Tái bản lần thứ 7 có chỉnh sửa và bổ sung Tác giả quyển sách bán chạy 7 Thói Quen Của Bạn Trẻ Thành Đạt Thanh Thảo dịch
Lời khen tặng dành cho Bí quyết trưởng thành “Quyển sách này thật hoàn hảo. Tôi muốn tất cả 74.000 học sinh trong quận đều đọc quyển sách này, cả các bậc phụ huynh và 6.000 giáo viên của các em nữa. Tôi đang tìm cách biến quyển sách này thành tài liệu đọc bắt buộc cho toàn bộ thanh thiếu niên ở Nashville.” - Pedro Garcia, Tiến sĩ ngành Quản trị Giáo dục, giám thị trường Công lập Metropolitan Nashville “Sean Covey từng nói: ‘Thành công hay thất bại trong cuộc sống thường xuất phát từ những quyết định quan trọng’, và chúng tôi hoàn toàn đồng ý. Quyển sách vui nhộn và giàu thông tin này phác họa sáu thử thách quan trọng bạn phải đối mặt trong độ tuổi thiếu niên và cung cấp nhiều câu chuyện cùng nhiều bằng chứng thuyết phục nhằm giúp bạn có được những lựa chọn đúng đắn. Hãy đọc Bí quyết trưởng thành. Chúng tôi cam đoan là bạn sẽ thích quyển sách này.” - Blake Nemelka và Bo Nemelka, tác giả của The Middle School Student’s Guide to Academic Success1 “Khi còn là một thiếu niên, tôi đã phải đối mặt với một vài quyết định trong số những quyết định lớn này và tôi biết việc đó khó khăn đến nhường nào. Lời khuyên của tôi là hãy trao tặng 1 First News đã xuất bản với tựa Bí Quyết Học Giỏi. quyển sách này cho một bạn tuổi teen mà bạn biết. Quyển sách này sẽ trang bị cho người bạn ấy những công cụ cần thiết để có thể đưa ra những quyết định khôn ngoan hơn.” - Chelsie Hightower, diễn viên và vũ công, huấn luyện viên và biên đạo cho chương trình Dancing with the Stars và So You Think You Can Dance “Trò chơi cuộc sống xuất hiện đầy những lựa chọn, nhất là vào những năm tháng thiếu niên. Quyển sách này sẽ cho bạn vài hướng dẫn giúp bạn đưa ra những lựa chọn tuyệt vời.” - Steve Young, cựu tiền vệ đội San Francisco 49ers Hall-of-Fame, nhà sáng lập tổ chức Forever Young và tác giả quyển sách QB: My Life Behind the Spiral “Đương nhiên là mình đã mở ngay đến chương nói về hẹn hò và tình dục. Và chương này đã hoàn toàn thay đổi suy nghĩ của mình về vấn đề quan hệ trước hôn nhân. Đúng thế đấy, suy nghĩ của mình đã quay ngoắt 180 độ! Cảm ơn chú, Sean Covey!” - Danny McFadden, 16 tuổi, Dublin, Ireland “Trong quyển sách thú vị và đầy thuyết phục này, Covey đã đạt được hai điểm sáng: Anh ấy đã nắm bắt được thế giới đầy mơ hồ mà các bạn teen phải đối mặt và sắp xếp các thử thách quan trọng họ phải đối mặt một cách trật tự và rõ ràng. Phong cách trình bày sáng tỏ, hài hước và lôi cuốn của anh ấy sẽ bắt trọn sự chú ý của các bạn!” - John T. Chirban, Tiến sĩ, Tiến sĩ Thần học, Trường Y khoa Đại học Harvard, tác giả quyển sách True Coming of Age BÍ QUYẾT TRƯỞNG THÀNH │5
