA SEÃ KHI NAÂO? 177 CHIA SEÃ CHO NÚI NAÂO? 183 CHIA SEÃ BAO NHIÏU? 190 Chûúng 5 - BIÏËT TÛÂ BOÃ 215 LÚÂI KÏËT 220 GHI CHUÁ THÏM CUÃA CAÁC TAÁC GIAÃ 223
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI4NTM1Ng==