“Cuối cùng cũng có một quyển sách giúp cung cấp cho giới trẻ những công cụ cần thiết để đưa ra những quyết định đúng đắn! Sự tài tình của Sean thể hiện ở khả năng kết nối bản thân với trái tim, tâm hồn và tâm trí của các bạn trẻ. Là một bậc phụ huynh và một nhà giáo dục, tôi có cảm giác mạnh mẽ rằng mọi bạn trẻ đều nên đọc quyển Bí quyết trưởng thành. Hai người con tuổi teen của tôi đã tổng kết quyển sách này chỉ bằng một từ: ‘TUYỆT VỜI!’.” - Muriel Thomas Summers, hiệu trưởng trường Tiểu học A. B. Combs Leadership, đạt giải xuất sắc giải thưởng National Blue Ribbon, đạt giải National School of Character năm 2004 “Chúng ta sống đời mình như thế nào là tùy thuộc vào những giá trị mà ta lựa chọn. Quyển sách này sẽ giúp các bạn trẻ lựa chọn các giá trị phù hợp với mình trong hiện tại để đưa ra những quyết định giúp tạo nên một tương lại tốt đẹp hơn.” - A. C. Green, nhà sáng lập A. C. Green Youth Foundation, cựu thành viên đội Los Angeles Laker và “Người Sắt” của giải NBA “Sean Covey thật sự thấu hiểu những thách thức và nhu cầu của giới trẻ. Anh đã thể hiện điều đó trong quyển sách đầu tiên của mình, 7 Thói quen của bạn trẻ thành đạt và giờ đây anh lại thể hiện sự thấu hiểu ấy lần nữa trong quyển sách mới tuyệt vời này. Đây quả là một bản chỉ dẫn và nguồn tham khảo giá trị cho các bạn trẻ! Tôi hy vọng mỗi bạn trẻ trên thế giới này đều sẽ đọc quyển sách này.” - Hal Urban, Tiến sĩ Giáo dục/Tâm lý học, tác giả quyển Life’s Greatest Lessons1 “Có hàng trăm lý do thuyết phục để đọc quyển sách này - những câu chuyện tuyệt vời, những câu trích dẫn truyền cảm hứng, rất nhiều mẹo hay để bước lên ‘con đường đúng đắn’ trong mọi việc bạn làm - nhưng có lẽ chương bạn sẽ đọc đầu tiên là “Hẹn hò và tình dục”. Covey hướng dẫn ta cách đưa ra những quyết định sáng suốt giúp bảo vệ sức khỏe, trái tim và hạnh phúc của mình.” - Thomas Lickona, Tiến sĩ, nhà tâm lý học phát triển, Giáo sư Giáo dục học tại Đại học bang New York ở Cortland “Quyển sách này của Sean Covey đã cung cấp một tấm bản đồ chỉ đường dễ hiểu dẫn các bạn trẻ đến một cuộc sống thành công và trọn vẹn, nơi vấn đề đáng quan tâm nhất là bạn là ai, chứ không phải bạn là gì hay bạn sở hữu gì. Quyển sách thật lôi cuốn, hấp dẫn và có khả năng tạo nên những rung động mạnh mẽ. Hãy thách thức bản thân đọc quyển sách này.” - Norm Dean, trợ lý giám đốc khu vực, Western Metropolitan Region, Phòng Giáo dục & Đào tạo, Victoria, Australia 1 First News đã xuất bản với tựa Những Bài Học Cuộc Sống 6 │ THE 6 MOST IMPORTANT DECISIONS YOU’LL EVER MAKE BÍ QUYẾT TRƯỞNG THÀNH │7
BÍ QUYẾT TRƯỞNG THÀNH Dành tặng tất cả các bạn trẻ ở khắp nơi trên thế giới, những người đang phấn đấu lựa chọn con đường đúng đắn và Dành tặng con trai của cha, Michael Sean, người đã thể hiện sự kiên cường trong những thời khắc khó khăn Quyền chọn nằm ở bạn Hãy gọi tôi là Sean. Tôi là tác giả của quyển sách này và tôi rất vui khi bạn quyết định đọc nó. Đừng lo, quyển sách này không nhàm chán như nhiều quyển khác bạn từng đọc đâu. Tôi đặc biệt viết Bí quyết trưởng thành dành riêng cho các bạn trẻ, về cuộc sống, về các vấn đề và những thứ linh tinh khác xoay quanh cuộc sống của bạn. Trong sách cũng có rất nhiều ảnh minh họa thú vị. (Tôi đã phải trả rất nhiều tiền để thuê các họa sĩ giỏi vẽ đấy.) Tôi xin đi thẳng vào vấn đề, nội dung quyển sách này chỉ xoay quanh một ý chính: Có sáu quyết định quan trọng mà các bạn đưa ra trong giai đoạn tuổi teen mang tính quyết định đối với thành bại trong tương lai của chính mình. Vì vậy, hãy lựa chọn thật khôn ngoan, đừng lãng phí.
Tuy nhiên, nếu chẳng may chúng ta quyết định sai thì cũng không phải là tận thế đến nơi đâu. Bạn chỉ cần nhanh chóng điều chỉnh và bắt đầu đưa ra những lựa chọn khôn ngoan hơn là được. Các bạn trẻ trong thời đại ngày nay đứng trước những thách thức lớn chưa từng có. Nếu ngày trước thế hệ ông bà của các bạn phải trèo đèo lội suối để đến trường, thì ngày nay các bạn phải đương đầu với những kiểu thách thức khác, như tình trạng quá tải thông tin, các loại thuốc kích thích, văn hóa phẩm đồi trụy tràn lan trên mạng, nạn hiếp dâm, khủng bố, cạnh tranh toàn cầu, chứng trầm cảm và áp lực bạn bè. Thế giới ngày nay đã hoàn toàn khác trước! Dù đã qua tuổi teen (tuy vẫn thích chơi trò bắn đạn giấy), nhưng tôi nhớ rất rõ những thăng trầm mình đã trải qua. Hầu hết các vấn đề mà tôi gặp phải bắt đầu ngay từ lúc tôi mới chào đời. Cha tôi kể: “Con biết không Sean, hồi con mới được sinh ra, hai má con bầu bĩnh đến nỗi bác sĩ không phân biệt được đâu là mông đâu là má để mà tét cho đúng nữa”. Ông không hề nói đùa. Bạn cứ nhìn vào mấy tấm ảnh hồi tôi còn bé tí thì biết. Hai má tôi xệ xuống như hai quả bóng nước. Hẳn các bạn cũng hình dung được tôi bị chọc ghẹo nhiều đến mức nào rồi. MẸ HẢ MẸ? Có một lần, tôi và mấy đứa bạn hàng xóm cùng chơi nhảy bạt lò xo. Chúng tôi thay phiên nhảy và lúc đó đang đến lượt tôi. Khi đó, cô bạn hàng xóm Susan của tôi vì không thể kiềm lòng nên đã thốt lên rằng: “Ôi trời đất ơi, nhìn hai má phúng phính của Sean kìa. Béo phệ luôn!”. Cậu em trai David đã cố gắng bảo vệ tôi: “Má anh ấy không béo. Đó là cơ bắp đấy chứ”. Nỗ lực dũng cảm của em ấy hóa ra lại gây ra tác dụng ngược khi mọi người được dịp chọc ghẹo tôi với biệt danh mới: “Má cơ bắp”. Nỗi thống khổ của tôi vẫn tiếp diễn vào những năm tôi học cấp hai. Tôi ghét năm học lớp Bảy đến nỗi quyết định xóa gần như toàn bộ ký ức về năm học này. Tôi còn nhớ, đến tận lúc đó, hai má tôi vẫn mũm mĩm và có một tên học lớp Tám tên Scott cứ tìm cách gây sự với tôi. Tôi không biết tại sao hắn ta lại nhắm vào tôi. Trước đó tôi chưa từng gặp hắn. Có lẽ là do hắn tin rằng hắn thừa sức hạ đo ván tôi. Ngày nào sau giờ học đại số tôi cũng gặp hắn cùng mấy đứa bạn của hắn đang canh me ở hành lang và thách tôi đánh nhau. Tôi sợ chết khiếp và cố tránh xa hắn ra. Một ngày nọ, hắn dồn tôi vào góc tường. “Ê Covey, cái thằng ẻo lả béo ị kia. Sao mày không dám đánh nhau với tao hả?” “Tôi không biết.” Rồi hắn ta thụi cho tôi một cái đau điếng vào bụng khiến tôi muốn tắt thở. Tôi sợ đến nỗi không dám đánh trả. 10 │ THE 6 MOST IMPORTANT DECISIONS YOU’LL EVER MAKE BÍ QUYẾT TRƯỞNG THÀNH │11
Sau lần đó, hắn để tôi yên, nhưng tôi phải đối mặt với cảm giác nhục nhã và tự thấy mình là một kẻ thảm hại. (Nhân tiện nói cho các bạn biết nhé, giờ tôi to con hơn Scott rồi và tôi vẫn đang tìm hắn để trả đũa đấy. Đùa chút thôi!) Lúc bắt đầu lên cấp ba, tôi vô cùng ngạc nhiên và vui mừng khi gương mặt tôi bắt đầu thay đổi và hai má không còn múp míp như xưa nữa, nhưng những rắc rối mới lại xuất hiện. Đột nhiên tôi phải đưa ra quá nhiều quyết định quan trọng trong khi bản thân vẫn chưa sẵn sàng. Trong tuần đầu tiên đi học, tôi được mời tham gia một câu lạc bộ với các học sinh lớp trên, những người thường uống rượu và có tửu lượng rất cao. Tôi không muốn tham gia, nhưng cũng không muốn làm họ phật lòng. Tôi bắt đầu kết giao thêm bạn bè mới, gặp gỡ thêm nhiều cô gái mới. Một bạn gái thậm chí đã bắt đầu thích tôi. Cô ấy xinh và khá táo bạo khiến tôi vừa hào hứng lại vừa sợ sệt. Quá nhiều câu hỏi xuất hiện. Liệu có nên thích cô bạn này không? Nên đi chơi với những ai? Nên đăng ký những lớp nào? Có nên tham dự bữa tiệc kia? Làm thế nào để vừa lo việc học, vừa chơi thể thao lại có thể dành thời gian cho bạn bè? Lúc bấy giờ tôi chưa biết đó chính là những quyết định quan trọng nhất mình sẽ đưa ra trong đời. Tôi nảy ra ý tưởng viết quyển sách này khi thực hiện các cuộc khảo sát trên hàng trăm bạn trẻ ở khắp nơi với câu hỏi: “Những thách thức lớn nhất bạn phải đối mặt là gì?”. Dưới đây là một vài câu trả lời tôi nhận được: “Thách thức lớn nhất của mình là vấn đề tình dục. Mình phải có khả năng đưa ra những lựa chọn đúng đắn ở hiện tại để không phải sống với sai lầm của mình về sau. Thời buổi này có vẻ như nếu chúng ta không quan hệ tình dục ở tuổi teen, chúng ta sẽ bị chọc ghẹo là kẻ hợm hĩnh hoăc những biệt danh tương tự.” “Mình bị stress. Cố gắng hoàn thành tốt mọi việc chính là thách thức lớn nhất của mình bởi vì mình có quá nhiều việc phải làm.” “Chuyện học hành và điểm số. Mẹ cứ la mắng mình suốt.” “Cha mẹ. Mình phải đối phó với họ mỗi ngày và việc đó khiến mình kiệt sức.” “Việc chuẩn bị vào đại học. Nước đã sắp đến chân rồi mà mình chưa thật sự suy nghĩ thấu đáo. Mỗi lần nghĩ đến việc đó mình lại thấy đau đầu kinh khủng, thế là mình chẳng dám nghĩ tới nữa.” “Việc cha mẹ mình ly hôn. Cha mẹ mình cứ cãi nhau suốt về quyền thăm nuôi.” “Những chuyện thị phi ở trường. Ai đang hẹn hò với ai? Sự nổi tiếng. Ai có kiểu tóc đẹp nhất? Ai có thân hình lực lưỡng nhất? Ai giàu nhất? Ai đang bàn luận về họ? Thật kỳ cục hết sức!” “Chính là tiền. Lúc nào mình cũng chỉ có vừa đủ tiền để sống sót.” “Áp lực bạn bè là vấn đề chính của mình. Mình là đứa rất dễ bị bạn bè tác động, nhất là những đứa hợp cạ.” “Mình lo lắng về sự an toàn của gia đình mình vì giờ đây, có nhiều lúc chúng ta có thể bị giết khi đang đi trên đường. Hầu hết mọi người đều bỏ học vì nghiện hút. Mình rất lo sợ cho em trai và em gái của mình.” “Chuyện hẹn hò. Mình mười bảy tuổi và vẫn chưa có mảnh tình vắt vai. Lũ bạn cứ lải nhải về chuyện này và khiến mình cảm thấy như mình đã không làm việc mình phải làm vậy.” “Vóc dáng và ngoại hình. Mình luôn phải vật lộn với cân nặng của mình.” 12 │ THE 6 MOST IMPORTANT DECISIONS YOU’LL EVER MAKE BÍ QUYẾT TRƯỞNG THÀNH │13
Tôi đã nghiên cứu kỹ lưỡng các kết quả khảo sát tôi nhận được. Đồng thời tôi cũng phỏng vấn rất nhiều bạn trẻ sinh sống ở nhiều nơi khác nhau trong vòng ba năm. Và một mẫu số chung bắt đầu xuất hiện. Trong số 999 thách thức được nhắc đến, có sáu thử thách nổi cộm hơn cả. Khi tìm hiểu sâu hơn, tôi phát hiện ra rằng mỗi thách thức đi kèm với một lựa chọn (hoặc một loạt các lựa chọn) cần phải được đưa ra. Trong số các bạn trẻ tôi từng phỏng vấn, một số người đã đưa ra được những lựa chọn sáng suốt, trong khi một số khác thì không. Kết quả là một số bạn trẻ sống trong hạnh phúc và số còn lại gặp rắc rối. Những thách thức này đại diện cho các quyết định mang tính bước ngoặt và hệ quả của chúng là rất lớn. Bạn có thể thấy rõ rằng cách bạn đương đầu với những thách thức này chính là sáu quyết định quan trọng nhất mà bạn đưa ra trong giai đoạn tuổi teen của mình! SÁU QUYẾT ĐỊNH QUAN TRỌNG NHẤT TRONG ĐỜI Chuyện học hành. Bạn sẽ làm gì với chuyện học hành của mình? Bạn bè. Bạn sẽ chọn ai làm bạn và bạn sẽ trở thành một người bạn như thế nào? Mối quan hệ với cha mẹ. Bạn có hòa hợp được với cha mẹ của mình không? Hẹn hò và tình dục. Bạn sẽ hẹn hò với ai và bạn xử lý vấn đề tình dục như thế nào? Nạn nghiện ngập. Bạn sẽ làm gì với nạn hút thuốc, uống rượu, sử dụng ma túy và các chất gây nghiện khác? 1QUYẾT ĐỊNH 2QUYẾT ĐỊNH 3QUYẾT ĐỊNH 4QUYẾT ĐỊNH 5QUYẾT ĐỊNH 6QUYẾT ĐỊNH QUYẾT ĐỊNH DECISION QUYẾT ĐỊNH 1QUYẾT ĐỊNH 2QUYẾT ĐỊNH 3QUYẾT ĐỊNH 4QUYẾT ĐỊNH 5QUYẾT ĐỊNH 6QUYẾT ĐỊNH QUYẾT ĐỊNH DECISION QUYẾT ĐỊNH 1QUYẾT ĐỊNH 2QUYẾT ĐỊNH 3QUYẾT ĐỊNH 4QUYẾT ĐỊNH 5QUYẾT ĐỊNH 6QUYẾT ĐỊNH QUYẾT ĐỊNH DECISION QUYẾT ĐỊNH 2QUYẾT ĐỊNH 3QUYẾT ĐỊNH 4QUYẾT ĐỊNH 5QUYẾT ĐỊNH 6QUYẾT ĐỊNH QUYẾT ĐỊNH DECISION H 3QUYẾT ĐỊNH 4QUYẾT ĐỊNH 5QUYẾT ĐỊNH 6QUYẾT ĐỊNH QUYẾT ĐỊNH DECISION Giá trị bản thân. Bạn có chọn yêu thương bản thân mình không? Rất có thể bạn chưa nghĩ nhiều về những quyết định này. Hoặc cũng có thể bạn đang phải vật lộn với một trong số đó, hay với tất cả. Dù đang ở trong hoàn cảnh nào, bạn cũng cần phải nỗ lực hết sức mình để nghiên cứu, tìm tòi về mỗi quyết định, những điểm được - điểm mất, mặt tốt - mặt xấu, để có thể đưa ra những quyết định sáng suốt. Hẳn bạn sẽ không muốn một ngày kia bạn phải bước ra đời với câu cảm thán: “Giá mà mình biết được...”. Rất nhiều quyết định ở giai đoạn tuổi trẻ của bạn có thể tác động đến cuộc đời bạn mãi mãi. Trong quyển sách có tựa đề Standing for Something (tạm dịch: Đại diện cho điều gì đó), tác giả, nhà lãnh đạo tôn giáo Gordon B. Hinckley đã kể câu chuyện thời trẻ của ông như sau: Lúc còn làm việc ở văn phòng đường sắt Denver, tôi chịu trách nhiệm về toa hành lý và hàng chuyển phát nhanh trên các chuyến tàu chở khách. Một ngày nọ, tôi nhận được cuộc gọi từ đối tác ở New Jersey thông báo rằng có một chuyến tàu chở khách đến nơi mà không có toa hành lý. Ba trăm hành khách đang nổi giận và họ hoàn toàn có quyền làm thế. Chúng tôi phát hiện ra con tàu đã đi từ Oakland, California, đến St. Louis, tại đó, một nhân viên bẻ ghi đã nhầm lẫn và dịch chuyển một thanh thép lệch chỉ tám xăng-ti-mét. Nhưng thanh thép ấy lại chính là một chỗ rẽ và thế là toa hành lý đáng lý phải đến Newark lại thẳng tiến về New Orleans cách đó hơn hai ngàn cây số. 1QUYẾT ĐỊNH 2QUYẾT ĐỊNH 3QUYẾT ĐỊNH 4QUYẾT ĐỊNH 5QUYẾT ĐỊNH 6QUYẾT ĐỊNH QUYẾT ĐỊNH DECISION QUYẾT ĐỊNH 14 │ THE 6 MOST IMPORTANT DECISIONS YOU’LL EVER MAKE BÍ QUYẾT TRƯỞNG THÀNH │15
Các nhà tù khắp nơi trên thế giới có biết bao con người đã đưa ra các lựa chọn thiếu sáng suốt và thậm chí mang tính hủy diệt, các cá nhân chỉ cần dịch chuyển “một thanh thép ở ngay chỗ rẽ” của cuộc đời mình một chút thôi là đã ngay lập tức đi nhầm đường và đến nhầm chỗ. Mỗi quyết định trong sáu quyết định nêu trên đều là một quyết định mang tính bước ngoặt, sai một ly là đi một dặm. CUỘC THÍ NGHIỆM MƯỜI NĂM Trước khi tìm hiểu kỹ hơn ở phần sau, tôi muốn bạn hãy thử thực hiện thí nghiệm nhỏ sau đây: Hãy tưởng tượng bạn có thể quay về quá khứ cách nay mười năm và tự giới thiệu bản thân mình với một ai đó. Nếu bạn tên Jeremie, mười bảy tuổi, thì lúc đó bạn sẽ giới thiệu đại loại như sau: “Xin chào, mình là Jeremie. Mình bảy tuổi, sống ở Toronto, Canada, cùng với cha mẹ và em trai bốn tuổi của mình. Mình vừa học xong lớp Một. Mình có một con cá vàng tên Spot. Mình thích tô màu và chơi đá bóng. Mình thấy rất hạnh phúc”. Nếu bạn đang đọc quyển sách này và đang ở cạnh một người nào đó, hãy thử thực hiện thí nghiệm này với họ. Hãy nói cho họ biết rõ rằng đây là yêu cầu của quyển sách để họ không cho rằng đầu óc bạn có vấn đề. Hãy giới thiệu ĐƯỜNG RAY NGUY HIỂM ĐI QUA về mình như hồi mười năm trước, rồi để người kia làm điều tương tự. Nếu bạn chỉ có một mình hoặc quá ngượng ngùng (cũng không phải chuyện gì to tát đâu), bạn chỉ cần điền vào chỗ trống theo mẫu dưới đây là được. Giờ thì hãy giới thiệu bản thân như cách bạn muốn mình sẽ trở thành vào mười năm sau. Hãy cho họ biết bạn hiện đang làm gì và đôi chút thông tin về bản thân bạn. Hãy nhớ rằng đây chính là phiên bản mà bạn muốn trở thành trong mười năm nữa. Tức là Jeremie sẽ giới thiệu đại loại như sau: MƯỜI NĂM SO VỚI VÒNG ĐỜI CỦA MỘT CHÚ CHÓ LÀ BAO LÂU NHỈ? Ngày (cách nay mười năm): Tên tôi là: Tôi _______ tuổi. Tôi sống ở: Tôi sống với: Sở thích của tôi: Tôi cảm thấy: 16 │ THE 6 MOST IMPORTANT DECISIONS YOU’LL EVER MAKE BÍ QUYẾT TRƯỞNG THÀNH │17
TỰ DO LỰA CHỌN Tin vui là bạn sẽ trở thành thế nào sau mười năm nữa hoàn toàn do bạn quyết định. Bạn được tự do lựa chọn tạo dựng cuộc sống của mình. Đây được gọi là quyền lựa chọn hay tự do ý chí, là quyền cơ bản của mỗi người. Hơn nữa, bạn có thể thực hiện quyền này ngay tức thì! Tại bất kỳ thời điểm nào, bạn đều có thể lựa chọn bắt đầu tôn trọng bản thân hơn hoặc ngưng việc giao du với những người thiếu tôn trọng mình. Cuối cùng, chính bạn là người lựa chọn sống hạnh phúc hay khổ đau. Có một thực tế là mặc dù bạn được tự do lựa chọn, nhưng bạn lại không thể lựa chọn các hệ quả do lựa chọn của mình mang đến. Chúng đã được định trước. Đó là một thỏa thuận theo gói. Cổ ngữ có câu: “Nếu bạn cầm một đầu của cây gậy lên, tức là bạn cũng đang cầm lên đầu còn lại”. Lựa chọn và hệ quả là hai thứ luôn đi cùng với nhau. Ví dụ, nếu bạn quyết định học hành chểnh mảng và không học đại học, bạn sẽ phải nếm mùi cay đắng của việc không xin được việc tốt lương cao. Tương tự, nếu bạn hẹn hò một cách khôn ngoan và tránh tình dục bừa bãi thì bạn sẽ được hưởng quả ngọt của việc giữ được phẩm hạnh, đồng thời không phải lo lắng về các bệnh lây lan qua đường tình dục cũng như việc mang thai ngoài ý muốn. Từ “decision” (quyết định) trong tiếng Anh có nghĩa gốc La-tinh là “cắt đứt với”. Nói “có” với một điều nào đó có nghĩa là nói “không” với một điều khác. Đây là lý do vì sao việc ra quyết định có thể rất khó khăn. 1QUYẾT ĐỊNH 2QUYẾT ĐỊNH 3QUYẾT ĐỊNH 4QUYẾT ĐỊNH 5QUYẾT ĐỊNH 6QUYẾT ĐỊNH QUYẾT ĐỊNH DECISION QUYẾT ĐỊNH “Xin chào, mình là Jeremie, hai mươi bảy tuổi. Mình sống ở Vancouver, Canada. Mình vừa kết hôn với một phụ nữ tuyệt vời tên Jasmine. Cách nay mấy năm, mình tốt nghiệp ngành âm nhạc tại Đại học Toronto và giờ mình đang dạy đàn dương cầm tại một trường âm nhạc tư thục. Mình rất yêu gia đình mình và mình rất hay đi chơi cùng họ. Mình thật sự rất hài lòng về hướng đi của mình trong cuộc sống.” Bạn vừa mới thực hành một cuộc du hành thời gian. Khi bạn quay ngược lại mười năm, những ký ức nào trỗi dậy? Bạn đã ở một nơi tốt đẹp hay tồi tệ? Còn trong tương lai thì sao? Bạn hình dung được gì trong mười năm sắp tới? Bạn muốn làm những gì và muốn trở thành ai trong thập niên tiếp theo? TƯƠNG LAI HIỆN TẠI QUÁ KHỨ Ngày (mười năm sau): Tên tôi là: Tôi _______ tuổi. Tôi sống ở: Tôi sống với: Trong mười năm qua tôi đã: Tôi cảm thấy: 18 │ THE 6 MOST IMPORTANT DECISIONS YOU’LL EVER MAKE BÍ QUYẾT TRƯỞNG THÀNH │19
MỤC LỤC Bí quyết trưởng thành . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Quyền chọn nằm ở bạn Khóa học cấp tốc về 7 thói quen . . . . . . . 33 Những điều tạo nên bạn hoặc hủy hoại bạn Quyết định 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 CHUYỆN HỌC HÀNH Theo đuổi đến cùng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Sống sót và vươn lên . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Lên đường vào đại học . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 Tìm hướng đi riêng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Quyết định 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 BẠN BÈ Vượt qua thăng trầm trong tình bạn . . . . . . . . . . . 162 Kết bạn và làm bạn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 Áp lực bạn bè . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 Quyết định 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 MỐI QUAN HỆ VỚI CHA MẸ Tài khoản Mối quan hệ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 Cha mẹ thật phiền toái . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 Xóa bỏ khoảng cách . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262 Khi bạn trở thành điểm tựa cho cha mẹ . . . . . . . . . 295 Quyết định 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309 HẸN HÒ VÀ TÌNH DỤC Hẹn hò khôn ngoan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315 Bốn quan niệm sai lầm về tình dục . . . . . . . . . . . 356 Yêu là chờ đợi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387 Quyết định 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409 NẠN NGHIỆN NGẬP Ba thực tế tàn khốc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416 Sự thật, toàn bộ sự thật và không gì ngoài sự thật . . 429 Triệt tận gốc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456 Quyết định 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487 GIÁ TRỊ BẢN THÂN Chiếc gương xã hội và chiếc gương sự thật . . . . . . 493 Phẩm chất và năng lực . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503 Chinh phục gã El Guapo trong bạn! . . . . . . . . . . . 534 Làm đúng luật . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 560 Đó là điều xứng đáng để chúng ta phấn đấu
RkJQdWJsaXNoZXIy MjI4NTM1Ng==